1, 2. Ndi ngani zwo vha zwi sa ḓo konadzea u amba na Yehova nga riṋe vhaṋe, nahone Yesu Kristo o ita mini malugana na zwenezwi?

NAA no no vhuya na xela? Ni nga kha ḓi humbula tshiṅwe tshifhinga musi ni tshi khou ya u dalela khonani yaṋu kana shaka ḽaṋu nahone na mbo ḓi xela. Musi ni tshi khou tshimbila nḓilani ine na sa i ḓivhe, naa no ima na vhudzisa muṅwe muthu uri a ni sumbedze nḓila? Edzani u humbula nḓila ye na vha ni tshi ḓo ḓipfa ngayo arali onoyo muthu a re na vhuthu a vhe o ri: “Ntevheleni. Ndi ḓo ni sumbedza hune a dzula hone,” nṱhani ha uri a ni laedze nḓila. No vha ni tshi ḓo pfa no vhofholowa vhukuma!

² Nga nḓila i fanaho, hu nga ambiwa uri Yesu Kristo u ri itela zwithu zwi fanaho na zwenezwo. Arali ra sa wana thuso, ri nga si kone u vha na vhushaka havhuḓi na Mudzimu. Nga ṅwambo wa tshivhi tshe vha tshi mamela na u sa fhelela, vhathu vhoṱhe vho xela nahone vha “kule ha vhutshilo ha kha Mudzimu.” (Vha-Efesa 4:17, 18) Ri ṱoḓa thuso u itela u wana nḓila ya hune ra khou ya hone. Yesu, Tsumbo yashu yavhuḓi i re na vhulenda, ha sokou ri ṋea nyeletshedzo na vhulivhisi fhedzi; fhedzi u ita zwi fhiraho zwenezwo. Samusi ro zwi vhona kha Ndima ya 1, Yesu o ri ramba, a ri: “Iḓani ni vhe mutevheli wanga.” (Marko 10:21, NW) Naho zwo ralo, o dovha a ri ṋea tshiitisi tshi ṱuṱuwedzaho tsha u ṱanganedza honoho u rambiwa. Kha tshiṅwe tshiitea, Yesu o ri: “Ndi nṋe nḓila na mafhungo-ngoho na vhutshilo; a huna ane a ḓa ha Khotsi, arali á sa ḓi nga nṋe.” (Yohane 14:6) Kha ri haseledze zwiṅwe zwiitisi zwi sumbedzaho uri u amba na Khotsi zwi konadzea fhedzi musi ri tshi shumisa Murwa. Ngauralo, ri na zwenezwo zwiitisi  muhumbuloni, ri ḓo ṱhogomela nḓila ine Yesu a vha ngayo, “nḓila na mafhungo-ngoho na vhutshilo.”

3. Ndi ngani ri tshi fanela u amba na Mudzimu ri tshi shumisa Yesu?

³ Tsha ndeme vhukuma ndi uri ri amba na Mudzimu ri tshi shumisa Yesu ngauri Yehova o vhona zwo tea u ṋea Murwa wawe mushumo wa ndeme vhukuma. * Khotsi o mu ita uri a vhe muthu wa ndeme vhukuma, nga u mu katela kha u ḓadzea ha ndivho Dzawe dzoṱhe. (2 Vha-Korinta 1:20; Vha-Kolosa 1:18-20) U itela u pfesesa mushumo wa ndeme wa Murwa, ri fanela u humbula zwe zwa itea ngei tsimuni ya Edeni, he vhavhingani vha u thoma vha ṱanganela na Sathane kha u shandukela Yehova.—Genesi 2:16, 17; 3:1-6.

