1. Kasi nchivici ico cingatitondeska kuzikira?

 APO Ufumu wa Mesiya ukakhazikiskikira mu 1914, mgonezi wa Satana ukanjira mu mazuŵa ghaumaliro. Nkhondo yikati yarweka kucanya, Yesu wakaponya Dyabulosi na viŵanda vyake pa caru capasi. (Ŵazgani Uvumbuzi 12:7-9.) Satana wakumanya kuti “wali na nyengo yifupi.” (Uvu. 12:12) Ndipouli, “nyengo” iyi yaŵapo kwa vilimika vinandi ndipo ŵanji ŵangamba kuwona kuti umaliro wacedwa comene. Apo tikulindilira kuti Yehova waparanye mgonezi uwu, kasi nase tamba kutondeka kuzikira?

2. Kasi nkhani iyi yizgorenge mafumbo wuli?

² Nchiheni comene kuleka kuzikira cifukwa tingamba kucita vinthu kwambura mahara. Kasi tingacita wuli kuti tilutilire kulindilira? Nkhani iyi yikuzgora mafumbo ghakulondezgapo agha, kuti yitovwire. (1) Kasi ivyo nchimi Mika yikacita vikutisambizga vici pa nkhani ya kuzikira? (2) Kasi ni vinthu wuli ivyo vilongorenge kuti nyengo ya kulindilira yili pafupi kumara? (3) Kasi tingalongora wuli kuti tikuwonga Yehova cifukwa cakuti ngwakuzikira?

3. Kasi nkharo ya Ŵaisrayeli yikaŵa wuli mu nyengo ya Mika?

³ Ŵazgani Mika 7:2-6. Mika, uyo wakaŵa nchimi ya Yehova, wakaŵako apo mtundu wa Israyeli ukalopwa mwauzimu ndiposo apo vinthu vikafika paheni comene mu muwuso wa Themba liheni Ahazi. Mika wakayaniska mtundu wambura kugomezgeka uwu na “catata,” panji kuti khuni la minga, kweniso na “luŵigho lwa minga.” Nga umo khuni la minga na luŵigho lwa minga, vikupwetekera munthu waliyose uyo wajumphapo, Ŵaisrayeli nawo ndimo ŵakacitiranga. Cifukwa ca nkharo yawo yiheni, nanga ni mu mbumba mukaŵavya citemwa. Mika wakamanya kuti payekha palije ico mphanyi wakacitapo, ntheura wakalomba kwa Yehova kufumira pasi pa mtima.  Kufuma apo, wakalindilira mwakuzikira kuti Ciuta wacitepo kanthu. Mika wakaŵa na cigomezgo cose kuti Yehova wacitengepo kanthu pa nyengo yakwenelera.

4. Kasi tikukumana na masuzgo wuli?

⁴ Nga ni Mika, nase tikukhala na ŵanthu ŵakujitemwa. Ŵanandi mbambura “kuwonga, ŵambura kugomezgeka, ŵambura citemwa cakawiro.” (2 Tim. 3:2, 3) Tikusuzgika mu mtima para awo tikugwira nawo nchito, kusambira nawo sukulu, na ŵazengezgani withu ŵakulongora mtima wakujitemwa. Nangauli vili nthena, ŵateŵeti ŵanyake ŵa Ciuta ŵakusangana na suzgo likuru comene. Yesu wakayowoya kuti ŵalondezgi ŵake ŵazamususkika na ŵamumbumba yawo, ndipo wakayowoya mazgu ghakuyanako na agho ghali pa Mika 7:6 kuti walongosore ivyo uthenga wake ucitenge. Yesu wakati: “Nkhiza kuzakacitiska kugaŵikana, mwana mwanalume kwimikana na ŵawiske, ndipo mwana msungwana kwimikana na ŵanyina, ndipo mkamwana kwimikana na nyinavyara. Nadi, ŵalwani ŵa munthu ŵazamuŵa ŵanthu ŵamunyumba yake.” (Mat. 10:35, 36) Cikuŵa cakusuzga comene kuzizipizga para ŵamumbumba yithu awo Mbakaboni yayi, ŵakutigoska na kutisuska. Usange tikukumana na ciyezgo canthena ici, tikwenera kuthera yayi ku vyakukhumba vya ŵamumbumba yithu. M’malo mwake, tikwenera kulutilira kuŵa ŵakugomezgeka na kulindilira Yehova kuti wamazge suzgo lithu. Usange tikumulomba wovwiri nyengo zose, iyo watipenge nkhongono na mahara kuti tizizipizge.

5, 6. Kasi Yehova wakamutumbika wuli Mika, ndipo ni ucimi wuli uwo wandawuwone kuti ukufiskika?

