Ibtido 37:1-36
37 Yoqub, otasi musofir bo‘lib yashagan+ Kan’on yurtida istiqomat qilayotgan edi.
2 Bu, Yoqubning tarixi haqidagi bayonot.
Yusuf+ otasining xotinlari Bilxax+ va Zilponing+ o‘g‘illari bilan qo‘y boqib+ yurganda, bor-yo‘g‘i 17 yoshda edi. Bir kuni Yusuf akalarining yomon ishlarini otasiga aytib berdi.
3 Isroil boshqa o‘g‘illaridan+ ko‘ra Yusufni ko‘proq yaxshi ko‘rardi, chunki u keksalik chog‘ida ko‘rgan o‘g‘li edi. Yoqub unga chiroyli uzun kamzul* tiktirib bergan edi.
4 Otalari ulardan ko‘ra Yusufni ko‘proq sevishini ko‘rgach, akalari undan nafratlanib, unga qo‘pol gapiradigan* bo‘lishdi.
5 Bir kuni Yusuf tush ko‘rdi va tushini akalariga aytib berdi+. Bu esa, ular Yusufdan yanada ko‘proq nafratlanishlariga sabab bo‘ldi.
6 Yusuf ularga dedi: «Menga qaranglar-da, shunday bir tush ko‘rdim.
7 Dalaning o‘rtasida don poyalarini bog‘layotgan edik. Bir payt mening bog‘lamim ko‘tarilib, tik turdi. Sizlarning bog‘lamlaringiz esa mening bog‘lamim atrofida turib, unga ta’zim qildi»+.
8 Shunda akalari Yusufga: «Nima, sen ustimizdan shoh bo‘lmoqchimisan? Nahotki ustimizdan boshqarmoqchi bo‘lsang?»+ — deb aytishdi. Ko‘rgan tushi va aytgan gaplari uchun, akalari Yusufdan nafratlanishga yana bir sabab topishdi.
9 Shundan keyin u yana bir tush ko‘rdi va akalariga: «Men yana bir tush ko‘rdim. Tushimda quyosh, oy va 11 ta yulduz egilib menga ta’zim qildi»+,— deb aytib berdi.
10 U tushini nafaqat akalariga, balki otasiga ham aytib berdi. Otasi esa: «Qanaqa tush ko‘rgansan o‘zi? Nima men, onang va akalaring kelib, boshimiz yerga tekkuncha senga ta’zim qilar ekanmizmi?» — deb uni koyib berdi.
11 Akalarining unga nisbatan hasadi yanada kuchaydi+, ammo otasi uning so‘zlarini ko‘ngliga tugib qo‘ydi.
12 Bir kuni Yusufning akalari, otalarining suruvini boqish uchun Shakamga+ yaqin joyga ketishdi.
13 Bir muncha vaqtdan keyin, Isroil Yusufga: «Akalaring Shakam yaqinida suruvlarni boqib yurishibdi, ularning oldiga borib kel»,— dedi. U otasiga javoban: «Xo‘p bo‘ladi»,— deb aytdi.
14 So‘ng otasi unga: «Qani, borib bilib kel-chi, akalaring sog‘-omonmikan, suruvlar bus-butunmikan»,— dedi. Shunday qilib, otasi uni Xevron+ vodiysidan jo‘natdi va Yusuf Shakam tomonga qarab ketdi.
15 Bir kishi Yusufning dalada kezib yurganini ko‘rib, undan: «Nima izlab yuribsan?» — deb so‘radi.
16 Yusuf bo‘lsa: «Men akalarimni axtarib yuribman. Ular qayerda suruvlarni boqib yurganini bilmaysizmi?» — dedi.
17 U kishi esa: «Ular bu yerdan ketishgan. “Do‘tanga boramiz”, deyishganini eshituvdim»,— deb aytdi. Shunda Yusuf akalarini izlab ketdi va ularni Do‘tandan topdi.
