1. Momo lie Yehova ka tu sokisila la vakuetu?

YEHOVA o sanjukila ovina via litepa. Eci ca siata oku muiwa koviluvo viaye viosi oku kongelamo omanu. Lacimue ociluvo ca li setahãla lukuavo. Kuenje Yehova lalimue eteke a ka ku sokisa lomunu ukuavo. Eye o kũlĩhĩsa eci wa tuwa vutima wove. (1 Sam. 16:7) Eye wa kũlĩha ovina o tẽla oku linga ciwa, levi ku tẽla kuenda wa kũlĩha onjila ndomo ove wa kula. Eye ka ku pingi cina ku tẽla oku eca. Tu sukila oku setukula Yehova oku litenda ndeci eye a tu tenda. Nda tua ci linga, tu ka ‘kuata olondunge’ vioku li tenda lonjila yimue ya sunguluka.—Va Rom. 12:3.

2. Momo lie ka ca sungulukilile oku li sokisa la vakuetu?

² Ocili okuti, pamue tu kuatisiwa calua poku luluvalela kongangu yiwa ya vamanji vakuekolelo okuti va siata oku litunda ciwa kupange woku kunda. (Va Hev. 13:7) Tu lilongisa kokuavo kovina tu sukila oku mioñolola kupange woku kunda. (Va Fil. 3:17) Pole, kuli oku litepa ku kasi pokati koku setukula ongangu yiwa yomunu umue kuenda oku lisokisa laye. Oku li sokisa, ku tu kokela oku kuata onya, esumuo ale oku tepulula esanju lietu. Ndomo tua lilongisa vocipama ca pita, oku li sokisa la vakuetu vekongelo ci nyõla ukamba wetu la Yehova. Kuenje Yehova locisola o tu lungula hati: “Omunu lomunu a kũlĩhĩse ovilinga viaye muẽle kuenje o ka kuata esunga lioku sanjukila upange waye kuenda hamomoko lioku li sokisa lomunu ukuavo.”—Va Gal. 6:4.

3. Kovina vipi wa siata oku mioñolola okuti via ku kokela esanju?

 ³ Yehova o yongola okuti ove o sanjukila oku kula kuove konepa yespiritu. Ndeci, nda ove wa papatisiwa ale, o sukila oku sanjuka omo lioku tẽlisa ocimãho caco! Ove wa nõla onjila yaco. Ove wa ci linga omo liocisola o kuetele Suku. Sokolola kovina viosi wa siata oku linga. Ndeci, anga hẽ ocisola cove koku tanga kuenda elilongiso liondongosi Liembimbiliya lia livokiya? Olohutililo viove hẽ via siata oku lingiwa lutima wosi? (Osa. 141:2) Wa siata hẽ oku mioñolola onjila yoku fetika ombangulo kupange woku kunda kuenda koku talavaya ciwa lovimalẽho vietu? Nda o kuete epata, Yehova wa siata hẽ oku ku kuatisa oku kala ulume uwa, ukãi, ale onjali? Ove o pondola oku kuata esanju lialua poku tẽlisa ovina viaco.

4. Nye tu konomuisa vocipama cilo?

⁴ Tu kuatisa vakuetu oku sanjukila ovina va kasi oku linga oco va mioñolole efendelo liavo ku Yehova. Tu va kuatisavo oku yuvula oku li sokisa la vakuavo. Vocipama cilo, tu konomuisa ndomo olonjali vi kuatisa omãla vavo, ndomo olohueli vi likuatisa pokati kuenda ndomo akulu vekongelo la vamanji vakuavo vakuatisa ekongelo. Oku sulako, tu konomuisa olonumbi vimue Viembimbiliya vi pondola oku tu kuatisa oku litumbikila ovimãho vimue kuenda oku vi tẽlisa.

