KHA nyambo dzayo dza u thoma, Bivhili i shumisa ipfi ḽa Luheberu ḽine ḽa pfi sheʼohl′ na ḽine ḽa fana naḽo nga Lugerika ḽine ḽa pfi hai′des lu fhiraho 70. Eneo maipfi oṱhe a tshimbidzana na lufu. Dziṅwe ṱhalutshedzelo dza Bivhili dzi a ṱalutshedzela sa “vhiḓa,” “hele,” kana “dindi.” Naho zwo ralo, nyambo nnzhi a dzi na maipfi ane a ṱalusa kokotolo enea maipfi a Luheberu na a Lugerika. Enea maipfi a amba mini zwa vhukuma? Kha ri ṱhogomele nḓila dzo fhamba-fhambananaho dzine a shumiswa ngadzo Bivhilini.

Muhuweleli 9:10 i ri: “Ngei vhudzula-vhafu [“Sheol,” NW] hune wa ya hone, a hu na mushumo, a hu na ngelekanyo, a hu na nḓivho, a hu na vhuṱali.” Naa zwenezwi zwi amba uri Sheol ḽi ambela huṅwe fhethu ha u vhulungela vhafu, kana vhiḓa ḽo khetheaho, hune ra nga vha ro vhulunga hone vhathu vhane ra vha funa? Hai. Musi Bivhili i tshi amba nga ha fhethu ha u vhulungela vhafu, kana vhiḓa, i shumisa maṅwe maipfi a Luheberu na a Lugerika, hu si sheʼohl′ na hai′des. (Genesi 23:7-9; Mateo 28:1) Hafhu, Bivhili a i shumisi ipfi “Sheol” musi i tshi ambela vhiḓa hune ha vhulungwa vhathu vho vhalaho fhethu huthihi, sa vhiḓa ḽa muṱani kana hune ha vhulungwa vhathu vhanzhi-vhanzhi.—Genesi 49:30, 31.

Nga zwenezwo, ipfi “Sheol” ḽi ambela fhethu-ḓe? Ipfi ḽa Mudzimu ḽi sumbedza uri maipfi “Sheol,” kana “Hades,” a ambela kha zwiṅwe zwithu zwi fhiraho vhiḓa ḽihulwane ḽe ha vhulungwa vhathu vhanzhi khaḽo. Sa tsumbo, Yesaya 5:14 i sumbedza uri Sheol hu ḓo “aṱama mulomo lu sá gumi.” Naho nga lwa pfanyisedzo Sheol ḽo no mila vhathu vhanzhi vho faho, a ḽi furi nahone ḽi dzula ḽi na nḓala. (Mirero 30:15, 16) U fhambana na fhethu naho hu hufhio ha vhukuma hune ha vhulungwa hone vhafu vha si gathi fhedzi, ‘Sheol a hu furi.’ (Mirero 27:20, vhambedzani NW.) Sheol a hu vhuyi ha ḓala. Hu dzula ho vulea. Ngauralo, Sheol, kana Hades, a si fhethu ha vhukuma hune muthu a nga hu sumba. Nṱhani hazwo, ndi fhethu ha pfanyisedzo hune vhunzhi ha vhathu vho faho vha vha hone.

Pfunzo ya Bivhili nga ha mvuwo i ri thusa uri ri kone u wana luvhonela lwo engedzeaho nga zwine maipfi “Sheol” na “Hades” a amba zwone. Ipfi ḽa Mudzimu ḽi sumbedza uri vhathu vhane  vha vha Sheol na Hades vha ḓo vuswa. * (Yobo 14:13; Mishumo 2:31; Ndzumbululo 20:13) Ipfi ḽa Mudzimu ḽi dovha ḽa sumbedza uri vhane vha vha Sheol, kana Hades, ndi vhathu vhoṱhe vho faho u katela na vhe vha shumela Yehova na vhe vha si mu shumele. (Genesi 37:35; Psalme ya 55:15) Ngauralo, Bivhili i funza uri “vhafu vha ḓo vuwa, vhoṱhe, vho lugaho na vha so ngo luga.”—Mishumo 24:15.