Shohlar uchinchi kitob 22:1-53
22 Suriya bilan Isroil o‘rtasida uch yil urush bo‘lmadi.
2 Uchinchi yili Yahudo shohi Yohushafat+ Isroil shohining huzuriga keldi+.
3 Isroil shohi o‘z xizmatchilariga: «Ramo‘t-Gilad+ bizga tegishli ekanini bilasizlarmi? Biz esa uni Suriya shohidan tortib olmay qarab o‘tiribmiz»,— dedi.
4 Keyin u Yohushafatdan: «Men bilan birga Ramo‘t-Giladni qaytarish uchun jang qilgani borasizmi?» — deb so‘radi. Yohushafat: «Ikkovimiz birmiz. Mening xalqim — sizning xalqingiz, mening otlarim — sizning otlaringiz»+,— deya javob berdi.
5 Ammo Yohushafat Isroil shohiga: «Yahova nima der ekan? Avval Undan so‘rab ko‘ring-chi»+,— dedi.
6 Shunda Isroil shohi 400 ga yaqin payg‘ambarni chaqirtirib, ulardan: «Ramo‘t-Giladga qarshi jang qilgani boraymi yoki yo‘qmi?» — deb so‘radi. Ular: «Boring, Yahova uni shohimizning qo‘liga topshiradi»,— deyishdi.
7 Yohushafat bo‘lsa: «Bu yerda Yahovaning yana boshqa payg‘ambari bormi? U orqali ham so‘rab ko‘raylik»+,— dedi.
8 Isroil shohi Yohushafatga: «Yahovaga murojaat qilsa bo‘ladigan yana bir payg‘ambar bor+. U Yimlo o‘g‘li Mixiyo. Biroq men uni yomon ko‘raman+. Chunki u men haqimda yaxshi emas, nuqul yomon bashorat aytadi»+,— dedi. Lekin Yohushafat: «Bunday demang, shoh hazratlari»,— deb aytdi.
9 Isroil shohi saroy amaldorlaridan birini chaqirib: «Tezda Yimlo o‘g‘li Mixiyoni olib kel»+,— deb buyurdi.
10 Isroil shohi va Yahudo shohi Yohushafat shohona liboslarini kiyib, Samariya darvozasi yonidagi xirmonda o‘z taxtlarida o‘tirishgan edi. Barcha payg‘ambarlar esa ularning oldida bashorat qilayotgan edi+.
11 Bir payt Xanano o‘g‘li Zidqiyo temir muguzlar yasab, dedi: «Yahova: “Suriyaliklarni shu muguzlar bilan suzib, butunlay yo‘q qilasan”,— deyapti».
12 Boshqa payg‘ambarlar ham: «Ramo‘t-Giladga boring, g‘alabaga erishasiz. Yahova uni shohimizning qo‘liga topshiradi»,— deya bashorat qilishardi.
13 Mixiyoni chaqirgani borgan xabarchi unga: «Hamma payg‘ambarlar bir ovozdan shohga yaxshilikni bashorat qilishdi. Siz ham ular singari yaxshilikni karomat qiling»+,— dedi.
14 Mixiyo bo‘lsa: «Barhayot Tangri Yahova haqqi qasam ichib aytamanki, Yahova nima desa shuni gapiraman»,— deb aytdi.
15 U shohning huzuriga kelgach, shoh undan: «Mixiyo, Ramo‘t-Giladga qarshi jang qilgani boraylikmi yoki yo‘qmi?» — deb so‘radi. Mixiyo shohga: «Boring, g‘alabaga erishasiz. Yahova uni shohimizning qo‘liga topshiradi»,— dedi.
16 Shoh undan: «Menga faqat to‘g‘risini aytishing uchun, Yahova ismi haqqi senga necha marta qasam ichdirishim kerak?» — deb so‘radi.
17 Shunda Mixiyo javoban dedi: «Barcha isroilliklar cho‘ponsiz qo‘ylarday tog‘larda har tomonga tarqab ketganini ko‘ryapman+. Yahova: “Ularning xo‘jayini yo‘q. Bari eson-omon uy-uylariga qaytsin”,— demoqda».
