Musi ri tshi guda nga ho engedzeaho nga ha pfaneleo dza muṅwe muthu, zwi ita uri ri mu ḓivhe khwine nahone zwenezwo zwi nga khwaṱhisa vhushaka hashu. Nga hu fanaho, musi ri tshi guda nga ha pfaneleo dza Yehova nga ho engedzeaho, ri ḓo kona u ḓivha nga vhuḓalo uri u hani nahone zwenezwo zwi ḓo khwaṱhisa vhushaka hashu nae. Kha pfeneleo dzoṱhe dzine Mudzimu a vha nadzo, pfaneleo nṋa dzine dza vha: maanḓa awe, vhuṱali, khaṱulo yo teaho na lufuno ndi dzone dzi mangadzaho.

“Yawee, Muṋe wanga Yehova ndi Iwe we wa ita ḽiṱaḓulu na ḽifhasi nga maanḓa au mahulu.” —YEREMIA 32:17.

Uri Mudzimu u na maanḓa zwi vhonala kha tsiko yawe. Sa tsumbo, ndi mini zwine na zwi pfa musi no ima nnḓa ḓuvhani nga masiari? Vhududo vhu bvaho kha ḓuvha. Dzenedzo ndi mbuyelo dza maanḓa a Yehova a tsiko. Ḓuvha ḽi na maanḓa mangafhani? Hu ambiwa uri kha mbilu yaḽo, mufhiso waḽo u swika kha vho 15 000 000°C. Kha muthethe muṅwe na muṅwe, ḓuvha ḽi bvisa mufhiso une wa nga lingana na wa muthuthubo wa bomo dza nyuklia dza dzimilioni.

Naho zwo ralo, kha ṋaledzi dza dzimilioni dzi sa vhalei dzine dza vha hone, nnzhi dza hone ndi khulwane kha ḓuvha. Vhorasaintsi vha humbulela uri iṅwe ya ṋaledzi khulwanesa ine ya pfi UY Scuti ndi khulwane lune ḓuvha ḽi nga dzhena lwa 1 700. Arali UY Scuti ya nga dzula he ḓuvha ḽashu ḽa dzula hone, i nga tibedza pulanete nṋa dzine dza vha: Mercury, Venus, Earth, Mars nahone ya dovha ya tibedza na tshipiḓa tsha Jupiter. Zwenezwi zwi nga ri thusa u pfesesa khwine zwo ambiwaho nga Yeremia  a tshi ri Yehova Mudzimu o ita fhethu hoṱhe nga maanḓa awe mahulu.

Maanḓa a Mudzimu a ri vhuyedza hani? Vhutshilo hashu vhu ḓitika nga zwithu zwe Mudzimu a zwi sika zwi ngaho sa ḓuvha u katela na zwithu zwoṱhe zwi akhamadzaho zwi re kha ḽifhasi. Zwiṅwe hafhu, Mudzimu u shumisa maanḓa awe u itela u vhuyedza muthu muṅwe na muṅwe. Nga nḓila-ḓe? Tshifhingani tsha kale, Mudzimu o ṋea Yesu maanḓa uri a ite mishumo ya vhuṱolo. Ri vhala uri: “Vho pofulaho vha khou vhona, vho holefhalaho vha vho tshimbila, vha mapele vha khou fhodzwa, vho dzingaho nḓevhe vha vho pfa, vhafu vha khou vuswa.” (Mateo 11:5) Hu pfi mini nga ṋamusi? Bivhili i ri: “O netaho u mu ṋea maanḓa,” ya dovha ya ri: “Vho fulufhedzaho Yehova vha wana maanḓa maswa.” (Yesaya 40:29, 31) Mudzimu a nga ri ṋea “maanḓa a fhiraho o ḓoweleaho” uri ri kona u kunda na u sedzana na milingo. (2 Vhakorinta 4:7) Naa a ni ḓipfi ni tshi ṱoḓa u sendela tsini na Mudzimu ane a shumisa maanḓa awe a sa gumi nga lufuno u itela u ri vhuyedza?

“Zwe wa zwi ita zwo anda hani, Yehova! Zwoṱhe wo zwi shuma nga vhuṱali.”—PSALME YA 104:24.

U bvela phanḓa ri tshi guda nga ha zwithu zwe Mudzimu a zwi sika, zwi ita uri ri dzule ri tshi akhamadzwa nga vhuṱali vhune a vha naho. Vhaṅwe vhorasaintsi vha guda nga ha nḓila ye Yehova a sika ngayo zwithu nahone vha shumisa zwine vha zwi vhona kha tsiko u itela u khwinisa zwithu zwine vha zwi bveledza. Vha nga edzisela tsiko vha tshi ita zwithu zwiṱuku zwi ngaho sa guḽuu u swika kha zwithu zwihulwane zwi ngaho sa mabufho.

