Ni Nga Wana Ngafhi Fhulufhelo Ḽa Vhukuma?

KHA ri ri watshi yaṋu yo tshinyala. Hu na vhathu vhanzhi vhane vha ri vha nga i lugisa fhedzi vhe na mavhonele o fhambanaho. Hu pfi mini arali na wana uri yeneyo watshi yo itwa nga muhura waṋu kale-kale nahone a ri a nga ni lugisela yone nga mahala. Zwi ḓo ni lelutshela u dzhia phetho ya uri ndi nnyi ane a ḓo i lugisa.

Zwino vhambedzani yeneyo watshi na fhulufhelo ḽine na vha naḽo. Arali na wana ni tshi khou xelelwa nga fhulufhelo sa vhathu vhanzhi kha zwino zwifhinga zwi konḓaho, ni nga thuswa nga nnyi? Vhathu vhanzhi vha ri vha nga ni thusa uri ni piringulule thaidzo dzine na vha nadzo. Fhedzi vha amba zwithu zwinzhi zwi sa fani zwine zwa nga ni ṱanganya ṱhoho. Ndi khwine u ṱoḓa thuso kha Musiki washu ngauri ndi ene ane a nga ri ṋea fhulufhelo ḽa vhukuma. Bivhili i ri “u tsini na muṅwe na muṅwe washu” nahone o ḓiimisela u ri thusa.​—Mishumo 17:27; 1 Petro 5:7.

U Ṱalusa Fhulufhelo Nga Nḓila Yo Ṱanḓavhuwaho

Bivhili i ṱalutshedza zwine fhulufhelo ḽa vha zwone u fhira zwine madokotela, vhorasaintsi na vhaḓivhi vha muhumbulo vha ṱalutshedza zwone. Bivhilini “fhulufhelo” zwi amba u lavhelela nga maṱo matswuku zwithu zwavhuḓi zwine zwa ḓo ḓa. Zwi amba uri fhulufhelo ndi zwithu zwivhili zwo ṱangana. Ndi u tama zwithu zwavhuḓi khathihi na u vha na tshiitisi tsha u tenda uri zwi ḓo itea. Fhulufhelo ḽi re Bivhilini a si u sokou tama zwithu zwi siho. Ḽeneḽo fhulufhelo ndi ḽa vhukuma ḽa dovha ḽa vha na vhuṱanzi.

Fhulufhelo ḽi fana lutendo nahone ḽi fanela u thewa kha vhuṱanzi, hu si u sokou tenda. (Vhahevheru 11:1) Naho zwo ralo, Bivhili i sumbedza uri lutendo na fhulufhelo zwo fhambana.​—1 Vhakorinta 13:13.

Sa tsumbo, musi ni tshi humbela thuso kha khonani yaṋu ni vha ni na fhulufhelo ḽa uri u ḓo ni thusa. Samusi khonani yaṋu o vhuya a ni thusa tshifhingani tsho fhiraho, ni vha na lutendo khae. Lutendo lwaṋu na fhulufhelo zwi a tshimbidzana na u tikedzana, fhedzi zwo fhambana. Ni nga fhulufhela hani Mudzimu nga nḓila ine na fhulufhela khonani yaṋu ngayo?

Hune Fhulufhelo Ḽa Bva Hone

Mudzimu ndi ene ane a ri fha fhulufhelo ḽa ngoho. Zwifhingani zwa Bivhili Yehova o vha a tshi vhidzwa “fhulufhelo ḽa Isiraele.” (Yeremia 14:8) Fhulufhelo ḽe Vhaisiraele vha vha vhe naḽo ḽo vha ḽi tshi bva khae. Nga zwenezwo, o vha e fhulufhelo ḽavho. Fhulufhelo ḽe vha vha vhe naḽo ho vha hu si u sokou tama zwiṅwe zwithu. Ḽenelo fhulufhelo ḽo vha ḽi ḽa vhukuma ngauri vho vha vha tshi nga ḓitika nga Mudzimu nga ho fhelelaho. Nga tshifhinga tshilapfu tsha musi vhe vhathu vhawe, o vha a tshi dzula a tshi ita zwe a vha fhulufhedzisa. Yoshua murangaphanḓa wavho o vha vhudza a ri: “Ni a zwi ḓivha zwavhuḓi . . . uri a hu na na tshithu na tshithihi tshe tsha si itee kha zwithu zwoṱhe zwavhuḓi zwe Yehova Mudzimu waṋu a zwi fhulufhedzisa.”​—Yoshua 23:14.

