1. Ocisoko cipi ca piñala pomangu ya va Isareli vana va linga olonanguluke okuti, cilo ci tukuiwa londuko ya Yehova? (Tala elitalatu kefetikilo liocipama cilo.)

 KOLONEKE vilo, afendeli va Yehova palo posi, va kasi oku u fendela lonjila yimue yu sanjuisa. Ndomo tua lilongisa vocipama ca pita, kosimbu, va Isareli, va kala epata limue lia nõliwa la Yehova. Pole, noke veya oku linga olonanguluke. Omo liaco, Yehova wa nõla epata likuavo liolondonge via Kristu okuti, via kala ocisoko cimue ca tukuiwile londuko ya Yehova. Ndaño okuti o Yerusalãi ya nyõliwa kunyamo wa 70 K.K., pole, ocisoko caco cokaliye ca popeliwa. (Luka 21:20, 21) Ovolandu a pita kocita catete, a eca uvangi wovina vi kasi oku pita lafendeli va Yehova koloneke vilo. Ndopo oluali lulo lua Satana lu ka nyõliwa, pole, ocisoko ca Yehova, ka ci ka nyõliwa. (2 Tim. 3:1) Tu tava ndati kondaka yaco?

2. Nye Yesu a popia catiamẽla ‘kohali ya piãla,’ kuenda yi ka fetika ndati?

² Yesu poku lombolola ovina viatiamẽla koku tukuluka kuaye ka ku muiwa lovaso, kuenda kesulilo lioluali lulo, wa popia hati: ‘Ku ka kala ohali ya lua okuti, ya linga ndoyo ka ya leya tunde kefetikilo lioluali toke cilo, kuenje ka yiya vali.’ (Mat. 24:3, 21) Ohali yaco ya piãla, yi ka fetika eci Yehova a ka nyõla ‘o Bavulono Yinene’ ocisoko catavo esanda voluali luosi. Yehova o ka vetiya olombiali violuali oco vi linge upange waco. (Esit. 17:3-5, 16) Nye ci ka pita noke?

3. Noke lioku nyõliwa kuatavo esanda, nye ci ka pita lafendeli va Yehova?

³ Noke lioku nyõliwa kuatavo osi esanda, Satana kumue lolombiali violuali lulo, va ka ñualelapo afendeli va Yehova. Embimbiliya li tukula eci catiamẽla ku “Goge, vofeka ya Magoge,” poku popia ndoco: “Lamanẽlako, wendako ndofela yehunguhungu, o linga ndelende li sitika ofeka, ove lolohoka viove viosi lapata aiñi añi a kala kumue love.” Omo okuti Olombangi Via Yehova ka vi kuete ovimalẽho viuyaki, kuenda ovio lika via siata oku lekisa ombembua voluali, vi ka kala ndu okuti ca leluka oku vi ñualelapo. Pole, poku ci linga, ci ka kala uveke!—Esek. 38:1, 2, 9-12.

4, 5. Nye Yehova a ka linga eci Satana a ka seteka oku nyõla afendeli vaye?

⁴ Nye Yehova a ka linga eci Satana a ka seteka oku nyõla afendeli vaye? Yehova o ka teyuila afendeli vaye, momo o ka lekisa okuti, eye o kuete omoko yoku Viala Oluali luosi. Eci Satana a ka seteka oku ñualelapo afendeli va Yehova, ci ka kala ndu okuti o kasi oku ci linga ku Yehova. (Tanga Sakariya 2:8.) Yehova, Isietu wo kilu, o ka tu popela. Eci Yehova a ka popela afendeli vaye, o ka nyõla oluali lulo lua Satana okuti, ‘ongoluila olofeka kovita keteke liaye linene vuyaki wo Harmagedo.’—Esit. 16:14, 16.

