1. Oku setukula Yesu ci tu kuatisa ndati oku kuata ukamba la Yehova?

OLONJANJA vialua tua siata oku setukula omanu tu sole. Pokati komanu vosi va kala ale palo posi Yesu eye omunu wa velapo tu pondola oku setukula. Momo lie? Yesu wa popia hati: “U wa mola ame wa [molavo] Isia.” (Yoano 14:9) Momo Yesu wa siata oku setukula ciwa ovituwa via lipua via Isiaye. Omo liaco, eci tu lilongisa ovina viatiamẽla ku Yesu, tu lilongisavo ovina viatiamẽla ku Yehova. Kuenje eci tu setukula Yesu tu kuata ukamba la Yehova, okuti eye Omunu wa velapo voluali luosi. Esumũlũho limue linene!

2, 3. (a) Momo lie Yehova a tu lomboluila ovina viatiamẽla komuenyo wa Yesu, kuenda nye Eye a yongola okuti oco tu sukila oku linga? (b) Nye tu konomuisa vocipama cilo leci ci kuãimo?

² Yehova lekuatiso Liembimbiliya, wa siata oku tu lomboluila ovina viatiamẽla komuenyo wa Yesu. Momo lie? Momo Yehova Suku yetu, o yongola okuti tu kũlĩha omõlaye, loku u setukula. (Tanga 1 Petulu 2:21.) Vembimbiliya ongangu Yesu a tu sila yi sokisiwa loku kuama volomãhi  viaye. Eci ci lomboloka nye? Yehova o yongola okuti tu kuama volomãhi Viomõlaye poku setukula ovina viosi a linga. Ocili okuti Yesu wa li pua, omo liaco Yehova ka lavoka okuti tu setukula omõlaye lonjila ya li pua. Pole, Yehova o yongola okuti, tu likolisilako oku setukula ongangu ya Yesu.

³ Tu konomuisi ovituwa vimue via Yesu. Vocipama cilo tu lilongisa eci catiamẽla kumbombe kuenda kohenda yaye. Vocipama ci kuaĩmo tu ka lilongisa eci catiamẽla kutõi kuenda kolondunge viaye. Tu ka tambulula apulilo atatu atiamẽla kocituwa locituwa ndeci: Ocituwa caco ci lomboloka nye? Yesu wa lekisa ndati ocituwa caco? Tu pondola oku u setukula ndati?

4. Nye ci lomboloka oku kala embombe?

⁴ Umbombe, u lomboloka nye? Omanu valua vakuepela va sima okuti oku lekisa umbombe ci lomboloka oku hongua ale ekambo lioku li kolela. Anga hẽ ovisimĩlo viaco viocili? Koloneke vilo, oco tu kale ambombe, tu sukila oku pama kuenda oku kuata utõi. Umbombe ekambo liepela. Vembimbiliya ondaka “umbombe” yi lomboloka oku “liketisa [vutima].” (Va Filipoi 2:3) Oco tu kale ambombe, catete tu sukila oku kuata ovisimĩlo via sunguluka viatiamẽla kokuetu. Ondisionaliu yimue yolondaka Viembimbiliya ya lombolola okuti: “Umbombe oku limbuka okuti kovaso a Yehova tumanu vamue va sule.” Omo liaco, nda tua lekisa umbombe, tu yuvula oku livelisapo okuti, omanu vakuavo va sule. (Va Roma 12:3) Ocili okuti, ka ca lelukile oku lekisa ocituwa caco momo ka tua lipuile. Pole, tu pondola oku lilongisa oku kala ambombe nda tua sokolola unene wa Yehova kuenda oku kuama ongangu ya Yesu.

5, 6. (a) Mingeli ungelo unene helie? (b) Mingeli wa lekisa ndati ocituwa cumbombe?

⁵ Yesu wa lekisa ndati umbombe? Omõla wa Suku olonjanja viosi wa enda oku lekisa umbombe, ci kale eci a kala ungelo ukuonene kilu, ale ceci a kala omunu wa lipua palo posi. Tu kũlĩhisi ovolandu amue.

