KUCHEZGA NA MUNTHU
Chifukwa Wuli Tikwenera Kuŵazga Baibolo?
Musi umu, muwonenge umo Ŵakaboni ŵa Yehova ŵakuzgolera mafumbo agho ŵanthu ŵakuŵafumba. Titore kuti a Gondwe awo Mbakaboni ŵa Yehova ŵiza kwa a Ndovi.
BAIBOLO LIKULONGOSORA MAKORA MBIRI
A Ndovi: Nangauli mwafika kweni ine nkhuvitemwa yayi vyachisopa.
A Gondwe: Nawonga kupulika maghanoghano ghinu. Kweni chakwamba timanyane dankha, ine ndine Gondwe. Imwe ke?
A Ndovi: Ndine Ndovi.
A Gondwe: Nawonga kuti tasangana.
A Ndovi: Yewo.
A Gondwe: Nili na fumbo, kasi mukakulira mu banja la kutemwa kusopa?
A Ndovi: Enya. Kweni nkhaleka vyachisopa nati naluta ku koleji.
A Gondwe: Oho. Kasi ku koleji mukasambiranga vichi?
A Ndovi: Social studies na history (mbiri). Kweni nkhatemwanga chomene history chifukwa yikulongosora umo taŵanthu tikaŵirako.
A Gondwe: Mbiri njakukondweska nadi. Nakuti Baibolo likulongosora makora mbiri. Kasi muli kusambirapo mbiri mu Baibolo?
A Ndovi: Yayi. Nkhumanya kuti ni buku liwemi, kweni nkhumanya yayi kuti Baibolo ni buku la mbiri.
A Gondwe: Nawonga mwaniphalira maghanoghano ghinu. Kasi muli na nyengo kuti nimulongorani ukaboni wakuti Baibolo likuneneska pa nkhani ya mbiri?
A Ndovi: Enya, nangauli nilije Baibolo.
A Gondwe: Palije suzgo. Tingaŵazga mu Baibolo lane. Ukaboni wakwamba uli pa 1 Midauko 29:26, 27. Pakuti: ‘Ntheura ndimo Davide mwana wa Jese wakawusira pachanya pa Israyeli yose. Nyengo ya kuwusa kwake pa Israyeli yikaŵa vyaka 40; vyaka 7 wakawusa mu Heburoni, vyaka 33 mu Yerusalemu.’
A Ndovi: So mwamanya wuli kuti Baibolo likuneneska apa?
A Gondwe: Fumbo liwemi. Nyengo yinyake ŵanji ŵakakayikiranga usange Davide wakaŵako nadi.
A Ndovi: Chifukwa wuli?
A Gondwe: Kumasinda uku, padera pa Baibolo pakaŵavyaso ukaboni wakuti Davide wakaŵako nadi. Ntheura, mu 1993, ŵanthu ŵanyake ŵakufukura vinthu vyapasi ŵakasanga libwe lakale ilo pakalembeka mazgu ghakuti “Nyumba ya Davide.”
A Ndovi: Nadi?
A Gondwe: Enya. Nakuti pakaŵaso munthu munyake uyo ŵakakayikira usange nayo wakaŵako. Munthu uyu ni Pontiyo Pilato uyo wakalamuliranga mu nyengo ya Yesu ndipo wakuzunulika mu Baibolo pa Luka 3:1. Mungaŵazga?
A Ndovi: Enya. Pakuti: ‘Apo Pontiyo Pilato wakaŵa kazembe wa Yudeya, ndipo Herode wakaŵa muwusi wa chigaŵa cha Galileya.’
A Gondwe: Nawonga. Ŵanthu ŵanyake ŵakusambira ŵakakayikanga usange Pontiyo Pilato wakaŵako nadi. Kweni pakati pajumpha vyaka 50, ŵakasanga libwe ku Middle East ilo pakajobeka zina lake.
A Ndovi: Mmm. Nindapulikepo ivyo.
A Gondwe: Nadi? Kweni ndimo viliri.
A Ndovi: Ine Baibolo nkhulitemwa. Nangauli likulongosora makora mbiri, kweni nkhukayika usange lingatovwira mazuŵa ghano.
BAIBOLO NI BUKU LAKALE, KWENI NDAKOVWIRA NANGA NI SONO
A Gondwe: Ŵanthu ŵanandi ndimo ŵakughanaghanira. Kweni ine nkhuwona mwakupambanako. Chifukwa ntchakuti kwamba kale, ivyo tikukhumba pa umoyo vindasinthepo. Mwachiyelezgero, tose tikukhumbikwira chakurya, vyakuvwara, na pakugona. Kweniso tikukhumba kuti tichezgenge na ŵanyithu na kuŵa na banja lakukondwa. Asi vinthu ivi ni vyakuzirwa?
A Ndovi: Enya.
A Gondwe: Baibolo lingatovwira pa vigaŵa vyose ivi. Lekani tingati ni buku lakale, kweni ndakovwira nanga ni sono.
A Ndovi: Mukung’anamurachi?
A Gondwe: Lekani nilongosore nthe: Mu Baibolo muli fundo izo zingatovwira mazuŵa ghano, nga umo zikaŵira zakovwira mu nyengo yakale.
Baibolo liliso na fundo izo zingatovwira mazuŵa ghano, nga umo zikaŵira zakovwira mu nyengo yakale
A Ndovi: Zingatovwira munthowa wuli?
A Gondwe: Muli fundo zakovwira nga umo tingachitira mwakwenelera na ndalama, umo tingaŵira ŵakukondwa mu banja, kweniso umo tingakhalira makora na ŵanyithu. Baibolo lili nga ni mapu agho ghangatifiska uko tikuluta. Namwe mungazomerezga kuti mazuŵa ghano ntchakusuzga kuti mwanalume walongozge makora banja lake.
