1. Kaia e ‵tau ei mo tatou o faka‵logo ki a Ieova?

E ‵TAU mo tatou o faka‵logo * ki a Ieova me i a ia ko te ‵tou Mafuaga. Te pogai e fai ei tatou penā me e isi sena aiā ona ko te mea ne faite ne ia tatou. (Faka. 4:11) Kae e isi aka foki se suā pogai ‵lei e faka‵logo ei tatou ki a ia—a tena pulega ko te ‵toe pulega ‵lei eiloa. Talu mai i tala fakasolopito o tino, e tokouke a tino ne pule atu ki luga i nisi tino. Kae kafai e faka‵pau ne tatou a olotou pulega mo Ieova, ko lavea ei ne tatou me i a Ieova ko te ‵toe Pule tafasili i te poto, alofa, alofa fakamagalo, kae alofa atafai.—Eso. 34:6; Loma 16:27; 1 Ioa. 4:8.

2. Ne a pogai e ‵tau ei mo tatou o faka‵logo ki a Ieova telā e fakaasi mai i te Epelu 12:9-11?

² E manako a Ieova ke faka‵logo tatou ki a ia, e se ona ko te mea e ma‵taku tatou ki a ia, kae ona ko te a‵lofa o tatou ki a ia kae ‵kilo atu ki ei e pelā me ko te ‵tou Tamana alofa. I tena tusi ki te kau Epelu, e fakamatala mai a Paulo me e ‵tau o “faka‵logo tatou ki ‵tou Tamana” me e akoako ne ia tatou “mō te ‵tou ‵lei.”—Faitau te Epelu 12:9-11.

3. (a) I auala fea e fakaasi atu ei ne tatou a te ‵tou faka‵logo ki a Ieova? (e) Ne a fesili ka tali aka ne tatou?

³ E faka‵logo tatou ki a Ieova mai te faiga o te ‵toe mea e mafai ne tatou ke faka‵logo ki a ia i mea katoa kae ‵teke atu te fakamalosiga ke fakalagolago ki ‵tou malamalama eiloa. (Faata. 3:5) E faigofie atu ke faka‵logo tatou ki a Ieova māfai ko iloa faka‵lei ne  tatou ana uiga ‵gali. Kaia? Me e fakaata mai ne uiga konei a mea katoa e fai ne ia. (Sala. 145:9) Ko te uke o mea e tauloto ne tatou e uiga ki a Ieova, ko te lasi foki o te ‵tou a‵lofa ki a ia. Kae kafai e a‵lofa tatou ki a Ieova, e se manakogina ne tatou se fakasologa loa o tulafono e uiga ki mea e ‵tau o fai mo mea e se ‵tau o fai ne tatou. E ga‵lue tatou o fakafetaui aka ‵tou mafaufauga mo lagonaga ke fetaui ‵lei mo te mea ‵lei kae ke ‵kalo kea‵tea mai te masei. (Sala. 97:10) Kae i nisi taimi, e se faigofie ke faka‵logo tatou ki a Ieova. Kaia e fai ei penā? Kae ne a mea e mafai ne toeaina, tamana, mo mātua o tauloto mai fakaakoakoga ne tuku mai ne te Kovana ko Neemia; te Tupu ko Tavita; mo Malia, te mātua o Iesu? Ka fakamatala mai loa i te mataupu tenei a tali ki fesili konei.

4-5. E ‵tusa mo te Loma 7:21-23, Kaia e faigata i ei ke faka‵logo ki a Ieova?

⁴ A te pogai e tasi e mafai o faigata ke faka‵logo ki a Ieova ona ko tatou ne fa‵nau mai mo te agasala kae ko maua ne tatou te tulaga sē ‵lei katoatoa. Tela la, e isi faeloa se manakoga ‵teke i loto i a tatou. I te taimi ne ‵teke atu ei a Atamu mo Eva ki te Atua kae ‵kai ki te fuagalakau telā ne fakatapu lāua i ei, ne filifili aka ke fai loa ne lāua a lā fakaikuga totino e uiga ki te mea ‵lei mo te mea masei. (Kene. 3:22) I aso nei, a te tokoukega o tino koi ‵teke loa ne latou a Ieova kae fai olotou filifiliga totino e uiga ki te mea ‵lei mo te mea masei.

