Talavou—Ke ‵Teke Atu Ki Fakamalosiga Ma‵sei Mai Taugasoa
Talavou—Ke ‵Teke Atu Ki Fakamalosiga Ma‵sei Mai Taugasoa
‘Ke faka‵kona otou pati ki te masima ke tumau tena aoga, ko te mea ke iloa ne koutou o tali atu ki so se tino e fesili mai ki a koutou.’—KOLOSE 4:6.
1, 2. E pefea a lagonaga o talavou e tokouke ki te lotou tu ‵kese mai i nisi tino, kae kaia?
E MAUTINOA eiloa me e seki lagona fua ne koe te fuaiupu tenei “fakamalosiga ma‵sei mai taugasoa” kae ko oti foki eiloa ne pokotia koe i ei. Kāti e isi se taimi ne fakamalosi atu ei se tino ke fai ne koe a mea ma‵sei. E pefea ou lagonaga māfai ko tupu a te mea tenā? E fai mai a Christopher telā ko 14 ana tausaga: “Aku muna loa me ne mafai ne au o fakagalo atu fua i nisi taimi, io me ke fai fua au e pelā mo oku taugasoa i te akoga ko te mea ke mo a ma tu ‵kese au mai i a latou.”
2 E mata, e lasi ‵ki a te fakamalosiga a ou taugasoa ki a koe? Kafai e penā loa, kaia? E mata, e fai penā ona ko te mea e manako koe ke talia ne latou a koe? E se ‵se faeloa a te vaegā manakoga tenā. A te ‵tonuga loa, e ma‵nako a tino ma‵tua ke talia foki latou ne olotou taugasoa. E seai eiloa se tino—foliki io me e matua—e fiafia māfai ko ‵teke atu a tino ki a ia. E tonu, ka se fia‵fia faeloa a nisi tino māfai ko fai ne tatou a te mea tonu. Ne fepaki foki a Iesu mo se vaegā mea penei. Kae ne fai faeloa ne Iesu a te mea tonu. E tiga eiloa ne tau‵tali atu a nisi tino ki a ia kae fai foki mo fai ana soko, ne taku fakamasei ne nisi tino a te Tama a te Atua kae ne ‵kilo atu ki a ia e “pelā eiloa a ia me se mea seai.”—Isaia 53:3.
E Pefea te Ma‵losi o Fakamalosiga Ma‵sei Mai Taugasoa?
3. Kaia e ‵se ei ke talia ne koe a tulaga o ou taugasoa?
3 I nisi taimi, kāti e tofotofogina koe ke tautali atu ki tulaga o ou taugasoa ko te mea fua ke ‵kalo keatea mai i te sē fia‵fia mai o latou. E mafai eiloa o ‵se a te mea tenā. E se ‵tau o fai a Kelisiano mo fai ne “tama‵liki e peipei ne galu.” (Efeso 4:14) E mafai eiloa o fakamalosigina a tama‵liki ne nisi tino. E pelā me se talavou, ko fanatu eiloa koe i te auala ki te tulaga matua. Tela la, kafai e talitonu koe me i tulaga o Ieova e ‵lei mō koe, e ‵tau eiloa o ola koe e ‵tusa mo tou loto talitonu tenā. (Teutelonome 10:12, 13) Ke fai penā, e ‵tau eiloa o pule atu koe ki tou olaga. A ko te manatu tonu, kafai e talia ne koe a fakamalosiga mai nisi tino, e mafai eiloa o fai koe mo fai te lotou pepe faite telā e mafai o fakatonutonu ne te suā tino.—Faitau te 2 Petelu 2:19.
4, 5. (a) Ne talia pefea ne Alona a fakamalosiga ma‵sei, kae ne a akoakoga e tauloto ne koe mai i ei? (e) Ne a auala e mafai o fakaaoga ne ou taugasoa ke taumafai o fakamalosi koe ke fai a mea ma‵sei?