5. Ndomo ca tangiwa ku Va Efeso 6:4, nye olonjali vi sukila oku yuvula?

⁵ Olonjali vi sukila oku kuata utate oco ka vi ka sokise pokati komõla umue la vakuavo, ale oku sima okuti umue o linga vali calua okuti vakuavo ci sule. Nda va ci linga, va sumuisa omãla vavo. (Tanga Va Efeso 6:4.) Manji umue ukãi o tukuiwa Sachiko * wa popia hati: “Ulongisi wange kosikola, wa enda oku lavoka okuti ndi likolisilako vali okuti vana tua tangela kumosi ci sule. Ina yange wa yonguile okuti ndi ci linga, oco ndi lekise kulongisi kuenda ku isiange okuti Hambangiko ya Yehova oco va kuate ovisimĩlo viwa catiamẽla kolombangi via Yehova. Ina yange wa yonguile okuti si lueya koseteko yo ko sikola, pole, ka ca tẽliwile. Ndaño okuti nda malusula ale osikola vokuenda kuanyamo, handi lopo ndi sima okuti Yehova ka sanjukila alikolisilo ñasi oku linga kupange waye.”

6. Nye olonjali vi lilongisila Kosamo 131:1, 2?

 ⁶ Ocina cimue ci kuete esilivilo olonjali vi sukila oku lilongisa ci sangiwa Kosamo 131:1, 2. (Tanga.) Soma Daviti wa popia hati, eye ka “sandiliya ovina vinene calua,” ale ovina vina okuti ka via kaile vepondolo liaye. Umbombe waye kuenda eliketiso vio kuatisa ‘okuha loku tula utima.’ Nye olonjali vi lilongisila kolondaka via Daviti? Olonjali vina okuti ambombe kuenda va liketisa, ka va sandi oku linga ovina ka vi likuata lepondolo liavo, ale oku lavoka okuti omãla vavo va linga ovina ka va tẽla. Olonjali vi sukila oku kuatisa omãla vavo oku limbuka ovina va tẽla oku linga levi ka va tẽla, loku va kuatisavo oku litumbikila ovimãho va tẽla oku tẽlisa. Manji umue o tukuiwa Marina wa popia hati: “Ina yange ka la ndi sokisa la vamanjange vatatu, ale lomãla vakuavo. Eye wa ndongisa okuti vosi yetu tu kuete olongavelo via litepa kuenda omunu lomunu pokati ketu o kuete esilivilo ku Yehova. Omo liovina a ndongisa sia la li sokisa la vakuetu.”

7-8. Kolonepa vipi ulume ohueli a lekisa esumbilo kukãi waye?

⁷ Ulume Ukristão o sukila oku sumbila ukãi waye. (1 Pet. 3:7) Voku sumbila mua kongela oku kapako calua vakuetu. Ndeci, ulume o sumbila ukãi waye poku u tenda okuti wa velapo. Eye ka kisika ukãi oku linga cina ka ci kasi vepondolo liaye. Handi vali, eye ka sokisa ukãi waye lakãi vakuavo. Nda ulume o ci linga, ukãi o liyeva ndati? Ulume wa manji Rosa okuti Hambangiko ya Yehova wa enda oku sokisa manji Rosa lakãi vakuavo. Olondaka ka via sungulukile viulume waco, via kokela manji Rosa oku sima okuti lomue u sole. Eye wa popia hati: “Olonjanja viosi nda sukilile oku ivaluka okuti Yehova wa ñapako.” Pole, ulume Ukristão o sumbila ukãi waye. Eye wa kũlĩha okuti, oku lekisa ovituwa ka via sungulukile, ci nyõla ukamba u kasi pokati kavo kuenda ukamba waye la Yehova. *

