Fanatu ki te fakasologa

Fanatu ki te fakasologa o mataupu

Fesili Mai Tino Fai‵tau

Fesili Mai Tino Fai‵tau

Kaia e ‵kese i ei a tala a Mataio mo Luka e uiga ki te olaga o Iesu?

A TE tala a Mataio e uiga ki mea ‵tupu kolā e fetaui ‵lei ki te fanaumaiga o Iesu mo tena olaga e ‵kese eiloa mo te tala a Luka, me ne fakamatala mai ne tino tusitala Evagelia konei a tala mai i kilokiloga kese‵kese.

A te tala a Mataio e fakasino atu loa ki mea ‵tupu kolā ne aofia i ei a Iosefa. E fakamatala mai i ei a te kilokiloga muamua a Iosefa ki te faitama o Malia, tena moemiti telā e fakamatala mai ne se agelu a te pogai, mo te taliaga ne ia o te fakamatalaga tenā. (Mata. 1:19-25) Ne toe fakamatala mai ne Mataio a te moemiti o Iosefa e uiga ki te agelu telā ne fakamalosi atu ki tou tagata ke ‵tele ki Aikupito, te lotou ‵solaga mo tena kāiga, tena moemiti e uiga ki te taimi ne fai atu ei te agelu ke ‵foki latou ki te fenua o Isalaelu, mo tena fakaikuga ke ‵nofo a ia mo tena kāiga i Nasaleta. (Mata. 2:13, 14, 19-23) I mataupu kamata o te Evagelia a Mataio, ne taku mai eiloa fakavalu taimi te igoa o Iosefa, kae ko Malia e fakafa taimi fua.

I te suā feitu, ne faka‵mafa malosi i te tala a Luka a Malia. Ne aofia i ei te tala o te asiga a te agelu ko Kapilielu ki a Malia, tena asiga ki tena kāiga ko Elisapeta mo pati tavae a Malia ki a Ieova. (Luka 1:26-56) E fakamatala mai foki ne Luka a pati a Simeona ki a Malia e uiga ki logo‵maega o Iesu i aso mai mua. Ke oko foki loa ki te tala o te asiga a tena kāiga ki te faletapu i te taimi ko 12 ei ana tausaga, ne siki mai ne Luka a pati a Malia, kae e se ko Iosefa. E fakaopoopo mai a Luka me ne otia malosi eiloa a Malia i mea katoa konei ne ‵tupu. (Luka 2:19, 34, 35, 48, 51) I mataupu e lua o te Evagelia a Luka, ne taku mai eiloa fakasefulu lua taimi a te igoa o Malia, kae ko Iosefa fakatolu taimi. Tela la, ne fakamatala mai ne Mataio a mea ne manavase ki ei a Iosefa pelā foki mo ana galuega kae ne fakamatala mai ne Luka a mea e uke e uiga ki te tiute o Malia pelā foki mo tala e uiga ki tou fafine.

E penā foki te kese‵kese o te fakasologa o gafa telā ne fakamatala mai ne tino tusitala o Evagelia konei. E mautinoa eiloa me ne fakamatala mai ne Mataio te gafa telā ne vau i ei a Iosefa kae e fakaasi mai i ei i a Iesu e pelā me ko te tama puke a Iosefa, ko te sui tonu i te gafā tupu o Tavita. Kaia? Me i a Iosefa ne vau i te gafā tupu o Tavita e auala i te tamaliki tagata a Tavita ko Solomona. (Mata. 1:6, 16) Kae e mautinoa eiloa me ne fakamatala mai ne Luka te gafa o tupuga o Malia kae fakaasi mai ei i a Iesu ko te sui tonu, “i te feitu faka-te-foitino,” i te gafā tupu o Tavita. (Loma 1:3) Kaia? Me i a Malia se tino mai te gafa o te tupu ko Tavita i tena tama tagata ko Natano. (Luka 3:31) Kae kaia ne seki aofia ei ne Luka a Malia i tena fakasologa o te gafa e pelā me ko te tamaliki fafine a Heli? Ona ko te mea e ‵tau eiloa o fakasolo mai te gafa i tagata. Tela la, i te taimi ne taku mai ei ne Luka a Iosefa kae fakamatala mai e pelā me ko te tamaliki tagata a Heli, ne malamalama eiloa me fakauiga i ei i a Iosefa ko te avaga a te tamaliki fafine a Heli, ko Malia.​—Luka 3:23.

E fakamautinoa mai eiloa i te fakasologa o gafa telā ne fakamatala mai ne Mataio mo Luka me i a Iesu ko te Mesia eiloa telā ne folafola mai. E tonu, ne lauiloa eiloa a te munatonu e uiga ki te gafa o Iesu, telā ne seki mafai o faka‵se ne te kau Falesaio mo te kau Satukaio. I aso nei, e fai eiloa a te fakasologa o gafa a Mataio mo Luka e pelā me se vaega o te ‵tou fakatuanaki kae fai foki pelā me se mea tonu e uiga ki folafolaga a te Atua.