4 I te taimi e tasi, a te taina o Mose, ko Alona ne talia foki ne ia a fakamalosiga ma‵sei mai i taugasoa. I te taimi ne fakamalosi atu ei a te kau Isalaelu ke faite ne ia se atua mō latou, ne fai eiloa ne Esoto 7:1, 2; 32:1-4.
ia. Kae ko Alona e sē se tino mata mataku. Mai mua atu i ei, ne fesoasoani atu a ia ki a Mose i te taimi ne fakafesagai atu ei ki a Falao, te ‵toe tagata malosi eiloa i Aikupito. Ne faipati atu i konā a Alona mo te loto toa, mai i te folafolaatuga o te fekau a te Atua ki a ia. Kae i te taimi ne fakamalosi atu ei ana taina Isalaelu i se auala sē ‵lei, ne talia eiloa ne Alona. Ko oko eiloa i te ma‵losi o fakamalosiga ma‵sei mai i taugasoa! Ne faigofie atu ki a Alona ke ‵teke atu ki te tupu o Aikupito i lō te ‵teke atu ki ana taugasoa.—5 E pelā mo te tala o Alona, a fakamalosiga mai taugasoa e se oko atu fua ki talavou, kae e sē se fakalavelave fua mō tino kolā e ma‵nako o fai a mea ma‵sei. A fakamalosiga ma‵sei mai taugasoa e mafai eiloa o pokotia i ei a tino kolā e ma‵nako tonu o fai te mea ‵lei, e aofia i ei a koe. E mafai o faimālō koe ne ou taugasoa ke fai se mea masei mai i te ‵toa atu, ‵losi atu, io me e fakaitaita atu. Faitalia me se a te vaegā fakamalosiga, se mea faigata ke fakafesagai atu ki taugasoa. A te ‵teke atu mo te manuia e kamata eiloa ki te atiakaga o te loto talitonu ki mea e talitonu koe ki ei.
“Ke Sukesuke Ifo Faka‵lei Koutou ki a Koutou Eiloa”
6, 7. (a) Kaia e tāua ei ke fakamaoni aka ne koe ou talitonuga, kae e mafai pefea o fakamalosi aka ne koe? (e) Ne a fesili e mafai o ‵sili ifo ne koe ke fakamalosi aka ei tou loto talitonu?
6 Ke ‵teke atu ki fakamalosiga a taugasoa, e ‵tau o fakamaoni aka ne koe me e ‵tonu ou talitonuga mo tulaga. (Faitau te 2 Kolinito 13:5.) Ka fesoasoani atu a te loto talitonu ke loto toa koe, faitalia me ko koe se tino mata mā. (2 Timoteo 1:7, 8) Kae kafai foki eiloa e loto toa se tino, e mafai o faigata ke ‵lago atu a ia ki se mea telā e se talitonu katoatoa a ia ki ei. Tela la, kaia e se taumafai ei koe o fakamaoni aka me i mea kolā ko oti ne akoako atu mai i te Tusi Tapu, ko te munatonu eiloa? Ke kamata eiloa i talitonuga fakavae. E pelā mo tou talitonu ki te Atua kae ne lagona ne koe me e fakaasi mai ne nisi tino a te pogai e fakatuanaki ei latou me e ola tonu a ia. Ia, ke na fesili ifo koe, ‘Se a te mea e fakatalitonu mai ki a au me e ola tonu eiloa te Atua?’ A te pogai o te fesili tenā e se ko te ati aka o te fakalotolotolua kae ke fakamalosi aka ei a te fakatuanaki. I se auala tai ‵pau, fesili ifo ki a koe eiloa, ‘E iloa pefea ne au me i te Tusi Tapu ne fakaosofia ne te Atua?’ (2 Timoteo 3:16) ‘Kaia e talitonu ei au me konei eiloa a “aso fakaoti”?’ (2 Timoteo 3:1-5) ‘Se a te mea e talitonu ei au me i tulaga o Ieova e aoga ki a au?’—Isaia 48:17, 18.