⁸ Ulume umue o sumbila ukãi waye, wo kapako, u sapuila okuti u sole kuenda u pandiya. (Olosap. 31:28) Eci oco ulume wa manji Katerina wa tukuiwa ale vocipama ca pita a linga oco o kuatise oku yula ovisimĩlo ka via sungulukile vioku li sokisa la vakuavo. Eci manji Katerina a kala omõla ina yaye ko kapeleko olonjanja vialua wa enda oku u sokisa lomãla vakuavo oku kongelamo akamba vaye. Kuenje manji Katerina wa fetika oku li sokisa la vakuavo, ndaño ceci a linga Ombangi ya Yehova! Ulume waye Ukristão wo kuatisa oku yula ovisimĩlo viaco kuenda oku kuata ovisimĩlo via sunguluka catiamẽla kokuaye muẽle. Eye wa popia hati: “Ulume wange o ndi sole, o ndi pandiya omo liovina viwa ndi linga kuenda o likutilila lame. Eye o ndi sokoluisa ovituwa vi komõhisa via Yehova kuenda o ñuatisa oku kuata ovisimĩlo via sunguluka.”

9-10. Akulu vekongelo va kuatisa ndati manji umue ukãi oku yula ocituwa coku li sokisa la vakuavo?

⁹ Akulu vekongelo va kuatisa ndati vana va kuete ocisimĩlo coku li sokisa la vakuavo? Kũlĩhĩsa ulandu wa manji umue ukãi o tukuiwa Hanuni okuti eci a kala omõla ka va endaile oku u pandiya. Eye hati: “Ame nda kuatele osõi kuenda nda enda oku liyeva okuti omãla vakuavo va velapo ame ndi sule. Nda fetika oku li sokisa la vakuetu okuti kotembo yaco va kalavo omãla.” Ndaño muẽle ceci manji Hanuni a kasi ale vocili, eye wa enda oku li sokisa la vakuavo. Kuenje weya oku liyeva okuti ovina a linga vekongelo ka vi kuete esilivilo. Cilo, eye wa sanjuka omo lioku kala ukundi wotembo  yosi. Nye co kuatisa oku pongolola ovisimĩlo viaye?

¹⁰ Manji Hanuni wa popia okuti, eye wa kuatisiwa lakulu vekongelo. Ovo vo sapuila okuti eye o kuete esilivilo lialua vekongelo kuenda vo pandiya omo liongangu yaye yiwa. Eye wa soneha hati: “Olonjanja vimue akulu vekongelo va enda oku ndi pinga oco ha lembeleke vamanji vamue akãi va sukilile ekuatiso. Ocikele eci ca ñuatisa oku liyeva okuti ñuete esilivilo. Ndi ivaluka eci akulu vekongelo va nyĩha epandiyo omo lioku kuatisa vamanji vamue afeko. Kuenje va ndi tangela ukanda ku 1 Va Tesalonike 1:2, 3. Eci ca ndi sanjuisa calua! Ekuatiso nda tambula kakulu vekongelo, lia ñuatisa oku limbuka okuti ndi kuete esilivilo vocisoko ca Yehova.”

11. Tu kuatisa ndati vana va kasi oku “talisiwa ohali kuenda vana va lekisa ocituwa coku liketisa” ndomo ca lekisiwa ku Isaya 57:15?

¹¹ Tanga Isaya 57:15. Yehova o tata vana va “talisiwa ohali kuenda vana va lekisa ocituwa coku liketisa.” Vosi yetu, tu sukila oku kuatisa vamanji vaco, pole, hakuluko lika vekongelo. Onjila yimue yoku va vetiya poku lekisa kokuavo okuti tua va kapako. Yehova o yongola okuti tu lekisa kokuavo ocisola eye a va kuetele. (Olosap. 19:17) Tu kuatisavo vamanjetu poku kala ambombe kuenda esunguluko. Ka tu yongola oku linga cimue ci pondola oku kokela vakuetu oku tu kuatela onya. Pole, tu talavaya lovoloño etu kuenda ukũlĩhĩso oco tu pamise vakuetu.—1 Pet. 4:10, 11.