4. Vhushandukwa ha Edeni ho vusa khani ifhio, nahone Yehova o phetha u ita mini u itela u piringulula yeneyo khani?

⁴ Vhushandukwa ha Edeni ho vusa khani ye ya vha i tshi ḓo kwama zwivhumbiwa zwoṱhe zwa Mudzimu ya u ri: Naa Yehova Mudzimu u vhusa zwivhumbiwa zwawe nga nḓila yavhuḓi? U itela u piringulula enea mafhungo a ndeme, Yehova o phetha uri murwa wawe wa muya o fhelelaho o vha o fanela u ḓa kha ḽifhasi. Mushumo we wa vha u tshi ḓo itwa nga murwa wawe wo vha u wa ndeme vhukuma—wa u ṋekedza vhutshilo hawe u itela u lwela vhuvhusahoṱhe ha Yehova na u vha tshirengululi u itela u tshidza vhathu. Nga u dzula a tshi fulufhedzea u swika a tshi fa, murwa o khethwaho o vha a tshi ḓo ita uri zwi konadzee u piringulula vhuleme hoṱhe ho thomiwaho nga vhushandukwa ha Sathane. (Vha-Heberu 2:14, 15; 1 Yohane 3:8) Fhedzi Yehova o vha e na vharwa vha muya vho fhelelaho vha dzimilioni. (Daniele 7:9, 10) Ndi nnyi we a mu khetha u itela u khunyeledza wonoyo mushumo wa ndeme vhukuma? Yehova o khetha “Murwa wawe mu-bebwa-eṱhe,” we nga murahu a ḓivhiwa sa Yesu Kristo.—Yohane 3:16.

5, 6. Yehova o sumbedza hani uri u a fulufhela Murwa wawe, nahone ḽeneḽi fulufhelo ḽo vha ḽo thewa kha mini?

 ⁵ Naa ri fanela u mangadzwa nga phetho ya Yehova? Na khathihi! Khotsi o vha a tshi fulufhela vhukuma Murwa mubebwa e eṱhe wawe. Maḓanani a miṅwaha hu tshee nga phanḓa Murwa a sa athu ḓa kha ḽifhasi, Yehova o dzula o amba uri onoyu Murwa o vha tshi ḓo dzula a tshi fulufhedzea hu sa londwi u shengela naho hu hufhio hune a ḓo ṱangana naho. (Yesaya 53:3-7, 10-12; Mishumo 8:32-35) Ṱhogomelani zwine zwenezwo zwa amba zwone. Murwa, u fana na zwiṅwe zwivhumbiwa zwo ṱalifhaho, o vha e na mbofholowo ya u ḓikhethela, ine ya ita uri a khethe buḓo ḽawe. Naho zwo ralo, Yehova o vha e na ḽeneḽo fulufhelo nahone o dzula o amba nga ha u fulufhedzea ha Murwa wawe. Ḽeneḽi fulufhelo ḽo vha ḽo thewa kha mini? Ḽo vha ḽo thewa kha nḓivho. Yehova u ḓivha Murwa wawe zwavhuḓi nahone u ḓivha nḓila ine Murwa a ṱoḓa ngayo u Mu takadza. (Yohane 8:29; 14:31) Murwa u funa Khotsi awe, nahone na Yehova u funa Murwa Wawe. (Yohane 3:35) Lufuno lu re vhukati ha Khotsi na Murwa lu ita uri vha vhe na vhuthihi na u fulufhelana zwo khwaṱhaho.—Vha-Kolosa 3:14.

⁶ Malugana na mushumo wa ndeme wa Murwa, fulufhelo ḽine Khotsi a vha naḽo khae, na lufuno lune lwa vhofhekanya Khotsi na Murwa, a zwi vhuyi zwa mangadza uri u amba na Mudzimu zwi a konadzea fhedzi nga Yesu. Naho zwo ralo, hu na tshiṅwe tshiitisi tshi itaho uri hu vhe Murwa fhedzi ane a nga ri isa kha Khotsi.

7, 8. Ndi ngani Yesu o amba zwo tea uri a huna muthu ane a ḓivha Khotsi nga vhuḓalo “arali é si Murwa”?

