1, 2. Nye omunu lomunu pokati ketu a sukila oku kũlĩha? (Tala ociluvialuvia kefetikilo liocipama cilo.)

NDOMO tua lilongisa vocipama capita, Eliapu lia popia okuti, Yehova ka sesamẽla oku viala omanu. Eye wamisako loku popia hati, Yehova ka tẽla oku viala lesunguluko kuenda omanu nda va kuata vali esanju nda va li vialele ovo muẽle. Anga hẽ olondaka via Satana via kala viocili? Sokolola ndomo omanu nda va kala nda va livialele ovo muẽle kuenda oku kala otembo ka yi pui. Anga hẽ nda va kuata vali esanju okuti esanju li tunda koku vialiwa la Suku li sule? Anga hẽ ove nda wa kuata vali esanju poku kala otembo ka yi pui okuti ku kuatisiwa la Suku?

² Ove lika o pondola oku tambulula apulilo a lingiwa ndeti. Omunu lomunu pokati ketu, o sukila oku sokolola lutate kapulilo a lingiwa. Tu sukila oku limbuka okuti onjila ya Yehova yoku viala oyo ya velapo kuenda o sesamẽla ekuatiso lietu li  lingiwa lutima wosi. Tu kuete esunga liaco omo lioku tanga Embimbiliya. Tu konomuisi eci Embimbiliya li popia catiamẽla komoko ya Yehova yoku viala oluali luosi

3. Momo lie Yehova a kuetele omoko yoku kala Ombiali yoluali luosi?

³ Yehova eye lika Ombiali yoluali luosi momo eye Suku ukuonene wosi kuenda Ululiki. (1 Asapulo 29:11; Ovilinga 4:24) Ocinjonde cimue ca muiwa kilu, Yesu kumue leci ci soka 144.000 kolosoma, va popia vati: “A Yehova Suku yetu, ove o sesamẽla oku tambula ulamba, lesivayo kuenda unene, momo ove wa lulika ovina viosi, ovio vi kasilili kuenda via lulikiwa omo liocipango cove.” (Esituluilo 4:11) Omo okuti Yehova eye wa lulika ovina viosi, o kuete omoko yoku viala omanu vosi, ci kale vana va kasi kilu ale palo posi.

4. Momo lie elianjo lioku li nõlela ka lieci kokuetu epuluvi lioku sinĩla Suku?

⁴ Satana ka lulikile lacimue. Eye ka kuete omoko yoku viala oluali. Eye kumue lolohueli viatete, va tomba omoko ya Yehova yoku viala eci va nõlapo oku lekisa esino kokuaye. (Yeremiya 10:23) Anga hẽ elianjo va kuata lia eca kokuavo omoko yoku likala uviali wa Yehova? Sio. Momo elianjo liaco lieca komunu omoko yoku li nõlela onjila yimue pole, ka lieci omoko yoku sinĩla Yehova Ululiki. Ocili okuti, oku sinĩla Suku ci lekisa etombo kelianjo lioku nõla omanu va kuate. Eli olio esunga lieci okuti omanu vosi va sukila oku vialiwa kuenda oku songuiwa la Yehova.

5. Momo lie olonjila via Yehova olonjanja viosi via sunguluka?

⁵ Sokolola esunga likuavo lieci Yehova a kuetele omoko yoku viala. Eye wa siata oku talavaya lunene waye lonjila yimue ya sunguluka. Eye o tu sapuila hati: “Ame ndi Yehova. Kilu lieve ndingainga ovilinga viocisola lesunguluko kuenda esunga, momo ovina evi ovio sanjukila.” (Yeremiya 9:24) Yehova ka sukila ovihandeleko viomanu oco viukuatise oku nõla onjila yimue ya sunguluka. Pole, eye wa tumbika olonumbi viesunga. Ovihadeleko Yehova a eca komanu wa vi tiamisila kesunga liaye lia lipua. Ukualosamo wa popia hati: “Esunga loku sunguluka ovio ociseveto cocalo cove.” Omo liaco, ci kale ovihandeleko, olonumbi kuenda olonjila via nõliwa la Yehova, viosi via sunguluka. (Osamo 89:14; 119:128) Satana wa popia hati, Yehova Ombiali yimue ĩvi. Pole, Satana ka kuete epondolo lioku nena esunga voluali.

