1. Kasi wuzga uwo ukuzunulika pa Ŵaroma 12:11 ukupambana wuli na wuzga uwo ŵanthu ŵakumanya?

 WUZGA uwo tilimo pakuŵa Ŵakhristu, ukupambana comene na wuzga uwo ŵanthu ŵakumanya. Kwa iwo, muzga ni munthu uyo wakuwusika mwankhaza, kukandilizgikira pasi, ndiposo uyo ŵanthu ŵakumucitira vinthu vyambura urunji. Kweni Mazgu gha Ciuta ghakuyowoya vya ŵazga awo ŵakuteŵetera Fumu yacitemwa kwambura kucicizgika. Nakuti apo mpositole Paulosi wakaphaliranga Ŵakhristu ŵakwambilira kuti “teŵeterani nga mbazga ŵa Yehova,” wakaŵaciskanga kuti ŵacitenge uteŵeti wakupatulika cifukwa ca kutemwa Ciuta. (Rom. 12:11) Kasi uwu ni wuzga wuli? Kasi tingacita wuli kuti tigege kuŵa ŵazga ŵa Satana na caru cake? Kweniso, kasi njombe ya kuteŵetera Yehova nga mbazga njakuti wuli?

2. (a) Kasi nchivici ico cikaciskanga muzga Muisrayeli kuti wasankhe kulutilira kuteŵetera fumu yake? (b) Cifukwa wuli ŵakadoloranga khutu la muzga?

² Dango ilo Ciuta wakapeleka ku Ŵaisrayeli, likulongosora za wuzga uwo Yehova wakukhumba kuti ise tiŵemo. Muzga panji muteŵeti Muhebere wakeneranga kufwatuka mu caka ca 7 ca uteŵeti wake. (Ex. 21:2) Ndipouli, Yehova wakapeleka mwaŵi kwa muzga uyo wakatemwanga comene fumu yake ndiposo uyo wakakhumbanga kulutilira kuyiteŵetera. Fumu yikeneranga kumutora muzga uyu na kwiza nayo pa mulyango panji pa mphanjizgo za mulyango na kumudolora khutu. (Ex. 21:5, 6) Pakaŵa cifukwa ico ŵakadololeranga khutu. Mu Cihebere, lizgu lakuti kupulikira likukolerana na lakuti kupulika panji kutegherezga. Muzga wakujipeleka, wakakhumbanga kulutilira kuteŵetera na kupulikira fumu yake. Ici cikutovwira kupulikiska ivyo kujipatulira kwa Yehova cikung’anamura. Cikung’anamura kupulikira Ciuta cifukwa ca kumutemwa.

3. Cifukwa wuli tikajipatulira kwa Ciuta?

³ Apo tikabapatizikanga, tikaŵa kuti tasankha kale kuteŵetera Yehova, panji kuti kuŵa ŵazga ŵake. Tikajipatulira cifukwa cakuti tikakhumba kupulikira Yehova na kucita  khumbo lake. Palije munthu uyo wakaticicizga. Nadi, nanga ni ŵana awo ŵakubapatizika, ŵakucita nthena pekha para ŵajipatulira kwa Yehova. Ŵakucita ici kuti ŵakondweske waka ŵapapi ŵawo yayi. Kuti munthu wajipatulire na kuŵa Mkhristu, nchifukwa ca kutemwa Yehova, Fumu yithu ya kucanya. Mpositole Yohane wakalemba kuti: “Ili ni ng’anamuro la kutemwa Ciuta lakuti tisungilire malango ghake.”—1 Yoh. 5:3.