⁶ Ocituwa caye. Vembimbiliya kelivulu lia Yuda tu tangako ulandu watiamẽla komuenyo wa Yesu osimbu keyile palo posi. (Tanga Yuda 9.) Ungelo Unene Mingeli, okuti Yesu ungelo wa velapo, wa “liyaka Leliapu” ondingaĩvi, omo va “lipatãlela etimba lia Mose.” Noke liolofa via Mose, Yehova wa kenda etimba lia Mose pocitumãlo cimue okuti lomue wa kũlĩhapo. (Esinumuĩlo 34:5, 6) Citava okuti Eliapu lia yonguile oku yapuisa va Isareli letimba lia Mose kefendelo liesanda. Ndaño okuti wa yonguile oku linga ovina vikuavo, pole, Mingeli lutõi wo tateka oku ci linga. Elivulu limue lia lekisa okuti, olondaka, wa “liyaka” kuenda va “lipatãlela” vi  lomboloka oku “liyaka lesunga” kuenda ci lekisavo okuti “Mingeli wa yula Eliapu oco ka li ka ambate etimba lia Mose.” Ndaño okuti ungelo unene wa yula, pole, wa kũlĩhĩle okuti unene waye u sule. Omo liaco, wa ecelela okuti Yehova Onganji ya Velapo eye lika o kuete omoko yoku sombisa Satana. Yesu wa lekisa umbombe wocili!

7. Yesu wa lekisa ndati umbombe poku vangula kuenda kovilinga viaye?

⁷ Eci Yesu a kala palo posi wa lekisa umbombe poku vangula kuaye kuenda kovina viosi a linga. Olondaka viaye. Yesu ka yonguile okuti omanu vo sivaya. Pole, wa yonguile okuti esivayo liosi li tiamisiwila ku Isiaye. (Marko 10:17, 18; Yoano 7:16) Yesu lalimue eteke a popele olondonge viaye lonjila yimue yi lekisa okuti, ovo ka va silivila ale omanu va sule. Pole, Yesu wa lekisa esumbilo kokuavo kuenda wa va kolelele poku va pandiya omo liovituwa viwa va lekisa. (Luka 22:31, 32; Yoano 1:47) Ovilinga viaye. Yesu wa nõlelepo oku ambata omuenyo wa leluka okuti ka kuatele ovokuasi. (Mateo 8:20) Eye wa lekisile onjongole yoku linga ovopange a sule, okuti omanu vakuavo ka va yonguile oku linga ovopange aco. (Yoano 13:3-15) Eye wa lekisavo ongangu yiwa yumbombe omo liepokolo liaye. (Tanga Va Filipoi 2:5-8.) Yesu wa li tepele lomanu vakuepela okuti ka va solele oku pokola ku vakuavo, momo eye, wa lekisa umbombe kovina viosi Yehova o tumile oku linga “toke kokufa.” Ocili okuti Yesu molomunu wa “liketisa vutima.”—Mateo 11:29.

8, 9. Tu pondola oku lekisa ndati umbombe?

⁸ Tu pondola oku setukula ndati umbombe wa Yesu? Ovituwa vietu. Nda tu lekisa umbombe tu limbuka okuti unene wetu u kuete esulilo. Tua kũlĩha okuti ka tu kuete omoko yoku sombisa omanu vakuavo. Omo liaco, tu yuvuli oku popia lãvi ale oku kuata ovisimĩlo ka via sungulukile viatiamẽla kokuavo. (Luka 6:37; Tiago 4:12) Umbombe u tu kuatisa oku yuvula oku linga “esunga lia lua enene.” Eci ci lomboloka okuti tu sukila oku yuvula oku li velisapo omo liuloño umue ale ovikele tu kuete. (Ukundi 7:16) Akulu vekongelo vana okuti ambombe ka va kuete ovisimĩlo viokuti va velapo vamanji vakuavo. Angombo vaco vakuacisola va ‘tenda vakuavo okuti va velapo,’ ovo muẽle va sule.—Va Filipoi 2:3; Luka 9:48.

⁹ Konomuisa ulandu wa manji umue o tukuiwa hati, W.J. Thorn okuti wa enda ukuakunyula akongelo oku upisa kunyamo wo 1894. Noke lianyamo alua wa tambula ocikele coku tata olosanji liepia lio ko Betele volupale luo Nova Yorke. Olonjanja viosi eci a kuatele ovisimĩlo viokuti wa sukilile oku linga  upange umue u kuete esilivilo lia velapo, manji Thorn wa enda oku popia eci catiamẽla kokuaye muẽle hati: “Ndi neketela yaño. Nye ndi kuete okuti ci ndi vetiya oku kala ukuepela?” (Tanga Isaya 40:12-15.) Eye wa lekisa umbombe wocili!