6. Esunga lipi li lekisa okuti Yehova o kuete omoko yoku viala?

⁶ Esunga likuavo lieci Yehova a kuetele omoko yoku viala lieli okuti, eye o kuete ukũlĩhĩso kuenda olondunge vioku tata oluali luosi. Tu pondola oku ci limbukila kuloño a eca Komõlaye woku sakula ovovei ana okuti ka kuli ondotolo layimue yi tẽla oku a sakula. (Mateo 4:23, 24; Marko 5:25-29) Ndaño okuti ovina viaco via kala ovikomo kokuetu pole, ka via kaile ovikomo ku Yehova. Momo eye wa kũlĩha ekalo lietimba lietu kuenda o pondola oku sakula ovovei osi tu kuete. Handi vali, o pondolavo oku pindula omanu va fa kuenda oku mãlako ovilunga via siata oku pita voluali.

7. Momo lie tu popela okuti Yehova wa velapo kolondunge okuti omanu vosi voluali lua Satana va sule?

 ⁷ Oluali lua vialiwa la Satana ka lu pondola oku nena ombembua vofeka yimue ale pokati kolofeka. Yehova eye lika o kuete olondunge vioku nena ombembua voluali luosi. (Isaya 2:3, 4; 54:13) Tu pondola oku kuata ovisimĩlo vimuamue viupostolo Paulu wa popia hati: “Ukuasi, lolondunge, lukũlĩhĩso wa Suku via longa cimue! Oku tetulula kuaye ka ku kũlĩhĩsua kuenda olonjila viaye ka vi moñoluiwa!”​—Va Roma 11:33.

8. Nye o yeva vutima omo lionjila ya Yehova yoku viala?

⁸ Ndomo tua ci konomuisa, Embimbiliya lilekisa okuti, Yehova eye lika o kuete omoko yoku viala. Olio li lekisavo esunga lieci Yehova a kasilili Ombiali ya velapo. Esunga limue lieli okuti, eye oviala locisola. Etu tu kuata ukamba laye eci tu sokolola okuti, Yehova o Suku “yohenda, ukuacali, ukuakulivala konyeño, ukuacisola calua haeye ukuacili.” (Etundilo 34:6) Suku wa tu kapako kuenda wa tu sumbila. Eye wa siata oku tu tata ciwa okuti etu muẽle ci sule. Eliapu lia popia okuti, Yehova o tateka afendeli Vaye oku linga ovina viwa pole, olondaka viaco haviociliko. Suku wa eca Omõlaye wa soliwa oco tu kuate elavoko lioku kala otembo ka yi pui.—Tanga Osamo 84:11; Va Roma 8:32.

9. Momo lie tu popela okuti Yehova wa kapako omunu lomunu pokati ketu?

⁹ Yehova o sole omanu vosi. Pole, eye wa kapako omunu lomunu. Sokolola eci ca pita kosimbu. Vokuenda kueci ci soka ovita vitatu kanyamo, Yehova wa songuila afendeli vaye lekuatiso liolonganji kuenda wa va kuatisa oku yula o vanyãli vavo. Vokuenda kuotembo yaco, Yehova wa kapeleko omunu lomunu. Umue pokati komanu vaco ukãi umue o tukuiwa hati, Ruti. Eye ka kalele u Isareli kuenda wa sia ovina vialua oco a linge ufendeli wa Yehova. Omo liaco, Yehova wo sumũlũisa lulume umue kuenda omõla umue. Noke omõla waco weya oku linga onepa kocikoti cepata lia Mesiya. Handi vali, Yehova wa ecelela okuti, ulandu womuenyo wa Ruti u sonehiwa Vembimbiliya velivulu limue lia sonehiwa londuko yaye. O pondola hẽ oku sokolola esanju Ruti a ka kuata eci eye a ka pinduiwa kuenda oku lilongisa catiamẽla kovina evi?​—Ruti 4:13; Mateo 1:5, 16.

10. Momo lie tu popela okuti onjila ya Yehova yoku viala ya sunguluka?

¹⁰ Uviali wa Yehova wa sunguluka. Momo, omanu va pokola kokuaye va kuete elianjo kuenda esanju. (2 Va Korindo 3:17) Daviti wa popia eci catiamẽla ku Yehova hati: “Kovaso aye ku kasi ulamba lunene; vonembele yaye; upami lesanju.” (1 Asapulo 16:7, 27) Ukualosamo wo ko Etani wa soneha  hati: “A Yehova, omanu va kũlĩha ondaka yonjolela, haivo va endaila vocinyi cocipala cove, loku yolela onduko yove eteke liosi, kuenda oku kemalisa esunga liove, ovo va sumũlũha.”​—Osamo 89:15, 16.

