1, 2. Ndi ngani kanzhi zwi zwavhuḓi u vhudzisa mbudziso?

NAA no no vhuya na ṱhogomela nḓila ine vhana vha vhudzisa ngayo mbudziso? Vhanzhi vha thoma u vhudzisa mbudziso musi vha tshi tou thoma u guda u amba. Vha nga kha ḓi ni ruḓela maṱo nahone vha vhudzisa mbudziso dzi ngaho: Ndi ngani lutombo lu ludala? Ṋaledzi dzo itwa nga mini? Ndi nnyi we a gudisa zwiṋoni u imba? Ni nga kha ḓi lingedza nga maanḓa u fhindula dzenedzo mbudziso, fhedzi kanzhi zwi a konḓa u dzi fhindula. Naho na fhindula nga nḓila i pfalaho, ni nga kha ḓi vhudziswa iṅwe, ine ya ri: Ndi ngani?

² A si vhana fhedzi vhane vha vhudzisa mbudziso. Na riṋe ri vhudzisa mbudziso musi ri tshi khou ḓi aluwa. Ri vhudzisa mbudziso u itela u thusiwa, u itela u iledza khombo, kana u ḓivha zwithu zwe ra vha ri si na vhuṱanzi nazwo. Fhedzi zwi vhonala uri vhathu vhanzhi a vha tsha vhudzisa mbudziso, zwihuluhulu mbudziso dza ndeme. Zwi ṱungufhadzaho ndi uri a vha tsha ṱoḓa phindulo.

3. Ndi ngani vhanzhi vha sa tsha ḓidina nga u ṱoḓa phindulo dza mbudziso dza ndeme vhukuma?

³ Edzani u humbula nga ha  mbudziso i re kha gwati ḽa heyi bugu, mbudziso dzo vhudziswaho kha marangaphanḓa, kana  dzi re mathomoni a yeneyi ndima. Dzenedzo ndi dziṅwe dza mbudziso dza ndeme vhukuma dzine na nga dzi vhudzisa. Fhedzi vhathu vhanzhi a vha tsha ḓidina nga u ṱoḓa phindulo. Ndi ngani? Naa Bivhili i na phindulo? Vhaṅwe vhathu vha vhona u nga phindulo dzayo dzi a konḓa vhukuma u pfesesea. Vhaṅwe vha vhona u nga vha ḓo ḓidzhenisela maṱo arali vha vhudzisa mbudziso. Nahone vhaṅwe vha vhona u nga vharangaphanḓa vha vhurereli na vhafunzi ndi vhone fhedzi vhane vha nga fhindula dzenedzo mbudziso. Inwi ni ri mini?

4, 5. Ndi dzifhio dziṅwe dza mbudziso dza ndeme vhukuma dzine ra nga dzi vhudzisa vhutshiloni, nahone ndi ngani ri tshi fanela u ṱoḓa phindulo?

⁴ Zwi vhonala uri ni a ṱoḓa u wana phindulo dza mbudziso dza ndeme vhutshiloni. A zwi timatimisi uri nga zwiṅwe zwifhinga ni a ḓivhudzisa uri: ‘Ndivho ya vhutshilo ndi ifhio? Naa vhuno vhutshilo ndi hone fhedzi vhu re hone? Mudzimu u hani zwa vhukuma?’ Ndi zwavhuḓi u vhudzisa mbudziso dzo raloho, nahone ndi zwa ndeme uri ni bvele phanḓa u ita nga u ralo u swika ni tshi wana phindulo dzi fushaho, dzine na nga dzi fulufhela. Yesu Kristo, mugudisi a re na bvumo o ri: “Humbelani, ndi hone ni tshi ḓo fhiwa; ṱoḓani, ndi hone ni tshi ḓo wana; omba-ombani, ndi hone ni tshi ḓo vulelwa.”—Mateo 7:7.

⁵ Arali na bvela phanḓa u “ṱoḓa” phindulo dza mbudziso dza ndeme, ni ḓo vhuyelwa vhukuma. (Mirero 2:1-5) Hu sa londwi zwine na nga vha no vhudzwa zwone nga vhaṅwe vhathu, huna phindulo nahone ni nga dzi wana—Bivhilini. Phindulo dza hone dzi pfesesea nga hu leluwaho. Zwa ndeme vhukuma ndi uri dzi ṋea fulufhelo na dakalo. Nahone dzi nga ni thusa uri ni tshile vhutshilo vhu fushaho zwa zwino. Kha ri thome nga u ṱhogomela mbudziso ine ya dina vhathu vhanzhi.

