Skip to content

Skip to table of contents

Esapulo 83: Ovimbaka Vio Yerusalãi

Esapulo 83: Ovimbaka Vio Yerusalãi
Alume va semulula ovimbaka vio Yerusalãi

TALA upange u kasi loku lingiwa ndeti palo. Va Isareli va kasi loku tunga ovimbaka vio Yerusalãi. Tunde eci Soma Nevukandesa a nyõla o Yerusalãi papitile ale eci ci soka 152 kanyamo. Eye wa kupula ovimbaka kuenda oku yoka olombundi violupale waco. Va Isareli eci va tunda ko Bavulono ka va fetikile tete oku tunga ovimbaka viaco.

Omanu va kala ndati poku tunga anyamo alua volupale lumue ka lua ñualiwile lovimbaka? Ka va kolelepo. Ovanyali vavo nda va liyaka lavo. Pole, Nehemiya wa kala oku kuatisa omanu oku tunga ovimbaka. Ove hẽ wa kũlĩha helie wa kala Nehemiya?

Nehemiya wa kala u Isareli wa tundile kolupale luo Susana, kuna kua kala Mordekai kuenda Ester. Eye wa talavaya konjo yelombe lia soma. Kuenda wa kala ekamba lia Mordekai la Nasoma Ester. Pole, Embimbiliya ka li popi okuti Nehemiya wa talavayela Soma Kuro ulume wa Nasoma Ester. Eye wa talavayelele Soma Aretasesete u wa kuamamo.

Ivaluka okuti Aretasesete wa kala osoma yimue yiwa. Eye wa ecele ku Esera olombongo vialua oco a ende ko Yerusalãi oku ka posuisa onembele ya Yehova. Pole, Esera ka tungile ovimbaka vio lupale. Tu konomuisi ndomo Nehemiya a linga upange waco.

Tunde eci Aretasesete a ecele olombongo ku Esera oco a malusule oku tunga onembele, papitile ekũi la tatu kanyamo. Nehemiya wa linga kalei kovinyu ya soma Aretasesete. Eye wa enda oku eca ku Soma ovinyu, oco a teyuile omuenyo waye. Upange waco wa kuata esilivilo liocili.

Eteke limue manji a Nehemiya, Hananiya kuenda alume vakuavo va Isareli veya oku pasuisa Nehemiya. Kuenje va popia laye okuti va Isareli va kasi lovitangi, kuenda ovimbaka vio Yerusalãi handi ka via tungiwile. Eci Nehemiya a ci yeva wa sumuile calua kuenda wa likutilila ku Yehova.

Kuenje soma wa limbuka okuti Nehemiya wa sumua, noke wo pula hati: ‘Nye wa sumuila?’ Nehemiya wo kumbulula hati, momo o Yerusalãi yikasi vekalo limue lĩvi kuenda ovimbaka via nyõliwa. Noke soma wo pula hati: ‘Nye ove o yongola?’

Nehemiya o songuila upange woku tunga

Nehemiya wa kumbulula hati, ‘Ngecelele oco ngende ko Yerusalãi, ndika tumbulule ovimbaka.’ Kuenje Soma Aretasesete wo kuatela ohenda. Eye wa popia la Nehemiya hati, kuende, kuenda wo wĩha oviti vioku tunga. Eci Nehemiya a pitĩla ko Yerusalãi, eye wa sapuila omanu eci catiamẽla kesokiyo a linga. Va Isareli va sola ocisimĩlo caco, kuenda va popia hati: ‘Tu fetiki oku tunga.’

Eci ovanyali va Isareli va mola okuti ovimbaka vi kasi loku tungiwa, va popia hati: ‘Tu va pondi, oco va liwekepo lupange woku tunga.’ Pole, eci Nehemiya a ci yeva, eye wa eca kolonalavayi olosipata kuenda ovonga. Wa popia hati: ‘Kuka kuateli usumba ovanyali vetu. Yakeli vamanjene, lomãla vene, lakãi vene kuenda olonjo viene.’

Omanu va kala vakuotõi. Ovo va kala lovimalẽho viavo utanya luteke, kuenda va amamako oku tunga. Kuenje eci papita ci soka akũi atãlo lavali koloneke, ovo va mãla oku tunga ovimbaka. Noke va liyeva okuti va kolapo volupale. Kuenda Nehemiya la Esera va longaisa ovihandeleko via Yehova komanu, kuenje omanu va sanjukile calua.

Pole, ovina ka via kaile handi ndeci ca kala osimbu va Isareli ka va ambatiwile kumandekua ko Bavulono. Ovo vakala oku vialiwa lasoma yoko Persia kuenda eye wa va kisika oco vo vumbe. Pole, Yehova wa likuminyile oku va ĩha osoma yokaliye yina yika nena ombembua komanu. Oco hẽ helie Osoma yaco? Ndamupi eye a ka nena ombembua voluali? Eci papita ci soka 450 kanyamo ovo veya oku lilongisa vali ovina vialua. Kueya oku citiwa oñaña yimue ya velapo. Pole, owu ulandu umue uka kuamamo.

Nehemiya kocipama 1 toke 6.



Apulilo

  • Va Isareli va li yeva ndati omo okuti o Yerusalãi ka ya kuatele ovimbaka?
  • Helie wa kala Nehemiya?
  • Upange upi Nehemiya a lingaile? Kuenda momo lie upange waco wa kuatelele esilivilo lialua?
  • Esapulo lipi lia sumuisile Nehemiya? Kuenda nye eye a linga?
  • Soma Aretasesete wa lekisa ndati ohenda ku Nehemiya?
  • Nehemiya wa sokiyile ndati upange woku tunga, oco ovanyali va Isareli ka vaka tẽle oku va tateka?

Apulilo akuavo

  • Tanga Nehemiya 1:4-6 kuenda 2:1-20.

    Nehemiya wa sandiliya ndati onumbi ya Yehova? (Nehe. 2:4, 5; Va Rom. 12:12; 1 Pet. 4:7)

  • Tanga Nehemiya 3:3-5.

    Nye akulu vekongelo loloñuatisi viavo va lilongisila koku litepa kua kala pokati ka va Tekoa kuenda “asongui vavo”? (Nehe. 3:5, 27; 2 Va Tes. 3:7-10; 1 Pet. 5:5)

  • Tanga Nehemiya 4:1-23.

    Nye ca vetiya va Isareli oku amamako oku tunga ndaño lelambalalo lialua? (Nehe. 4:6, 8, 9; Osa. 50:15; Isa. 65:13, 14)

    Ulandu wa va Isareli u tu kolisa ndati koloneke vilo?

  • Tanga Nehemiya 6:15.

    Oku tungiwa kuovimbaka vio Yerusalãi volosãi vivali kua lekisa nye catiamẽla koku kuata ekolelo? (Osa. 56:3, 4; Mat. 17:20; 19:26)