⁵ Yehova wakamutumbika Mika cifukwa ca kuzikira. Mika wakaŵa wamoyo apo Themba Ahazi likakomekanga ndiposo apo muwuso wake uheni ukamalira. Wakaŵako apo Themba liwemi Hezekiya, ilo likaŵa mwana wa Ahazi, likahaliranga ufumu na kuwezgerapo kusopa kwaunenesko. Kweniso uthenga wa ceruzgo wa Yehova kwizira mwa Mika, wakuyowoya vya Samariya, ukafiskika apo Ŵaasiriya ŵakabwangandulira ufumu wa kumpoto wa Israyeli.—Mika 1:6.

⁶ Ndipouli, Mika wandawone umo maucimi ghanyake agho Yehova wakamutuma kuti walembe ghafiskikira. Mwaciyelezgero, Mika wakalemba kuti: “Mu mazuŵa ghakumalira . . . lupiri lwa nyumba ya Yehova lwamkukhozgeka pacanya pa mapiri ghose, kutumphuskika pacanya pa tumapiri; ndipo mitundu ya ŵanthu yamkuthilimukira kwa iyo, mitundu yinandi yamkwiza, na kuti; ‘Zani, tiyeni tikwere ku lupiri lwa Yehova.’” (Mika 4:1, 2) Mika wakafwa pambere ucimi uwu undafiskike. Ndipouli, wakalutilira kugomezgeka kwa Yehova mpaka nyifwa, nanga ni apo ŵanji ŵakaŵa ŵambura kugomezgeka. Pa fundo iyi, Mika wakalemba kuti: “Mitundu yose ya ŵanthu yikwenda wose mu zina la ciuta wake na wake, kweni ise tendenge mu zina la Yehova Ciuta withu muyaya na muyaya.” (Mika 4:5) Mika wakalindilira mwakuzika mu nyengo ya suzgo cifukwa wakagomezganga comene kuti Yehova wafiskenge malayizgo ghake ghose. Nchimi yakugomezgeka iyi, yikathembanga Yehova.

7, 8. (a) Kasi nchivici ico cingatovwira kulindilira? (b) Kasi nchivici ico cingawovwira kuti nyengo yende luŵiro?

⁷ Kasi nase tikumugomezga Yehova nga ni Mika? Ndimo tikwenera kucitira. Ise tawona umo ucimi wa Mika wafiskikira. “Mu mazuŵa ghakumalira,” ŵanthu mamiliyoni ghanandi ŵakufuma mu mitundu yose na mafuko na malulimi, ŵathilimukira ku “lupiri lwa nyumba ya Yehova.” Nangauli ŵakufuma mu mitundu iyo yikutimbana, kweni iwo ŵafura “malupanga ghawo [kuti] ghaŵe mayembe” ndipo ŵakukana “kusambiraso nkhondo.” (Mika 4:3) Ni mwaŵi ukuru comene kuti tili pakati pa ŵanthu ŵa Yehova ŵamtende.

 ⁸ Tikukhumba kuti Yehova waparanye mwaluŵiro mgonezi uheni uwu. Kweni kuti tilindilire mwakuzikira, tikwenera kuwona vinthu umo Yehova wakuviwonera. Iyo wali kutema zuŵa ilo wazamweruzgira ŵanthu kwizira mwa “munthu uyo wimika,” Yesu Khristu. (Mil. 17:31) Kweni pambere zuŵa ili lindafike, Ciuta wakupeleka mwaŵi ku ŵanthu ŵa mitundu yose kuti “ŵafike pa kumanya makora unenesko,” na kuwulondezga kuti ŵazakaponoskeke. Umoyo wa ŵanthu uli pa ngozi. (Ŵazgani 1 Timote 2:3, 4.) Usange tiŵenge ŵamwamphu pakovwira ŵanji kuti ŵamanye unenesko wakuyowoya vya Ciuta, tiwonenge kuti zuŵa la ceruzgo la Yehova likucedwa yayi. Zuŵa ili lifikenge mwaluŵiro, mwakubucizga. Para lafika, tizamuŵa ŵakukondwa kuti tikaŵa ŵamwamphu pakupharazga Ufumu.

9-11. Kasi ucimi wa pa 1 Ŵatesalonika 5:3 uli kufiskika? Longosorani.

⁹ Ŵazgani 1 Ŵatesalonika 5:1-3. Sonosono apa, mitundu yiyowoyenge kuti “Bata na mtende!” Kuti nchemerezgo iyi yizakaleke kutibucizga, tikwenera kuŵa “maso na kusungilira maghanoghano ghithu.” (1 Tes. 5:6) Kuti tovwirike kuŵa maso mwauzimu, tiyeni tisande vinthu ivyo vilongozgerenge ku nchemerezgo iyi.

