Anga hẽ, o sima okuti omanu eteke limue va ka potolola ovitangi vi nyõla ombembua yetu, oku kolapo kuenda vi kapa kohele ekalo lietu lio kovaso yoloneke? Oco ocitangi cimue ci potoluiwe, ka tu sukila lika oku malako evalo liovitangi viaco, pole, tu sukila oku imũlako ono yaco.

Kũlĩhĩsa eci ca pita la Tom. Eye wa vela, noke wa fa. Momo lie a fila? Ndotolo wa talavayele kosipitali kuna Tom a kala osimbu ka file, wa popia hati: “Eci a fetika oku yeva evalo, lomue wa sokolola oku sanda ono yuvei waco.” Citava okuti, olondotolo viatete vio tata, vio wĩha lika ovihemba vioku tulumuisa evalo oco a liyeve ciwa.

Anga hẽ omanu va kasi oku linga ocina cimuamue poku tetulula ovitangi violuali? Ndeci, olombiali oco vi maleko ungangala, vi tumbika ovihandeleko, vi kapa olomakina vioku lavulula kuenda va vokiya etendelo liakuenje velombe. Ovilinga viaco vi pondola oku tepululapo kamue ovitangi viaco, pole, ka vi imũla ono yovitangi. Eci ci vetiya omanu oku linga ovina viaco, ceci ci kasi vovisimĩlo kuenda vutima, ale ovina ovo va yongola, evi va sokolola, levi va yevite.

Daniel o kasi ko Amerika yo Kombuelo okuti ofeka yimue muli ocitangi cekambo liolombongo, wa popia hati: “Tua kuatele omuenyo umue wa pita pokati. Ka tua kuatele usumba woku nyaniwa okuti tu saluisiwa lovota. Pole, cilo ka tu kuete ombembua volupale lalumue ndaño muẽle vovaimbo. Ekambo liolombongo, lia situlula eci omanu va kuete vovitima okuti, oku pitisa kovaso olonjongole viavo muẽle kuenda ka va sumbilile omuenyo wa vakuavo kuenda ovina viavo.”

Ulume umue o tukuiwa okuti Elias, wa tila uyaki umue ko Oriente Médio, noke wa lilongisa Embimbiliya. Eye o lombolola ndoco: “Alume valua vo volupale nda kala, va enda oku vetiyiwa lepata, lasongui vopulitika kuenda vetavo oco va pange onepa kuyaki okuti va tendiwa ndolonjovoli. Pole, ovanyãli vavo, va enda oku vetiyiwavo oku linga ovina vimuamue! Ovina viaco viosi, via ndi longisa okuti, oku kolela kolombiali viomanu, ci tu kokela lika esumuo.”

Elivulu limue liosimbu liolondunge, lia suapo eci lia popia hati:

• “Ovisimĩlo viutima womunu via tekela lika koku linga eci cĩvi tunde vutila.”—Efetikilo 8:21.

• “Utima wa piãla kelimbi okuti, ocina cikuavo ci sule kuenda owo ũvi calua. Helie o pondola oku u kũlĩha?”—Yeremiya 17:9.

• “Vutima mu tunda ovisimĩlo vĩvi ndeci: umondi, . . . evĩho liukahonga, umunu, uvangi wuhembi.”—Mateo 15:19.

Omanu ka va tẽla oku sanga onjila yoku potolola ono yevĩho li kasi vovisimĩlo kuenda vovitima viomanu vakuavo. Ocili okuti, ndomo tua siata oku mola ovitangi voluali, evĩho liaco li kasi oku amamako oku livokiya. (2 Timoteo 3:1-5) Ci kaile olonumbi vialua, ale oku amako kuloño woku pitiya olonumbi, ka vi kasi oku kuatisa oku tetulula ocitangi caco! Momo lie ka tu tẽlela oku lingisa okuti ongongo yi kala ocitumãlo cimue combembua haico ca kolapo? Anga hẽ ka tu kuete epondolo lioku ci linga? Anga hẽ tu kasi oku linga eci ka tu tẽla?