6. Ndi ngani vhathu vhanzhi vha tshi humbula uri Mudzimu ha kwamei nga u shengela ha vhathu?

⁶ Vhathu vhanzhi vha humbula uri zwo tou ralo. Vha ri: ‘Arali Mudzimu o vha a tshi londa, naa shango ḽo vha ḽi sa ḓo vha  khwine u fhira zwine ḽa vha zwone zwino?’ Shango ḽine ra tshila khaḽo ḽo ḓala nndwa, vengo, na maṱhupho. Nahone riṋe vhathu ri a lwala, ri a shengela, na u felwa nga vhane ra vha funa. Nga zwenezwo, vhathu vhanzhi vha ri, ‘Arali Mudzimu o vha a tshi ri londa, nahone a tshi kwamea nga vhuleme hashu, naa o vha a sa ḓo thivhela zwenezwo zwithu uri zwi sa itee?’

7. (a) Vhafunzi vha vhurereli vho fhura hani vhathu uri vha tende uri Mudzimu ha pfeli vhuṱungu? (b) Bivhili i funza mini zwa vhukuma nga ha milingo ine ra nga kha ḓi sedzana nayo?

⁷ Zwiṅwe zwine zwa ṋaṋisa mafhungo ndi uri nga zwiṅwe zwifhinga vhafunzi vha vhurereli vha ita uri vhathu vha humbule uri Mudzimu ha pfeli vhuṱungu. Vha zwi ita nga nḓila-ḓe? Musi vhathu vha tshi welwa nga khombo, vha amba uri ndi lutamo lwa Mudzimu. Zwi re zwone ndi uri vhenevho vhafunzi vha pomoka Mudzimu musi hu tshi itea zwithu zwivhi. Naa zwenezwo ndi ngoho nga ha Mudzimu? Bivhili i funza mini zwa vhukuma? Yakobo 1:13 i a fhindula: “Hu so ngo vha na ané, a tshi lingwa, a ri: ndi lingwa zwi tshi bvaho ha Mudzimu, ngauri Mudzimu ha lingi nga vhuvhi, na hone ha lingi muthu.” Nga zwenezwo, Mudzimu ha athu vhuya a bveledza vhuvhi vhune na vhu vhona shangoni ḽoṱhe. (Yobo 34:10-12) Ndi ngoho uri u a tendela zwithu zwivhi zwi tshi itea. Fhedzi hu na phambano khulwane vhukati ha u tendela tshithu tshi tshi itea na u tshi bveledza.

8, 9. (a) Ni nga sumbedza hani phambano vhukati ha u tendela vhuvhi na u vhu bveledza? (b) Ndi ngani zwi tshi ḓo vha zwo khakhea uri ri sasaladze phetho ya Mudzimu ya u tendela vhathu vha tshi tevhela buḓo ḽo khakheaho?

⁸ Sa tsumbo, humbulani nga ha khotsi a re na vhuṱali na lufuno na murwa wawe muhulwane, ane a kha ḓi dzula hayani na vhabebi vhawe. Musi onoyo murwa a tshi vha ḽishandukwa nahone a phetha nga u ṱuwa hayani, khotsi awe a vha mu thivheli. Onoyo murwa a nga tevhela buḓo ḽivhi nahone a dzhena khomboni. Naa vhuleme ha onoyo murwa ho bveledzwa nga khotsi awe? Hai. (Luka 15:11-13) Zwi ngaho zwenezwo, Mudzimu ho ngo thivhela vhathu musi vha tshi khetha u tovhola buḓo ḽivhi, fhedzi a si ene we a bveledza vhuleme he ha vha wela. Nga zwenezwo-ha, zwi ḓo vha zwo khakhea u pomoka Mudzimu nga vhuleme hoṱhe vhune vhathu vha vha naho.

