1. Ndi ngani mukoma wa musanda wa Muetiopia o humbela u lovhedzwa?

“VHONA, maḓi ngea; tshi dzivhisaho ndi tshi lovhedzwa tshi nga vha mini?” Yeneyo mbudziso yo vhudziswa nga mukoma wa musanda wa Muetiopia ḓanani ḽa u thoma ḽa miṅwaha. Mukriste ane a pfi Filipo o vha o mu sumbedza uri Yesu o  vha e Messia o fulufhedziswaho. Onoyo munna wa Muetiopia o dzhia vhukando nge a kwamiwa nga zwe a zwi guda Maṅwaloni. O sumbedza uri o vha a tshi ṱoḓa u lovhedzwa!—Mishumo 8:26-36.

2. Ndi ngani ni tshi tea u humbula nga ho dzikaho nga ha ndovhedzo?

² Arali no guda nga vhuronwane ndima dzo fhiraho dza yeneyi bugu na muṅwe wa Ṱhanzi dza Yehova, ni nga kha ḓi ḓivhudzisa uri, ‘Ndi mini tshine tsha ndzivhisa uri ndi lovhedzwe?’ Zwa zwino no no guda nga ha fulufhedziso ḽa Bivhili ḽa vhutshilo vhu sa fheli Paradisoni. (Luka 23:43; Ndzumbululo 21:3, 4) No guda nga ha vhuimo vhune vhafu vha vha khaho na fulufhelo ḽa mvuwo. (Muhuweleli 9:5; Yohane 5:28, 29) Khamusi no vha ni tshi khou ḓi ṱanganela na Ṱhanzi dza Yehova miṱanganoni yavho ya tshivhidzo nahone na vhona vhurabeli havho ha ngoho. (Yohane 13:35) Zwa ndeme vhukuma ndi uri khamusi no no thoma u ṱahulela vhushaka na Yehova Mudzimu.

3. (a) Ndi ndaela ifhio ye Yesu a i ṋea vhatevheli vhawe? (b) Ndovhedzo ya maḓini i itiwa hani?

³ Ni nga sumbedza hani uri ni ṱoḓa u shumela Mudzimu? Yesu o vhudza vhatevheli vhawe a ri: “Iyani-ha ni ite vhathu vhoṱhe vhafunziwa nga u vha lovhedza.” (Mateo 28:19, maḽeḓeretsendama ndi ashu.) Yesu nga dzawe o vhea tsumbo nga u lovhedzwa maḓini. Ho ngo tou shashiwa nga maḓi, nahone ho ngo sokou shelwa maḓi kha ṱhoho. (Mateo 3:16) Ipfi “lovhedza” ḽi bva kha ḽiiti ḽa Lugerika “ṋuvhedza.” Nga zwenezwo ndovhedzo ya Vhukriste i amba u ṋuvhedzwa tshoṱhe, kana u mbwandamedzwa maḓini.

4. U lovhedzwa maḓini zwi sumbedza mini?

⁴ Vhoṱhe vhane vha ṱoḓa u vha na vhushaka na Yehova Mudzimu vha fanela u lovhedzwa maḓini. U lovhedzwa khagala zwi sumbedza uri ni tama u shumela Mudzimu. Zwi sumbedza uri ni takalela u ita zwi funwaho nga Yehova. (Psalme ya 40:7, 8) Naho zwo ralo, hu na vhukando vhune na tea u vhu dzhia uri ni fanelee u lovhedzwa maḓini.

5. (a) Ndi vhufhio vhukando ha u thoma ha u fanelea ndovhedzo? (b) Ndi ngani miṱangano ya Vhukriste i ya ndeme?

⁵ No no ḓi thoma u dzhia vhukando ha u thoma. Nga nḓila-ḓe? Nga u dzhenisa nḓivho ya Yehova Mudzimu na Yesu Kristo, khamusi nga u vha na pfunzo ya Bivhili misi yoṱhe. (Yohane 17:3) Fhedzi ni kha ḓi fanela u guda zwinzhi. Vhakriste vha tea u “ḓivha zwiné [Mudzimu] a zwi funa.” (Vha-Kolosa 1:9) U ya miṱanganoni ya tshivhidzo ya Ṱhanzi dza Yehova ndi vhukando vhuhulwane kha ḽeneḽi sia. Ndi zwa ndeme uri ni ye kha miṱangano yo raloho. (Vha-Heberu 10:24, 25) U ya miṱanganoni misi yoṱhe zwi ḓo engedza nḓivho yaṋu nga ha Mudzimu.