⁷ Ri fanela u swikelela dziṅwe ṱhoḓea arali ri tshi ṱoḓa u amba na Yehova. (Psalme ya 15:1-5) Ndi nnyi ane a ḓivha khwine u fhira Murwa zwine zwa ṱoḓea u itela u swikelela zwilinganyo zwa Mudzimu na u takalelwa Ngae? Yesu o ri: “Zwoṱhe zwo kumedzwa nṋe nga khotsi-anga; huno a huna a ḓivhaho Murwa arali é si Khotsi, na hone a huna a ḓivhaho Khotsi arali é  si Murwa, na ané Murwa a ri ndi a mu dzumbululela.” (Mateo 11:27) Kha ri vhone zwi itaho uri Yesu a ambe nga ho teaho nahone a sa ṋaṋisedzi, uri a huna muthu ane a ḓivha Khotsi nga vhuḓalo “arali é si Murwa.”

⁸ Samusi e “tanzhe ḽa zwivhumbwa zwoṱhe,” Murwa u na vhushaka ha tsini-tsini ho khetheaho na Yehova. (Vha-Kolosa 1:15) Edzani u humbula vhushaka ha tsini-tsini he Khotsi na Murwa vha vha naho miṅwahani minzhi-minzhi yo fhiraho musi vha tshi tou vha vhe vhavhili fhedzi—u bva mathomoni a tsiko u swika musi hu tshi sikiwa zwiṅwe zwivhumbiwa zwa muya. (Yohane 1:3; Vha-Kolosa 1:16, 17) Edzani u humbula nga ha tshibuli tshavhuḓi tshe Murwa a vha e natsho musi e na Khotsi awe, a tshi khou guda mahumbulele a Khotsi awe kha maṅwe mafhungo na u guda zwine Khotsi awe a zwi funa, zwilinganyo, na nḓila dzawe. Vhukuma, ngoho ndi ya uri a si u ṋaṋisedza u amba uri Yesu u ḓivha Khotsi awe u fhira naho e nnyi. Honovhu vhushaka ha tsini-tsini ho ita uri Yesu a kone u dzumbulula Khotsi awe nga nḓila ye ha vha hu si na muṅwe muthu we a vha a tshi nga zwi kona.

9, 10. (a) Yesu o dzumbulula Khotsi awe nga nḓila-ḓe? (b) U itela u takalelwa nga Yehova, ri fanela u ita mini?

⁹ Pfunzo dza Yesu dzo sumbedza u pfesesa hawe nḓila ine Yehova a humbula na u ḓipfa ngayo na zwine A zwi ṱoḓa kha vhagwadameli Vhawe. * Yesu o dzumbulula Khotsi awe nga iṅwe nḓila yo khetheaho. Yesu o ri: “A vhonaho nṋe, u vhona Khotsi.” (Yohane 14:9) Yesu o edzisa Khotsi awe nga ho fhelelaho kha zwoṱhe zwe a zwi amba na u zwi ita. Ngauralo musi ri tshi vhala Bivhilini nga ha Yesu—maipfi awe a re na maanḓa na a kungaho e a a shumisa kha pfunzo yawe, u pfela hawe vhuṱungu he ha mu ita uri a fhodze vhaṅwe na he ha mu ita uri a lile—ri nga vhona zwavhuḓi zwithu zwe Yehova a vha a tshi ḓo vha o zwi amba na u zwi ita. (Mateo 7:28, 29; Marko 1:40-42; Yohane 11:32-36) Zwine Khotsi a zwi funa na nḓila dzawe zwo dzumbululwa zwavhuḓi kha maipfi na mishumo zwa Murwa. (Yohane  5:19; 8:28; 12:49, 50) Nga zwenezwo, u itela u takalelwa nga Yehova, ri fanela u thetshelesa pfunzo dza Yesu na u tevhela tsumbo yawe.—Yohane 14:23.

¹⁰ Samusi Yesu a tshi ḓivha Yehova zwavhuḓi nahone a tshi mu edzisa nga ho fhelelaho, a zwi mangadzi uri Yehova o phetha uri ri ambe na Khotsi ri tshi shumisa Murwa. Ri tshi pfesesa zwi itaho uri u amba na Yehova zwi konadzea fhedzi nga Yesu, zwino kha ri haseledze zwine maipfi a Yesu a amba zwone: “Ndi nṋe nḓila na mafhungo-ngoho na vhutshilo; a huna ane a ḓa ha Khotsi, arali á sa ḓi nga nṋe.”—Yohane 14:6.