⁵ Embimbiliya li lombolola eci catiamẽla kuyaki wo Harmagedo poku popia ndoco: ‘Yehova o kuete ondaka lolofeka. O ka yalela ekanga omanu vosi. Vakuevĩho vosi o ka va eca kosipata. Oco Yehova a popia. Yehova Ukualohoka wa popia hati: Tala evĩho li kasi loku sambuka tunde kofeka yimue, toke kofeka yikuavo, kuenje ehunguhungu linene li ka katukila kolonepa viosi vio kilu lieve. Kuenje keteke liaco, omanu va ka pondiwa la Yehova va ka lisanduila kolonepa viosi viokilu lieve. Ka va ka liliwa ndaño oku ongoluiwa loku kendiwa, pole, va ka kala ndotulumu kilu lieve.’ (Yer. 25:31-33) Uyaki wo Harmagedo u ka nena esulilo lioluali lulo. Kuenje, oluali lulo lua Satana ka lu ka kalako vali, pole, ocisoko ca Yehova palo posi, ci ka amamako.

6, 7. (a) Omanu va panga onepa ‘kowiñi wakahandangala’ pi va tunda? (b) Oku li vokiya kupi tua siata oku limbuka vokuenda kuanyamo a sulako?

⁶ Koloneke vilo, ocisoko ca Yehova palo posi ci kasi oku amamako, momo ci kuete omanu va taviwa la Yehova Suku. Embimbiliya li tu likuminya hati: ‘Ovaso a Yehova a lete vakuesunga, lovatũi aye a yevelela olohutililo viavo.’ (1 Pet. 3:12) Pokati komanu vakuesunga, palivo “owiñi wakahandangala, u ka puluka kohali ya piãla.’ (Esit. 7:9, 14) Omanu va ka puluka kuyaki wo Harmagedo, ‘etendelo liavo linene calua.’ O pondola hẽ oku sokolola ndomo o ka kala pokati komanu va ka puluka ‘kohali ya piãla’?

⁷ Omanu va panga onepa kowiñi wakahandangala pi va tunda? Omanu vaco va kasi oku kongeliwa omo liolondaka Yesu a popele hati, vi panga onepa kondimbukiso yoku tukuluka kuaye. Eye wa popia hati: “Ondaka eyi yiwa yusoma yi kundilua kuõha koluali, ha yi lingi uvangi kolofeka viosi, oco esulilo liya noke.” (Mat. 24:14) Koloneke vilo via sulako, ocisoko ca Yehova, ca velisapo upange waco woku kunda. Omo liupange woku kunda kuenda woku longisa u kasi oku lingiwa Lolombangi Via Yehova, omanu valua va siata oku lilongisa oku fendela Yehova ‘lespiritu kuenda ocili.’ (Yoa. 4:23, 24) Oku upisa kunyamo wo 2003 toke wo 2012, ci pitahãla 2.707.000 komanu, va litumbika ku Yehova, kuenje, va papatisiwa. Cilo, voluali luosi muli eci ci pitahãla 7.900.000 Kolombangi Via Yehova, kuenda unyamo lunyamo omanu valua va siata oku enda Kocipito Conjivaluko yolofa via Kristu. Tu kuete esanju lialua omo lioku limbuka okuti, owiñi wakahandangala u kasi oku livokiya lonjanga, momo Yehova eye o kasi oku ecelela ‘oku livokiya kuomanu vaco.’ (1 Va Kor. 3:5-7) Omo liaco, kuli uvangi u lekisa okuti, owiñi wakahandangala, u kasi oku livokiya unyamo lunyamo!

8. Ovolandu api a lekisa okuti omanu va kasi oku livokiya vocisoko ca Yehova koloneke vilo?

⁸ Tua limbuka okuti, etendelo liafendeli va Yehova li kasi oku livokiya calua, momo Yehova eye wa siata oku va kuatisa. (Tanga Isaya 43:10-12.) Evokiyo liowiñi waco lia tukuiwa vocitumasuku Cembimbiliya li popia hati: “U o sule o linga epata, lu utito o linga ofeka ya pama. Ame ndi Yehova ndi ci yayuisa kotembo yaco.” (Isa. 60:22) Kosimbu, etendelo Liakristão olombuavekua, lia kala ‘litito,’ pole, lia livokiya eci va Isareli yespiritu va fetika oku iñila vocisoko ca Yehova. (Va Gal. 6:16) Omo okuti Yehova wa siata oku sumũlũisa afendeli vaye unyamo lunyamo, oku kongeliwa kuowiñi wakahandangala ku kasi oku amamako.