4. Kasi nchivici ico cikukhumbikwa kuti tiŵe “ŵazga ŵa urunji”?

⁴ Tikumuwonga comene Yehova cifukwa ca kutizomerezga kuŵa ŵazga ŵake. Cipulikano cithu mu sembe yakuwombora ya Khristu cikutovwira kuti tifwatuke ku joko la kwananga. Nangauli ticali ŵambura kufikapo, tili kujipeleka ku mazaza gha Yehova na gha Yesu. Paulosi wakalongosora makora fundo iyi mu yimoza ya makalata ghake, wakati: “Mujiwone mwaŵene kuŵa ŵakufwa nadi ku kwananga, kweni ŵamoyo kwa Ciuta mwa Khristu Yesu.” Kufuma apo, wakacenjezga kuti: “Kasi mukumanya cara kuti usange mukulutilira kujipeleka mwaŵene kwa munthu nga mbazga kuti mumupulikire, ndikuti muli ŵazga ŵake cifukwa cakuti mukumupulikira, kwali ŵazga ŵa kwananga kuya ku nyifwa panji ŵa kupulikira kuya ku urunji? Kweni Ciuta wawongeke kuti mukaŵa ŵazga ŵa kwananga, kweni mukapulikira kufumira pasi pa mtima mtundu wa cisambizgo ico mukapelekekako. Enya, pakuti muli kufwatulika ku kwananga, muli kuzgoka ŵazga ŵa urunji.” (Rom. 6:11, 16-18) Wonani kuti mpositole uyu wakuyowoya vya ‘kupulikira kufumira pasi pa mtima.’ Nadi, cifukwa cakuti tili kujipatulira kwa Yehova, ndise “ŵazga ŵa urunji.”

5. Kasi tikurwa nkhondo wuli, ndipo cifukwa wuli?

⁵ Ndipouli, pali vyakujandizga ivyo tikwenera kutonda kuti ticitenge vinthu mwakuyana na kujipatulira kwithu. Tikulimbana na vinthu viŵiri. Cakwamba, nkhuwura kufikapo kwithu. Paulosi nayo wakalimbananga na suzgo ili. Iyo wakalemba kuti: “Nkhukondwa nadi mu dango la Ciuta mwakuyana na umo niliri mu munthu wamukati, kweni nkhuwona dango linyake mu viŵaro vyane ilo likurwa na dango la maghanoghano ghane, ndipo likunizgora wamikoli wa dango la kwananga ilo lili mu viŵaro vyane.” (Rom. 7:22, 23) Nase tikusuzgika na kuwura kufikapo uko tili kuhara. Ntheura, nyengo zose tikulimbana na makhumbiro gha thupi lithu. Mpositole Petrosi wakuticiska kuti: “Muŵe ŵanthu ŵanangwa, ndipouli, kuŵa na wanangwa winu nga nchakubisira uheni cara, kweni nga mbazga ŵa Ciuta.”—1 Pet. 2:16.

6, 7. Kasi Satana wakupangiska wuli caru ici kuti ciwonekenge cakukopa?

⁶ Paliso nkhondo yinyake iyo tikurwa. Nkhondo iyi nja kulimbana na caru ici, ceneico cili mu nkhongono za viŵanda. Satana, uyo ni muwusi wa caru ici, wakuponya mivwi yake na cilato cakuti watilekeske kugomezgeka kwa Yehova na Yesu. Wakuyezgayezga kuti watikore wuzga mwa kutiyezga kuti tithere ku mauryarya ghake. (Ŵazgani Ŵaefeso 6:11, 12.) Nthowa yimoza iyo Satana wakucitira nthena njakuti wakupangiska caru cake kuti ciwonekenge cakukopa comene. Mpositole Yohane wakacenjezga kuti: “Usange yunji wakutemwa caru, wakutemwa Ŵadada cara; cifukwa vinthu vyose vya mu caru—makhumbiro gha thupi, makhumbiro gha maso na kujilongora cifukwa ca ivyo uli navyo—vikufuma ku Ŵadada cara, kweni ku caru.”—1 Yoh. 2:15, 16.

⁷ Mu caru ici, ŵanthu ŵakukhumba comene kuŵa ŵasambazi. Satana wakuciska ŵanthu kuti ŵagomezgenge kuti para munthu wali na ndalama ndipo wakuŵa wakukondwa. Masitoro ghakurughakuru ghali palipose. Ŵakusaska malonda ŵakuciska ŵanthu kuti ŵaŵenge na vinthu vinandi ndiposo kuti ŵatemwenge comene vyakusanguluska. Makampani ghakunozga vya maulendo gha ku vyaru vya kuwaro ghakukopa ŵanthu kuti ŵakafikirenge ku malo ghapacanya comene, kanandi pamoza na ŵanthu awo ŵakutemwa vya caru. Nadi, tazingilizgika na ŵanthu awo ŵakuticiska kuti tisinthe umoyo withu mwakuyana na nthowa za caru.