 ⁹ Mudzimu u na zwiitisi zwi pfalaho zwe zwa ita uri a tendele vhathu uri vha tevhele buḓo ḽivhi. Samusi e Musiki washu wa vhuṱali na wa maanḓa, ha kombetshedzei u ri ṱalutshedza zwiitisi zwawe. Naho zwo ralo, Mudzimu u a ri ṱalutshedza nga ṅwambo wa lufuno lwawe. Ni ḓo guda zwo engedzeaho nga ha zwenezwi zwiitisi kha Ndima ya 11. Fhedzi khwaṱhisedzwani uri a si Mudzimu ane a bveledza vhuleme vhune ra sedzana naho. Nṱhani ha zwenezwo, u ri ṋea fulufhelo ḽithihi fhedzi ḽa u piringulula honoho vhuleme!—Yesaya 33:2.

10. Ndi ngani ri tshi nga fulufhela uri Mudzimu u ḓo fhelisa tshengelo yoṱhe yo bveledzwaho nga vhuvhi?

¹⁰ Zwiṅwe hafhu, Mudzimu ndi mukhethwa. (Yesaya 6:3) Hezwi zwi amba uri o kuna nahone ha na tshilavhi. A huna vhuvhi na vhuṱuku-ṱuku khae. Nga zwenezwo, ri nga mu fulufhela nga ho fhelelaho. Ri nga si fulufhele vhathu ngauri nga zwiṅwe zwifhinga a vha fulufhedzei. Naho hu vhavhusi vhane vha fulufhedzea vhukuma, kanzhi a vha na maanḓa a u lugisa vhukhakhi vhune ha itwa nga vhathu vhavhi. Fhedzi Mudzimu ndi ene ramaanḓaoṱhe. A nga fhelisa tshengelo yoṱhe yo bveledzwaho nga vhuvhi, ye vhathu vha sedzana nayo nahone u ḓo i fhelisa. Musi Mudzimu a tshi dzhia vhukando, u ḓo fhelisa vhuvhi lwa tshoṱhe!—Psalme ya 37:9-11.

11. (a) Mudzimu u ḓipfa hani nga u shayea ha khaṱulokwayo? (b) Mudzimu u ḓipfa hani musi ni tshi shengela?

¹¹ Mudzimu u ḓipfa hani zwa zwino nga zwine zwa khou itea shangoni na vhutshiloni haṋu? Bivhili i ri funza uri Mudzimu ndi “mufuni wa khaṱulokwayo.” (Psalme ya 37:28, NW) Nga zwenezwo, u a kwamea vhukuma nga zwo lugaho na zwo khakheaho. U vhenga mifuda yoṱhe ya u shayea ha khaṱulokwayo. Bivhili i amba uri Mudzimu “mbilu yawe yó sinyuwa” musi vhuvhi vhu tshi ḓadza shango zwifhingani zwo fhiraho. (Genesi 6:5, 6) Mudzimu ho ngo shanduka. (Maleaxi 3:6) U kha ḓi vhenga tshengelo ine ya khou itea shangoni ḽoṱhe. Nahone Mudzimu ha takaleli u vhona vhathu vha tshi shengela. Bivhili i ri: ‘U a ni vhilaelela.’—1 Petro 5:7.

12, 13. (a) Ndi ngani ri na pfaneleo dzavhuḓi dzi ngaho lufuno, nahone lufuno lu kwama hani nḓila ine ra dzhia ngayo shango? (b) Ndi ngani ni tshi nga vha na vhungoho ha uri vhukuma Mudzimu u ḓo dzhia vhukando nga ha vhuleme vhu re hone shangoni?

 ¹² Ri nga vha hani na vhungoho ha uri Mudzimu ha takaleli u ri vhona ri tshi shengela? Vhuṅwe vhuṱanzi ndi vhu tevhelaho. Bivhili i funza uri muthu o itwa nga tshifanyiso tsha Mudzimu. (Genesi 1:26) Nga zwenezwo, ri na pfaneleo dzavhuḓi nga ṅwambo wa uri Mudzimu u na pfaneleo dzavhuḓi. Sa tsumbo, naa a zwi ni dini musi ni tshi vhona vhathu vha si na mulandu vha tshi shengela? Arali ni tshi kwamea nga honoho u shayea ha khaṱulokwayo, ni nga vha na vhungoho ha uri zwenezwo zwi vhaisa vhukuma Mudzimu.