12. Momo lie omanu vana vomboka va solaile oku kala la Yesu? (Tala ociluvialuvia koñoño.)

¹² Tu pondola oku lilongisa ovina vialua konjila ndomo tu tata vakuetu poku konomuisa ndomo Yesu a tata olondonge viaye. Eye wa kala ulume wa velapo palo posi. Eye ‘wombokele; haiye wonjukile vutima.’ (Mat. 11:28-30) Eye ka li velisilepo omo liuloño waye lukũlĩhĩso a kuatele. Eye poku longisa wa kuama upopi wa leluka kuenda wa kuama alusapo ana a enda oku vetiya ovitima viomanu vana vomboka. (Luka 10:21) Ca litepa lasongui vatavo, Yesu lalimue eteke a kokelele omanu oku liyeva okuti ka va kuete esilivilo ku Suku. (Yoa. 6:37) Pole, eye wa tata omanu vaño lesumbilo.

13. Yesu wa lekisa ndati ohenda kuenda ocisola kolondonge viaye?

¹³ Ohenda kuenda ocisola ca Yesu ca lekisiwa konjila ndomo a tata olondonge viaye. Eye wa kũlĩhĩle okuti ovo va kuatele ovoloño kuenda akalo a litepa. Ovo ka va ponduile oku linga ovina vimuamue, ale onjongo yimuamue kupange woku kunda. Ocili okuti, Yesu wa enda oku sanjukila alikolisilo avo. Ocituwa eci ca Yesu ca limbukiwa eci a tukula olusapo luolotalendo. Volusapo olu, cime wa eca kapika upange u likuata ‘leci va soka laco.’ Apika vavali okuti va likolisilako calua, va nganyala vali vikuavo. Pole, cime wa pandiya vosi lolondaka vimuamue hati: “Wa linga ciwa, wupika uwa!”—Mat. 25:14-23.

14. Tu setukula ndati onjila ndomo Yesu a tata vakuavo?

¹⁴ Yesu olonjanja viosi o lekisa ohenda kuenda ocisola konjila ndomo eye a tu tata. Eye wa kũlĩha okuti ovoloño kuenda akalo etu a litepa kuenje o sanjuka calua nda tu likolisilako oku linga eci etu tu tẽla. Tu sukila oku tata ciwa vakuetu ndeci Yesu a linga. Ka tu ka kokisi manji umue oku liyeva okuti ka kuete esilivilo ale oku u kutisa osõi, omo ka kuete epondolo lioku linga calua ndeci vakuavo. Pole, tu sandi apuluvi oku pandiya vamanjetu omo lioku linga eci va tẽla kupange wa Yehova.

15-16. Manji umue wa kuatisiwa ndati poku litumbikila ovimãho via sunguluka?

¹⁵ Eci tu nõla ovimãho kupange wa Yehova, tu kuata esanju liocili komuenyo. Tu  sukila oku nõla ovimãho vina okuti vi likuata lepondolo kuenda ekalo lietu, ka tu yongola oku nõla ovimãho vioku setukula vakuetu. Nda tua ci linga, tu kuata esumuo lialua. (Luka 14:28) Kũlĩhĩsa ulandu wa manji umue o tukuiwa Midori okuti ukundi wotembo yosi.

¹⁶ Manji Midori Isiaye okuti Hambangiko ya Yehova wa enda oku u kutisa osõi eci a kala omõla poku u sokisa la vamanjaye kuenda vana va tangela kumosi kosikola. Manji Midori hati, “nda enda oku liyeva okuti si kuete esilivilo.” Pole, eci manji Midori a kuka eye wa fetika oku liyeva okuti o kuete esilivilo. Eye wa popia hati, “Ame ndi tanga Embimbiliya oloneke viosi momo olio li ñuatisa oku liyeva okuti Yehova o ndi sole.” Handi vali, eye wa lisokiyila ovimãho via sunguluka, kuenda wa likutilila oco a tẽle oku tẽlisa ovimãho viaco. Kuenje eci ca kuatisa manji Midori oku sanjukila ovina a ponduile oku lingila Yehova.