¹⁰ Pamanyuma pa nkhondo ya pa caru cose yiliyose, mitundu yikakhumba comene kuti pa caru paŵe mtende. Nkhondo ya pa caru cose yakwamba yikati yamara, mitundu yikapanga wupu wa League of Nations na cilato ca kukhazikiska mtende. Kufuma apo, nkhondo ya pa caru cose yaciŵiri yikati yamara, ŵanthu ŵakagomezganga kuti wupu wa United Nations ndiwo ukhazikiskenge mtende pa caru. Maboma na ŵalongozgi ŵa cisopa ŵagomezga kuti mawupu agha ndigho ghakhazikiskenge mtende pa caru. Mwaciyelezgero, wupu wa United Nations ukapharazga kuti 1986, ciŵe Caka ca Mtende pa Caru Cose. Mu caka ici, ŵalongozgi ŵa boma na ŵa visopa ŵakufuma mu vyaru vinandi, ŵakawungana pamoza na mulara wa chalichi la Katolika ku Assisi, Italy, kuti ŵalombere mtende.

 ¹¹ Ndipouli, nchemerezgo iyi ya bata na mtende na zinyake zantheura, zindafiske ucimi wakulembeka pa 1 Ŵatesalonika 5:3. Cifukwa wuli? Cifukwa cakuti “pharanyiko lamabuci” ilo likayowoyekerathu likacitika yayi.

12. Kasi tikumanya vici vyakukhwaskana na nchemerezgo yakuti “Bata na mtende”?

¹² Kasi mbanjani awo ŵazamucemerezga kuti “Bata na mtende”? Kasi ŵalongozgi ŵa machalichi Ghacikhristu na ŵa visopa vinyake ŵazamucita vici? Kasi ŵalongozgi ŵa boma ŵazamucita vici pa nchemerezgo iyi? Malemba ghakutiphalira yayi. Kweni tikumanya kuti mulimose umo nchemerezgo iyi yizamuŵira, yizamuŵa yaupusikizgi. Mgonezi uheni uwu ulutilirenge kuwusika na Satana. Nguheni comene ndipo ulutilirenge kuŵa ntheura. Cingaŵa cacitima comene usange taŵanji tingazakagomezga nchemerezgo iyi na kunjilirapo pa vya caru.

13. Cifukwa wuli ŵangelo ŵakukoleska mphepo zinayi za pharanyiko?

¹³ Ŵazgani Uvumbuzi 7:1-4. Apo tikulindilira kufiskika kwa ucimi wa pa 1 Ŵatesalonika 5:3, ŵangelo ŵankhongono ŵakoleska mphepo zakuparanyira caru za suzgo yikuru. Kasi ŵakulindilira vici? Cinthu capadera ico ŵakulindilira nkhudindika kwaumaliro kwa “ŵazga ŵa Ciuta” nga umo wakalongosolera mpositole Yohane. a Para ŵazga ŵa Ciuta ŵamara kudindika, ŵangelo ŵazamutaya mphepo za pharanyiko izi. Kasi nchivici ico cizamucitika?

14. Kasi nchivici ico cikulongora kuti Babuloni Mukuru waparanyikenge sonosono?

¹⁴ Babuloni Mukuru, cinyina ca cisopa cautesi, wamarenge. “Ŵanthu na mizinda na mitundu na malulimi” ŵazamutondeka kumukhozgera. Pasono tikuwona vimanyikwiro vyakuti wakhala pacoko kuparanyika. (Uvu. 16:12; 17:15-18; 18:7, 8, 21) Nakuti ici cikulongoreka mu nkhani za pa wayilesi, za pa TV na vinyake vyantheura, izo zikususka vyakucita vya cisopa na ŵalongozgi ŵake. Ndipouli, ŵalongozgi ŵa Babuloni Mukuru ŵakuwona nga palije suzgo. Kweni iwo ŵakujipusika waka. Para nchemerezgo yakuti “Bata na mtende!” yayowoyeka, maboma gha ndyali gha caru ca Satana, ghazamuwukira cisopa cautesi mwamabuci na kuciparanya. Babuloni Mukuru wazamuŵakoso cara. Nadi, nchakwenelera kuti tilindilire vyose ivi mwakuzikira.—Uvu. 18:8, 10.