¹³ Tshiṅwe tsha zwithu zwavhuḓi vhukuma nga ha riṋe vhathu ndi vhukoni hashu ha u funa. Na yeneyo pfaneleo i sumbedza zwine Mudzimu a vha zwone. Bivhili i funza uri “Mudzimu ndi Ene lufuno.” (1 Yohane 4:8) Ri a funa nga ṅwambo wa uri Mudzimu u a funa. Naa lufuno lu ḓo ni sudzulusela u fhelisa tshengelo na u shayea ha khaṱulokwayo zwine na zwi vhona shangoni? Arali no vha ni na maanḓa a u zwi fhelisa, naa no vha ni tshi ḓo ita nga u ralo? Vhukuma, no vha ni tshi ḓo zwi ita! Ni nga vha na vhungoho ha uri Mudzimu u ḓo fhelisa tshengelo na u shayea ha khaṱulokwayo. Mafulufhedziso o bulwaho kha marangaphanḓa a heyi bugu ha sokou vha miloro zwayo kana mafulufhelo ane a sa ḓo ḓadzea. Mafulufhedziso a Mudzimu a ḓo ḓadzea ngangoho! Naho zwo ralo, u itela u fulufhela mafulufhedziso o raloho, ni fanela u ḓivha zwo engedzeaho nga ha Mudzimu we a a fulufhedzisa.

14. Dzina ḽa Mudzimu ndi nnyi, nahone ndi ngani ri tshi fanela u ḽi shumisa?

¹⁴ Ni nga kha ḓi ita mini arali ni tshi ṱoḓa uri muṅwe muthu a ni ḓivhe? Ni nga kha ḓi mu vhudza dzina ḽanu, naa a si zwone? Naa Mudzimu u na dzina? Vhurereli vhunzhi vhu amba uri dzina ḽawe ndi “Mudzimu” kana “Murena,” fhedzi eneo a si madzina awe a vhukuma. Ndi madzina zwao, u fana na “khosi” na “phuresidennde.” Bivhili i funza uri Mudzimu u na madzina zwao manzhi. Maṅwe ao ndi “Mudzimu” na “Murena.” Naho zwo ralo, Bivhili i dovha ya funza uri Mudzimu u na dzina: ḽine ḽa vha Yehova. Psalme ya 83:18 i ri: “Dzina ḽau ḽi pfi Yehova, Wa-Ṱaḓulu-ṱaḓulu.  Mashangoni oṱhe ndi Iwe u woṱhe.” Arali Bivhili ine na i shumisa i si na ḽeneḽo dzina, ni nga kha ḓi sedza Ṱhumetshedzo kha masiaṱari 195-7 a ino bugu u itela u vhona uri ndi ngani zwo tou ralo. Ngoho ndi ya uri dzina ḽa Mudzimu ḽi bvelela lunzhi-lunzhi kha maṅwalwa a kale a Bivhili. Nga zwenezwo, Yehova u ṱoḓa uri ni ḓivhe dzina ḽawe nahone ni ḽi shumise. Zwi re zwone ndi uri u khou shumisa Bivhili u itela u ḓi ḓivhadza kha inwi.

15. Dzina Yehova ḽi amba mini?

¹⁵ Mudzimu o ḓiira dzina ḽine ḽa amba zwithu zwinzhi. Dzina ḽawe, Yehova, ḽi amba uri Mudzimu a nga ḓadzisa fulufhedziso naho ḽi ḽifhio ḽine a ḽi ita nahone a nga khunyeledza tshiṅwe na tshiṅwe tshe a livha u tshi ita. * Dzina ḽa Mudzimu ḽo khethea, a ḽi fani na maṅwe. Ndi ḽawe e eṱhe. Yehova o khethea nga nḓila dzo vhalaho. Hani?

16, 17. Ri nga guda mini nga ha Yehova kha madzina zwao a tevhelaho: (a) “Ramaanḓaoṱhe”? (b) “Khosi ya dzitshakha”? (c) “Musiki”?