Na ṋamusi ri kha ḓi vha na tshenetsho tshiitisi tsha u fhulufhela uri Mudzimu u ḓo ita zwe a fhulufhedzisa. Bivhilini ri vhala nga ha zwithu zwinzhi zwe Mudzimu a zwi fhulufhedzisa na nḓila ye a zwi ita ngayo. Nga zwiṅwe zwifhinga, zwe Mudzimu a zwi fhulufhedzisa zwo vha zwi tshi ṅwalwa u nga zwo no itea ngauri ho vha hu na vhungoho ha uri zwi ḓo itea.

Ndi ngazwo ri tshi nga amba uri Bivhili ndi bugu i ṋeaho fhulufhelo. Musi ni tshi vhala Bivhili ni ḓo zwi vhona uri ni nga ḓitika nga Mudzimu nahone zwenezwi zwi ḓo ita uri fhulufhelo ḽaṋu kha zwe Mudzimu a zwi fhulufhedzisa ḽi khwaṱhe. Muapostola Paulo o ṅwala a ri: “Zwithu zwoṱhe zwo ṅwaliwaho kale zwo ṅwalelwa u ri funza, uri nga u konḓelela hashu na nga u khuthadzwa nga Maṅwalo ri vhe na fhulufhelo.”​—Vharoma 15:4.

Mudzimu U Ri Ṋea Fhulufhelo Ḽifhio?

U vha na fhulufhelo zwi a ṱoḓea nga maanḓa musi ro felwa nga muthu ane a vha tsinisa na riṋe. Vhathu vhanzhi vha a fhulufhuwa musi ho bvelela lufu. Ri nga ḓipfa nga yeneyo nḓila ngauri a hu na ane a nga shavha lufu nahone a ri koni u vusa vho faho. Ndi ngazwo Bivhili i tshi ri lufu ndi “swina ḽa u fhedza.”​—1 Vhakorinta 15:26.

Ndi mini zwine zwa nga ri ṋea fhulufhelo musi ro felwa? Luṅwalo lune ra kha ḓi bva u amba nga halwo lu ri ḽeneḽo swina ‘ḽi ḓo fheliswa.’ Maanḓa ane Yehova Mudzimu a vha nao a fhira a lufu. Ri zwi ḓivha hani? Bivhili i ṱalusa vhuimo ha ṱahe ha musi Mudzimu a tshi shumisa maanḓa awe u vusa vhathu vho faho.

Sa tsumbo, Yehova o ṋea murwa wawe maanḓa a u vusa Lazaro naho o fhedza maḓuvha maṋa o fa. Yesu ho ngo zwi ita tshiphirini, fhedzi o zwi ita vhathu vhoṱhe vha tshi zwi vhona.​—Yohane 11:38-48, 53; 12:9, 10.

Ni nga ḓivhudzisa uri: ‘Ndi ngani vhathu vho vuswa vhafuni? Naa vhenevho vhathu a vho ngo vha vhalala vha dovha vha fa?’ Ndi ngoho uri vho dovha vha fa. Fhedzi zwine Bivhili ya amba nga ha u vuswa ha vhafu zwi ri fha zwiitisi zwavhuḓi zwa u tenda uri vho faho vha ḓo dovha vha tshila. Zwi ri fha fhulufhelo ḽa ngoho.

Yesu o ri: “U vuwa na vhutshilo ndi nṋe.” (Yohane 11:25) Yehova u ḓo ṋea Yesu maanḓa a u vusa vhafu kha ḽifhasi ḽoṱhe. Yesu o ri: “Hu ḓa tshifhinga tshine vhoṱhe vha re mavhiḓani vha ḓo pfa ipfi ḽawe vha bva.” (Yohane 5:28, 29) Vhafu vhoṱhe vho lavhelela u vuswa vha tshila pharadisoni kha ḽifhasi.