6. Ni fanela u vha na nḓivho nngafhani ya Bivhili uri ni fanelee u lovhedzwa?

⁶ Vhukuma, a zwi vhuyi zwa ṱoḓa uri ri ḓivhe zwoṱhe zwi re Bivhilini uri ri fanelee u lovhedzwa. Mukoma wa musanda wa Muetiopia o vha e na nḓivho ṱhukhu, fhedzi o humbela u thusiwa uri a pfesese zwiṅwe zwipiḓa zwa Maṅwalo. (Mishumo 8:30, 31) Zwo tou ralo nga inwi, huna zwinzhi zwine na fanela u zwi guda. Zwi re zwone ndi uri ni nga si vhuye na guma musi ri tshi guda nga ha Mudzimu. (Muhuweleli 3:11) Naho zwo ralo, ni sa athu lovhedzwa ni fanela u ḓivha na u ṱanganedza pfunzo dza mutheo dza Bivhili. (Vha-Heberu 5:12) Pfunzo dzo raloho dzi katela ngoho nga ha vhuimo ha vhafu na ndeme ya dzina ḽa Mudzimu na Muvhuso wawe.

7. U guda Bivhili zwi fanela u ni kwama hani?

⁷ Naho zwo ralo, a hu ṱoḓei nḓivho fhedzi, ngauri “Mudzimu ha takadzwi nga a sí na lutendo.” (Vha-Heberu 11:6) Bivhili i ri vhudza uri musi vhaṅwe vhathu muḓini wa kale wa Korinta vha tshi pfa mulaedza wa Vhukriste, vho “tenda, vha lovhedzwa.” (Mishumo 18:8) Nga hu fanaho, u guda Bivhili zwi fanela u ni ita uri ni vhe na lutendo uri Bivhili ndi Ipfi ḽo hevhedzwaho nga Mudzimu. Pfunzo ya Bivhili i fanela u ni ita uri ni vhe na lutendo kha mafulufhedziso a Bivhili na kha  maanḓa a tshidzaho a tshiṱhavhelo tsha Yesu.—Yoshua 23:14; Mishumo 4:12; 2 Timotheo 3:16, 17.

8. Ndi mini tshine tsha ḓo ni sudzulusela u vhudza vhaṅwe zwe na zwi guda?

⁸ Musi lutendo lwaṋu lu tshi khou ḓi engedzea mbiluni yaṋu, zwi ḓo leluwa uri ni vhudze vhaṅwe zwe na zwi guda. (Yeremia 20:9) Ni ḓo sudzuluselwa vhukuma uri ni vhudze vhaṅwe nga ha Mudzimu na ndivho dzawe.—2 Vha-Korinta 4:13.

9, 10. (a) Ndi vhafhio vhane na nga kha ḓi thoma u amba navho nga ha mafhungo-ngoho a Bivhili? (b) Ni fanela u ita mini arali ni tshi ṱoḓa u ṱanganela kha mushumo wo dzudzanywaho wa u huwelela wa Ṱhanzi dza Yehova?

⁹ Ni nga kha ḓi thoma u vhudza vhaṅwe mafhungo-ngoho a Bivhili nga vhuṱali nga u amba na mashaka aṋu, dzikhonani, vhahura, na vhane na shuma navho. Nga u ya ha tshifhinga, ni ḓo tama u ṱanganela kha mushumo wo dzudzanywaho wa u huwelela wa Ṱhanzi dza Yehova. Musi ni tshi vho tama u ita zwenezwo, haseledzani enea mafhungo na Ṱhanzi ine ya guda na inwi Bivhili. Arali zwa vhonala uri ni a fanelea u ya vhuḓinḓani ha khagala, hu ḓo itwa ndugiselelo dza uri inwi na mugudisi waṋu ni ṱangane na vhahulwane vhavhili vha tshivhidzo.