18 Isroil shohi Yohushafatga: «Men sizga: “U men haqimda yaxshi emas, nuqul yomon bashorat aytadi”,— degandim-ku!»+ — dedi.
19 So‘ng Mixiyo quyidagicha dedi: «Endi Yahovaning so‘zlarini tinglang. Men Yahovaning taxtda o‘tirganini+, butun samoviy qo‘shin Uning oldida — o‘ng va chap tomonida turganini ko‘rdim+.
20 Yahova ulardan: “Axab Ramo‘t-Giladga borib, o‘sha yerda o‘lishi uchun kim uni alday oladi?” — deb so‘radi. Shunda farishtalardan biri unday, boshqasi bunday dedi.
21 Oxiri bir farishta*+ o‘rtaga chiqib, Yahovaga: “Uni men aldayman”,— deb aytdi. Yahova undan: “Qanday qilib?” — deya so‘radi.
22 U: “Men borib, uning barcha payg‘ambarlarini yolg‘on gapirtiraman*+”,— deb javob berdi. Xudo unga: “Sen uni aldaysan, buni uddalaysan. Borib, shunday qil”,— deb aytdi.
23 Shu tariqa, o‘sha farishta barcha payg‘ambarlarni yolg‘on gapirtirishiga Yahova yo‘l qo‘ydi+. Lekin Yahova boshingizga falokat keltirishga qaror qilgan»+.
24 Xanano o‘g‘li Zidqiyo Mixiyoning yoniga borib, chakkasiga bir urdi-da: «Yahovaning ruhi meni tark etib, sen bilan gaplashyapti deb o‘ylayapsanmi?»+ — dedi.
25 Mixiyo esa: «Ichkari xonaga kirib yashiringan kuning bunga amin bo‘lasan!» — deya javob qaytardi.
26 Isroil shohi quyidagicha dedi: «Mixiyoni shahar hokimi Omon bilan shoh o‘g‘li Yo‘shning oldiga olib boringlar-da,
27 ularga shunday denglar: “Shohimiz: “Bu odamni zindonga qamab+, men eson-omon qaytmagunimcha, unga oz-moz non bilan suv berib turinglar”,— deb buyurdi”».
28 Mixiyo bo‘lsa: «Agar eson-omon qaytsangiz, Yahova men bilan gaplashmagan bo‘lib chiqadi»+,— dedi va oxiri: «Ey xaloyiq, buni hammangiz eshitdingiz»,— deya qo‘shib qo‘ydi.
29 So‘ng Isroil shohi bilan Yahudo shohi Yohushafat Ramo‘t-Giladga jo‘nashdi+.
30 Isroil shohi Yohushafatga: «Men ust-boshimni o‘zgartirib, jangga kiraman. Siz esa shohona libosingizni kiying»,— dedi. Shu tariqa, Isroil shohi ust-boshini o‘zgartirib, jangga kirdi+.
31 Suriya shohi jang aravalarining 32 ta qo‘mondoniga: «Kichigi bilan ham, kattasi bilan ham jang qilmay, faqat Isroil shohining o‘zi bilan jang qilinglar»,— deb buyurdi+.
32 Qo‘mondonlar Yohushafatni ko‘rishlari bilanoq: «Bu, Isroilning shohi»,— deb o‘ylab, unga qarshi jang qilish uchun u tomonga burilishdi. Yohushafat bo‘lsa yordam so‘rab baqira boshladi.
33 Qo‘mondonlar u Isroil shohi emasligini tushunib, uni ta’qib qilmay darrov orqaga burilishdi.
34 Bir kishi nishonga olmay kamondan o‘q otgan edi, u Isroil shohiga borib tegdi. O‘q sovutning tangachalari biriktirilgan joydan kirgan edi. Shoh aravakashiga: «Men qattiq yaralandim. Orqaga burilib, meni jang maydonidan olib chiq»+,— deb buyurdi.