8, 9. Kasi ni ngozi wuli yikuru iyo yilipo, ndipo cifukwa wuli njikuru?

 ⁸ Pakuyowoya vya Ŵakhristu ŵa mu mpingo wakwambilira awo ŵakatolera maghanoghano gha caru, Petrosi wakacenjezga kuti: “Ŵakughanaghana kuti nchakukondweska kukhala mwakuzaya nyengo ya muhanya. Iwo ni mabanga na vilema, ŵakukondwa comene kupuluska ŵanthu na visambizgo vyautesi uku ŵakurya namwe pamoza. Pakuti ŵakuyowoya mazgu ghakujilumba ghambura candulo, ndipo na makhumbiro gha thupi ndiposo nkharo yaukwakwa, ŵakukopa awo ŵathaskika waka ku ŵanthu ŵakucita mphuvya. Ŵakuŵalayizga wanangwa, uku iwo ŵeneko mbazga ŵa makhaliro ghaheni. Cifukwa yose uyo wathera kwa munyake wakuzgoka muzga wa uyo wamuthereska.”—2 Pet. 2:13, 18, 19.

⁹ Kukhorweska “makhumbiro gha maso” kukufwatura munthu yayi. M’malo mwake munthu wanthena wakuŵa muzga wa fumu yambura kuwoneka ya caru ici, iyo ni Satana Dyabulosi. (1 Yoh. 5:19) Pali ngozi yikuru comene ya kuŵa muzga wa kutemweseska vinthu vyakuthupi. Wuzga uwu ngwakusuzga comene kuti munthu wafwatukeko.

10, 11. Kasi mbanjani mazuŵa ghano awo Satana wakulonda, ndipo masambiro gha ku caru ghakupeleka masuzgo wuli?

¹⁰ Nga umo Satana wakacitira mu munda wa Edeni, mazuŵa ghano napo wakulonda ŵanthu awo ŵakumanya vicoko. Ŵawukirano ndiwo ŵali pa ngozi yikuru comene. Satana wakukondwa yayi para muwukirano panji munthu munyake waliyose wakujipeleka kuti wateŵetere Yehova nga ni muzga. Mulwani wa Ciuta uyu wakukhumba kuti wose awo ŵakujipatulira kwa Yehova ŵaleke kuŵa ŵakujipeleka ndiposo ŵakugomezgeka.

¹¹ Sono tiyeni tiwelere ku ciyelezgero ca muzga uyo wakazomeranga kudoloreka khutu. Kwa nyengo yicoko waka, muzga uyu wakapulikanga vyakuŵinya; kweni mwaluŵiro vyakuŵinya ivi vikamaranga, ndipo wakaŵanga na cimanyikwiro cambura kumara cakuti ni muteŵeti. Mwakuyana waka, kusankha umoyo wakupambana na wa ŵanyake, cingaŵa cakusuzga comene kweniso cakuŵinya kwa muwukirano. Satana wakukhuŵilizga ghanoghano lakuti nchito mu caru cake yingakhorweska munthu, kweni Ŵakhristu ŵakwenera kukumbuka kuti cakukhumbikwa comene nkhukhorweska njara yawo yauzimu. Yesu wakasambizga kuti: “Mbakukondwa awo ŵakumanya kusoŵerwa kwawo kwauzimu.” (Mat. 5:3) Ŵakhristu ŵakujipatulira ŵakwenera kucita khumbo la Ciuta, la Satana cara. Ŵakukondwa mu dango la Yehova, ndipo ŵakulangurukamo muhanya na usiku. (Ŵazgani Salmo 1:1-3.) Ndipouli, makosi ghanandi mazuŵa ghano ghakupeleka mpata ucoko comene  kwa muteŵeti wa Yehova kuti walangurukenge na kukhorweska njara yake yauzimu.