¹⁰ Hezwi zwi ḓo ita uri ni ḓowelane na vhaṅwe vhahulwane vha Vhakriste, vhane vha lisa sambi ḽa Mudzimu. (Mishumo 20:28; 1 Petro 5:2, 3) Arali vhenevha vhahulwane vha ṱhogomela uri ni a pfesesa na u tenda pfunzo dza mutheo dza Bivhili, na uri ni khou tshila u tendelana na maitele a Mudzimu, na uri ngangoho ni ṱoḓa u vha muṅwe wa Ṱhanzi dza Yehova, vha ḓo ni vhudza uri ni a fanelea u ṱanganela vhuḓinḓani ha khagala uri ni vhe muhuweleli a songo lovhedzwaho wa mafhungo maḓifha.

11. Ndi tshanduko dzifhio dzine vhaṅwe vha nga kha ḓi tea u dzi ita u itela uri vha fanelee u ya vhuḓinḓani ha khagala?

¹¹ Kha ḽiṅwe sia, vhenevho vhahulwane vha nga kha ḓi  ṱhogomela uri ni kha ḓi tea u ita tshanduko kha matshilele aṋu na mikhwa yaṋu uri ni fanelee u ya vhuḓinḓani ha khagala. Hezwi zwi nga kha ḓi katela u litsha miṅwe mikhuvha ye na vha ni tshi i ita tshiphirini. Zwiṅwe hafhu, ni sa athu humbela uri ni vhe muhuweleli a songo lovhedzwaho, ni fanela u vha no no litsha u ita zwivhi zwihulwane, zwi ngaho vhuaḓa ha zwa u ṱangana nga dzimbeu, vhudakwa na u shumisa luvhi zwidzidzivhadzi.—1 Vha-Korinta 6:9, 10; Vha-Galata 5:19-21.

12. Ndi ngani zwi tshi ṱoḓea uri ni rembuluwe?

¹² Huna vhuṅwe vhukando vhune na tea u vhu dzhia ni sa athu lovhedzwa. Muapostola Petro o ri: “Ḓi-soleni-ha zwino, ni shanduke, uri zwivhi zwaṋu zwi phunyiwe.” (Mishumo 3:19) U rembuluwa ndi u ḓisola zwi tshi bva mbiluni nga ṅwambo wa tshithu tshe wa tshi ita. Zwo tea uri muthu a rembuluwe arali o vha a tshi tshila nga nḓila mmbi, fhedzi zwo tea na musi muthu o vha a tshi ḓifara nga nḓila ye ya vha i tshi vhonala i yavhuḓi. Ndi ngani? Nga ṅwambo wa uri vhathu vhoṱhe ndi vhaitazwivhi nahone vha ṱoḓa u hangwelwa nga Mudzimu. (Vha-Roma 3:23; 5:12) Musi ni sa athu guda Bivhili, no vha ni sa ḓivhi zwine Mudzimu a zwi ṱoḓa. Ngauralo zwo vha zwi sa ḓo konadzea uri ni ite zwine a zwi funa ngaho fhelelaho! Nga zwenezwo-ha, ndi zwa ndeme uri ni rembuluwe.

13. U shanduka ndi mini?

¹³ Musi ro no rembuluwa ri tea u shanduka. A no ngo tea u sokou ḓisola fhedzi. Ni tea u ṱutshela matshilele aṋu a u thoma nahone ni ḓiimisele nga ho khwaṱhaho uri ni ḓo ita zwo lugaho u bva zwino. U rembuluwa na u shanduka ndi vhukando vhune na fanela u vhu dzhia ni sa athu lovhedzwa.

14. Ndi vhufhio vhukando ha ndeme vhune na fanela u vhu dzhia ni sa athu lovhedzwa?

¹⁴ Huna vhuṅwe vhukando ha ndeme vhune na tea u vhu  dzhia ni sa athu lovhedzwa. Ni fanela u ḓiṋekedza kha Yehova Mudzimu.

15, 16. U ḓiṋekedza kha Mudzimu zwi amba mini, nahone ndi mini zwine zwa sudzulusa muthu uri a ite zwenezwi?

