Daniele 2:1-49
-
Soma Nevukandesa o lota onjoi yimue yo sakalaisa calua (1-4)
-
Lomue ulume ukualondunge o tẽla oku situlula elomboloko lionjoi (5-13)
-
Daniele o likutilila ku Suku oku pinga ekuatiso (14-18)
-
Esivayo ku Suku omo a situlula elumbu (19-23)
-
Daniele o situlula elomboloko lionjoi ku soma (24-35)
-
Elomboloko lionjoi (36-45)
-
Ewe Liusoma li ka nyanyõla ociñumañuma (44, 45)
-
-
Daniele o sumbiwa la soma (46-49)
2 Kunyamo wavali wuviali waye, Nevukandesa wa lota olonjoi vimue kuenje eye* wa sakalalele calua+ okuti ka tẽlele oku pekela.
2 Omo liaco, soma wa tuma oku kovonga vakualumbu, vakuakutãha, lovimbanda kuenda va Kaldea* oco va sapuile soma onjoi yaye. Kuenje ovo va iñila kuenda va talama kovaso a soma.+
3 Noke soma wa va sapuila hati: “Nda lota onjoi yimue kuenda nda* sakalala, momo ndi yongola oku kũlĩha eci nda lota.”
4 Va Kaldea va tambulula soma velimi lio Aramaiku vati:*+ “A soma kala lomuenyo otembo ka yi pui. Lombolola onjoi kakuenje vove kuenje tu ku sapuila elomboloko liaco.”
5 Soma wa tambulula va Kaldea hati: “Ondaka yange ya sulako yeyi: Nda ka wa ndi sapuilili onjoi kumue lelomboloko liaco, ene vu ka tetiwa vovinimbu kuenda olonjo viene vi linga olokalete* viowiñi.
6 Pole, nda wa ndi sapuili onjoi kumue lelomboloko liaco, ngeca kokuene olombanjaile kuenda onima kumue lesumbilo lialua.+ Omo liaco, ndi sapuili onjoi kuenda elomboloko liaco.”
7 Ovo va tambulula onjanja yavali vati: “Soma a lombolole onjoi kakuenje vaye kuenje tu ku sapuila elomboloko liaco.”
8 Soma wa tambulula hati: “Ame nda kũlĩha ciwa okuti ene vu kasi oku seteka oku cilua oku ndi sapuila oco vu kuati otembo yalua yoku sokolola, momo ene wa limbuki eci nda nõlapo.
9 Nda ka wa ndi sapuilili onjoi, kuli lika eyambulo limosi ku vosi yene. Pole, ene wa litavi pokati oco vu ndi sapuili ovina viuhembi kuenda vielimbi loku lavoka okuti, ndi ka pongolola ocisimĩlo cange. Omo liaco, ndi sapuili onjoi kuenje ndi kũlĩha okuti ene vu tẽla oku situlula elomboloko liaco.”
10 Va Kaldea va tambulula soma vati: “Kilu lieve* ka kuli omunu o tẽla oku linga eci soma a kasi oku pinga, momo layimue osoma yinene ale onguluvulu ya pingile ocina cimue ndeci komunu ukualumbu ale ukuakutãha pamue u Kaldea.
11 Eci soma a kasi oku pinga ca tĩla kuenda ka kuli omunu o tẽla oku ci sapuila soma, te lika olosuku vina ka vi kasi pokati komanu.”*
12 Omo liaco, soma wa tema calua kuenje wa tuma oku kundula alume vosi vakualondunge vo ko Bavulono.+
13 Eci ocihandeleko caco ca eciwa kuenda alume vakualondunge va laikele oku pondiwa, Daniele lakamba vaye va sandiliyiwavo oco va pondiwe.
14 Noke Daniele lolondunge kuenda lutate wa sapela la Arioke kesongo kolondavululi via soma, una wa tundile oco a ponde alume vakualondunge vo ko Bavulono.
15 Eye wa pula Arioke kesongo ka soma hati: “Momo lie soma a ecela ocihandeleko eci ca tĩla?” Arioke wa lomboluila Daniele ondaka yaco.+
16 Omo liaco, Daniele wa enda ku soma kuenje wa pinga ku soma oco o wecelele otembo yoku u sapuila elomboloko liaco.
17 Noke Daniele wa enda konjo yaye kuenje wa sapuila ondaka yaco kakamba vaye, Hananiya, Misaeli kuenda Asariya.
18 Eye wa pinga kokuavo oku likutilila oco Suku yo kilu a lekise ohenda catiamẽla kelumbu liaco okuti, Daniele lakamba vaye ka va kunduiwa kumue lalume vakuavo vakualondunge vo ko Bavulono.