Muporofita Yesaya o ṱalusa u vuswa ha Vhafu nga haya maipfi avhuḓi. O ri: “Vhafu vhaṋu vha ḓo tshila. Zwitumbu zwanga zwi ḓo vuwa. Vuwani ni takale, inwi no dzulaho buseni! Ngauri ṅwando waṋu u nga ṅwando wa nga matsheloni, ḽifhasi ḽi ḓo ita uri vha re mavhiḓani vha tshile.”​—Yesaya 26:19.

Zwine Bivhili ya amba zwi a ri khuthadza. Ri nga vha na vhungoho ha uri vhoṱhe vho faho vho tsireledzea nahone vha ḓo vuswa ngauri Mudzimu Ramaanḓaoṱhe u humbula muṅwe na muṅwe wavho. A hu na ane a ḓo mu hangwa. (Luka 20:37, 38) Hu si kale vha ḓo dovha vha tshila vha vhuya shangoni, vha ṱanganedzwa u fana na musi muṱa u tshi ṱanganedza ṅwana wa lutshetshe musi a tshi bebiwa. Ngauralo, na vho faho vha nga dovha vha tshila.

Mudzimu U Ri Fhulufhedzisa Mini?

Paulo u ri funza uri u vha na fhulufhelo ndi zwa ndeme. O amba uri fhulufhelo ḽi nga gondolo ḽine ḽa vha tshipiḓa tsha ndeme tsha zwiambaro zwa u ḓitsireledza nndwani zwi bvaho ha Mudzimu. (1 Vhathesalonika 5:8) Ndi ngani fhulufhelo o ḽi fanyisa na gondolo? Zwifhingani zwa Bivhili swole ḽo vha ḽi tshi ambara gondolo ḽa tsimbi musi ḽi tshi ya nndwani. Ḽeneḽo gondolo ḽo vha ḽi tshi ambarwa nṱha ha muṅadzi wa labi ḽi suvhelelaho. Ḽeneḽo gondolo ḽo vha ḽi tshi tsireledza swole uri ḽi si huvhale ṱhoho lune ḽa nga fa. Paulo o vha a khou ri funza mini? Samusi gondolo ḽi tshi tsireledza ṱhoho, fhulufhelo ḽi tsireledza muhumbulo kana nḓila ine ra humbula ngayo. Arali ni tshi fhulufhela zwe Mudzimu a ri fhulufhedzisa, zwi ḓo ita uri mbilu yaṋu i rule naho ni na dzithaidzo. Roṱhe ri ṱoḓa gondolo ḽo raloho uri ḽi ri tsireledze.

Paulo o shumisa tshiṅwe tshifanyiso u sumbedza uri fhulufhelo ndi ḽa ndeme. O ri: “Zwine ra zwi fhulufhela ndi thikho ya vhutshilo hashu, zwi ḓo itea, zwo khwaṱhisedzwa.” (Vhahevheru 6:19) Paulo o vha o no ponyoka u kwashetshelwa nga tshikepe lu fhiraho luthihi nahone a tshi zwi ḓivha uri thikho ndi ya ndeme lungafhani. Musi vhatshimbidzi vha tshikepe vha tshi ṱangana na maḓumbu lwanzheni, vho vha vha tshi posa thikho maḓini. Thikho yo vha i tshi ita uri tshikepe tshi si ye ngeno na ngei musi hu na maḓumbu tsha rwana na matombo.

Arali ri tshi tenda uri zwe Mudzimu a fhulufhedzisa ‘zwi ḓo itea na uri zwo khwaṱhisedzwa’ u fana na thikho, zwi nga ri thusa u konḓelela thaidzo dza tshino tshifhinga. Yehova u fhulufhedzisa uri hu si kale vhathu a vha tsha ḓo tambula nga dzinndwa, vhuvemu, vhuṱungu na lufu. (Sedzani bogisi kha siaṱari 10) Ḽeneḽo fhulufhelo ḽi nga ri tsireledza nahone ḽa ri fha nungo dzine ra dzi ṱoḓa uri ri thetshelese Mudzimu, ri si edzise vhathu vha shango ḽino.