7 Kāti ko fakatalave koe o fesili ifo a vaegā fesili penā, ona ko te mataku i te mea ma se maua ne koe a tali ki ei. Kae e mafai loa o fai a te mea tenā e pelā mo te sē fia kilo atu ki te tane o tau pasikaiti i te mea ma “Masa”! Kafai ko seai ne penitini i te tane, e ‵tau o iloa ne koe ko te mea ke mafai o fai ne koe se faiga ki ei. E penā foki loa, e sili atu i te ‵lei ke onoono koe ki so se feitu telā e vāivāi ei tou loto talitonu.—Galuega 17:11.
8. Fakamatala mai a te auala e mafai ei o fakamalosi aka tou loto talitonu ne te poto i te fakatonuga a te Atua ke ‵kalo keatea mai i te finalalolagi.
8 Mafaufau ki se fakaakoakoga. E fakamalosi mai te Tusi Tapu ke “fakagata a uiga finalalolagi.” Ke fesili ifo eiloa ki a koe, ‘Kaia e ‵lei ei ke fakalogo au ki te fakatonuga tenā?’ Mafaufau ki pogai katoa e aofia i ei ou taugasoa i vaegā amioga penā. Ke mafaufau foki ki pogai kese‵kese e “agasala” ei se tino finalalolagi “ki tona foitino.” (1 Kolinito 6:18) Nei la, ke iloilo aka ne koe a pogai, kae fesili ifo: ‘Se a te ‵toe auala ‵lei ke tautali ki ei? E mata, e aoga a te aofia i amioga fakatauavaga sē ‵tau?’ Ke toe mafaufau faka‵lei ki te mataupu tenā, mai i te fesili ifo, ‘E pefea oku lagonaga māfai ko aofia au i amioga fakatauavaga sē ‵tau?’ Kāti e mafai o talia fakavave koe ne ou nisi taugasoa, kae e pefea ou lagonaga fakamuli māfai ko ‵kau fakatasi koe mo ou mātua io me ko taina Kelisiano i te Kingdom Hall? E pefea ou lagonaga māfai ko taumafai koe o ‵talo atu ki te Atua? E mata, ka fiafia koe o fakaseaoga se tulaga ‵ma i mua o te Atua ko te mea ke fakafiafia atu fua ki ou taugasoa i te akoga?
9, 10. Ka fesoasoani atu pefea tou loto talitonu ke momea aka tou toka i taimi e ‵nofo fakatasi ei koe mo ou taugasoa?
9 Kafai ko pilipili atu koe ki te tulaga talavou, ko tu atu eiloa koe i se taimi o te olaga telā ko gasolo aka ki luga a te malosi o tou “mafaufau.” (Faitau te Loma 12:1, 2.) Ke fakaaoga a te vaitaimi tenei ke mafaufau ‵loto me se a te uiga o te fai mo fai se tokotasi o Molimau a Ieova ki a koe. Ka fesoasoani atu a te vaegā mafaufau ‵loto penā ke fakamalosi aka ei tou loto talitonu ki ou talitonuga. Kae kafai ko fe‵paki koe mo fakamalosiga ma‵sei mai i ou taugasoa, ka mafai eiloa o tali fakavave atu koe mo te loto talitonu. Ka ‵pau eiloa ou lagonaga mo se tuagane talavou Kelisiano e tokotasi, telā e fai mai: “Kafai e ‵teke atu ki fakamalosiga a taugasoa, a te mea fua telā e fai ne au ko te fakailoa atu ki nisi tino a mea e uiga ki a au. E fakaasi atu ne au te tāua o ‘taku lotu’ ki a au. Ko te mea telā e fakavae ki ei oku mafaufauga, fakamoemoega, amioga, mo toku olaga kātoa.”