11. (a) Ndi ngani ri tshi nga vha na vhushaka havhuḓi na Mudzimu ri tshi shumisa Yesu fhedzi? (b) Maipfi o ṅwalwaho kha Yohane 14:6 a ombedzela hani vhuimo ho khetheaho ha Yesu? (Sedzani ṱhaluso i re magumoni a siaṱari.)

¹¹ Ro no guda uri a zwi konadzei u amba na Mudzimu ri songo shumisa Yesu. Ṱhogomelani nga ho livhaho zwine zwa amba zwone kha riṋe. Yesu ndi “nḓila” ine ngayo ra nga kona u vha na vhushaka havhuḓi na Mudzimu. Ndi ngani zwo ralo? Nga u fulufhedzea u swika a tshi fa, Yesu o ṋekedza vhutshilo hawe sa tshiṱhavhelo tshi rengululaho. (Mateo 20:28) Arali ho vha hu si nga ndugiselelo ya tshirengululi, zwo vha zwi sa ḓo konadzea u ya kha Mudzimu. Tshivhi tsho bveledza tshithivheli vhukati ha vhathu na Mudzimu, ngauri Yehova ndi mukhethwa nahone a nga si vhuye a takalela tshivhi. (Yesaya 6:3; 59:2) Fhedzi tshiṱhavhelo tsha Yesu tsho bvisa tshenetsho tshithivheli; tsha ita uri ri hangwelwe tshivhi. (Vha-Heberu 10:12; 1 Yohane 1:7) Arali ra ṱanganedza ndugiselelo ya Mudzimu nga Kristo nahone ra vha na lutendo khayo, ri ḓo takalelwa nga Yehova. Yeneyo ndi yone nḓila ya khwine ya uri ri ‘pfumedzanywe na Mudzimu.’ *—Vha-Roma 5:6-11.

12. Yesu ndi “nḓila” nga muhumbulo ufhio?

 ¹² Yesu ndi “nḓila” musi zwi tshi ḓa kha thabelo. Ndi nga Yesu fhedzi hune ra nga amba na Yehova nga thabelo ri na fulufhelo ḽa uri thabelo dzashu dzi bvaho mbiluni dzi ḓo pfiwa. (1 Yohane 5:13, 14) Yesu o ri: “Na tshiné na ḓo humbela Khotsi u ḓo ní ṋea dzinani ḽanga. . . . Humbelani, ni ḓo fhiwa uri dakalo ḽaṋu ḽi ḓale.” (Yohane 16:23, 24) Nga hu pfalaho, nga dzina ḽa Yesu, ri nga amba na Yehova nga thabelo nahone ra Mu vhidza “Khotsi-ashu.” (Mateo 6:9) Yesu ndi “nḓila” na nga muṅwe muhumbulo—nga tsumbo yawe. Samusi zwo sumbedzwa mathomoni, Yesu o edzisa nga ho fhelelaho Khotsi awe. Nga zwenezwo, tsumbo ya Yesu i sumbedza nḓila ya u tshila u itela u takadza Yehova. Ngauralo, u itela u amba na Yehova, ri fanela u kanda he Yesu a kanda hone.—1 Petro 2:21.

13, 14. (a) Yesu o vha a tshi amba ngoho nga nḓila-ḓe? (b) U itela uri Yesu a vhe “mafhungo-ngoho,” o vha a tshi fanela u ita mini, nahone ndi ngani?

¹³ Tshifhinga tshoṱhe Yesu o vha tshi amba ngoho nga ha ipfi ḽa Khotsi awe ḽa vhuporofita. (Yohane 8:40, 45, 46) A ho ngo vhuya ha waniwa vhufhura mulomoni wa Yesu. (1 Petro 2:22) Na maswina awe o zwi ṱhogomela uri “u funza nḓila ya Mudzimu nga ngoho.” (Marko 12:13, 14) Naho zwo ralo, musi Yesu a tshi ri “ndi nṋe . . . mafhungo-ngoho,” o vha a sa khou sokou amba mbuno ya uri o ita uri mafhungo-ngoho a ḓivhiwe kha zwe a zwi amba, u huwelela, na u funza. U vha ha Yesu mafhungo-ngoho zwi katela zwi fhiraho ngoho ye a i amba.