Yehova u ṱoḓa uri na inwi ni vhe na ḽeneḽi fhulufhelo. U ṱoḓa ni tshi vha na vhutshilo vhu takadzaho nahone u ṱoḓa “vhathu vhoṱhe vha tshi tshidzwa.” Ri nga tshidzwa hani? Tsha u thoma, muṅwe na muṅwe u tea “u vha na nḓivho yo teaho ya ngoho.” (1 Timotheo 2:4) Ri ni ṱuṱuwedza uri ni gude ngoho ya Ipfi ḽa Mudzimu. Zwine Mudzimu a ni fhulufhedzisa zwone zwi fhira zwine vhathu vha nga ni fhulufhedzisa zwone.

Arali ni na ḽeneḽi fhulufhelo a ni nga kulei nungo ngauri Mudzimu u ḓo ni fha nungo dzine na dzi ṱoḓa uri ni swikelele zwipikwa zwine na nga vha no ḓivhetshela zwone zwi tshimbidzanaho na zwine Mudzimu a zwi funa. (2 Vhakorinta 4:7; Vhafilipi 4:13) Roṱhe ri ṱoḓa u vha na fhulufhelo ḽo raliho. Arali no vha ni tshi khou ṱoḓa zwithu zwine na nga zwi fhulufhela, ni nga zwi wana.

[Bogisi/Tshifanyiso]

Zwi Itaho Uri Ri Vhe Na Fhulufhelo

Haya Maṅwalo a nga khwaṱhisa fhulufhelo ḽaṋu:

▪ Mudzimu u ri fhulufhedzisa vhumatshelo vhu takadzaho.

Ipfi ḽawe ḽi ri vhudza uri ḽifhasi ḽi ḓo vha pharadiso ine ya ḓo dzulwa nga vhathu vho takalaho vha re na vhuthihi.​—Phisalema 37:11, 29; Yesaya 25:8; Nzumbululo 21:3, 4.

▪ Mudzimu ha zwifhi.

U vhenga mazwifhi a mifuda yoṱhe. A zwi konadzei uri Yehova a zwifhe ngauri u dzula e mukhethwa kana a sa solei.​—Mirero 6:16-19; Yesaya 6:2, 3; Tito 1:2; Vhahevheru 6:18.

▪ A hu na muthu a re na maanḓa u fana na Mudzimu.

Yehova ndi Ramaanḓaoṱhe e eṱhe. A hu na tshine tsha nga mu thivhela u ita zwe a fhulufhedzisa.​—Ekisoda 15:11; Yesaya 40:25, 26.

▪ Mudzimu u ṱoḓa uri ni tshile tshoṱhe.

​—Yohane 3:16; 1 Timotheo 2:3, 4.

▪ Mudzimu u fhulufhela uri ri ḓo mu thetshelesa.

Ha sedzesi vhukhakhi hashu na u kundelwa hashu, fhedzi u sedzesa zwithu zwavhuḓi zwine ra zwi ita na u ḓidina hashu. (Phisalema 103:12-14; 130:3; Vhahevheru 6:10) U fhulufhela uri ri ḓo ita zwo lugaho nahone u a takala musi ri tshi zwi ita.​—Mirero 27:11.

▪ Mudzimu u fhulufhedzisa uri u ḓo ni thusa u swikelela zwipikwa zwine zwa mu takadza.

Vhashumeli vhawe a vha tei u ḓipfa u nga a hu na ane a nga vha thusa. Mudzimu u ri fha muya mukhethwa nga mbilu yawe yoṱhe uri u ri thuse nahone wonoyo muya a u balelwi nga tshithu.​—Vhafilipi 4:13.

▪ A ni nga ḓisoli nge na fhulufhela Mudzimu.

Ni nga ḓitika nga Mudzimu ngauri u a fhulufhedzea, ha nga litshi u ita zwe a fhulufhedzisa.​—Phisalema 25:3.

[Tshifanyiso]

Samusi gondolo ḽi tshi tsireledza ṱhoho na fhulufhelo ḽi tsireledza muhumbulo

[Tshifanyiso]

Samusi thikho i tshi ita uri tshikepe tshi si ye ngeno na ngei na fhulufhelo ḽo khwaṱhaho ḽi nga ita uri ri konḓelele milingo

[Ṱhaluso ya Vhubvo ha Tshifanyiso]

Courtesy René Seindal/Su concessione del Museo Archeologico Regionale A. Salinas di Palermo