19 Noke elumbu lia situluiwa ku Daniele vocinjonde cimue luteke.+ Kuenje Daniele wa sivaya Suku yo kilu.
20 Daniele wa popia hati:
“Onduko ya Suku yi sivayiwe otembo ka yi pui,*Momo olondunge lunene, viaye lika waye.+
21 Eye o pongolola olotembo lovovo,+Upa olosoma kuenda o tumbika olosoma,+Eca olondunge kuava va kuete olondunge kuenda ukũlĩhĩso ku vana va kuete elomboloko.+
22 Eye o situlula ovina via longa kuenda ovina via vundisiwa,+Eye wa kũlĩha eci ci kasi vowelema,+Kuenda ocinyi ca tunga kumue laye.+
23 A Suku, ya vakukululu yange, ngeca olopandu lesivayo kokuove,Omo wa nyĩha olondunge lunene.
Kuenje cilo wa ndi situluila eci tua ku pinga;Ove wa tu situluila ocitangi ci sakalaisa soma.”+
24 Daniele wa enda toke ku Arioke una soma a nõla oco a kundule alume vakualondunge vo ko Bavulono,+ yu wo sapuila hati: “Ku ka kundule laumue pokati kalume vakualondunge vo ko Bavulono. Ngambate kovaso ya soma kuenje ndi ka sapuila soma elomboloko liaco.”
25 Arioke wa tuala lonjanga Daniele kovaso a soma kuenje wo sapuila hati: “Nda sanga ulume umue pokati kolomandekua vio ko Yuda+ okuti o tẽla oku situlula elomboloko ku soma.”
26 Soma wa pula Daniele una wa lukiwile okuti Beltesiatare hati:+ “O tẽla muẽle oku ndi situluila onjoi nda lota kuenda elomboloko liaco?”+
27 Daniele wa tambulula soma hati: “Lomue pokati kalume vakualondunge, vakuakutãha, vakualumbu ale vakuakukũlĩhĩsa olombungululu o tẽla oku sapuila soma elumbu a kasi oku pinga.+
28 Pole, kovailu kuli o Suku yimue okuti Ukuakusitulula alumbu+ kuenje eye wa situluila Soma Nevukandesa ovina vi ka pita konepa ya sulako yoloneke. Onjoi yove yeyi kuenda ovinjonde wa mola osimbu wa kala pula wove vievi:
29 “Catiamẽla kokuove A soma, osimbu wa kala pula wove wa lota eci ci ka* pita kovaso yoloneke kuenje Ukuakusitulula alumbu wa ku situluila ovina vi ka pita.
30 Catiamẽla kokuange, elumbu eli ka lia situluiwile kokuange omo okuti, ndi kuete olondunge vialua okuti omanu vakuavo ci sule; pole ca lingiwila oco elomboloko li kũlĩhĩwe la soma okuti, o kũlĩha ovisimĩlo viutima wove.+
31 “A soma, osimbu wa kala oku tala, wa mola ociñumañuma cimue cinene. Ociñumañuma caco okuti cinene calua haico ci nina calua, ca talama kovaso yove kuenje oku molẽha kuaco ku lingisa usumba.
32 Utue wociñumañuma caco ca kala culu wa fina,+ onete yaco lovoko a kala opalata,+ imo lovikalo viaco via kala viosipi,+
33 ovolu aco a kala wutale+ kuenda olomãhi via kuatele olonepa vimue viutale, olonepa vikuavo viotuma.*+
34 Osimbu wa kala oku vanja, ewe limue lia tetiwa komunda yimue, pole ka lia tetiwile lovaka kuenje lia veta kolomãhi viociñumañuma vina via kala viutale kuenda viotuma kuenje lia vi nyanyõla.+
35 Vepuluvi liaco, utale, otuma, osipi, opalata kuenda ulu, viosi via nyanyũiwa pamosi kuenje via linga ndovinene vi tunda pocimbandi kondombo kuenda ofela ya vi ambata oco ka ku ka sangiwe ondimbukiso layimue. Pole, ewe lina lia veta ociñumañuma lia linga omunda yimue yinene kuenje lia yukisa ilu lieve liosi.