9. Nye tu sukila oku linga nda tu yongola oku tambula asumũlũho Yehova a tu likuminya kovaso yoloneke?

⁹ Yehova wa likuminya oku tu ĩha asumũlũho a komõhisa, cikale okuti tua tiamẽla kolombuavekua, ale kowiñi wakahandangala. Pole, oco tu tambule asumũlũho aco, tu sukila oku pokola kolonumbi via Yehova. (Isa. 48:17, 18) Konomuisa ulandu wa va Isareli eci va kala vemẽhi Liocihandeleko Yehova a ecele ku Mose. Ocihandeleko caco ca eciwile oco ci teyuile va Isareli kovina vimue ndeci: Oku yuvula ukahonga, ndomo va sukilile oku lavulula poku linga olomĩlu, oku tata omãla vavo, oku kala lomanu vakuavo, kuenda ovina vikuavo. (Etu. 20:14; Ovis. 19:18, 35-37; Esin. 6:6-9) Koloneke vilo, oku kapako olonumbi via Yehova ci tu kuatisavo, kuenda ka tu ka simi okuti, ka tu pondola oku linga ocipango caye. (Tanga 1 Yoano 5:3.) Ndeci va Isareli va popeliwa omo lioku pokola kovihandeleko via Yehova, cimuamue haico ci pondola oku pita letu, nda tua pokola kolonumbi via Yehova. Momo, vi pondola oku tu teyuila, kuenda ‘oku pamisa ekolelo lietu.’—Tito 1:13.

10. Momo lie tu sukilila oku sokiya otembo yoku tanga Embimbiliya, kuenda oku linga Efendelo Liepata?

¹⁰ Ocisoko ca Yehova palo posi, ci kasi oku amamako lonjila yimue ya litepa. Elomboloko lietu liovina vi sangiwa Vembimbiliya lia livokiya calua. Momo, Embimbiliya li popia hati: ‘Onjila yolondingesunga yi kala ndocinyi congula, camamako oku tua toke ci linga utanya.’ (Olosap. 4:18) Pole, tu sukila oku lipula ndoco: ‘Ndi kasi hẽ oku kapako apongoloko a siata oku lingiwa atiamẽla kelomboloko lietu Liembimbiliya? Ndi kuete hẽ ocituwa coku tanga Embimbiliya eteke leteke? Nda siata hẽ oku tanga alivulu etu? Ame kumue lepata liange tua siata hẽ oku linga Efendelo Liepata olosemana viosi?’ Tua kũlĩha okuti ndaño pamue ci kasi ndu okuti ka ca lelukile oku ci linga, pole, tu pondola oku kapako olonumbi viaco. Pole, tu sukila oku linga esokiyo liwa oco tu tẽlise ovikele viaco. Oku kuata ukũlĩhĩso Wembimbiliya loku kapako ovina tua lilongisa, ci kuete esilivilo lia velapo. Momo, ci pamisa ekolelo lietu, ca piãla enene koloneke vilo okuti, tu lavoka ohali ya piãla!

11. Ovipito via enda oku lingiwa kosimbu, kuenda olohongele vietu viekongelo, olohongele vimbo, vilikasi, levi viofeka via siata oku kuatisa ndati afendeli va Yehova?

