Ko te lasi o te iloa ne tatou a uiga o se tino, ko te iloa ‵lei foki ne tatou te tino tenā, kae ka mafai o malosi ‵tou vā fakataugasoa mo ia. I se auala tai ‵pau, ko te lasi o te iloa ne tatou a uiga o Ieova, ko te iloa ‵lei foki ne tatou me ko ia se vaegā tino pefea, kae e mafai eiloa o malosi ‵tou vā fakataugasoa mo ia. Mai uiga ‵gali katoa o te Atua, e fa ana uiga kolā e tu ‵kese eiloa: tena malosi, poto, fai mea tonu mo te alofa.

“Oi aue, e te Aliki Sili ko Ieova! Kiloke! Ne faite ne koe te lagi mo te lalolagi e auala i tou malosi sili.”—IELEMIA 32:17.

E fakamaoni ne tatou a te malosi o te Atua e auala i ana mea ne faite. E pelā me se fakaakoakoga, kafai e tu atu koe i tua i se aso ‵vela, se a te mea ka lagona ne koe i tou pa‵kili? Te mafanafana o te la. E tonu, e lagona ne koe a te ma‵losi o mea a Ieova ne faite. E pefea te malosi o te la? I te kogāloto eiloa, e nofo te ‵vela o ia ki te 27,000,000 (15,000,000°C). I sekone takitasi, e tai ‵pau eiloa te malosi telā e tufa mai ne te la mo te ma‵losi o te fia selau miliona o pōmu fakaniukelea māfai ko ‵pa.

Kae ko te la e foliki fua māfai e fakatusa ki te fia tiliona o fetū i te iunivesi kolā e se mafai o iloa ne tatou. E tuku taumate ne saienitisi me i te ‵toe fetū lasi eiloa telā e fakaigoa ki te UY Scuti, e nofo ki se 1,700 taimi a lasi fakafia atu i te la. A te fetū tenei ko te UY Scuti e lasi ‵ki eiloa, tela la, kafai e fakatu i te koga telā e tu i ei a te la, e mafai eiloa o ‵pono kātoa ne ia a te lalolagi ke oko atu loa ki te tamilosaga o te paneta ko Jupiter. Kāti e fesoasoani mai te mea tenā ke malamalama faka‵lei tatou i te fakamatalaga  a Ielemia me ne faite ne Ieova te Atua a te  lagi mo te lalolagi, telā ko te iunivesi, ki tena malosi sili.

E mafai pefea o maua ne tatou a mea aoga mai te malosi o te Atua? A ‵tou olaga e faka‵na eiloa ki mea a te Atua ne faite, e pelā mo te la mo nisi mea ‵gali katoa i te lalolagi. E se gata i ei, e fakaaoga ne te Atua tena malosi ke maua ne tino a mea aoga mai i ei. Pefea la? I te senitenali muamua, ne tuku atu ne te Atua ki a Iesu a te malosi ke fai a galuega i se auala fakavavega. E fai‵tau tatou penei: “A tino ‵kivi ko ‵kite kae ko tino vae ma‵sei ko sa‵sale, a tino lepela ko oti ne faka‵magina kae ko tino ‵tuli ko ‵logo, a tino ‵mate ko oti ne faka‵tu aka, kae ko oti ne folafola atu a te tala ‵lei ki tino ma‵tiva.” (Mataio 11:5) E a tatou i aso nei? “E tuku atu ne ia te malosi ki te tino vāivāi,” ko pati a te Tusi Tapu, kae fakaopoopo mai, penei: “Kae fakakatoatoa ne ia te malosi o tino kolā ko se lava te malosi.” (Isaia 40:29, 31) E mafai o tuku mai ne te Atua a te “malosi telā e sili atu i te malosi masani” ke mafai ne tatou o fakafesagai atu io me kufaki i fakalavelave mo mea faiga‵ta o te olaga. (2 Kolinito 4:7) E mata, e se fia fakapilipili atu koe ki te Atua alofa telā e fakaaoga ne ia tena malosi telā e seai se tapulā mō tatou?

“Ko oko eiloa i te uke o au galuega, e Ieova! Ne faite ne koe a mea katoa konā i tou poto.”—SALAMO 104:24.

Ko te uke o mea e tauloto ne tatou e uiga ki mea a te Atua ne faite, ko te lasi foki o te ofo o tatou i tena poto. E tonu, e isi se vaegā mataupu e taku ki te biomimetics io me ko te biomimicry, telā e sukesuke ne saienitisi a mea ne faite ne Ieova kae ‵kopi ne latou a te auala ne faite ei a mea konā o te natula ke faite ki ei olotou mea. E kamata loa ki te faitega o mea fo‵liki ke oko atu loa ki te faitega o vakalele ‵lasi.