¹⁵ Musi ni tshi ḓiṋekedza kha Yehova Mudzimu nga thabelo i bvaho mbiluni, ni fulufhedzisa uri ni ḓo gwadamela ene fhedzi nga hu sa fheli. (Doiteronomio 6:15) Fhedzi ndi ngani muthu a tshi nga khetha u ita zwenezwo? Kha ri ri muṱhannga o thoma u seisana na khomba. Musi a tshi khou ḓi ṱwa na yeneyo khomba na musi a tshi vhona pfaneleo dzayo dzavhuḓi, zwenezwo zwi ḓo mu ita uri a i fune vhukuma. Nga u ya ha tshifhinga, a zwi timatimisi uri u ḓo i ambisa u itela uri a vhingane nayo. Ndi ngoho uri u vhingana nayo zwi ḓo ita uri a hwale vhuḓifhinduleli ho engedzeaho. Fhedzi lufuno lu ḓo mu sudzulusela u dzhia honoho vhukando ha ndeme.

¹⁶ Musi ni tshi vho ḓivha na u funa Yehova, ni sudzuluselwa u mu shumela nga mbilu yoṱhe kana u gwadamela ene fhedzi. Muṅwe na muṅwe ane a ṱoḓa u tevhela Murwa wa Mudzimu, Yesu Kristo, u fanela uri a “ḓi-hangwe.” (Marko 8:34) Ri ḓihangwa nga u ita vhungoho ha uri zwine ra zwi tama na zwipikwa zwashu a zwi ri thivheli uri ri thetshelese Mudzimu nga mbilu yashu yoṱhe. Nga zwenezwo-ha, ni sa athu lovhedzwa, ndivho yaṋu khulwane vhutshiloni i fanela u vha u ita zwi funwaho nga Mudzimu.—1 Petro 4:2.

17. Ndi ngani vhaṅwe vha tshi timatima u ḓiṋekedza kha Mudzimu?

¹⁷ Vhaṅwe vha a timatima u ḓiṋekedza kha Yehova nga ṅwambo wa u ofha u dzhia honoho vhukando vhuhulwane. Vha nga kha ḓi ofha u vha na vhuḓifhinduleli kha Mudzimu sa Vhakriste vho ḓiṋekedzaho. Nga ṅwambo wa u ofha uri vha nga kundwa nahone vha shonisa Yehova, vha humbula uri ndi khwine u sa ḓiṋekedza khae.

18 Ndi mini tshine tsha nga ni sudzulusela u ḓiṋekedza kha Yehova?

¹⁸ Musi ni tshi guda u funa Yehova, ni ḓo sudzuluselwa u ḓiṋekedza khae na u tshila u tendelana na u ḓiṋekedza haṋu.  (Muhuweleli 5:4) Musi no no ḓiṋekedza, vhukuma ni ḓo ṱoḓa ‘u tshimbila lwo fanelaho vha [Yehova], hu vhe u ḓi mu takadza.’ (Vha-Kolosa 1:10) Nga ṅwambo wa uri ni funa Mudzimu, a ni nga ḓo vhona zwi tshi konḓa vhukuma u ita zwine a zwi funa. A zwi timatimisi uri ni ḓo tendelana na muapostola Yohane, we a ṅwala uri: “Ngauri u funa Mudzimu ndi u ita zwe a ri laya nahone milayo yawe a i konḓi.”—1 Yohane 5:3.

19 Ndi ngani ni songo tea u ofha u ḓiṋekedza kha Mudzimu?

¹⁹ A zwi ṱoḓi uri ni vhe muthu o fhelelaho uri ni ḓiṋekedze kha Mudzimu. Yehova u a ḓivha zwine na sa kone u zwi swikelela nahone a nga si vhuye a lavhelela uri ni ite zwi fhiraho zwine na nga zwi kona. (Psalme ya 103:14) U ṱoḓa uri ni bvelele nahone u ḓo ni tikedza na u ni thusa. (Yesaya 41:10) Ni nga  vha na vhungoho ha uri arali na fulufhela Yehova nga mbilu yaṋu yoṱhe, u ‘ḓo ni lugisela hune na tshimbila.’—Mirero 3:5, 6.