17. Tu ‘amamako ndati oku pongoloka oco tu kale vokaliye kovisimĩlo’ vietu kuenda onima yipi tu kuata?

¹⁷ Pamue cambata otembo oco tu pongolole ovisimĩlo vietu. Kuenje Yehova o tu sapuila hati: “Ene vu sukila oku amamako oku pongoloka oco vu kali vokaliye kovisimĩlo.” (Va Efe. 4:23, 24) Oco tu ci linge, tu sukila oku likutilila, oku lilongisa Ondaka ya Suku kuenda oku sokolola kueci tua tanga. Amamako oku linga ovina evi kuenda pinga ku Yehova oco a ku ĩhe ongusu. Espiritu sandu liaye li ka ku kuatisa oku yuvula ocituwa coku lisokisa la vakuene. Yehova o ka ku kuatisa oku limbuka lonjanga nda o kuete ocituwa conya, ale epela kuenda o ku kuatisavo oku linga lonjanga apongoloko.

18. O lembelekiwa ndati lolondaka vi sangiwa 2 Asapulo 6:29, 30?

¹⁸ Tanga 2 Asapulo 6:29, 30. Yehova wa kũlĩha  ovisimĩlo viutima wetu. Eye wa kũlĩhavo okuti tu kasi oku liyaka lovisimĩlo ka via sungulukile violuali kuenda viekambo lietu lioku lipua. Eci Yehova a mola ndomo tu kasi loku liyaka lovina evi, ocisola a tu kuetele ci livokiya vali.

19. Ocisola Yehova a tu kuetele wa ci sokisa la nye?

¹⁹ Oco tu kũlĩhe ndomo Yehova a liyeva catiamẽla kokuetu, eye o tukula ocindekaise ca ina umue kuenda oñaña yaye. (Isa. 49:15) Konomuisa ulandu wa ina umue o tukuiwa Rachel. Eye wa soneha hati: “Omõlange Stephanie eci a citiwa ka ya pitĩlilepo handi otembo yoku citiwa. Poku citiwa, wa kala utito calua kuenda sia simĩle okuti o kala lomuenyo. Pole, kosipitali va ngecelela oku kala laye oloneke viosi vokuenda kuolosãi a kala oku tatiwa. Vokuenda kuotembo yaco, ocisola cange kokuaye ca livokiya calua. Eye cilo, o kasi lanyamo epandu, pole, pokati ka vakuavo vakuotunga waye eye utitopo vali. Ame ndu sole calua momo ca tĩlile calua oco a kale lomuenyo kuenda wa nenela esanju lialua komuenyo wange!” Ci lembeleka calua oku kũlĩha okuti Yehova o tu kuetelevo ocisola ndeci, poku mola okuti tu likolisilako oku u vumba lutima wosi!

20. Omo okuti wufendeli wa Yehova, esunga lipi o kuete lioku sanjuka?

²⁰ Omo okuti ove ufendeli wa Yehova, o kuete esilivilo lialua vepata lia Yehova kuenda ove wa li tepa. Yehova ka ku kokele kokuaye omo okuti ove wa velapo vali, omanu vakuavo va sule. Eye wa ku kokela kokuaye momo wa limbuka okuti, ove wumunu umue womboka vutima loku kapako ovina o lilongisa kokuaye kuenda oku linga apongoloko. (Osa. 25:9) Kolela okuti eye o sanjuka eci o likolisilako oku u vumba lutima wosi. Epandi kuenda ekolelo liove lieca uvangi wokuti ove o kuete ‘utima uwa.’ (Luka 8:15) Omo liaco, amamako oku likolisilako kupange wa Yehova. Kuenje o ka kuata esunga lioku sanjukila “upange [wove].”