⁵ Ke oko foki loa ki a latou kolā e iloa ne latou a Ieova kae a‵lofa ki a ia, kāti e faigata ki a latou i nisi taimi ke faka‵logo katoatoa ki a ia. Ne fakafesagai eiloa te apositolo ko Paulo mo te fakalavelave tenei. (Faitau te Loma 7:21-23.) E pelā mo Paulo, e ma‵nako tatou o fai te mea telā e tonu i te kilokiloga a Ieova. Kae e ‵tau mo tatou o taua atu faeloa ki te manakoga ke fai a mea ma‵sei.

6-7. Se a te lua o pogai e faigata ei ke faka‵logo ki a Ieova? Taku mai se fakaakoakoga.

⁶ A te suā pogai e faigata ei ke faka‵logo ki a Ieova, me e lasi te fakamalosiga e maua ne tatou mai tuu kolā ne puti aka i ei tatou. E uke a manatu o tino e se fetaui mo te loto o Ieova, kae e mafai o fai pelā me se mea faigata ke ‵kalo kea‵tea tatou mai vaegā mafaufauga penā. Mafaufau aka ki se fakaakoakoga e tasi.

⁷ Se mea masani i nisi koga ke fakamalosi a tama‵liki ke fakamāumāu olotou olaga ki te ‵salaga o tupe e uke. Ne fakafesagai atu eiloa a te tuagane ko Mary * mo te tofotofoga tenā. A koi tuai o tauloto a ia e uiga ki a Ieova, ne fanatu a ia ki se akoga lauiloa i tena fenua. Ne faimalo a Mary ne ana kāiga ke ‵sala atu ki se galuega ‵togi ‵lei ke maua ne ia tavaega mai i tino. Ne manako foki tou fafine ki ei. Kae i te taimi ne tauloto tou fafine e uiga ki a Ieova kae kamata o alofa ki a ia, ne ‵fuli ana fakamoemoega. E se gata i ei, e fai mai a ia: “I nisi taimi e lavea ne au avanoaga ‵gali ke fai se pisinisi telā e fai ei ke maua ne au ne tupe e uke kae ka fakalavelave mai ki aku polokalame faka-te-agaga. Ona ko te auala ne puti aka ei au, koi faigata eiloa ki a au ke fai atu ikai ki vaegā tulaga penā. E ‵tau mo au o akai atu ki a Ieova ke fesoasoani mai ke ‵teke atu ki te fakaosoosoga ke talia se galuega telā e mafai o taofi ne ia au mai te tavini atu ki a Ieova.”—Mata. 6:24.

8. Ne a mea ka sau‵tala nei tatou ki ei?

⁸ E maua ne tatou a mea aoga mai te faka‵logo ki a Ieova. Kae ko latou kolā e isi ne olotou tulaga pule, e pelā mo toeaina, tamana, mo mātua, e isi se suā pogai ke tau‵tali latou ki te fakatonuga a te Atua; e maua ne latou te avanoaga ke fesoasoani atu ki nisi tino ke maua ne latou a mea aoga. Ke na sau‵tala nei tatou ki nisi fakaakoakoga mai te Tusi Tapu kolā e akoako ei tatou ki te auala ke fakaaoga ei a tulaga pule i se auala telā e fakafiafia atu ki a Ieova.

9. Ne a fakalavelave ne fe‵paki mo Neemia?

⁹ Ne tuku mai ne Ieova ki toeaina a te tiute tāua ke tausi ana mamoe. (1 Pe. 5:2) E mafai o uke a mea e tauloto ne toeaina mai te suke‵suke ki te auala ne saga atu ei a Neemia ki tino o Ieova. E pelā me ko kovana o Iuta, ne maua ne Neemia a tiute e uke ke pule atu ki ei. (Nee. 1:11; 2:7, 8; 5:14) Mafaufau aka la ki nisi fakalavelave ne fe‵paki mo Neemia. Ne iloa aka ne ia me ko oti ne fakamasei ne tino a te faletapu kae ne seki ‵lago atu latou ki tino Levi i mea tau tupe e ‵tusa mo te fakatonuga i te Tulafono. Ne soli ne tino Iutaia a te tulafono e uiga ki te Sapati, kae ko nisi tāgata ne a‵vaga ki fāfine mai fenua fakaa‵tea. E ‵tau mo te Kovana ko Neemia o faka‵lei aka ne ia a te fakalavelave tenei.—Nee. 13:4-30.