¹¹ Omo okuti ocisoko ca Yehova ca siata oku tu lingila ovina vi tu kuatisa, ci tu vetiya oku pokola kelungulo lia Paulu wa popia hati: “Tu sokololi ndomo tu tẽla oku livetiya pokati oku kala locisola lovilinga viwa. Ka tu ka liwekipo oku liongolola ndomo vamue va siata oku ci linga, pole, tu li vetiyi pokati lalungulo, ca piãla vali omo vu lete okuti eteke liaco li kasi ocipepi.” (Va Hev. 10:24, 25, NW) Ovipito va Isareli va enda oku linga kosimbu oco va fendele Yehova, via pamisile ekolelo liavo. Ovo, va enda oku lingavo ovipito vikuavo via va nenela esanju, ca piãla enene ocipito Colosinge koloneke via Nehemiya. (Etu. 23:15, 16; Neh. 8:9-18) Koloneke vilo, tua siatavo oku kuatisiwa lolohongele vietu viekongelo, olohongele vimbo levi vilikasi, kuenda olohongele viofeka. Omo liaco, tu sukila oku likolisilako oku endaenda kolohongele viaco, momo vi pamisa ukamba wetu la Yehova, kuenda vi tu nenela esanju poku linga upange waye.—Tito 2:2.

12. Tu tenda ndati upange woku kunda Usoma?

¹² Tu kuata esanju lialua, poku sapuila komanu ‘olondaka viwa vi kola via Suku.’ (Va Rom. 15:16) Oku linga “upange u kola,” ci tu kuatisa oku kala olonalavayi “vi Kola” via Yehova. (1 Va Kor. 3:9; 1 Pet. 1:15) Oku kunda olondaka viwa, ci kuatisa koku kemãlisa onduko yi kola ya Yehova. Tu kuete esumũlũho lia velapo, omo lioku tambula ocikele ‘coku kunda olondaka viwa via Suku yetu yesanju.’—1 Tim. 1:11.

13. Nye tu sukila oku linga oco tu kuate ukamba la Yehova, kuenda omuenyo uwa?

¹³ Yehova o yongola okuti, tu kuata ukamba wocili laye, kuenda tu kuatisa kupange vocisoko caye. Mose wa sapuila va Isareli hati: ‘Etaili mbilikiya ilu losi okuti vi linga olombangi vioku vu pisi ene omo nda ku kapeli omuenyo lokufa kuenda esumũlũho lesiñalo. Nõla omuenyo, okuti ove lombuto yove vu kala lomuenyo, kuenje vu sola Yehova, Suku yene, loku pokola kondaka yaye loku kakatela kokuaye. Momo nda oco vu linga, vu kala lomuenyo, kuenje oloneke viene vi lua. Vu kala vofeka Yehova a likuminya oku eca kolosekulu viene, Avirahama, la Isake, kuenda Yakoba.’ (Esin. 30:19, 20) Oco tu kuate omuenyo uwa, tu sukila oku linga ocipango ca Yehova, oku lekisa ocisola kokuaye, oku yevelela ondaka yaye, kuenda oku kakatela kokuaye.

14. Ovisimĩlo vipi manji umue a kuata viatiamẽla kocisoko ca Yehova palo posi?

¹⁴ Manji umue o tukuiwa hati, Pryce Hughes okuti wa nõlelepo oku kakatela ku Yehova kuenda kocisoko caye, onjanja yimue wa sonehele ndoco: “Ngeca olopandu ku Yehova omo lioku kuata ukũlĩhĩso wocipango caye, osimbu unyamo wo 1914 ka wa pitĩlile handi. . . . Ocina ca velapo kokuange, oku kakatela kocisoko ca Yehova. Ulandu nda pita lawo tete, wa ndi kuatisa oku limbuka esilivilo lioku yuvula oku kolela kovisimĩlo viomanu. Omo liaco, nda nõlapo oku kakatela kocisoko ca Yehova. Omo okuti nda yonguile oku kala vocisoko ca Yehova, nda nõlapo oku ci linga. Omunu o pondola ndati oku taviwa la Yehova oco a tambule asumũlũho aye?”