E lavea faka‵lei atu eiloa ne tatou a te poto o te Atua i te auala fakaofoofogia ne faite i ei a te foitino o te tino. E pelā me se fakaakoakoga, mafaufau ki te auala e māfua i ei te pepe. E kamata eiloa mai se fuamoa telā ne fakafua aka i loto i se mātua, telā e maua i ei a fakamatalaga katoa e uiga ki te auala e faite ei te pepe. A te sela tenā e vaevae ki sela e uke kolā e tai ‵pau. Kae kafai ko oko ki te taimi tonu, ko kamata ei o toe faite ei a nisi sela kese‵kese, kolā e vaevae ki nisi vaega, e pelā mo sela o te toto, sela o uaua, mo sela o ivi. E se leva mea loa ko kamata o ‵sae aka a vaega o te foitino kae ga‵lue foki. I te iva masina, ko fakafoliga mai ei ne te sela tenā a te pepe telā ne fakafua mai i te fia piliona o sela. A te poto telā e lavea atu i te auala ne faite ei te pepe ne fai ne ia ke ‵lago atu te tokoukega ki pati a te tino tusitala i te Tusi Tapu telā ne fai mai, penei: “E ‵viki atu au ki a koe me i a au ne faite i se auala fakaofoofogia.”—Salamo 139:14.

E mafai pefea o maua ne tatou a mea aoga mai te poto o te Atua? E iloa ne te ‵tou Mafuaga a te mea telā e fai ei ke fia‵fia tatou. Ona ko te lasi o tena iloa mo tena malamalama, e tuku mai ne ia a pati fakatonutonu ‵poto i tena Muna, ko te Tusi Tapu. E pelā me se fakaakoakoga, e fakamalosi mai penei: “Fakatau . . . fakamagalo atu te suā tino ki te suā tino.” (Kolose 3:13) E mata, a te mea tenā se fakatakitakiga poto? Ao. Ne maua aka i sukesukega a tokita me i te loto fakamagalo e mafai o fesoasoani atu ke tō ‵lei te moe mo te toto maluga o se tino. E mafai foki o fakafeoloolo aka i ei a te loto mafatia mo nisi masaki. A te Atua se taugasoa poto kae atafai telā e se mafai o taofi ne ia a te tukumaiga o te fesoasoani mo pati fakatonutonu kolā e aoga ki a tatou. (2 Timoteo 3:16, 17) E mata, e se manako koe ki se vaegā taugasoa penā?

“A Ieova e fiafia ki te fakamasinoga tonu.”—SALAMO 37:28.

E fai faeloa ne te Atua a te mea tonu. E tonu, “e seki mafaufau eiloa a te Atua tonu ke fai ne ia a faifaiga ma‵sei, ke fai ne te Atua Malosi Katoatoa a te mea ‵se!” (Iopu 34:10) Ana fakamasinoga e ‵tonu, e pelā mo pati a te faisalamo i te taimi ne faipati atu ei ki a Ieova: “Ka fakamasino faka‵lei ne koe a tino.” (Salamo 67:4) Ona ko “Ieova e kilo ki te loto,” e se mafai o fakaloiloi ne tatou a ia kae e mafai o iloa faeloa ne ia a te mea tonu kae fai a fakamasinoga ‵tonu. (1 Samuelu 16:7) E se gata i ei, e iloa ‵lei ne te Atua a faifaiga sē ‵tonu kae sē fakamaoni i te lalolagi nei, kae ne tauto mai a ia me ko pili o “unu kea‵tea a [tino amio ma‵sei] mai te lalolagi.”—Faataoto 2:22.

Kae ko te Atua e sē se famasino sauā telā e fiafia o fakasala a tino. E fakaasi atu ne ia te alofa fakamagalo māfai e manakogina ke fai penā. E fai mai te Tusi Tapu: “A Ieova e alofa fakamagalo kae alofa atafai” foki ki tino amio ma‵sei māfai e sala‵mo tonu latou. E mata, a te mea tenā e sē se fakamasinoga tonu?—Salamo 103:8; 2 Petelu 3:9.

E mafai pefea o maua ne tatou a mea aoga mai te fai mea tonu o te Atua? Ne fai mai te apositolo ko Petelu: “Te Atua e se fakailoga tino, kae ko te tino mai so se fenua telā e mataku ki a ia kae fai mea tonu e talia eiloa ne ia.” (Galuega 10:34, 35) E maua ne tatou a mea aoga mai te fai mea tonu o te Atua me e seki fakaasi mai ne ia te fakailoga tino. E mafai eiloa o talia ne ia tatou kae fai pelā mo ana tino tapuaki faitalia te kese‵kese o ‵tou telega, fenua, tulaga i mea tau akoakoga, mo tulaga i te olaga.