10. Ne saga atu pefea a Neemia ki fakalavelave kolā ne fe‵paki mo ia?

¹⁰ Ne seki fakaaoga ‵se ne Neemia a tena tulaga pule mai te faimalo ne ia tino o te Atua ke tau‵tali i ana manatu totino. I lō te fai penā, ne akai atu a ia ki a Ieova mō se takitakiga e auala i se ‵talo, kae ne akoako ne ia a tino ki Tulafono a Ieova. (Nee. 1:4-10; 13:1-3) Ne loto maulalo foki a Neemia o ga‵lue fakatasi mo ana taina, kae fesoasoani atu foki ki a latou i te ‵toe faitega o ‵pui o Ielusalema.—Nee. 4:15.

11. E ‵tusa mo te 1 Tesalonia 2:7, 8, e ‵tau o pefea a faifaiga a toeaina ki tino i te fakapotopotoga?

¹¹ Kāti e se fakafesagai eiloa a toeaina mo fakalavelave kolā ne fe‵paki mo Neemia, kae e mafai o fakaakoako latou ki a ia i auala e uke. E pelā me se fakaakoakoga, e ga‵lue malosi latou mō te ‵lei o olotou taina mo tuagane. Kae e se fai ne olotou tulaga pule konā ke ma‵luga atu latou i nisi tino. Kae e ‵tau o atafai faka‵lei atu latou ki taina mo tuagane i te fakapotopotoga. (Faitau te 1 Tesalonia 2:7, 8.) A te auala e fai‵pati ei latou ki nisi tino e fakaasi mai i ei te ‵poko o te lotou a‵lofa mo te loto maulalo. Ne fai mai a Andrew, telā ko leva ne toeaina, penei: “Ne lavea ne au te fia‵fia o taina mo tuagane ona ko atafai mo fiafia tonu telā e fakaasi atu ne se toeaina. E fakamalosi ne uiga konei ke ga‵lue fakatasi  a te fakapotopotoga mo toeaina.” Ne fai mai foki a Tony, telā ko leva foki ne toeaina, penei: “E taumafai au o fakagalue a te polopolokiga i te Filipi 2:3 kae taumafai ke kilo atu faeloa ki nisi tino e pelā me e sili fakafia atu i a au. E fesoasoani mai te mea tenei ke kalo kea‵tea au mai te fai pelā me se tino pule fakasaua.”

12. Kaia e tāua i ei mō toeaina ke loto maulalo?

¹² E ‵tau mo toeaina o loto maulalo, e pelā mo Ieova e loto maulalo. E tiga eiloa a Ieova ko te Pule Tafasili i te maluga o te iunivesi, e “punou ifo” a ia ki lalo ke sau aka ne ia a “tino ma‵tiva mai te fakaputuga o lefu.” (Sala. 18:35; 113:6, 7) E tonu, a Ieova e takalialia ki tino kolā e fakamata‵mata kae fakamaua‵luga.—Faata. 16:5.

13. Kaia e ‵tau ei mo se toeaina o “pule faka‵lei atu ki tena alelo”?

¹³ A te toeaina telā e fakalogo ki a Ieova e ‵tau o “pule faka‵lei atu ki tena alelo.” Kafai e se fai a ia penā, e mafai eiloa o faipati atu mo te kaitaua māfai e se āva atu se tino ki a ia. (Iako. 1:26; Kala. 5:14, 15) Ne fai mai a Andrew, telā ne taku atu muamua, penei: “I nisi taimi, ne manako au faipati atu mo te kaitaua ki se taina io me se tuagane telā ne seki āva mai ki a au. Kae ne mafaufau ‵loto au ki fakaakoakoga o tāgata fakamaoni i te Tusi Tapu, kae ne fesoasoani mai te mea tenā ke tauloto ne au te tāua ke loto maulalo kae agamalu.” E faka‵logo a toeaina ki a Ieova mai te fai‵pati atu ki taina mo tuagane i se auala alofa kae atafai, e aofia i ei a olotou taina toeaina.—Kolose 4:6.