12. Kasi ŵawukirano ŵanandi ŵakwenera kusankha vici?

¹² Fumu ya ku caru yinganonopeska comene vinthu kwa muzga uyo ni Mkhristu. Mu kalata yake ku Ŵakorinte, Paulosi wakafumba kuti: “Kasi ukacemeka apo ukaŵa muzga?” Kufuma apo, wakapeleka ulongozgi wakuti: “Cingakufipiskanga mtima cara; kweni usange ungamanya kuzgoka mwanangwa, sangirapo mwaŵi.” (1 Kor. 7:21) Kanandi Mkhristu wakawonanga kuti nchiwemi kufwatuka ku wuzga. Mu vyaru vinandi mazuŵa ghano, ŵana ŵakwenera kusambira makilasi ghakwambilira kwali ŵakukhumba kwali yayi. Kufuma apo, ŵasambiri ŵakupika mwaŵi wa kusankha. Para munthu wakulutizga masambiro na cilato cakuti wazakasange nchito yapacanya mu caru ici, wangaŵavya wanangwa wakucitira uteŵeti wanyengozose.—Ŵazgani 1 Ŵakorinte 7:23.

13. Kasi ni masambiro wuli agho ghangaŵa ghakovwira comene ku ŵateŵeti ŵa Yehova?

¹³ Paulosi wakacenjezga Ŵakhristu ŵa ku Kolose kuti: “Cenjerani kuti paŵavye munthu wamukorani nga ni nyama, kwizira mu vinjeru vya caru na upusikizgi wawaka, kwakuyana na maluso gha ŵanthu, kwakuyana na vinthu vyakwambilira vya caru, kuti kwakuyana na Khristu cara.” (Kol. 2:8) Ŵasambizgi ŵanandi ŵakusambizga “vinjeru vya caru na upusikizgi wawaka, kwakuyana na maluso gha ŵanthu.” Masambiro ghapacanya, ghakusambizga waka vinthu, ndipo ŵanthu awo ŵakumalizga masambiro agha ŵakuŵa na maluso ghacoko comene ghakugwilira nchito panji kuŵavyirathu. Iwo ŵakuŵa ŵambura kunozgeka kumarana na masuzgo gha umoyo wa zuŵa na zuŵa. Mwakupambana na ŵanthu aŵa, ŵateŵeti ŵa Yehova ŵakusankha masambiro agho ghakuŵawovwira kuti ŵaŵe na maluso ghakukhumbikwa kuti ŵalutilire kuŵa na umoyo wambura kukhumba vinandi wa kuteŵetera Ciuta. Ŵakupulikira ulongozgi uwo Paulosi wakapeleka kwa Timote, wakuti: “Nadi, kusopa Ciuta mwakujipeleka uku pamoza na kukhorwa, ni nthowa yakusangira candulo cikuru. Ntheura, pakuŵa na vyakurya ndiposo vyakuvwara na nyumba, tiŵenge ŵakukhorwa na vinthu ivi.” (1 Tim. 6:6, 8) M’malo mwa kufwilirapo kuti ŵasange madigiri kweniso mazina gha nchindi, Ŵakhristu ŵaunenesko ŵakuŵika mahara pa kusanga “makalata gha malumbo” mwa kucitako uteŵeti wa m’munda na mtima wawo wose.—Ŵazgani 2 Ŵakorinte 3:1-3.

14. Kuyana na Ŵafilipi 3:8, kasi Paulosi wakawuwonanga wuli mwaŵi wake wa kuŵa muzga wa Ciuta na Khristu?

 ¹⁴ Wonani ciyelezgero ca mpositole Paulosi. Wakasambizgika na msambizgi wa Dango la Ciyuda zina lake Gamaliyeli. Masambiro agho Paulosi wakasambira, mazuŵa ghano ghakuyana na masambiro gha ku yunivesite. Kweni kasi Paulosi wakaghawona wuli masambiro agha pakughayaniska na mwaŵi wa kuŵa muzga wa Ciuta na Khristu? Iyo wakalemba kuti: “Nkhupima vinthu vyose kuŵa vyambura nchito cifukwa ca candulo cikuru ca kumumanya Khristu Yesu Fumu yane.” Wakasazgirapo kuti: “Cifukwa ca iyo, vyose nkhuviwona kuŵa vyambura nchito ndipo nkhuvipima kuti ni viswaswa pera, mwakuti nandule Khristu.” (Fil. 3:8) Mazgu agha ghakovwira Ŵakhristu awo mbawukirano kweniso ŵapapi ŵawo ŵakopa Ciuta kuti ŵasankhenge makora vinthu pa nkhani ya masambiro. (Wonani vithuzithuzi.)