 ¹⁶ Ro zwi vhona uri musi Psalme ya 83:18 i tshi amba nga ha Yehova, i ri: “Wa-Ṱaḓulu-ṱaḓulu . . . ndi Iwe u woṱhe.” (Maḽeḓeretsendama ndi ashu.) Nga hu fanaho, ndi Yehova e eṱhe ane a vhidzwa “Ramaanḓaoṱhe.” Ndzumbululo 15:3 i ri: “Mishumo yau ndi mihulu, i a mangadza, Murena, Mudzimu, [Ramaanḓaoṱhe, NW]. Dzinḓila dzau a dzi khakhi, a dzi xedzi, Iwe Khosi ya dzitshakha!” Ipfi “Ramaanḓaoṱhe” ḽi ri funza uri Yehova u na maanḓa u fhira zwithu zwoṱhe zwi re hone. Maanḓa awe ha vhambedzwi na tshithu; ndi mahulwanesa. Nahone dzina zwaḽo “Khosi ya dzitshakha” ḽi ri humbudza uri Yehova o khethea nga iṅwe nḓila. Ndi ene e eṱhe we a vha a tshi ḓi vha e hone. Psalme ya 90:2 i ri: “Iwe U ḓi vha Mudzimu tsha kale na kale na lini na lini [kana nga hu sa fheli].” Zwenezwo zwi ri ita uri ri mu ofhe vhukuma, naa a zwo ngo ralo?

¹⁷ Yehova o khethea nga ṅwambo wa uri ndi ene Musiki e eṱhe. Ndzumbululo 4:11 i vhalea nga u rali: “Murena Mudzimu washu, ndi’we wo fanelwaho nga thendo na zwikhoḓo na maanḓa, ngauri ndi’we wo sikaho zwoṱhe; zwo bvelela, zwo sikiwa nge wa zwi funa.” Zwithu zwoṱhe zwine na nga zwi humbula—u thoma kha zwivhumbiwa zwa muya zwi sa vhonali ngei ṱaḓulu u ya kha ṋaledzi dzo ḓadzaho lutombo na mitshelo i re mirini na khovhe dzi re maḓadzheni na milamboni—zwoṱhe zwo vha hone nga ṅwambo wa uri Yehova ndi Musiki!

18. Ndi ngani vhaṅwe vhathu vha tshi vhona u nga vha nga si vhuye vha sendela tsini na Mudzimu, fhedzi Bivhili i ri funza mini?

¹⁸ Vhaṅwe vhathu vha ḓipfa vha tshi ofha musi vha tshi vhala nga ha pfaneleo dzi mangadzaho dza Yehova. Vha vhona u nga Mudzimu u kule vhukuma navho lune vha nga si vhuye vha sendela tsini nae kana a vha tshithu kha Mudzimu a re nṱha nga yeneyo nḓila. Fhedzi naa zwo tea u ḓipfa nga yeneyo nḓila? Bivhili a i tendelani na zwenezwo. I tshi amba nga ha Yehova i ri: “Ha kule na roṱhe ri re fhano.” (Mishumo 17:27) Bivhili i dovha ya ri ṱuṱuwedza: “Sendelani tsini ha Mudzimu, na ene a sendele tsini haṋu.”—Yakobo 4:8.

19. (a) Ri nga thoma hani u sendela tsini na Mudzimu, nahone ri ḓo vhuyelwa hani? (b) Ndi dzifhio pfaneleo dza Mudzimu dzine dza ni kunga vhukuma?

 ¹⁹ Ni nga sendela hani tsini na Mudzimu? Tsha u thoma, bvelani phanḓa ni tshi ita zwine na khou zwi ita zwino—u guda nga ha Mudzimu. Yesu o ri: “Vhutshilo vhu sá fheli ndi uri vha ḓivhe iwe, U re Mudzimu nga ngoho Ú woṱhe; vha ḓivhe na Yesu Kristo, we wa mu ruma.” (Yohane 17:3) Ee, Bivhili i ri funza uri u guda nga ha Yehova na Yesu zwi livhisa kha “vhutshilo vhu sá fheli”! Samusi zwo no ḓi bulwa, “Mudzimu ndi Ene lufuno.” (1 Yohane 4:16) Zwiṅwe hafhu, Yehova u na dziṅwe pfaneleo nnzhi dzavhuḓi, dzi kungaho. Sa tsumbo, Bivhili i amba uri Yehova ndi “Mudzimu wa khathutshelo na wa vhuthu, wa u sa fhela mbilu, wa vhuhwavho vhuhulu na u fulufhedzea.” (Ekisodo 34:6) Ndi “wa vhuḓi na vhulenda.” (Psalme ya 86:5) Mudzimu ha fheli mbilu. (2 Petro 3:9) U a fulufhedzea. (Ndzumbululo 15:4) Musi ni tshi vhala zwo engedzeaho nga ha Bivhili, ni ḓo vhona nḓila ye Yehova a sumbedza ngayo dzenedzi pfaneleo na dziṅwe nnzhi dzi kungaho.