14. Se a te tiute ne tuku atu ne Ieova ki tamana, kae se a te mea e fakamoemoe a ia ke fai ne latou?

¹⁴ Ne ‵tofi aka ne Ieova a te tamana ke fai mo ulu o te kāiga, kae e fakamoemoe te Atua ke akoako kae polopoloki ne te tamana a ana tama‵liki. (1 Koli. 11:3; Efe. 6:4) Kae e isi se tapula ki te tulaga pule o te tamana—e ‵tau mo ia o tali atu ki a Ieova, te tino telā ne māfua mai i a ia a te kāiga. (Efe. 3:14, 15) E faka‵logo a tamana ki a Ieova mai te fakaaoga faka‵lei olotou tulaga pule i se auala telā e fakafiafia atu ki te Atua. E mafai o tauloto ne tatou a mea e uke mai te suke‵suke ki te olaga o te Tupu ko Tavita.

15. Kaia e fai ei a te Tupu ko Tavita e pelā me se fakaakoakoga ‵lei ke mafaufau ‵loto ki ei a tamana?

¹⁵ Ne filifili ne Ieova a Tavita ke fai mo ulu o tena kāiga kae e penā foki ki te fenua kātoa o Isalaelu. E pelā me se tupu, ne maua ne ia te malosi pule. I nisi taimi, ne fakaaoga ‵se ne ia te malosi pule tenā kae ne fai ne ia a mea ‵se matagā. (2 Samu. 11:14, 15) Kae ne fakalogo a ia ki a Ieova mai te talia ne ia a polopolokiga. Ne fakaasi atu katoa ne ia a mea i tena loto ki a Ieova e auala i ‵talo. Kae ne taumafai malosi a ia o fakalogo ki polopolokiga a Ieova. (Sala. 51:1-4) E se gata i ei, ne loto maulalo a ia o talia a manatu  fesoasoani ‵lei mai i tāgata e penā foki mo fāfine. (1 Samu. 19:11, 12; 25:32, 33) Ne tauloto ne Tavita se akoakoga mai i ana mea ‵se ne fai kae ne fakamuamua ne ia te taviniga ki a Ieova i tena olaga.

16. Ne a akoakoga e mafai o tauloto ne tamana mai i a Tavita?

¹⁶ Mafaufau aka la ki nāi akoakoga e mafai o tauloto ne tamana mai te Tupu ko Tavita: Sa fakaaoga ‵se a te tulaga pule telā ne tuku atu ne Ieova ki a koe. Fakaasi au mea ‵se, kae talia a polopolokiga mai nisi tino kolā e fakavae ki te Tusi Tapu. Kafai e fai koe penā, ka āva atu tou kāiga ona ko tou loto maulalo. Kafai e ‵talo fakatasi koe mo tou kāiga, fakaasi atu a mea i tou loto ki a Ieova—fai ke lagona ne latou a te lasi o tou manakoga ke fakalagolago ki a Ieova. Kae sili atu la i te tāua, ke fakamuamua a te taviniga ki a Ieova i tou olaga. (Teu. 6:6-9) A tau fakaakoakoga ‵lei se tasi o meaalofa sili i te tāua e mafai o tuku atu ne koe ki tou kāiga.

17. Se a te tiute ne tuku atu ne Ieova ki mātua?

¹⁷ Ne tuku atu ne Ieova ki mātua se tiute tāua ‵ki i te kāiga mo se vaega o te malosi pule ki luga i olotou tama‵liki. (Faata. 6:20) E tonu, a pati mo faifaiga a te mātua e mafai o aoga ki olaga kātoa o ana tama‵liki. (Faata. 22:6) Onoono aka ki mea e mafai o tauloto ne mātua mai i a Malia, te mātua o Iesu.

18-19. Ne a mea e mafai o tauloto ne mātua mai i a Malia?

¹⁸ Ne iloa faka‵lei ne Malia a te Tusi Tapu. Ne āva malosi a ia ki a Ieova kae ne ati aka ne ia se vā fakataugasoa ‵pili mo ia. Ne loto fiafia tou fafine o fakalogo ki fakatonuga a Ieova, faitalia me ne aofia i ei a fakama‵fuliga i tena olaga kātoa.—Luka 1:35-38, 46-55.