Ndaño kua pitile ocikomo cimue okuti tu tẽla oku malako evĩho vovitima viomanu, lopo nda ka tua tẽlele oku lingisa okuti, oluali lu kala ocitumãlo cimue ca kolapo komanu vosi. Momo lie? Momo omanu vosi va kuete olongave.

 Ocili ceci okuti: “Omunu . . . ka ca tiamẽle kokuaye ndaño muẽle oku songuila oku enda kuaye.” (Yeremiya 10:23) Omanu ka va lulikiwile oco va liviale ovo muẽle. Ndeci ka tua pangiwile oco tu kale vemẽhi liovava ale vilu, cimuamue haico okuti ka tua lulikiwile oco tu viale omanu vakuavo!

Sokolola kapulilo a kuãimo: Anga hẽ omanu vosi va sole okuti umue o va sapuila ndomo va sukila oku kala, eci va sukila oku linga, leci ka va lingi? Anga hẽ ovo va sima okuti ciwa eci umue a va sapuila ovina ovo va sukila oku linga viatiamẽla koku pulumula, kekangiso lioku ponda omunu umue, ale koku pindisa omãla? Evi vimue pokati kovina vi tepa omunga komanu. Ndaño okuti ca tĩla oku tava, pole, eci Embimbiliya li popia okuti, ka tu kuete epondolo ale omoko yoku viala omanu vakuavo, ocili. Oco hẽ, pi tu pondola oku sanda ekuatiso?

Etambululo lia suapo lieli liokuti: Ululiki wetu o pondola oku tu kuatisa. Momo eye wa tu lulika! Ca litepa leci omanu va sima, eye ka tu ivalele. Ocili okuti alungulo a sangiwa Vembimbiliya, a situlula okuti eye o tu sole. Eci tu kuata elomboloko liovina vi sangiwa velivulu liaco okuti ka li sokisiwa, tu ka li kũlĩha ciwa etu muẽle. Tu kũlĩhavo esunga lieci kua pitila ovilunga vialua vulandu womuenyo womanu. Tu kuatavo elomboloko lieci onoño yimue ya yonguile oku popia poku soneha ndoco: “Omanu lolombiali, ka va lilongisile lacimue Kovolandu kuenda ka va kapeleko komuenyo wavo ovina viatiamẽla kulandu waco.”

Ulume umue ukualondunge onjanja yimue wa popia hati: “Olondunge vi limbukiwila kovilinga viesunga pocakati comãla vaye vosi,” ale onima yavio. (Luka 7:35) Ulandu umue welungulo liolondunge, u sangiwa kelivulu lia Isaya 2:22 ku popia hati: “Oco vu kuatisiwi, liwekipo oku kolela komunu.” Elungulo eli liwa, li pondola oku tu kuatisa oku yuvula oku kevelela ocina cimue okuti, lalimue eteke ci ka tẽlisiwa. Kenneth o kasi volupale lumue muli ungangala walua ko Amerika yo konano, wa lombolola ndoco: “O pulitiku lo pulitiku yi likuminya okuti yi ka mioñolola ovina. Pole, ovo ka va tẽla oku ci linga. Olonjanja viosi okuti ka va tẽlisa olohuminyo viavo, ndi limbuka okuti Embimbiliya li popia ocili.”

Daniele wa lomboluiwa kefetikilo, wa soneha ndoco: “Eteke leteke, nda siata oku kuata elomboloko lia suapo liokuti omanu ka va tẽla oku li viala ciwa ovo muẽle. . . . Oku kuata olombongo kombango, oku seleka olombongo vovipako ale kovina vikuavo, ka ci lingisa okuti omunu o ka kuata ekalo liwa eci a liwekapo oku talavaya. Nda muile ale omanu va yeva esumuo lialua omo liovina viaco.”

Embimbiliya ka li tu kuatisa lika koku tu teyuila kelavoko liesanda. Olio li tu ĩhavo elavoko lia suapo liokovaso yoloneke, ndomo tu ci kũlĩhĩsa vonepa yi kuãimo.