¹⁴ Humbulani uri maḓanani a miṅwaha hu tshee nga phanḓa, Yehova o hevhedza vhaṅwali vha Bivhili uri vha ṅwale vhuporofita vhunzhi nga ha Messia, kana Kristo. Honovhu vhuporofita ho dzula ho amba nga ho ṱanḓavhuwaho malugana na vhutshilo hawe, vhuḓinḓa, na lufu lwawe. Zwiṅwe hafhu, Mulayo wa Mushe u na ndugiselelo dza vhuporofita, dze dza vha dzi tshi amba nga ha Messia. (Vha-Heberu 10:1) Naa Yesu o vha a tshi ḓo fulufhedzea u swika a tshi fa, u itela u ḓadzisa  zwithu zwoṱhe zwo porofitiwaho malugana nae? Ndi nga murahu ha zwenezwo fhedzi he Yehova a vha a tshi ḓo ḓisumbedza uri u Mudzimu wa vhuporofita ha ngoho. Honoho vhuḓifhinduleli vhuhulwane ho vha vhu zwanḓani zwa Yesu. Nga nḓila ye a tshila ngayo—maipfi oṱhe e a a amba na mishumo ye a i ita—Yesu o sumbedza uri ndugiselelo dza vhuporofita dzo vha dzi dza ngoho. (2 Vha-Korinta 1:20) Nga zwenezwo, Yesu o vha e “mafhungo-ngoho.” Yesu o vha “mafhungo-ngoho” nga muhumbulo wa uri ipfi ḽa Yehova ḽa vhuporofita ḽo ḓadzea musi Yesu a tshi ḓa kha ḽifhasi.—Yohane 1:17; Vha-Kolosa 2:16, 17.

15. Zwi amba mini u vha na lutendo kha Murwa, nahone u ita zwenezwo zwi livhisa ngafhi?

¹⁵ Yesu ndi “vhutshilo,” ngauri ndi nga ene fhedzi hune ra nga wana vhutshilo—“vhutshilo vhu re vhutshilo nangoho.” (1 Timotheo 6:19) Bivhili i ri: “A tendaho Murwa u na vhutshilo vhu sá fheli. A sa tendiho Murwa, vhutshilo ha nga vhu vhoni; tshawe ndi uri vhuhali ha Mudzimu vhu dzula vhú khae.” (Yohane 3:36) Zwi amba mini u vha na lutendo kha Murwa wa Mudzimu? Zwi amba uri ri na vhungoho ha uri ri nga si wane vhutshilo arali hu si nga ene. Zwiṅwe hafhu, zwi amba uri ri sumbedza lutendo lwashu nga mishumo, u bvela phanḓa ri tshi guda kha Yesu, na u ita nga hune ra nga kona ngaho u itela u tevhela pfunzo na tsumbo dzawe. (Yakobo 2:26) Nga zwenezwo, u vha na lutendo kha Murwa wa Mudzimu zwi isa vhutshiloni vhu sa fheli—vhutshiloni ha muya u sa fi ngei ṱaḓulu kha vha “sambi ḽiṱuku” ḽa Vhakriste vho ḓodzwaho nga muya na vhutshilo ho fhelelaho kha ḽifhasi ḽa paradiso kha vha “gogo ḽihulu” ḽa vha “dziṅwe nngu.”—Luka 12:32; 23:43; Ndzumbululo 7:9-17; Yohane 10:16.

16, 17. (a) Yesu u ḓo vha “vhutshilo” na kha vho faho nga nḓila-ḓe? (b) Ndi fulufhelo ḽifhio ḽine ra nga vha naḽo?