15. Cifukwa wuli Yehova wazikira?

¹⁵ Nangauli ŵanthu ŵakutuka zina la Yehova, iyo walindilira mwakuzikira nyengo yakwenelera kuti wacitepo kanthu. Yehova wakukhumba yayi kuti ŵanthu awo ŵakukhumba kumanya unenesko ŵazakaparanyike. (2 Pet. 3:9, 10) Kasi nase ndimo tikucitira? Pambere zuŵa la Yehova lindize, tingalongora kuti tikumuwonga cifukwa cakuti ngwakuzikira mu nthowa zakulondezgapo izi.

16, 17. (a) Cifukwa wuli tikwenera kovwira awo ŵalopwa? (b) Cifukwa wuli ŵanthu ŵakulopwa ŵakwenera kuwelera kwa Yehova mwaluŵiro?

¹⁶ Wovwirani awo ŵalopwa. Yesu wakayowoya kuti kukuŵa cimwemwe kucanya para mberere yimoza yakuzgeŵa yasangika. (Mat. 18:14; Luka 15:3-7) Apa vikulongolerathu kuti Yehova wakupwelelera wose awo ŵakumutemwa, nanga ŵangaŵa awo panyengo yasono mbakulopwa. Yehova na ŵangelo ŵakukondwa para tawovwira ŵanthu ŵantheura kuwelera mu mpingo.

¹⁷ Kasi panyengo yasono, ndimwe yumoza wa awo ŵalopwa? Vingaŵa kuti munthu munyake mu mpingo wali kumukhuŵazgani ndipo muli kuleka kuwungana na gulu la Yehova. Pakuti sono nyengo yajumphapo, jifumbani  kuti: ‘Kasi sono ndipo nkhusangwa nadi na umoyo? Kasi wakanikhuŵazga ni Yehova, panji ni munthu wambura urunji? Kasi Yehova Ciuta wali kunicitirapo kanthu kaheni kalikose?’ Unenesko ngwakuti Yehova wakuticitira vinthu viwemi nyengo zose. Nanga ni para tatondeka kucita vinthu mwakuyana na kujipatulira kwithu, tikulutilira kusangwa na vinthu viwemi ivyo wakupeleka. (Yak. 1:16, 17) Sonosono apa, zuŵa la Yehova lizenge. Sono ni nyengo ya kuwelera kwa Adada ŵithu ŵa kucanya na mu mpingo, agho ni malo ghekha gha civikiliro mu mazuŵa ghaumaliro agha.—Dute. 33:27; Heb. 10:24, 25.

18. Cifukwa wuli tikwenera kukhozgera awo ŵakulongozga?

¹⁸ Khozgerani mwakugomezgeka awo ŵakulongozga. Pakuŵa Muliska wacitemwa, Yehova wakutilongozga na kutivikilira. Iyo wasora Mwana wake kuti waŵe Muliska Mulara wa mskambo. (1 Pet. 5:4) Ŵalara mu mipingo yakujumpha 100,000 ŵakuliska mberere za Ciuta. (Mil. 20:28) Para tikukhozgera mwakugomezgeka awo ŵakulongozga, tikulongora kuti tikuwonga Yehova na Yesu pa vyose ivyo ŵaticitira.

19. Kasi tingacita wuli kuti tikhozge ubwezi withu?

¹⁹ Mutemwanenge. Kasi ici cikung’anamuraci? Para ŵasilikari ŵawukirika na ŵalwani, msilikari waliyose wakwenera kuŵa pafupi na ŵanyake. Para ŵacita nthena ŵakuŵa ŵakuvikilirika. Satana wakuwukira comene ŵanthu ŵa Ciuta mazuŵa ghano. Sono nchambura kwenelera kuti tambanenge tekhatekha. Ni nyengo yakuti titemwanenge comene na kusulako tumaubudi twa ŵanji, kweniso yakuti tilongolere kuti tikugomezga ulongozgi wa Yehova.

20. Kasi tikwenera kucita vici panyengo yasono?

²⁰ Mphanyi tose talutilira kuŵa maso mwauzimu na kulindilira. Tiyeni tilindilire mwakuzikira nchemerezgo yakuti “Bata na mtende!” kweniso kudindika kwaumaliro kwa ŵakusoleka. Kufuma apo, ŵangelo ŵanayi ŵazamutaya mphepo za pharanyiko, ndipo Babuloni Mukuru wazamuparanyika. Apo tikulindilira vinthu ivi, tiyeni tipulikirenge ulongozgi wakufuma ku awo ŵakulongozga mu gulu la Yehova. Tiyeni titemwanenge comene mwakuti tileke kumupa mpata Dyabulosi na viŵanda. Sono ni nyengo ya kupulikira ulongozgi wa wamasalimo, wakuti: “Khwimani, mitima yinu yiŵe yakuganga, mose imwe mukumugomezga Yehova.”—Sal. 31:24.