10 E tonu, e manakogina a taumafaiga ke tu ‵mautakitaki mō te mea telā e ‵lei. (Luka 13:24) Kae kāti ko mafaufau koe me e mata, e aoga eiloa te mea tenei io me ikai. Kae ke masaua a te mea tenei: Kafai e foliga fanoanoa io me e mā koe i te puke ‵mautakitaki ki te mea ‵lei, ka lavea ne nisi tino a te mea tenā, kae ka momea aka te lotou fakamalosi atu ki a koe. Kae kafai e faipati atu koe mo te loto talitonu, e mafai eiloa o poi koe i te vave o fulitua atu ou taugasoa ki a koe.—Fakatusa ki te Luka 4:12, 13.
‘Mafaufau Mua ki Pati Kae Koi Tuai o Fai’
11. Ne a mea aoga e maua māfai e fakatoka faka‵lei koe ki fakamalosiga ma‵sei mai taugasoa?
11 A te suā mea tāua e ‵tau o fai ke ‵teke atu ei ki fakamalosiga a taugasoa ko te fakatokatoka faka‵lei ki ei. (Faitau te Faataoto 15:28.) A te toka e fakauiga ki te mafaufau muamua ki tulaga kolā e mafai o ‵sae aka. I nisi taimi, a te mafaufau mua ki tulaga e mafai o fepaki mo koe, e mafai o fesoasoani atu ke ‵kalo keatea mai i se matugā kinauga lasi. E pelā me se mea e tasi, kāti ko lavea ‵mao atu ne koe se potukau o ou taugasoa i te akoga e ‵pusi. E mata, ka fakamalosi atu latou ki a koe ke ‵pusi? Mai i te mafaufau mua ki se fakalavelave penā, ne a au mea ka fai? E fai mai te Faataoto 22:3: “A tino ‵poto e lavea ‵mao ne latou a fakalavelave, tela la, e faka‵mao keatea mai i ei.” Mai i te fanatu i te suā auala, e mafai ei o fakaseke katoatoa atu koe mo te fakalavelave tenā. A te mea tenā e se fakaasi mai i ei a tou mataku; a te mea tenei se auala poto eiloa.
12. Se a te auala poto ke tali atu ki se tino telā e fesili fakaitaita mai?
12 Kae e a māfai ko se mafai o fakaseke ne koe se fakalavelave? Kāti ko fesili mai se taugasoa mo tena loto sē talitonu, “E a, e seki ‵moe eiloa koe mo se tino?” A te auala e tasi ko te tautali atu ki te fakamalosiga i te Kolose 4:6: “Ke isi se alofa i otou pati e fai sāle, ke faka‵kona foki ki te masima ke tumau tena aoga, ko te mea ke iloa ne koutou o tali atu ki so se tino e fesili mai ki a koutou.” E pelā mo te mea e fakaasi mai i te tusi siki tenei, a te auala e fakafesagai atu ei koe ki se fesili penā, ka faka‵na eiloa ki te fakanofonofoga. E mafai eiloa o se manako koe ki se lauga faka-te-Tusi Tapu. Kāti e lava fua i se tali faigofie kae mautinoa. E pelā me se mea e tasi, mai te tali atu ki te fesili e uiga ki tou seki ‵moe mo se tino, e mafai fua o fai atu koe, “Ao, au e seki ‵moe aka eiloa mo se tino,” io me “A te mea tenā se mea totino eiloa a aku.”
13. Kaia e manakogina ei a te loto malamalama i te taimi telā e tali atu ei ki fesili fakaitaita mai i se taugasoa?
13 Ne tuku sāle atu fua ne Iesu se tali toetoe māfai Luka 23:8, 9) A te nofo filemu se auala ‵lei foki ke fakafesagai atu ki fesili fakaitaita. (Faataoto 26:4; Failauga 3:1, 7) I te suā feitu la, e mafai o lavea atu ne koe se tino e fia iloa tonu eiloa ne ia a mea e uiga ki ou talitonuga—kāti e uiga ki faifaiga fakatauavaga—ke oko foki eiloa māfai ne faipati sē ‵lei atu a te tino tenā ki a koe i te taimi muamua. (1 Petelu 4:4) I te feitu tenā, e mafai o fakamatala faka‵lei atu tou tulaga telā e fakavae ki te Tusi Tapu. Kafai e penā loa, ke mo a ma taofi aka koe ne te mataku. “Ke toka faeloa o tuku [atu] se tali.”—1 Petelu 3:15.