¹⁶ Hu pfi mini nga vho no faho? Yesu u dovha a vha “vhutshilo” khavho. Nga phanḓanyana a sa athu vusa khonani yawe Lazaro lufuni, Yesu o vhudza Marita, khaladzi a Lazaro a ri: “U  vuwa na vhutshilo ndi nṋe; a ntendaho u ḓo tshila naho a tshi fa.” (Yohane 11:25) Yehova o ṋea Murwa wawe “khoṋo dza lufu na vhu-dzula-vhafu,” a tshi khou mu ṋea maanḓa a u vusa vhafu. (Ndzumbululo 1:17, 18) A tshi shumisa dzenedzo khoṋo, Yesu o ṋewaho vhugala u ḓo vula gethe dza vhudzulavhafu nahone a bvisa vhoṱhe vha re henefho mavhiḓani.—Yohane 5:28, 29.

¹⁷ “Ndi nṋe nḓila na mafhungo-ngoho na vhutshilo”—nga enea mafhungo a leluwaho, Yesu o nweledza tshipikwa tsha vhutshilo hawe na vhuḓinḓa hawe kha ḽifhasi. Eneo maipfi ndi a ndeme vhukuma kha riṋe ṋamusi. Humbulani uri Yesu o bvela phanḓa na enea mafhungo nga u ri: “A huna ane a ḓa ha Khotsi, arali á sa ḓi nga nṋe.” (Yohane 14:6) Maipfi a Yesu ndi a ndeme kha riṋe ṋamusi u fana na nga tshifhinga tshe a a amba ngatsho. Ngauralo ri nga vha na fulufhelo ḽo khwaṱhaho ḽa uri arali ra tevhela Yesu, a ri nga ḓo vhuya ra xela. Ndi ene fhedzi ane a ḓo ri sumbedza nḓila i yaho ha “Khotsi.”

18. U vha mutevheli wa Yesu wa ngoho zwi katela na mini?

¹⁸ Nga ṅwambo wa mushumo wa Yesu wa ndeme na u ḓivha hawe Khotsi awe, ri na tshiitisi tshavhuḓi tsha u tevhela Murwa. Samusi ro zwi vhona kha ndima yo fhiraho, u vha mutevheli wa Yesu wa ngoho zwi katela mishumo, hu si maipfi fhedzi kana maḓipfele. U tevhela Kristo zwi katela u tshila u tendelana na pfunzo na tsumbo dzawe. (Yohane 13:15) Bugu ine na khou i vhala zwino i nga ni thusa u ita nga u ralo.

19, 20. Ndi mini zwine tshenetshi tshishumiswa tsha u guda tsha vha nazwo zwine zwa ḓo ni thusa kha vhuḓidini haṋu u itela u tevhela Kristo?

¹⁹ Kha ndima dzine dza ḓo tevhela, ri ḓo guda nga vhuronwane nga ha vhutshilo na vhuḓinḓa zwa Yesu. Dzenedzi ndima dzo khethekanywa nga zwipiḓa zwiraru. Kha tsha u thoma, ri ḓo wana manweledzo a pfaneleo dzawe na nḓila ine a ita ngayo zwithu. Tsha vhuvhili, ri ḓo ṱolisisa tsumbo yawe ya u fhisea musi a tshi huwelela na u funza. Kha tsha vhuraru, ri ḓo ṱhogomela  nḓila ye a sumbedza ngayo lufuno. U thoma nga Ndima ya 3, hu na bogisi ḽa u funza ḽi re na tshiṱoho tshine tsha ri “Ni Nga Tevhela Hani Yesu?” Maṅwalo na mbudziso zwi re khaḽo zwo itelwa u ri thusa uri ri elekanye nga ha nḓila ine ra nga edzisa ngayo Yesu nga maipfi na mishumo.

²⁰ Nga thuso ya Yehova Mudzimu, a no ngo fanela u xela, u pfa ni si na vhushaka havhuḓi na Mudzimu nga ṅwambo wa tshivhi tshe ra tshi mamela. Naho o xelelwa vhukuma, nga lufuno Yehova o rumela Murwa wawe uri a ri sumbedze nḓila ya u vha na vhushaka havhuḓi na Mudzimu. (1 Yohane 4:9, 10) U nga ri ni nga ṱuṱuwedzwa vhukuma, na u aravha kha lwonolo lufuno luhulwane nga u ṱanganedza u rambiwa nga Yesu: “Ivhani mutevheli wanga.”—Yohane 1:43, NW.