Muwusi wa Caru Wavumbukwa

ZUŴA linyake Yesu wakaphalira ŵanthu kuti: “Muwusi wa caru ici waponyekenge kuwaro.” Pamanyuma wakatiso ‘muwusi wa caru walije mazaza pa iyo’ ndipo “muwusi wa caru cino weruzgika.” (Yohane 12:31; 14:30; 16:11) Kasi apa Yesu wakanenanga njani?

Para tikuwona ivyo Yesu wakayowoya vyakukhwaskana na “muwusi wa caru cino,” nchakuwonekerathu kuti wakanenanga Yehova Ciuta yayi. Ipo “muwusi wa caru ici” ninjani? Kasi ‘waponyekenge wuli kuwaro,’ ndipo kasi “weruzgika” wuli?

“Muwusi wa Caru Ici” Wajivumbura Yekha

Nga umo mulongozgi wa vigeŵenga kanandi wakujithumbwira na mazaza ghake, ndimoso wakacitira Dyabulosi apo wakayezganga Yesu, Mwana wa Ciuta. Satana wakati walongora Yesu “maufumu ghose gha caru,” wakamupempha kuti: “Nikupenge mazaza ghose agha na ucindami wake, cifukwa ghali kupelekeka kwa ine, ndipo uyo nakhumba nkhumupa. Ntheura iwe, usange unganisopa panthazi pane, ghose ghaŵenge ghako.”—Luka 4:5-7.

Usange Dyabulosi ni maghanoghano waka ghaheni nga umo ŵanji ŵakuyowoyera, kasi mphanyi ici cikaŵa ciyezgo nadi? Kasi Yesu wakayezgekanga na maghanoghano ghaheni panji na ivyo wakenjerwanga navyo wakati wabapatizika? Para ni nthena, cifukwa wuli kukayowoyeka kuti “mwa iyo mulije kwananga”? (1 Yohane 3:5) Yesu wakasuska yayi kuti Dyabulosi wali na mazaza pa ŵanthu, nakuti iyo wakakhozgera fundo iyi apo wakati Dyabulosi ni “muwusi wa caru,” ‘ngwakukoma’ ndiposo ‘ni mutesi.’—Yohane 14:30; 8:44.

Vilimika vyakujumpha 60 kufuma apo Dyabulosi wakayezgera Khristu, mpositole Yohane wakakumbuska Ŵakhristu za nkhongono iyo Dyabulosi wali nayo. Wakati: “Caru cose cikugona mu nkhongono za muheni.” Yohane wakatiso muheni uyu “wakupuluska caru cose.” (1 Yohane 5:19; Uvumbuzi 12:9) Apa nchakuwonekerathu kuti Baibolo likuyowoya kuti cilengiwa cauzimu ndico ni “muwusi wa caru.” Kweni kasi mazaza ghake ghali wuli pa ŵanthu?

Muwusi wa Caru Wakugaŵirako Nkhongono Awo Ŵakumulondezga

Apo mpositole Paulosi wakalongosoranga za nkhondo ya cipulikano iyo Ŵakhristu ŵakurwa, wakayowoyerathu za ŵalwani ŵakofya comene awo ŵakwenera kulimbana nawo. Wakalemba kuti: “Tikulimbana na ndopa na thupi cara, kweni na maboma, na ŵamazaza, na ŵawusi ŵa caru ca cisi ici, ndiposo mawumba gha mizimu yiheni mu malo ghakucanya.” (Ŵaefeso 6:12) Ntheura, kulimbana uku kuti tikulimbana na ŵanthu yayi, cifukwa “tikulimbana na ndopa na thupi cara,” kweni na “mawumba gha mizimu yiheni.”