15. Ovolandu api Embimbiliya a lekisa ndomo tu sukila oku tenda apongoloko kelomboloko lietu Liembimbiliya?

¹⁵ Nda tu yongola oku taviwa la Yehova, oco tu tambule asumũlũho aye, omunu lomunu pokati ketu, o sukila oku kuatisa ocisoko caye, kuenda oku tava kapongoloko a siata oku lingiwa kelomboloko lietu liatiamẽla Kembimbiliya. Tu konomuisi ulandu owu: Noke yolofa via Yesu, Akristão valua va Yudea va yonguile handi oku kakatela Kovihandeleko viosimbu va tambuile. Momo va simĩle okuti, ka ca lelukile oku vi siapo. (Ovil. 21:17-20) Lekuatiso liukanda Paulu a sonehela Va Heveru, veya oku tava kuvangi wokuti, ka va yelisiwile ‘lovilumba vi eciwa omo Liocihandeleko.’ Pole, va yelisiwa locilumba ‘cetimba lia Yesu Kristu, lia eciwa onjanja yimosi.’ (Va Hev. 10:5-10) Ocili okuti, Akristão valua va Yudea va tava kelungulo lia Paulu, kuenje, va linga apongoloko kovisimĩlo viavo. Omo liaco, tu sukilavo oku kuama ongangu yavo, poku tava kapongoloko a siata oku lingiwa kelomboloko lietu Liondaka ya Suku, ale kupange woku kunda.

16. (a) Momo lie omanu va ka kuatela omuenyo uwa Voluali Luokaliye? (b) Nye o lavoka oku tambula voluali luokaliye?

¹⁶ Omanu vosi va nõlapo oku kakatela ku Yehova, kuenda kocisoko caye, va ka amamako oku tambula asumũlũho aye. ­Akristão olombuavekua, va kuete esumũlũho lioku ka viala la Kristu kilu. (Va Rom. 8:16, 17) Nda o kuete elavoko lioku kala palo posi, sokolola esanju o ka kuata eci lu ka linga Luokaliye. Omo okuti tu kasi vocisoko ca Yehova, tu kuete esumũlũho lioku kundila omanu catiamẽla kovina a tu likuminya voluali luokaliye! (2 Pet. 3:13) Osamo 37:11, NW, yi popia hati: “Ambombe va ka piñala ofeka, kuenda va ka kuata ombembua ka yi pui.” Omanu ‘va ka tunga olonjo, kuenje va ka kalamo,’ kuenda ‘va ka sanjukila ovopange ovaka avo.’ (Isa. 65:21, 22) Ka ku ka kala vali ohali, uhukũi, kuenda onjala. (Osa. 72:13-16) O Bavulono Yinene ka yi ka kemba vali omanu, momo ka yi ka kalako vali. (Esit. 18:8, 21) Omanu va fa va ka pinduiwa, kuenda va ka kuata epuluvi lioku kala komuenyo otembo ka yi pui. (Isa. 25:8; Ovil. 24:15) Omanu vosi va nõlapo oku litumbika ku Yehova, va ka tambula asumũlũho ka a pui! Oco tu mole oku tẽlisiwa kuolohuminyo via tukuiwa ndeti Vembimbiliya, tu sukila oku amamako oku pamisa ukamba wetu la Yehova, oku kakatela kocisoko caye, kuenda oku kuata ombembua la vamanji.

17. Ocituwa cipi tu sukila oku lekisa catiamẽla koku fendela Yehova, kuenda kocisoko caye?

¹⁷ Omo okuti esulilo lioluali lulo li kasi ocipepi, tu sukila oku pamisa ekolelo lietu, kuenda oku eca olopandu ku Yehova omo liesokiyo a linga lioku u fendela. Daviti wa lekisa ocituwa caco poku imba ocisungo hati: ‘Cimosi nda pinga ku Yehova, oco ndi sandiliya okuti, ndi kala vonjo ya Yehova oloneke viosi viomuenyo wange, oco ndi tale unumbu wa Yehova, loku sanjukila onembele yaye.’ (Osa. 27:4) Omo liaco, omunu lomunu pokati ketu o sukila oku kuata ukamba la Yehova, kuenda oku amamako oku endela vocisoko caye.