10. Tu pondola oku lekisa ndati umbombe kolondaka kuenda kovilinga vietu?

¹⁰ Olondaka vietu. Onjila tu kuama poku sapela la vakuetu, yi pondola oku eca uvangi nda tuambombe ale sio. (Luka 6:45) Eci tu sapela lavo, ka tu tiamisila ombangulo yetu, kovikele tu kuete kuenda ovina tua linga. (Olosapo 27:2) Pole, tu pandiya ovina viwa vamanji va siata oku linga loku tukula ovituwa viavo viwa kuenda ovoloño va kuete. (Olosapo 15:23) Ovilinga vietu. Akristão va lekisa umbombe, ka va seteka oku kuata ekemãlo lioluali lulo. Pole, va nõlapo oku ambata omuenyo umue wa leluka, poku linga ovopange a sule, oco va pesile otembo yalua koku vumba Yehova. (1 Timoteo 6:6, 8) Onjila ya velapo yoku lekisa umbombe, oku kala ukuepokolo. Tu sukila oku kala ambombe oco tu ‘pokole kasongui vetu’ vekongelo loku tava kolonumbi viocisoko ca Yehova.—Va Heveru 13:17.

11. Nye ci lomboloka ohenda?

¹¹ Nye ci lomboloka ohenda? Ondaka “ohenda” yi lomboloka oku lekisa ocisola kuenda ocikembe. Ohenda ocituwa coku lekisa ocisola kuenda ovina vikuavo. Embimbiliya li tukula ondaka “ohenda” kuenda “ocisola.” (Luka 1:78; 2 Va Korindo 1:3; Va Filipoi 1:8) Elivulu limue lia lombolola okuti oku lekisa ohenda ca velapo oku lekisa ocikembe komanu vana va sukila ekuatiso. Lia lombololavo okuti oku kuata ohenda ci lomboloka oku “lekisa onjongole yoku kuatisa omanu” poku linga cimue ci va kuatisa oku pongolola ekalo liomuenyo wavo. Ohenda ocituwa cimue ci vetiya omunu umue oku kuatisa vakuavo.

12. Nye ci lekisa okuti Yesu wa kuatele ohenda lomanu, kuenda ohenda yo vetiya oku linga nye?

¹² Yesu wa lekisa ndati ohenda? Ohenda kuenda ovilinga viaye. Yesu wa lekisile ohenda komanu. Eci a mola ekamba liaye Maria lomanu vakuavo va kala oku lila omo lia Lasaru wa file, Yesu wa lila kumue lavo. (Tanga Yoano 11:32-35.) Ocikembe Yesu a lekisa poku pindula omõla wocimbumba, haico co vetiya oku pindula Lasaru. (Luka 7:11-15; Yoano 11:38-44) Citava okuti ohenda yaco ya eca ku Lasaru epuluvi lioku kuata omuenyo kilu. Tete Yesu wa “kuatela ohenda” omanu valua va kala oku iya kokuaye. Ohenda yo vetiya oku va “longisa ovina via lua.” (Marko 6:34) Ovolandu aco a pongolola omuenyo womanu va kuama alongiso aye! Ohenda ya Yesu ya velelepo okuti ocikembe ci sule. Ohenda yaye yo vetiyavo oku kuatisa olosuke.—Mateo 15:32-38; 20:29-34; Marko 1:40-42.

13. Yesu poku sapela lomanu wa lekisa ndati ohenda? (Tala ociluvialuvia kefetikilo liocipama cilo.)

¹³ Olondaka viaye viohenda. Ocikembe ca vetiya Yesu oku lekisa ohenda poku sapela lomanu capiãla enene komanu vana va enda oku talisiwa ohali. Upostolo Mateo eci a tukula olondaka via Isaya, wa popia eci catiamẽla ku  Yesu. Isaya wa popia hati: “Olunẽva lua sasũiwa eye ka lu teya, ocinyaña ci taima eye ka cimi.” (Isaya 42:3; Mateo 12:20) Olondaka evi vi lomboloka nye? Yesu ka tatele lãvi omanu. Pole, wa enda oku sapela lavo lonjila yimue yi va kavuluisa. Eye wa kundila esapulo lielavoko komanu “va teka itima.” (Isaya 61:1) Eye wa laleka omanu vana va ‘sovoloka kuenda va lemiwa,’oco veye kokuaye kuenje va ‘kavuluisiwa.’ (Mateo 11:28-30) Eye wa likuminya kolondonge viaye hati, Suku o lekisa ohenda kafendeli vaye vosi oku kongelamo vana “vatito,” ale vana oluali lu va tenda ndu okuti ka va silivila.—Mateo 18:12-14; Luka 12:6, 7.