35 O‘sha kuni jang avj olib, shoh suriyaliklar qarshisida aravasida tik turishiga to‘g‘ri keldi. Yaralangan joyidan qon oqib aravasi ichiga to‘kilardi va kechga borib shoh jon berdi+.
36 Quyosh botay deb qolganda, Isroil qo‘shiniga: «Har kim o‘z shahriga, o‘z yurtiga qaytsin!»+ — deya jar solindi.
37 Shunday qilib, shoh halok bo‘ldi. U Samariyaga olib kelinib, o‘sha yerda dafn etildi.
38 Shohning jang aravasi Samariyadagi hovuzda yuvilganda, itlar uning qonini yaladi. Bu hovuzda fohishalar cho‘milardi*. Shu yo‘sin, Yahovaning so‘zlari bajo bo‘ldi+.
39 Axabning hayoti, barcha qilgan ishlari, fil suyagidan+ qurgan saroyi va bunyod etgan shaharlari haqida Isroil shohlari tarixi yozilgan kitobda bayon etilgan.
40 Axab vafot etib, ota-bobolariga qo‘shildi+. O‘rniga o‘g‘li Oxaziyo+ taxtga o‘tirdi.
41 Oso o‘g‘li Yohushafat+, Isroil shohi Axab hukmronligining to‘rtinchi yili Yahudo ustidan shoh bo‘lgan edi.
42 Yohushafat 35 yoshda taxtga o‘tirib, Quddusda 25 yil shohlik qildi. Onasining ismi Ozibax bo‘lib, u Shilxining qizi edi.
43 U otasi Osoning yo‘lidan og‘may yurib+, Yahovaning nazarida to‘g‘ri ishlar qildi+. Biroq tepaliklar* yo‘q qilinmagan edi va xalq hamon tepaliklarda qurbonliklar keltirib, ularni kuydirib tutatardi+.
44 Yohushafat bilan Isroil shohi o‘rtasida tinchlik hukm surardi+.
45 Yohushafatning hayoti, erishgan yutuqlari va olib borgan janglari haqida Isroil shohlari tarixi yozilgan kitobda bayon etilgan.
46 U shuningdek, yurtni otasi Oso davridan qolib ketgan ibodatxona bachchalaridan*+ ham tozaladi+.
47 O‘sha paytda Edomda+ shoh yo‘q edi, yurtni nazoratchi boshqarardi+.
48 Yohushafat Ofirdan oltin olib kelish uchun Tarshish kemalarini yasatdi+. Lekin ular Ezyo‘n-Geberda+ falokatga uchrab, parchalanib ketdi.
49 Shunda Axab o‘g‘li Oxaziyo Yohushafatga: «Xizmatkorlarim kemalarda sizning xizmatkorlaringiz bilan birga borsin»,— dedi, ammo Yohushafat rozi bo‘lmadi.
50 Yohushafat vafot etib, ota-bobolariga qo‘shildi+ va bobosi Dovud shahrida, ota-bobolari yoniga dafn etildi. O‘rniga o‘g‘li Yohuram+ taxtga o‘tirdi.
51 Axab o‘g‘li Oxaziyo+, Yahudo shohi Yohushafat hukmronligining 17- yili Isroil taxtiga o‘tirib, Samariyada Isroil ustidan ikki yil shohlik qildi.
52 Oxaziyo Yahovaning nazarida yomon ishlar qilib, Isroilni gunohga botirgan Nabat o‘g‘li Yorubomning+ va ota-onasining+ yo‘lidan yurdi.
53 U otasi singari Baalga xizmat qilib+, sig‘indi va shu tariqa Isroil Xudosi Yahovani ranjitdi+.
Izohlar
^ So‘zma-so‘z «ruh».
^ So‘zma-so‘z «uning barcha payg‘ambarlari og‘zida yolg‘onchi ruh bo‘laman».
^ Boshqa variant «Shohning jang aravasi fohishalar cho‘miladigan Samariyadagi hovuzda yuvildi, uning qonini itlar yaladi».
^ Topinish uchun maxsus joylar.
^ Ibodatxonada fahsh uchun foydalanilgan erkaklar.