18 Akalari Yusufni uzoqdan ko‘rib qolishdi va u yetib kelguncha uni o‘ldirish rejasini tuza boshlashdi.
19 Ular bir-birlariga: «Qaranglar, tush ko‘ruvchi kelyapti!+
20 Kelinglar, uni o‘ldiramiz-da, jasadini sardoba ichiga tashlaymiz va uni yirtqich hayvon yeb ketibdi, deb aytamiz. Shunda tushlari qanday qilib o‘ngidan kelishini ko‘ramiz»,— deyishdi.
21 Bu gaplarni eshitgach, Ruben+ Yusufni ularning qo‘lidan qutqarmoqchi bo‘lib, ularga: «Uni o‘ldirmaylik»+,— dedi.
22 Keyin Ruben ularga: «Qon to‘kmanglar+. Uni cho‘ldagi mana bu sardoba ichiga tashlanglar. Lekin o‘ldira ko‘rmanglar»+,— deb aytdi. U Yusufni qutqarib qolib, otasiga qaytarmoqchi edi.
23 Yusuf kelishi bilanoq, akalari ustidagi chiroyli beqasam to‘nini yechib olishdi+.
24 Keyin esa, Yusufni sardoba ichiga tashlashdi. Sardoba bo‘m-bo‘sh bo‘lib, ichida suv yo‘q edi.
25 So‘ng ovqat yegani o‘tirishdi. Bir mahal qarashsa, Giladdan ismoiliylar+ karvoni kelayotgan ekan. Ular tuyalariga xushbo‘y smola*, balzam* va smolali daraxt po‘stlog‘ini yuklab+, Misr tomon ketishayotgan edi.
26 Shunda Yahudo aka-ukalariga: «Ukamizni o‘ldirib, qilmishimizni yashirishning biz uchun nima foydasi bor?+
27 Unga ziyon keltirgandan ko‘ra, kelinglar, uni ismoiliylarga sotib yuboramiz+. Har qalay u bizning ukamiz, qondoshimiz*»,— dedi. Ular Yahudoning gapiga quloq solishdi.
28 Midiyonlik+ savdogarlar o‘tib ketayotganida, ular Yusufni sardoba ichidan chiqarib olib, ismoiliylarga 20 shekel kumushga sotib yuborishdi+. U odamlar esa Yusufni Misrga olib ketishdi.
29 Keyinroq Ruben sardoba yoniga qaytib kelib, uning ichida Yusuf yo‘q ekanini ko‘rdi va qayg‘udan kiyimlarini yirtdi.
30 Ruben ukalarining oldiga borib: «Bola yo‘q-ku, endi nima qilaman?!» — deb baqirdi.
31 Ular esa bitta takani so‘yishdi-da, Yusufning to‘nini olib takaning qoniga botirishdi.
32 Keyin esa o‘sha beqasam to‘nni otalariga jo‘natib: «Biz mana buni topib oldik. Ko‘ring-chi, bu o‘g‘lingizning to‘ni emasmi?»+ — degan xabar yuborishdi.
33 Yoqub uni ko‘zdan kechirib: «Bu o‘g‘limning to‘ni-ku! Yirtqich hayvon Yusufga tashlanib, uni tilka-pora qilibdi!» — deya dod-voy soldi.
34 Shunda Yoqub qayg‘udan kiyimlarini yirtib, beliga jul o‘radi va o‘g‘li uchun uzoq vaqt aza tutdi.
35 Barcha o‘g‘il-qizlari unga tasalli berishga urinishdi, lekin u tasalli topishni istamay: «Mozorga*+, o‘g‘limning oldiga bormagunimcha, aza tutaveraman»,— dedi. Yoqub o‘g‘li uchun ko‘p vaqt yig‘lab yurdi.
36 Midiyonliklar Yusufni Misrga olib borib, fir’avn saroyi amaldori+ — soqchilar boshlig‘i+ Po‘tifarga sotishdi.
Izohlar
^ Yoki «maxsus kamzul».
^ So‘zma-so‘z «tinchlik bilan gapirmaydigan».
^ So‘zma-so‘z «ladan».
^ So‘zma-so‘z «etimiz».
