Yesu wa Kala Ndati Konepa Yetimba?
Etambululo Liembimbiliya
Lomue wa kũlĩha ndomo Yesu a kala konepa yo ketimba, momo Embimbiliya ka litukula ndomo eye a kala. Eci ci lekisa okuti onjila ndomo eye a kala konepa yo ketimba, ka yi kuete esilivilo lialua. Pole, Embimbiliya li tu kuatisa oku sokolola ndomo Yesu a kala konepa yo ketimba.
Ovituwa: Yesu wa kala u Yudea kuenda citava okuti eye wa kuatele ovituwa ndevi viepata lia ina yaye. (Va Heveru 7:14) Ndomo ci molẽha, Yesu ka litepele calua lomanu vakuavo. Eli olio esunga lieci okuti, onjanja yimue eci a linga ungende vuyombeki oku tunda ko Galilea toke ko Yerusalãi, lomue wo limbukile. (Yoano 7:10, 11) Pokati kolondonge viaye, lomue wa velisilepo calua emolẽho lia Yesu ketimba. Uvangi waco tu u limbukila eci Yuda Isikariote a lekisa Yesu pokati kowiñi womanu kuenje eci ca lekisa okuti Yesu wa li setahãlele lomanu vakuavo ketimba.—Mateo 26:47-49.
Esinga: Citava okuti Yesu ka kuatele esinga lia lepa, momo Embimbiliya li popia hati: “ulume oku kuata esinga lia lepa, cu sepuisa.”—1 Va Korindo 11:14.
Olonjele: Yesu wa kuatele olonjele. Eye wa enda oku kuama ocihandeleko ca va Yudea ca enda oku pisa alume oku “tepulula olonjele lonjila yimue okuti vi salũluha.” (Ovisila 19:27; Va Galatia 4:4) Handi vali, Embimbiliya li tukulavo olonjele via Yesu vocitumasuku cimue catiamẽla kohali eye a laikele oku tala.—Isaya 50:6.
Etimba: Ovolandu a lekisa okuti Yesu wa kuatele etimba limue lia pama. Vokuenda kupange waye woku kunda, eye wa linga ovongende alua okuti, wa endela posi olokilometulu vialua. (Mateo 9:35) Olonjanja vivali, eye wa endele toke konembele kuenda wa kupula olomesa via vakuakulandisa va kalamo. Onjanja yikuavo, eye wa lupuisa losikote yimue yukolo ovinyama via kala oku landisiwa vonembele. (Luka 19:45, 46; Yoano 2:14, 15) Elivulu limue li popia hati: “Ovolandu osi a sangiwa Vavanjeliu a lekisa okuti [Yesu] wa kuatele etimba limue lia pama kuenda wa kuatele uhayele uwa.”
Ocipala caye: Yesu wa kuatele ocisola kuenda wa kapeleko omanu. Ocipala caye ca situlula ovituwa viaco. (Mateo 11:28, 29) Omanu vosi va enda oku enda kokuaye oco va lembelekiwe kuenda oku pinga ekuatiso. (Luka 5:12, 13; 7:37, 38) Ndaño muẽle omãla va solaile oku kala la Yesu.—Mateo 19:13-15; Marko 9:35-37.
Ovohembi atiamẽla kemolẽho lioketimba lia Yesu
Uhembi: Vamue va tava okuti Yesu wa kuatele ovituwa viomanu vo vo Afrika, momo elivulu Liesituluilo li sokisa esinga liaye ndovonya omeme kuenda olomãhi viaye “via kala ndosipi ya fina.”—Esituluilo 1:14, 15, Embimbiliya li Kola.
Ocili: Elivulu Liesituluilo li tukula elimi liocindekaise. (Esituluilo 1:1) Poku lombolola esinga kuenda olomãhi via Yesu, olio ka likasi oku tukula catiamẽla kemolẽho liaye eci a kala palo posi pole, olio li kasi oku lombolola ovituwa vimue Yesu a laikele oku kuata noke lioku pinduiwa. Kelivulu Liesituluilo 1:14 ku popia hati: “Esinga liutue waye [wa Yesu] li yela ndovonya omeme, ndocikokoto.” Eci ci lekisa lika evala liesinga liaye, pole, ka li tukula ndomo esinga liaye lia kala. (Esituluilo 3:14) Esokiso liaco li lekisa okuti, Yesu wa kuatele olondunge ndeci viomunu umue o kuete owele.
Olomãhi via Yesu “via kala ndosipi ya fina eci yi kanguiwa vofolono.” (Esituluilo 1:15) Ocipala caye, ci sokisiwavo “ndekumbi eci li nina calua.” (Esituluilo 1:16) Ka kuli omunu umue voluali o sokisiwa lovina via tukuiwa ndeti. Eci ci lekisa okuti, asokiso aco ocindekaise kuenda ci lomboloka okuti Yesu noke yepinduko, ‘wa tungila vocinyi’ okuti lomue o pondola oku u mola.—1 Timoteo 6:16.
Uhembi: Yesu wa honguele.
Ocili: Yesu wa kuatele ongusu yalua kuenda wa kala ukuotõi. Ndeci, eci omanu va limalẽha va endele kokuaye oco vo kuate, Yesu lutõi wa lisitulula. (Yoano 18:4-8) Yesu citava okuti wa kuatele ongusu yalua momo wa kala kalupindelu okuti, upange umue wa sukilile ongusu.—Marko 6:3.
Oco hẽ, momo lie Yesu a sukilile ekuatiso oco ambate uti una a pondiwila? Momo lie eye a fila tete pokati ka vana va pondiwila kumosi? (Luka 23:26; Yoano 19:31-33) Eci pa kambele okatembo kamue oco a pondiwe, Yesu vo valula calua kuenje wa honguele. Eye wa pitile uteke wosi okuti, ka pekelele omo liasakalalo a kuatele. (Luka 22:42-44) Vokuenda kuteke waco, va Yudea vo talisa ohali kuenje komẽle ya kuamamo va Roma vo valela kuti. (Mateo 26:67, 68; Yoano 19:1-3) Ovina viaco viosi, via koka okuti Yesu o fa lonjanga.
Uhembi: Yesu wa kala omunu umue ka kuatele esanju kuenda wa temele.
Ocili: Yesu wa situlula lonjila ya lipua ovituwa via Isiaye Yehova, una Embimbiliya li tukula okuti: “Suku ukuesanju.” (1 Timoteo 1:11; Yoano 14:9) Ocili okuti Yesu wa longisa ovina omanu va sukila oku linga oco va kuate esanju. (Mateo 5:3-9; Luka 11:28) Eci ci lekisa okuti Yesu wa kala omunu umue wa sanjuka kuenda ca enda oku situluiwa pupolo waye.