14. Tu pondola oku lekisa ndati ohenda komanu vakuavo?

¹⁴ Tu pondola oku setukula ndati ohenda ya Yesu? Ohenda yetu. Embimbiliya li tu sapuila okuti tu sukila oku lekisa “ohenda,” ndaño ka tua siatele oku ci linga olonjanja viosi. Ovituwa viaco vi panga onepa ‘komunu wokaliye’ vina Yehova a yongola okuti Akristão vosi va vi kapako. (Tanga Va Kolosai 3:9, 10, 12.) O pondola oku lekisa ndati ohenda? Embimbiliya li popia hati: ‘Situluli ovitima viene.’ (2 Va Korindo 6:11-13) Yevelela lutate eci omunu umue a ku sapuila ovisimĩlo viaye kuenda ovina viu sakalaisa. (Tiago 1:19) Omo liaco, lipula ndoco: ‘Nda nda pitile locitangi caco, nda nda kuata ovisimĩlo vipi? Nda nda sukila nye?—1 Petulu 3:8.

15. Nye tu pondola oku linga oco tu kuatise omanu vana va sumua, ale va tala ohali?

¹⁵ Ovilinga vietu viohenda. Ohenda yi tu vetiya oku kuatisa omanu vakuavo capiãla enene vana va tala ohali. Tu pondola o ku va kuatisa ndati? Elivulu lia Va Roma 12:15 li popia hati: “Lili lava va lila.” Olonjanja vialua omanu ka va sukila oku tetulula ovitangi viavo, pole, va yongola elembeleko. Momo va sukila ekamba limue li lekisa onjongole kokuavo loku va yevelela. Manji umue wa lembelekiwa la vamanji noke violofa viomõlaye ufeko, wa popia hati: “Nda sanjukila eci akamba vange veyile oku lilila kumue lame.” Tu pondolavo oku lekisa ohenda poku linga ovina vi  kuatisa vakuetu. Citava okuti kuli manji umue ocimbumba, o sukila ekuatiso koku semulula ovina vimue konjo yaye. Pamue kuli manji umue wa kuka o sukila ekuatiso oco a ende kolohongele, kupange woku kunda, ale kosipitali. Ndaño okuti tu linga ovina vimue vitito vioku lekisa ohenda, ovio vi pondola oku kuatisa omunu. (1 Yoano 3:17, 18) Handi vali, tu lekisavo ohenda komanu eci tu pesila otembo yalua poku va kundila olondaka viwa. Eyi oyo onjila ya velapo yoku lekisa ohenda komanu vakuavitima via sunguluka!

16. Nye tu sukila oku popia oco tu kolise vana va leñela?

¹⁶ Olondaka vietu viohenda. Olondaka viaco, vi tu vetiya oku “[Kolisa] ava va leñela.” (1 Va Tesalonike 5:14) Nye tu pondola oku popia oco tu va kolise? Tu pondola oku va sapuila okuti, tua va kapako. Tu sukila oku va pandiya, loku va kuatisa oku limbuka ovituwa viavo viwa, kuenda ovoloño avo. Tu va ivaluisavo okuti Yehova wa va kuatisa oku sanga ocili, kuenda wa va kapako. (Yoano 6:44) Tu pondola oku va sapuila okuti Yehova wa kapako afendeli vaye “vakuavitima via teka,” ale vana “va kasi lovitima via samba.” (Osamo 34:18) Olondaka vietu viohenda vi pondola oku kavuluisa vana va sukila elembeleko.—Olosapo 16:24.

17, 18. (a) Yehova o yongola okuti akulu vekongelo va tata ndati olomeme viaye? (b) Nye tu ka konomuisa vocipama ci kuaĩmo?

¹⁷ Ene akulu vekongelo, Yehova o yongola okuti u tati olomeme viaye lohenda. (Ovilinga 20:28, 29) Ivaluki okuti u kueti ocikele coku longisa, coku vetiya, kuenda oku kavuluisa olomeme viaye. (Isaya 32:1, 2; 1 Petulu 5:2-4) Ukulu wekongelo ukuacikembe ka sukila oku lavulula ovina vamanji va linga poku kapa olonumbi ale oku va vetela evelo kuenda oku va kisika oku linga ovina ka va tẽla. Pole, ukulu wekongelo o sukila oku kuatisa vamanji oco va kuate esanju liocili, loku kolela okuti ocisola va kuetele Yehova ci va kuatisa oku linga ovina va tẽla kupange waye.—Mateo 22:37.

¹⁸ Osimbu tu sokolola umbombe wa Yesu kuenda ohenda yaye, ci tu vetiya oku u setukula. Vocipama ci kuaĩmo tu ka konomuisa ndomo tu pondola oku setukula utõi wa Yesu kuenda olondunge viaye.