20. Ndi ngani u ḓiṋekedza kha Yehova zwi songo fanela u vha tshiphiri?

²⁰ U humbula nga ha zwithu zwine ra kha ḓi tou bva u zwi haseledza zwi ḓo ni thusa uri ni ḓiṋekedze kha Yehova nga thabelo. Muṅwe na muṅwe ane a funa Mudzimu u fanela u  “ṱanziela nga mulomo, a kona u ḓo tshidzwa.” (Vha-Roma 10:10) Ni nga zwi itisa hani zwenezwo?

21, 22, Ni nga ‘sumbedza khagala’ lutendo lwaṋu nga nḓila-ḓe?

²¹ Vhudzani mudzudzanyi wa tshigwada tsha vhahulwane wa tshivhidzo tsha vhoiwe uri ni ṱoḓa u lovhedzwa. U ḓo dzudzanya vhaṅwe vhahulwane uri vha vusuluse na inwi mbudziso dzo vhalaho dzine dza katela pfunzo dza mutheo dza Bivhili. Arali vhenevho vhahulwane vha tendelana uri ni a fanelea, vha ḓo ni vhudza uri ni nga lovhedzwa kha muṱangano u tevhelaho. * Kha miṱangano yo raloho kanzhi hu ṋekedzwa nyambo ya ndovhedzo. Nga murahu ha zwenezwo tshiambi tshi humbela vhoṱhe vhane vha khou ya u lovhedzwa uri vha fhindule mbudziso mbili dzi sa konḓi dzine dza vha iṅwe nḓila ya u ‘sumbedza khagala’ lutendo lwavho.

²² Ndi ndovhedzo ine ya ni ṱalula khagala sa muthu we a ḓiṋekedza kha Mudzimu na ane zwino a vha muṅwe wa Ṱhanzi dza Yehova. Vhane vha lovhedzwa vha mbwandamedzwa tshoṱhe maḓini u itela u sumbedza khagala uri vho ḓiṋekedza kha Yehova.

23. Zwi amba mini u lovhedzwa “dzinani ḽa Khotsi na ḽa Murwa na ḽa Muya-mukhethwa”?

²³ Yesu o amba uri vhafunziwa vhawe vha ḓo lovhedzwa “dzinani ḽa Khotsi na ḽa Murwa na ḽa Muya-mukhethwa.” (Mateo 28:19) Hezwi zwi amba uri ane a lovhedzwa u ṱhonifha maanḓa a Yehova Mudzimu na a Yesu Kristo. (Psalme ya 83:18; Mateo 28:18) Hafhu u a pfesesa nḓila ine muyamukhethwa wa Mudzimu kana maanḓa awe a shuma ngayo.—Vha-Galata 5:22, 23; 2 Petro 1:21.

24, 25. (a) Ndovhedzo i fanyisela mini? (b) Ndi mbudziso ifhio ine ya tea u fhindulwa?

²⁴ Naho zwo ralo, u lovhedzwa a si u sokou dzheniswa  maḓini. Ndi tshiga tsha tshithu tsha ndeme vhukuma. U mbwandamedzwa maḓini zwi fanyisela uri no fa kha buḓo ḽaṋu ḽa kale ḽa vhutshilo. U bviswa maḓini zwi sumbedza uri zwino ni tshilela u ita zwi funwaho nga Mudzimu. Hafhu ni humbule uri no ḓiṋekedza kha Yehova Mudzimu nga dzawe, hu si kha mushumo, buḓo, vhaṅwe vhathu, kana ndangulo. U ḓiṋekedza haṋu na u lovhedzwa ndi mathomo a vhushaka vhuhulwane na Mudzimu—vhushaka ha tsini-tsini nae.—Psalme ya 25:14.

²⁵ Ndovhedzo a i khwaṱhisedzi uri ni ḓo tshidzwa. Muapostola Paulo o ṅwala a ri: “Lusani nga nyofho na u tetemela, uri ni tshidzwe.” (Vha-Filipi 2:12) Ndovhedzo ndi mathomo fhedzi. Mbudziso ndi ya uri, Ni nga dzula hani ni kha lufuno lwa Mudzimu? Ndima yashu ya u fhedza i ḓo fhindula yeneyi mbudziso.