Ona ko te mea e manako te Atua ke malamalama kae ke maua ne tatou a mea aoga mai tena fai mea tonu, ne tuku mai ei ne ia a te loto lagona ki a tatou. E fakamatala ne te Tusi Tapu a te loto lagona e pelā me se tulafono ne ‘tusi i ‵tou loto,’ telā e ‘molimau mai’ me e mata, a ‵tou amioga e ‵lei io me ma‵sei. (Loma 2:15) E aoga pefea ki a tatou? Kafai ne akoakogina faka‵lei, ka mafai eiloa o fakamalosi aka ne ‵tou loto lagona tatou ke ‵kalo kea‵tea mai faifaiga fakama‵taku io me sē fakamaoni. Kae kafai e fai ne tatou se mea ‵se, e mafai eiloa o fakamalosi mai ke sala‵mo tatou kae ke fakatonutonu aka ‵tou auala. E tonu,  a te malamalama i te uiga o te Atua ko te fai mea tonu e fesoasoani mai kae fai ei ke fakapili‵pili atu tatou ki a ia!

“Te Atua ko te alofa eiloa a ia.”—1 IOANE 4:8.

E fakaasi mai ne te Atua a tena malosi, tena poto, mo tena fai mea tonu, kae e se fai mai te Tusi Tapu me i te Atua ko te malosi, te poto, io me ko te fai mea tonu. E fai mai me i a ia ko te alofa. Kaia? Me e mafai o fai ‵tonu atu me ko te malosi o te Atua ne mafai ei ne ia o gasuesue kae ko tena fai mea tonu mo tena poto e takitaki ne ia ana faifaiga. Kae ko te alofa o Ieova e fakamalosi ei ke gasuesue a ia. Ko te alofa e fakamalosi ne ia a mea katoa kolā e fai ne ia.

E tiga eiloa e mafai ne Ieova o fai so se mea, ne fakamalosi aka a ia ne tena alofa ke faite a tino faka-te-agaga mo tino faka-te-foitino, kolā e mafai o maua ne latou a mea aoga mai tena alofa mo tena atafai. Ne fakatoka ne ia te lalolagi mo te kaimalie ke fai mo koga ‵nofo o tino kolā ne faite ne ia. Kae e tumau eiloa i te fakaasi atu ne ia a te alofa ki tino katoa, me e “fakamaina mai ne ia a te la ki luga i tino ma‵sei mo tino ‵lei kae faka‵to ne ia te vaiua ki luga i tino amio‵tonu mo tino sē amio‵tonu.”—Mataio 5:45.

E se gata i ei, “e lasi ‵ki te alofa atafai mo te alofa fakamagalo o Ieova.” (Iakopo 5:11) E fakaasi atu tena atafai ki a latou kolā e ‵sala atu ki auala ke iloa kae ke fakapili‵pili atu ki a ia. E fakatāua ne te Atua a tino taki tokotasi. E tonu, “e atafai a ia” ki a koe.—1 Petelu 5:7.

E mafai pefea o maua ne tatou a mea aoga mai te alofa o te Atua? E fia‵fia eiloa tatou o ‵kilo atu ki te gali māfai ko tō te mata o te la. E fia‵fia tatou māfai ko lagona ne tatou se pepe e katakata. E fakatāua ne tatou a te alofa o se kāiga pili. E mafai o se tāua malosi a mea konei, kae e fakafiafia ne latou a ‵tou olaga i se auala lasi ‵ki.

E mafai foki o maua ne tatou a mea aoga mai te suā fakaasiga o te alofa o te Atua, ko te ‵talo. E fakamalosi mai te Tusi Tapu ki a tatou, penei: “Ke mo a ma manava‵se koutou ki so se mea, kae ke tuku atu a mea katoa kolā e ma‵nako koutou ki ei ki te Atua fakatasi mo otou fakafetai e auala i otou talosaga.” E pelā me se tamana alofa, e manako a ia ke ‵fuli atu tatou ki a ia mō se fesoasoani ki ‵tou manavasega. Kae e tauto mai a Ieova, telā e alofa kaimalie ke tuku mai ne ia a “te filemu o te Atua telā e sili fakafia atu i mea katoa kolā e malamalama i ei a tino.”—Filipi 4:6, 7.

E mata, a te sau‵talaga toetoe tenei e uiga ki uiga fakavae o te Atua—e pelā mo tena malosi, tena poto, fai mea tonu, mo te alofa—ne fesoasoani atu ke maua ne koe te ata kātoa me ko te Atua se vaegā tino pefea? Ke fakalauefa atu a tou loto fakafetai ki te Atua, e ‵kami ne matou koe ke tauloto ki mea ne fai ne ia mo mea ko pili o fai ne ia kolā ka maua i ei ne koe a mea aoga mai i ei.