e mu‵tana fua a mea ‵lei e maua mai i te fai atu o fakamatalaga e uke. A te ‵tonuga loa, i te taimi ne fakafesili ei a ia ne Helota, ne seai eiloa ne pati ne fai atu ne Iesu. (14. E mafai pefea o toe fakafoki atu mo te atamai ne koe a fakamalosiga ma‵sei a taugasoa i nisi tulaga?
14 I nisi tulaga, e mafai o toe fakafoki atu ne koe a olotou fakamalosiga ma‵sei. Kae e ‵tau mo koe o taumafai o fai a te mea tenei mo te atamai. E pelā me se mea e tasi, kafai e taumafai tou taugasoa i te akoga o fai ke talia ne koe te sikaleti, e mafai ne koe o fai atu, “Ikai fakafetai” kae ka oti, ko toe fai atu ei, “Aku muna loa i a koe ko tō poto ke ‵pusi!” E mata, e lavea ne koe a te auala e toe fakafoki atu ei ne koe a te fakamalosiga masei tenā? I lō te faiga o se fakamatalaga ki te pogai e se ‵pusi ei koe, e mafai o fakamalosi atu koe ki tou taugasoa ke toe mafaufau ki te pogai e ‵pusi ei a ia. *
15. Se a te taimi ‵lei ke sasale atu koe keatea mai i ou taugasoa kolā e taumafai o fakamalosi atu koe i se auala masei, kae kaia?
15 Kae e a māfai e tumau eiloa a fakamalosiga ma‵sei, faitalia au taumafaiga ke ‵teke atu ki ei? I te tulaga tenā, se mea ‵lei ke na sasale atu keatea. Ko te leva o tou nofo atu, ko te momea aka foki o te avanoaga ke gutugutulua koe i nisi auala. Tela la, ke na fanatu keatea koe mai i te tulaga tenā. E mafai eiloa o fai ne koe a te mea tenā e aunoa mo lagonaga i a koe ko takavale. E fakaasi mai i ei me ne pule faka‵lei atu koe ki te tulaga tenā. E seki fai koe mo fai se pepe faite a ou taugasoa, kae ne fai ne koe a te loto o Ieova ke fiafia.—Faataoto 27:11.
Ke ‘Fai Faka‵lei a Aofaga Aoga’
16. E oko mai pefea a fakamalosiga mai i nisi tino kolā e fai mai i a latou ne Kelisiano?
16 I nisi taimi e oko mai eiloa a fakamalosiga ke aofia i faifaiga sē ‵lei mai i nisi talavou kolā e fai mai i a latou ne tavini a Ieova. E pelā me se fakaakoakoga, e a māfai e oko atu koe ki se maopoopoga ne fakatoka ne se vaegā tino penā kae fatoa iloa ne koe me e seai se tino matua ke tausi atu ki a latou? Io me e a māfai e aumai ne se talavou telā e fai mai i a ia se Kelisiano a meainu ma‵losi ki se maopoopoga, kae ko koe mo nisi tino i konā ko tō fo‵liki ke inu e ‵tusa mo te tulafono? E mafai o ‵sae aka a tulaga kese‵kese telā ko ‵tau ei o tautali atu koe ki tou loto lagona telā ko oti ne akoakogina ki te Tusi Tapu. E fai mai se talavou Kelisiano e tokotasi: “Ne olo keatea māua mo toku taina mai i se tamunei telā ne aofia i ei a pati ma‵sei e uke. Ne fakaiku aka ne nisi tino i te potukau ke ‵nofo atu loa latou. Ne tavae ne ma mātua a māua ona ko te mea ne fai ne māua. Kae ko nisi tino i te potukau ne kaitaua mai me ne fai ne māua a latou e pelā me ne tino ma‵sei.”