11. Nye ci tu kuatisa oku limbuka okuti onjila ya Yehova yoku viala oyo ya velapo?

¹¹ Osimbu tua amamako oku sokolola kohenda ya Yehova ci ka tu kuatisa oku limbuka okuti uviali wa Yehova wa velapo. Tu pondola oku kuata esanju ndeli liukualosamo wa popia hati: “Momo eteke limosi vovitali viove lia piãla, ohulukai yoloneke kumue kuiñi yi sule.” (Osamo 84:10) Omo okuti Yehova eye wa tu lulika, wa kũlĩha ciwa ovina vi tu nenela esanju. Eye ukuacali, wa tu ĩha ovina viosi tu sukila. Ovina viosi Yehova a tu pinga oco tu vi linge, vi pondola oku tu kuatisa. Omo liaco, nda tua likolisilako olonjanja viosi oku pokola ku Yehova, tu kuata esanju.​—Tanga Isaya 48:17.

12. Esunga lipi lia velapo li tu vetiya oku kuatisa kuviali wa Yehova?

¹² Tua lilongisa Vembimbiliya okuti noke Liohũlũkãi Yanyamo Yuviali wa Kristu, omanu vamue va ka sinĩla vali uviali wa Yehova. (Esituluilo 20:7, 8) Nye ci ka vetiya omanu vaco oku ci linga? Kotembo yaco, Eliapu li ka seteka oku vetiya omanu oku kuata ovisimĩlo vioku tẽlisa lika olonjongole viavo. Eye, oco a siata oku linga. Eliapu lia siata oku vetiya omanu oku kuata ovisimĩlo viokuti, ovo va pondola oku kala otembo ka yi pui ndaño okuti ka va pokuile ku Yehova. Ovisimĩlo viaco a viociliko. Pole, tu sukila oku lipula ndoco: ‘Ndi tava hẽ kuhembi waco?’ Nda tu sole Yehova loku tava okuti eye uwa kuenda o kuete omoko yoku viala oluali luosi, ka tu ka tava kuhembi waco. Tu ka kuata onjongole yoku kala lika vemẽhi yuviali wa Yehova okuti, o viala locisola.

13. Tu pondola oku kuatisa ndati kuviali wa Suku poku u setukula?

¹³ Ndomo tua lilongisa, Yehova o kuete omoko yoku viala kuenda onjila yaye yoku viala oyo ya velapo. Tu sukila oku kuatisa Uviali waye lutima wosi. Tu pondola oku kuatisa kuviali waco poku pokola ku Yehova kuenda oku u setukula. Eci tu likolisilako oku linga ovina Yehova a yongola, tu lekisa okuti tu u sole kuenda tu yongola oku kuatisa onjila yaye yoku viala.​—Tanga Va Efeso 5:1, 2.

14. Akulu vekongelo kuenda asongui vapata va setukula ndati Yehova?

¹⁴ Tua lilongisa Vembimbiliya okuti Yehova olonjanja viosi wa siata oku talavaya lunene waye lonjila yimue ya sunguluka. Asongui vapata kuenda akulu vekongelo okuti va sole uviali wa Yehova, va sukila oku u setukula poku lekisa esunguluko. Upostolo Paulu wa likolisilako calua oco a setukule Suku kuenda Omõlaye. (1 Va Korindo 11:1) Eye ka kisikile omanu vakuavo oku linga eci ca sunguluka. Pole, lohenda yalua, wa va vetiya oku linga eci ca sunguluka. (Va Roma 12:1; Va Efeso 4:1; Filemone 8-10) Poku ci linga, Paulu wa setukula Yehova. Eci tu lekisa ocisola komanu vakuavo tu kuatisa uviali wa Yehova.

15. Tu pondola oku kuatisa ndati kuviali wa Yehova poku sumbila vana va kuete omoko yoku songola?

¹⁵ Tu pondolavo oku kuatisa kuviali wa Yehova, poku sumbila loku pokola ku vana eye a eca omoko yoku songola. Ndaño okuti pamue ka tu kuete elomboloko ale ka tu  tava konjila yimue ovo va nõla, tu likolisilako oku pokola kokuavo. Eci, hacoko omanu voluali va siata oku linga, pole, eci tu likolisilako oku linga ovina ndomo Yehova a yongola tu kasi oku tava okuti, eye Ombiali yetu. (Va Efeso 5:22, 23; 6:1-3; Va Heveru 13:17) Omo liaco, tu kuete esanju omo okuti, Suku o yongola eci ciwa kokuetu.