15, 16. Kasi ni masambiro wuli agho gulu la Yehova likupeleka, ndipo cilato ca masambiro agha nchakuti wuli?

¹⁵ Kasi vinthu vili wuli ku masukulu ghanandi agho ghakusambizga masambiro ghapacanya? Asi ndiko nyengo zinyake kukwambira vivulupi vyakuwukira boma na ŵamazaza ŵanyake? (Efe. 2:2) Mwakupambana na masambiro agha, gulu la Yehova likupeleka masambiro ghapacanya comene mu mpingo waunenesko umo muli mtende. Waliyose wa ise wali na mwaŵi wa kusanga candulo na Sukulu ya Uteŵeti wa Ciuta iyo yikucitika sabata yiliyose. Kweniso pali masukulu ghapadera gha ŵabali ŵambura kutora awo mbapayiniya (Sukulu Yakusambizga Baibolo ya Ŵabali Ŵambura Kutora) na ya Ŵakhristu ŵakutorana awo mbapayiniya (Sukulu Yakusambizga Baibolo ya Ŵakhristu Ŵakutorana). Masambiro ghakupelekeka na Ciuta agha ghakutovwira kuti tipulikirenge Yehova, Fumu yithu ya kucanya.

¹⁶ Tingasanga usambazi unandi wauzimu mu Watch Tower Publications Index panji pa Watchtower Library on CD-ROM. Cilato ca masambiro agha nkhusopa Yehova. Ghakutisambizga umo tingawovwilira ŵanji kuti ŵaphemane na Ciuta. (2 Kor. 5:20) Para taŵawovwira, nawo ŵazamuŵa ŵakwenelera kusambizga ŵanji.—2 Tim. 2:2.

17. Kasi para munthu wasankha masambiro ghapacanya comene wakusanga njombe wuli?

¹⁷ Mu ntharika ya Yesu ya matalente, ŵazga ŵaŵiri ŵakugomezgeka ŵakalumbika na kunjira mu cimwemwe ca fumu yawo mwa kupika nchito yakusazgikira. (Ŵazgani Mateyu 25:21, 23.) Para munthu wasankha masambiro ghapacanya comene mazuŵa ghano, wakuŵa na cimwemwe kweniso wakupokera njombe. Wonani ciyelezgero ca Michael. Wakaŵa na mahara comene mu kilasi mwakuti ŵasambizgi ŵake ŵakamucema kuti ŵadumbiskane nayo vya mwaŵi wake wa kuluta ku yunivesite. Ŵakazizwa kuwona kuti Michael wakasankha masambiro ghakusambizga nchito gha nyengo yifupi agho ghakamovwira kuti wajiwovwirenge pakuŵa mupayiniya wanyengo zose. Kasi wakuwona kuti wakabuda kucita nthena? Iyo wakalongosora kuti: “Masambiro ghakufuma kwa Ciuta agho nasambira pakuŵa mupayiniya, kweniso mulara mu mpingo, ngakuzirwa comene. Vitumbiko na mauteŵeti ivyo nili navyo, ni vikuru comene kuluska ndalama zilizose izo mphanyi nkhapokeranga. Nili wakukondwa comene kuti nkhakana kusankha masambiro ghapacanya.”

18. Kasi nchivici ico cikumuciskani kuti musankhe masambiro ghapacanya comene?

¹⁸ Masambiro ghapacanya comene ghakutisambizga khumbo la Ciuta na kutovwira kuteŵetera Yehova nga mbazga. Ghakutipa cilindizga ca ‘kuzakafwatuka ku wuzga wa kuvunda’ na kuzakasanga “wanangwa waucindami wa ŵana ŵa Ciuta.” (Rom. 8:21) Cakuluska vyose nchakuti ghakutisambizga umo tingacitira kuti tilongore kuti tikutemwa nadi Fumu yithu ya kucanya, Yehova.—Ex. 21:5.