17. Kafai ko kau atu koe ki se maopoopoga, ne a mea e mafai o fai ne koe ke tautali atu ei ki tulaga o te Atua?
17 E ‵tusa mo mea e fakaasi mai i tala konei, e mafai eiloa o fai ne tou loto lagona telā ne akoakogina ki te Tusi Tapu ke tu atu koe i se tulaga fai fakaa‵tea. Kae ke fai faeloa ne koe te mea tonu. Ke toka koe. Kafai e fanatu koe ki se maopoopoga, ke fakatoka se auala ke fanatu koe keatea māfai ko aofia a mea kolā e seki fakamoemoegina ne koe. Ne lotoma‵lie a nisi talavou ke telefoni atu fua ki Salamo 26:4, 5) Ka uke eiloa a ‘mea aoga e maua māfai e fai faka‵lei au aofaga.’—Faataoto 21:5.
olotou mātua ke ‵mai o puke fakavave atu latou ki te fale. (“Ke Fakafiafia Otou Olaga i a Koutou Koi ‵Tupu Aka”
18, 19. (a) Kaia e mafai ei o mautinoa i a koe me e manako a Ieova ke fiafia koe? (e) E pefea a lagonaga o te Atua ki tino kolā e ‵teke atu ki fakamalosiga mai taugasoa ma‵sei?
18 Ne faite ne Ieova a koe ko te mea ke maua ne koe a te ola, kae e manako a ia ke fiafia foki koe. (Faitau te Failauga 11:9.) Masaua me i mea kolā e fia‵fia ki ei ou taugasoa se “agasala i ne mo taimi” fua. (Epelu 11:25) E manako a te Atua tonu ke maua ne koe se mea telā e sili atu i te mea tenā. E manako a ia ke fiafia koe ki te se-gata-mai. Tela la, kafai e fepaki koe mo se tofotofoga ke fai se mea telā e iloa ne koe me e masei i te kilokiloga a te Atua, masaua me i mea kolā e fai mai a Ieova ke fai ne koe e aoga faeloa ki a koe i se taimi leva.
19 E pelā me se talavou, e ‵tau o iloa ne koe me kafai foki e maua ne koe te taliaga a ou taugasoa, kafai ko ‵teka atu te fia o tausaga mai te taimi nei, a te tokoukega o latou ka se toe masaua eiloa ne latou tou igoa. E ‵kese mai i ei, kafai e ‵teke atu koe ki ou taugasoa, e iloa ne Ieova te mea tenā, kae ka se mafai eiloa o puli i a ia tou fakamaoni. Ka “‵tala ne [ia] a fakamalama o te lagi kae ‵ligi ifo a vaegā mea ‵lei katoa.” (Malaki 3:10) E sili atu i ei, e tuku mai eiloa ne ia mo te kaimalie a tena agaga tapu ke mafai o fesoasoani mai i so se feitu e vāivāi ei koe. E tonu, e mafai o fesoasoani mai a Ieova ke ‵teke atu koe ki fakamalosiga ma‵sei mai i ou taugasoa!
[Fakamatalaga fakaopoopo]
^ pala. 14 Ke onoono ki te vaega telā e fakaulutala penei “Peer-Pressure Planner” i te tusi ko te Questions Young People Ask—Answers That Work, Te Tusi i te 2, te itulau e 132 mo te 133.
E Masaua ne Koe?
• Se a te fakamalosiga mai i taugasoa ma‵sei telā e malosi ‵ki?
• Se a te aoga o te loto talitonu i te ‵teke atu ki fakamalosiga ma‵sei mai i taugasoa?
• E mafai pefea o toka koe ke fakafesagai atu ki fakamalosiga mai i taugasoa?
• E iloa pefea ne koe me e fakatāua ne Ieova tou fakamaoni?
[Fesili mo te Sukesukega]
[Ata i te itulau e 18]
Ke fakatoka—na fakaiku aka mai mua i ei a pati ka fai atu ne koe