Humbulani nga hovhu vhuimo: Brian u mbo ḓi tshuwa musi a tshi vhona vhatukana vhavhili vhane a dzhena navho tshikolo vha tshi khou sendela. Ino vhege vho no lingedza luvhili lwoṱhe u mu kombetshedza uri a dahe. Zwino lu ḓo vha lu lwa vhuraru.

Muṅwe wa vhenevho vhatukana u ri:

Musi a tshi ri “khonani” u mbo ḓi tsinya iṱo a bvisa tshiṅwe tshithu tshikwamani a tshi ṋea Brian.

Brian u mbo ḓi zwi vhona uri onoyo mutukana o fara fola. Zwenezwo zwa ita uri Brian a tou ṋaṋa u tshuwa.

Arali no vha ni Brian, no vha ni tshi ḓo ita mini?

Naa thangana dza Brian vho vhuya vha humbula nga ha zwine vha khou zwi ita? Naa vho ḓidzhiela tsheo? Zwi vhonala zwi songo ralo. Kanzhi u nga wana uri vho ṱuṱuwedzwa nga vhaṅwe. Nga nṱhani ha uri vha ṱoḓa u ṱanganedzwa nga vhaṅwe, vha tendela vhaṅwe vhathu uri vha langa zwine vha zwi ita.

Arali ni vhe no sedzana na honoho vhuimo, no vha ni tshi ḓo vha no kunda hani wonoyo mutsiko wa thangana dza murole?

1. ḒILUGISELENI

   Bivhili i ri: “Muthanyi u vhona muvhango a khuda; matsilu a fhira a welwa.”​—Mirero 22:3.

   Kanzhi ni nga vhona khakhathi hu tshee nga phanḓa. Sa tsumbo, kha ri ri ni tshi sedza phanḓanyana ni vhona tshigwada tsha vhana vhane na dzhena navho tshikolo vha tshi khou daha. Arali na humbula nga ha khombo ine ya nga vha hone, ni ḓo kona u sedzana nayo.

2. HUMBULANI

   Bivhili i ri: “Dzulani ni na luvalo lwavhuḓi.”​—1 Petro 3:16.

   Ḓivhudziseni, ‘Ndi ḓo ḓipfa hani nga murahu ha tshifhinga arali nda tenda u langwa nga khonani dzanga?’ Ndi ngoho uri ni ḓo vha no takadza thangana dzaṋu dza murole. Fhedzi ni ḓo ḓipfa hani nga murahu ha zwenezwo? Naa ni ṱoḓa u tshinya vhumuthu haṋu u itela u sokou takadza vhane na dzhena navho kilasini?​—Ekisodo 23:2.

3. DZHIANI TSHEO

   Bivhili i ri: “Muthu o ṱalifhaho u na vhusedzi.”​—Mirero 14:16, NW.

   Tshi ḓo swika tshifhinga tshine ra ḓo tea u dzhia tsheo na u tshila u tendelana na mvelelo dzayo. Bivhili i amba nga ha vhathu vha ngaho Yosefa, Yobo na Yesu, vhe vha dzhia tsheo yavhuḓi. I dovha ya amba nga ha Kaini, Esau na Yudasi vhe vha dzhia tsheo mmbi. Ni ḓo ita mini?

Bivhili i ri: “U fulufhedzee.” (Psalme ya 37:3, NW) Arali no no ḓi humbula nga ha mvelelo dza tsheo ine na ḓo i dzhia nahone ni tshi ḓivha zwine na ḓo zwi ita, u ṱalutshedza vhuimo haṋu zwi nga ni lelutshela vhukuma—nahone zwi nga vha na mvelelo dzavhuḓi.

Ni songo vhilaela—a zwi vhuyi zwa ṱoḓa uri ni vhudze thangana dzaṋu zwithu zwinzhi-zwinzhi. Zwo eḓana uri HAI nga ipfi ḽo khwaṱhaho. Kana arali ni sa ṱoḓi u vhudziswa zwithu zwinzhi-zwinzhi, ni nga kha ḓi ri:

• “Ni songo ndzhenisa kha zwithu zwa vhoiwe!”

• “A thi iti zwithu zwo raloho!”

• “Iḓanu litsha u tamba nga nṋe, ni a zwi ḓivha uri a thi iti zwithu zwo raloho!”

Tshithu tsha ndeme ndi u fhindula nga u ṱavhanya nga tshivhindi. Arali na ita zwenezwo, ni nga kha ḓi mangadzwa nga u vhona thangana dzaṋu dza murole dzi tshi mbo ḓi litsha u ni sala-sala murahu!

Ni ḓo ita mini musi thangana dzaṋu dzi tshi ni goḓa? Ni ḓo ita mini arali vha ri, “Mulandu ndi mini—ni goswi kani?” Ṱhogomelani uri zwenezwi ndi mutsiko wa thangana ya murole. Ni nga ita mini? Hu na zwithu zwivhili zwine na nga zwi ita.

• Ni nga kha ḓi tendelana na zwine vha khou zwi amba. (“Ni khou amba ngoho, ndi goswi!” Nga murahu na ṱalutshedza tshiitisi tshaṋu nga u tou pfufhifhadza.)

• Ni nga kha ḓi vha fhindula nga nḓila ye vha si i lavhelele. Bulani tshiitisi tshaṋu tsha u hana nahone nga murahu ni vha ite uri vha humbule. (“Ndo vha ndi tshi humbula uri no ṱalifha lune ni nga si dahe!”)

Arali thangana dzaṋu dza bvela phanḓa na u ni goda, ḓiṱutsheleni! Ni songo hangwa uri ni ḓo ḓidzhenisela mutsiko arali na ima-ima. Arali na ṱuwa, ni vha ni tshi khou sumbedza uri a ni ṱoḓi uri vhaṅwe vhathu vha ni shandule.

Ndi ngoho uri ni nga si kone u iledza mutsiko wa thangana ya murole. Fhedzi ni nga dzhia tsheo malugana na zwine na ṱoḓa u zwi ita, ṱalusani vhuimo haṋu nga murahu ni ite zwo teaho. Tsheo ndi yaṋu!​—Yoshua 24:15.