Mwakuyana na kang’anamuliro ka Mabaibolo ghanandi, mazgu ghakuti “mawumba gha mizimu yiheni” ghakuyowoya za maghanoghano ghaheni yayi, kweni vilengiwa vyankhongono vyauzimu ivyo ni viheni. Mu Tumbuka Bible mazgu agha ghali kulembeka kuti “vita vya mzimu vya uheni mu vyakucanya.” Ntheura Dyabulosi wakulongora nkhongono zake kwizira mu ŵangelo ŵakugaluka, awo ŵakaleka “malo ghawo ghakwenelera kukhalako” kucanya.—Yuda 6.

Ucimi uwo uli mu buku la Daniel ukuyowoya umo “ŵawusi ŵa caru” aŵa ŵalongolera mazaza ghawo pa caru capasi kwambira mu nyengo zakale. Nchimi Daniyeli yikafipira mtima Ŵayuda ŵanyake awo mu cilimika  ca 537 B.C.E. ŵakawelera ku Yerusalemu kufuma ku wuzga ku Babuloni, ndipo yikaŵalombera kwa masabata ghatatu. Mungelo uyo Ciuta wakamutuma kuti wakakhozge nchimi iyi, wakayiphalira cifukwa ico wakacedwera. Wakati: “Karonga wa ufumu wa ku Persia wakimikana nane mazuŵa makumi ghaŵiri pacanya limoza.”—Daniel 10:2, 13.

Kasi ‘karonga wa Persia’ wakaŵa njani? Nchakuwonekerathu kuti mungelo wakayowoyanga za Sayirasi, Themba la Persia yayi, cifukwa pa nyengo iyi themba ili likacitiranga lusungu Daniyeli na ŵabali ŵake. Kweniso, kasi munthu wangimikana wuli na cilengiwa cauzimu kwa masabata ghatatu apo mungelo yumoza wakakoma ŵasilikari ŵakukwana 185,000 mu usiku umoza? (Yesaya 37:36) ‘Karonga wa Persia’ wankhaza uyu wakwenera kuti wakaŵa thenga la Dyabulosi, panji kuti ciŵanda ico cikapika mazaza pa Ufumu wa Persia. Mungelo wa Ciuta, wakayowoyaso kuti wamulwana na “karonga wa Persia” kweniso na ciŵanda cinyake ico ni “karonga wa Ŵagiriki.”—Daniel 10:20.

Pakuwona mavesi agha, kasi tingati ninjani wakuwusa caru? Mwakudumura pali nadi “ŵawusi ŵa caru” awo mbambura kuwoneka, awo ni viŵanda ivyo vikulongozgeka na mulara wawo, Satana Dyabulosi. Kasi cilato cawo nchivici?

Umo Muwusi wa Caru Wakulongolera Nkharo Yake Yeneco

Mu buku laumaliro la Uvumbuzi, mpositole Yohane wakayowoya umo Yesu, uyo ni Mikayeli mungelo mulara, wakathereskera Dyabulosi na viŵanda vyake. Wakayowoyaso vinthu vyakofya ivyo vicitikenge cifukwa cakuti Dyabulosi wali kucimbizgika kucanya. Tikuŵazga kuti: “Soka ku caru capasi . . . cifukwa Dyabulosi wakhilira pasi kwa imwe, wali na ukali ukuru, pakumanya kuti wali na nyengo yifupi.”—Uvumbuzi 12:9, 12.

Kasi Dyabulosi walongora wuli ukali wake ukuru? Para vinthu vyasuzga, vigeŵenga vikwendera fundo yakuti ‘ciwekociweko.’ Mwakuyana waka, Dyabulosi nayo pamoza na viŵanda vyake ŵakukhumba comene kuparanya caru capasi na vyose ivyo vilimo. Pakumanya kuti nyengo yake njicoko, Dyabulosi wakugwiliskira nchito mabizinesi ghakuru kuti wawuse ŵanthu wose. Ici capangiska kuti ŵanthu ŵaŵe na mzimu wakutemwa kuguragura vinthu ndipo mtima uwu wapangiska kuti ŵanthu ŵanange comene vinthu ivyo vili mu caru. Ivi vikupangiska kuti ŵanthu ŵakhalenge umoyo ufupi.—Uvumbuzi 11:18; 18:11-17.