A Ndovi: Mwaneneska. Chifukwa ine na muwoli wane tamara pafupifupi chaka sono, kweni ni nyengo zose yayi apo tikukolerana.
A Gondwe: Mbunenesko. Kweni Baibolo lili na fundo zipusu izo zingatovwira pa nkhani iyi. Tiyeni tiwone Ŵaefeso chaputara 5. Tiŵazge vesi 22, 23, na 28. Para mungatemwa, mungaŵazga.
A Ndovi: Oho. Pakuti: “Ŵawoli ŵajilambikenge ku ŵafumu ŵawo nga nkhu Fumu, pakuti mfumu ni mutu wa muwoli wake, umo Khristu nayo waliri mutu wa mpingo, pakuŵa mponoski wa thupi ili.” Vesi 28 likuti: “Ntheura pera ŵafumu ŵatemwenge ŵawoli ŵawo nga ni mathupi ghawo. Uyo wakutemwa muwoli wake wakujitemwa iyomwene.”
A Gondwe: Tawonga, mwaŵazga makora. Kasi imwe mukuwona kuti wose mu banja ŵangaŵa ŵakukondwa para ŵangalondezga ulongozgi uwu?
A Ndovi: Enya. Kweni nkhani yagona pa kuchita.
A Gondwe: Mwaneneska. Kweni mu chaputala 5 chenechichi, vesi linyake likuti tiŵenge ŵamahara. * Kuti ŵanthu awo ŵali paubwezi ŵakolerane, ŵakwenera kuyezgayezga kuti ŵawonenge vinthu mwakwenelera. Ine na muwoli wane tawona kuti Baibolo latovwira chomene pa nkhani iyi.
A Ndovi: Apa vikupulikikwa.
A Gondwe: Ŵakaboni ŵa Yehova ŵali na Webusayiti iyo pali fundo ziwemi izo zingawovwira banja. Para muli na nyengo, ningamulongoranipo zichoko waka.
A Ndovi: Mbwe nilongorani.
A Gondwe: Oho. Adiresi ya ŵakaboni ŵa Yehova ni www.dan124.com. Peji lakwamba ni ili.
A Ndovi: Ee pali vithuzi vyakutowa!
A Gondwe: Vithuzi ivi vikulongora ivyo Ŵakaboni ŵa Yehova ŵakuchita pa charu chose. Kweni ise tikukhumba apa. Pa chigaŵa chakuti “Vyakovwira Ŵamunthengwa na Ŵapapi.” Pasi pa kamutu aka, paliso nkhani zinandi zakupambanapambana. Yilipo iyo yamukondweskani apa?
Umo Mungamazgira Masuzgo mu Banja linu.” Nkhuwona kuti yinganovwira.
A Ndovi: Enya. “A Gondwe: Nkhani iyi yikulongosora nthowa zinayi zakumazgira masuzgo. Kasi mungaŵazga ndime iyi?
A Ndovi: Enya. Yikuti: “Nga umo mtima na maphapu vikovwilira kuti ndopa zigwire ntchito mu thupi, chitemwa na ntchindi vikukhumbikwa kuti muyowoyeskanenge makora mu nthengwa.” Mmm, apa ŵalongosora makora.
A Gondwe: Tawonga mwaŵazga makora. Pali lemba ilo ŵati tiŵazge. Mungadofya penepapo kuti tiŵazge.
A Ndovi: Oho, naliwona. Ŵaefeso 5:33. Likuti: ‘Ndipouli, namwe waliyose payekha watemwenge muwoli wake umo wakujitemwera yekha, ndipo muwoli nayo wachindikenge chomene mfumu wake.’
A Gondwe: Kasi mwawona apo pali fundo? Waliyose wakwenera kuchita chigaŵa chake.
A Ndovi: Mukung’anamura vichi?
A Gondwe: Mwanalume wakukhumba kuti muwoli wake wamuchindikenge ndipo mwanakazi nayo wakukhumba kuti mfumu wake wamutemwenge. Asi nthena?
A Ndovi: Apo nadi.
A Gondwe: Usange mwanalume wakutemwa muwoli wake, kasi chingaŵa chipusu kuti muwoli nayo wachindikenge mfumu wake?
A Ndovi: Apa mbwe wamuchindikenge.
A Gondwe: Nangauli vesi ilo taŵazga likalembeka vyaka 2000 ivyo vyajumpha, kweni pali ulongozgi uwo wose mu banja ŵakwenera kulondezga. Mwakumbuka chiyelezgero cha mtima na maphapu?
A Ndovi: Sono nawona kuti mu Baibolo muli fundo zakovwira.
A Gondwe: Nakondwa kupulika mazgu agho a Ndovi. Nkhukhumba kuti tizakasanganeso kuti nizakapulike maghanoghano ghinu pa chigaŵa chakuti “Nthowa Zinayi za Umo Mungamazgira Masuzgo.” Nkhani iyi yili penepapa pa Webusayiti. *
A Ndovi: Ipo tamuwonera lumoza na muwoli wane.
Kasi muli na fumbo lakukhwaskana na Baibolo ilo likumuzizikani? Kasi vilipo vinthu vinyake ivyo Ŵakaboni ŵa Yehova ŵakugomezga, kweni imwe mukuvipulikiska yayi? Usange ni nthena, fumbani yumoza wa Ŵakaboni ŵa Yehova para mwakumana nayo. Wazamukondwa chomene kumuzgorani
^ ndime 43 Wonani Ŵaefeso 5:17.
^ ndime 63 Para mukukhumba kumanya vinandi, wonani chipaturo 14 mu buku la Kasi Baibolo Likusambizgaci Comenecomene? Lakupharazgika na Ŵakaboni ŵa Yehova.