16. Olonjila tu nõla vi lekisa ndati okuti tu kasi oku kuatisa kuviali wa Suku?

¹⁶ Tu pondolavo oku kuatisa kuviali wa Yehova eci tu nõla onjila tu yongola oku kuama. Yehova ka ecele kokuetu olonumbi viosi viatiamẽla komuenyo wetu. Pole, eye o tu sapuila ovisimĩlo viaye. Eci ci tu kuatisa oku kuata elomboloko liovina tu sukila oku linga. Yehova ka ecele Kakristão vocili ulala umue watiamẽla konjila ndomo va wala. Pole, eye o tu sapuila okuti, tu sukila oku lekisa esunguluko kuenda oku liposuisa Ndolombangi viaye. (1 Timoteo 2:9, 10) Yehova o yongola okuti eci tu nõla onjila yimue tu kapako omanu vakuavo. (1 Va Korindo 10:31-33) Eci tu nõla onjila yimue yi litava lovisimĩlo via Yehova tu lekisa okuti tu sole kuenda tu yongola oku kuatisa onjila yaye yoku viala.

17, 18. Olohueli vi pondola oku lekisa ndati okuti vi kasi oku kuatisa kuviali wa Yehova?

¹⁷ Kũlĩhĩsa ndomo olohueli vina okuti Akristão vi pondola oku kuatisa kuviali wa Yehova. Citava okuti olohuela viavo ka vi  kasi ndomo va lavokaile. Momo pamue va kasi oku liyaka lovitangi. Ndaño lovitangi viaco, va pondola oku kuatisiwa poku sokolola ndomo Yehova a tata va Isareli kosimbu. Yehova wa litukula eye muẽle ndulume wafendeli vaye. (Isaya 54:5; 62:4) Va Isareli va sumuisa Yehova olonjanja vialua. Ukamba waco wa kala ndolohuela vi kuete ovitangi. Pole, Yehova ka va yandulukile. Yehova wa va ecela olonjanja vialua kuenda wa amamako lohuminyo a lingile kokuavo.​—Tanga Osamo 106:43-45.

¹⁸ Olohueli vina okuti Akristao vocili, vi sole oku setukula Yehova. Nda vi kasi oku liyaka locitangi cimue volohuela viavo vi likolisilako oku tetulula ovitangi viaco lekuatiso Liembimbiliya. Ovo va kũlĩha okuti Yehova o tenda ohuminyo yolohuela ndocina cimue ci kuete esilivilo lia velapo kuenda o yongola okuti, ulume lukãi va “likakatela” komunu lukuavo. Ovisonehua vi lekisa okuti omunu umue o pondola lika oku linyãla lohueli yaye kuenda oku kuela omunu ukuavo nda umue pokati kavo wa linga ukahokolo. (Mateo 19:5, 6, 9) Eci Akristão vocili va likolisilako oku kuata esanju volohuela, va kasi oku kuatisa kuviali wa Yehova.

19. Nye tu sukila oku linga nda tua lueya?

¹⁹ Omo okuti ka tua lipuile, olonjanja vimue tu sumuisa Yehova. Eye wa ci kũlĩha, eli olio esunga lieci Yehova a lingila esokiyo liocisembi ca Kristu. Omo liaco, eci tu lueya tu sukila oku pinga ongecelo ku Yehova. (1 Yoano 2:1, 2) Ka tu sukila oku sumua omo liakulueya etu pole, tu sukila oku lilongisila kakulueya aco. Etu tu yongola oku kuata ukamba la Yehova una o tu ecela kuenda o tu kuatisa oku amamako oku u vumba.​—Osamo 103:3.

20. Momo lie tu sukilila oku kuatisa kuviali wa Suku cilo?

²⁰ Voluali luokaliye omanu vosi va ka vialiwa la Yehova kuenda va ka lilongisa olonjila viaye viesunga. (Isaya 11:9) Pole, cilo tu pondola oku lilongisa ovina vialua viatiamẽla kovisimĩlo via Yehova kuenda ndomo tu liyaka lovina viaco lonjila yimue eye a yongola. Ndopo lomue vali o ka kapa vatãtahãi omoko ya Suku yoku viala. Omo liaco, yilo oyo otembo yoku likolisilako oco tu kuatise kuviali wa Yehova poku pokola kokuaye, poku u vumba lekolelo kuenda oku kuama ongangu yaye kovina viosi tua siata oku linga.