Kwamba kale, Dyabulosi walongoraso mazaza ghake kwizira mu ŵandyali na visopa. Buku la Uvumbuzi likuyelezgera ŵandyali na cikoko ico Dyabulosi wacipa “mazaza ghakuru.” Likulongoraso kuti nchakukhozga soni kuti ŵavisopa ŵakoleranenge na ŵandyali ndipo likuti kucita nthena nchinthu cakuseluska cifukwa mbuzaghali pa maso pa Ciuta. (Uvumbuzi 13:2; 17:1, 2) Ghanaghanirani za ŵanthu ŵanandi awo ŵakomeka mu vilimika vinandi cifukwa ca nkhaza, wuzga, nkhondo, ndiposo kusankhana fuko. Kasi ungaŵa unenesko nadi kuti ŵanthu pa iwo ŵekha ŵangacitira ŵanyawo nkhaza zanthena? Panji kasi mawumba gha mizimu yiheni ndigho ghakuŵapangiska?

Baibolo likuyowoya mwambura kubisa uyo wakukhuŵilizga ŵalongozgi na maufumu ghankhongono gha pa caru capasi kuti ŵacitenge vinthu viheni. Kwali ŵanthu ŵakumanya panji yayi, kweni ŵakulongora nkharo ya muwusi wawo ndiposo ŵakwendera fundo yake yakuti ‘ciwekociweko.’ Kweni kasi ŵanthu ŵasuzgikenge kwa utali wuli na muwuso wa Dyabulosi?

Dyabulosi Wali Pafupi Kuparanyika

Milimo iyo Khristu wakacita apo wakaŵa pa caru capasi yikalongora kuti sonosono apa Dyabulosi na viŵanda vyake ŵaparanyikenge. Apo ŵasambiri ŵa Yesu ŵakayowoyanga umo ŵakafumiskira viŵanda mu ŵanthu, Yesu wakaŵaphalira  kuti: “Nkhamba kuwona Satana wawa kale nga ni leza kufuma kucanya.” (Luka 10:18) Pakuyowoya mazgu agha, Yesu wakasangwanga na umo wazamuthereskera muwusi wa caru para wawelera kucanya kukaŵa Mikayeli mungelo mulara. (Uvumbuzi 12:7-9) Para tasanda makora maucimi gha mu Baibolo vikulongora kuti wakathereska Satana kucanya ca m’ma 1914. *

Kwambira cilimika ici, Dyabulosi wakumanya kuti wakhala na nyengo yicoko waka kuti waparanyike. Nangauli ‘caru cose cili mu mawoko ghake,’ ŵanthu ŵanandi mazuŵa ghano ŵandapusikike na ivyo wakuyezgayezga kucita kuti waŵawusenge. Baibolo lajura maso ghawo ndipo ŵakumanya njomba zake zose. (2 Ŵakorinte 2:11) Ŵaŵika cigomezgo mu mazgu gha Paulosi agho wakalembera Ŵakhristu ŵanyake, ghakuti: “Ciuta, uyo wakupeleka mtende wazamung’anyira pasi Satana ku malundi ghinu sonosono.” *—Ŵaroma 16:20.

Sonosono apa Dyabulosi waŵavyenge nkhongono. Mu muwuso wa Khristu, ŵanthu ŵarunji ŵazamuzgora caru capasi kuŵa paradiso. Kukomana, kutinkhana, na uryezi vyose vizamumara. Baibolo likuti, “vya kale ntha vikumbukikenge.” (Yesaya 65:17) Ŵanthu wose awo ŵakuleka kupusikika na muwusi wambura kuwoneka wa caru ici na mazaza ghake ŵazamuwombokwa nadi.

[Mazgu ghamusi]

[Mazgu Ghakukhozgera pa peji 9]

Mu muwuso wa Khristu, ŵanthu ŵarunji ŵazamuzgora caru capasi kuŵa paradiso