20-22. (a) Naa u sa kona hashu u vhona Mudzimu zwi ri ita uri ri sa kone u sendela tsini nae? Ṱalutshedzani. (b) Vhaṅwe vhathu vha si na ndivho mmbi vha nga ni ṱuṱuwedzela u ita mini, fhedzi ni fanela u ita mini?

²⁰ Ndi ngoho uri ni nga si kone u vhona Mudzimu nga ṅwambo wa uri ndi muya u sa vhonali. (Yohane 1:18; 4:24; 1 Timotheo 1:17) Naho zwo ralo, ni nga ḓivha vhumuthu hawe nga u guda nga hae Bivhilini. Samusi mupsalme o amba, ni nga “vhona madzanga a Yehova.” (Psalme ya 27:4; Vha-Roma 1:20) Musi ni tshi guda zwo engedzeaho nga ha Yehova, u ḓo vha wa vhukuma kha inwi nahone ni ḓo vha na zwiitisi zwinzhi zwa u mu funa na ḓipfa ni tsini nae.

²¹ Nga zwiṱuku nga zwiṱuku ni ḓo pfesesa zwi itaho uri Bivhili i ri funze uri ri dzhie Yehova sa Khotsi ashu. (Mateo 6:9) U ri ṋea vhutshilo nahone u ṱoḓa uri ri tshile vhutshilo ha khwine—samusi na khotsi naho e ufhio a re na lufuno a tshi nga ṱoḓa zwenezwo kha vhana vhawe. (Psalme ya 36:9) Bivhili i dovha ya funza uri vhathu vha nga vha khonani dza Yehova. (Yakobo 2:23) Edzani  u humbula nga ha zwenezwo—ni nga vha khonani ya Musiki wa fhethu hoṱhe!

²² Musi ni tshi guda zwo engedzeaho Bivhilini, vhaṅwe vhathu vha nga ni ṱuṱuwedza uri ni litshe u guda, vha sa khou zwi ita nga ndivho mmbi. Vha nga kha ḓi vhilaedziswa ngauri ni ḓo ṱutshela pfunzo dze na vha ni tshi dzi tenda u thomani. Fhedzi ni songo tendela muthu naho e ufhio a tshi ni ita uri ni litshe u vhumba vhushaka ha khwine u fhira hoṱhe vhune na nga vha naho.

23, 24. (a) Ndi ngani ni tshi fanela u bvela phanḓa u vhudzisa mbudziso nga ha zwine na khou zwi guda? (b) Ndi thero ifhio ine ya ḓo haseledzwa kha ndima i tevhelaho?

²³ Vhukuma, hu nga kha ḓi vha na zwithu zwine na nga kha ḓi sa zwi pfesesa u thomani. Zwi nga kha ḓi ṱoḓa uri ni ḓiṱukufhadze u itela u humbela thuso, fhedzi ni songo litsha u humbela thuso nga ṅwambo wa u ofha uri ni ḓo farwa nga ṱhoni. Yesu o amba uri ndi zwavhuḓi u ḓiṱukufhadza u fana na ṅwana muṱuku. (Mateo 18:2-4) Nahone samusi ri tshi zwi ḓivha, vhana vha vhudzisa mbudziso nnzhi. Mudzimu u ṱoḓa uri ni wane phindulo. Bivhili i khoḓa vhaṅwe vhe vha vha vha tshi fhisetshela u guda nga ha Mudzimu. Vho ṱolisisa Maṅwalo nga vhuronwane u itela u vhona arali zwe vha vha vha tshi khou zwi guda zwo vha zwi ngoho.—Mishumo 17:11.

²⁴ Nḓila ya khwine ya u guda nga ha Yehova ndi u ṱolisisa Bivhili. Yo fhambana na dziṅwe bugu. Nga nḓila-ḓe? Ndima i tevhelaho i ḓo haseledza yeneyo thero.