36 “Eyi oyo onjoi kuenje cilo tu sapuila soma elomboloko liaco.
37 Ove A soma, a soma yolosoma, una Suku yo kilu a eca usoma,+ unene, ongusu lulamba,
38 haive peka liove a eca omanu, kuosi ovo va kasi kumue lovinyama viovusenge, lolonjila viovailu, haive eye a lingisa ombiali ya vosi yavo.+ Ove muẽle, ove utue wulu.+
39 “Pole, noke yove, ku ka katuka usoma+ ukuavo u sule; noke ku katuka vali usoma ukuavo watatu wosipi okuti, u ka viala ilu lieve liosi.+
40 “Catiamẽla kusoma wakuãla, owo u ka pama ndutale.+ Momo ndeci utale u nyanyõla loku keleketa ovina viosi vikuavo, ndeci utale u sasõla, haico owo u ka nyanyõla loku sasõla ovosoma aco osi.+
41 “Ndeci wa mola okuti olomãhi lovimuine onele yimue yotuma yukuakutalavaya lotuma onele yikuavo utale, usoma u ka tepiwa, pole, onepa yimue yusoma waco u ka kõla ndutale ndeci wa mola utale wa tengiwa lotuma ya leñela.
42 Ndeci ovimuine violomãhi via kala onele yimue utale onele yikuavo otuma, usoma u ka kala nẽli u pama nẽli u leñela.
43 Ndeci soma a mola utale wa tengiwa lotuma ya leñela, onepa ya pama yi ka litenga lomanu;* pole ovo ka va ka litokeka pamosi ndeci utale ka u litokeka lotuma.
44 “Koloneke violosoma viaco, Suku yo kilu o ka tumbika usoma umue+ okuti lalimue eteke u ka nyõliwa.+ Usoma waco ka u ka eciwa komanu vakuavo.+ Owo u ka nyanyõla loku kundula ovosoma aco osi+ kuenje owo lika u ka kala otembo ka yi pui,+
45 ndeci soma a mola okuti ewe limue lia tetiwa komunda, pole, ka lia tetiwile lovaka kuenje lia nyanyõla utale, osipi, otuma, opalata kuenda ulu.+ Suku Unene, wa situluila soma eci ci ka pita kovaso yoloneke.+ Onjoi yaco yocili kuenda elomboloko liaco lia koleliwa.”
46 Omo liaco, Soma Nevukandesa wa petama locipala caye posi kovaso a Daniele kuenda wo kekamẽla oco a lekise esumbilo lialua kokuaye. Kuenje eye wa handeleka oco va ece ombanjaile yimue kokuaye loku u timĩhila insensu.
47 Soma wa sapuila Daniele hati: “Ocili, Suku yene o Suku yimue yolosuku kuenda Ñala yolosoma haeye Ukuakusitulula alumbu, momo ove wa tẽla oku situlula elumbu eli.”+
48 Noke soma wa kemãlisa Daniele kuenje wa eca kokuaye olombanjaile vialua viwa kuenda wo lingisa ombiali yoluvumba* luosi luo Bavulono+ loku eca kokuaye ocikele coku kala usongui wa velapo walume vosi vakualondunge vo ko Bavulono.
49 Kuenje Daniele wa pinga ku soma oco a nõle Sadrake, Mesake la Aved-Nego+ okuti, va kala asongui voluvumba* luo Bavulono, kuenje soma wa va nõla, pole, Daniele wa vumba kelombe lia soma.
Atosi Pombuelo
^ Lit., “espiritu liaye.”
^ Okuti, ocimunga cimue comanu va enda oku litenda okuti, va loñoloha koku tãha kuenda koku kũlĩhĩsa olombungululu.
^ Lit., “espiritu liange lia.”
^ Elivulu lia Dan 2:4b toke 7:28 lia sonehiwa kelimi lio Aramaiku.
^ Ale pamue, “ocitumãlo coku kapa inene; ondunda yaniña.”
^ Ale “posi ya kukuta.”
^ Lit., “lositu.”
^ Ale “tunde ka ku ci toke ka ku ci.”
^ Lit., “ovisimĩlo viove via tiamisiwila kovina vi.”
^ Ale “otuma ya kanguiwa.”
^ Ale “ocitumbulukila comanu” okuti, omanu vaño.
^ Ale “yocivanja combala.”
^ Ale “vocivanja combala.”