¹⁹ Mātua, e mafai o fakaakoako koutou ki a Malia i auala e uke. Pefea la? Muamua, mai te fakatumauga o se vā fakataugasoa mo Ieova e auala i sukesukega totino ki te Tusi Tapu mo ‵talo. Te lua, mai te loto fiafia o fai a ‵fuliga i tou olaga ke fakafiafia atu ki a Ieova. E pelā me se fakaakoakoga, kāti ne puti aka koe ne mātua kolā e masani o kaitāua vave kae fai‵pati sē ‵lei ki olotou tama‵liki. Tela la, kāti e mafaufau koe me tenā te auala masani ke puti aka i ei a tou kāiga. Kafai foki loa ko oti ne tauloto koe ki tulafono a Ieova, kae kāti koi faigata eiloa ke uiga filemu kae kufaki i au tama‵liki, maise loa māfai e se faka‵logo latou i te taimi e fi‵ta ei koe. (Efe. 4:31) I vaegā taimi penā, e tāua ‵ki eiloa ke fakalagolago malosi koe ki a Ieova i ‵talo. Ne fai mai se mātua e igoa ki a Lydia: “I nisi taimi, ne ‵tau mo au o ‵talo faeloa ko te mea ke mo a e faipati kaitaua au māfai e se fakalogo mai taku tama ki a au. Kafai foki e faipati atu au, seki oti aku pati kae ko ‵talo lemū atu au ki te fesoasoani o Ieova. E fai ne ‵talo ke uiga filemu au.”—Sala. 37:5.

20. Se a te fakalavelave e fakafesagai mo nisi mātua, kae e mafai pefea o manumalo latou i te fakalavelave tenā?

 ²⁰ A te suā fakalavelave kāti e fakafesagai atu ki ei a nisi mātua ko te faigata ke fakaasi atu te lotou a‵lofa ki olotou tama‵liki. (Tito 2:3, 4) Nisi fāfine ne puti aka i kāiga kolā e se ‵lei a fesokotakiga o latou mo olotou mātua. Kafai tenā te auala ne puti aka ei koe, e se ‵tau o fakaakoako koe ki mea ‵se a ou mātua. A te mātua telā e fakalogo ki a Ieova ka manako eiloa o tauloto ki te auala ke fakaasi atu te alofa ki ana tamaliki. E mafai o faigata ki a ia ke ‵fuli ana mafaufauga, lagonaga, mo ana faifaiga. Kae e mafai eiloa o fai ne ia a ‵fuliga, kae ka aoga eiloa ki a ia mo tena kāiga.

21-22. E pelā mo pati i te Isaia 65:13, 14, ne a mea aoga e maua ne tatou mai te faka‵logo ki a Ieova?

²¹ Ne iloa ne te Tupu ko Tavita a te tāua ke fakalogo ki a Ieova. Ne tusi mai a ia: “A fakatonuga mai i a Ieova e amio‵tonu, e fai ne ia te loto ke fiafia; a te fakatonuga a Ieova e ‵ma, e fai ne ia a mata ke maina. E auala i mea konā ne avatu i ei se fakailoaga ki au tavini; mai te tausi ki ei, ka maua ne latou se taui lasi.” (Sala. 19:8, 11) I aso nei, e lavea ne tatou te ‵kese o tino kolā e faka‵logo ki a Ieova mo latou kolā e ‵teke ki ana polopolokiga a‵lofa. Latou kolā e faka‵logo ki a Ieova “ka ka‵laga mo te fia‵fia ona ko te tulaga ‵lei i olotou loto.”—Faitau te Isaia 65:13, 14.

²² Kafai e loto fia‵fia a toeaina, tamana, mo mātua o faka‵logo ki a Ieova, ka momea aka te ‵lei o olotou olaga, ka fia‵fia olotou kāiga, kae ka fealofani eiloa a te fakapotopotoga kātoa. Kae sili atu la i te tāua, e fai ne latou ke fiafia a te loto o Ieova. (Faata. 27:11) Tenā eiloa te tinā fiafia telā e manakogina ke maua ne tatou.