Vhuṱali ha Mudzimu vhu vhonala nga ho engedzeaho kha muvhili wa muthu. Sa tsumbo, ṱhogomelani nḓila ine ṅwana a vhumbea ngayo. Zwi thoma musi sele ya kumba ya mufumakadzi i tshi ṱangana na mbeu ya munna kana sperm zwa vha sele nthihi i re na zwidodombedzwa zwoṱhe zwa genetics zwine zwa ṱoḓea. Yeneyo sele i a fhandekana ya vha sele nnzhi dzine dza vhonala dzi tshi fana. Fhedzi nga tshifhinga tsho teaho, dzenedzo sele dzi a thoma u vhumbea nga nḓila dzo fhamba fhambanaho, zwa ita uri hu vha na sele dza maḓana dzi sa fani, dzi ngaho sele dzi vhumbaho malofha, tsinga na dzi vhumbaho marambo. Hu si kale, miraḓo ine ya shuma muvhilini i thoma u vhumbea nahone ya thoma u shuma. Nga miṅwedzi ya ṱahe fhedzi, yeneiḽa sele ya u thoma i mbo ḓi vha lushie lwo vhumbwaho nga sele dza dzibilioni. Vhuṱali vhune ha vhonala kha tsiko yo raloho, vhu ita uri vhathu vhanzhi vha tendelane na muṅwali wa Bivhili we a ri: “Ndi a U livhuha nge wa mbumba lwa vhuṱolo.”—Psalme ya 139:14.

Vhuṱali ha Mudzimu vhu ri vhuyedza hani? Musiki washu u a ḓivha zwine ra zwi ṱoḓa u itela uri ri takale. Samusi a tshi pfesesa na u vha na nḓivho khulwane, u ri ṋea vhulivhisi ha vhuṱali vhu bvaho Ipfini ḽawe Bivhili. Sa tsumbo, i ri ṱuṱuwedza uri: “Bvelani phanḓa ni tshi . . . hangwelana nga mbilu yoṱhe.” (Vhakolosa 3:13) Naa honovhu ndi vhulivhisi ha vhuṱali? Ee. Madokotela vho wanulusa uri u hangwela zwi nga khwinisa nḓila ine muthu a eḓela ngayo na u thusa u fhungudza mutsiko wa  malofha. Zwi nga dovha zwa thusa u fhungudza thaidzo ya u vha na mutsiko na dziṅwe thaidzo dza mutakalo. Mudzimu u tou nga khonani yo ṱalifhaho, ine ya dzula i tshi ṱoḓa u ri ṋea thuso na vhulivhisi vhu vhuedzaho. (2 Timotheo 3:16, 17) Naa ni nga si ṱoḓe u vha na khonani yo raloho?

“Yehova u funa khaṱhulo yo teaho.” —PSALME YA 37:28, NW.

Mudzimu u dzula a tshi ita zwo lugaho. Ngoho ndi ya uri, “Mudzimu u kule na zwivhi; Mukonazwoṱhe ha khakhi.” (Yobo 34:10) U dzula a tshi haṱula nga nḓila yo teaho, samusi na mupsalema o amba nae a ri: “U vhusa dzitshakha nga u lulama.” (Psalme ya 67:4) Nga nṱhani ha uri “Yehova . . . u vhona zwi re mbiluni,” a hu na muthu ane a nga mu hoya, fhedzi u dzula a tshi vhona ngoho na u dzula a tshi haṱula nga nḓila yo teaho. (1 Samuele 16:7) Zwiṅwe hafhu, Mudzimu u a vhona u sa fhulufhedzea hu re hone kha ḽifhasi na musi hu tshi haṱulwa nga nḓila i songo teaho, nahone o fhulufhedzisa uri hu si kale vhavhi vha ḓo “lovha shangoni.”—Mirero 2:22.

Naho zwo ralo, Mudzimu a si muhaṱuli a re na tshiṱuhu we a ḓiimisela u pfisa vhuṱungu nga u ṱavhanya. U a khathutshela musi zwo tea. Bivhili i ri: “Yehova u a khathutshela na u pfela vhuṱungu,” u katela na kha vhathu vhavhi arali vha rembuluwa zwi tshi bva mbiluni. Naa zwenezwo a si u sumbedza u haṱula nga nḓila yo teaho?—Psalme ya 103:8, NW; 2 Petro 3:9.

Musi Mudzimu a tshi haṱula nga nḓila yo teaho zwi ri vhuyedza hani? Muapostola Petro o ri: “Mudzimu ha ṱaluli, fhedzi kha tshaka dzoṱhe muthu ane a mu ofha nahone a ita zwo lugaho U a mu ṱanganedza.” (Mishumo 10:34, 35) Ri a vhuyelwa musi Mudzimu a tshi haṱula nga nḓila yo teaho, ngauri ha sumbedzi tshiṱalula kana u dzhia vhaṅwe vhathu vhe vha ndeme u fhira vhaṅwe. A nga ri ṱanganedza nahone ra vha vhashumeli vhawe hu sa londwi uri ri bva kha lushaka lufhio, shango, uri ro funzea u swika ngafhi, kana uri ri na vhuimo vhufhio.

Mudzimu o ri ṋea luvalo ngauri u ṱoḓa ri tshi pfesesa na u vhuyelwa nga nḓila ine a haṱula ngayo. Maṅwalo a sumbedza uri luvalo ndi ‘mulayo wo  ṅwalwaho mbiluni dzashu,’ une wa “ṱanzielela” uri vhuḓifari hashu ndi havhuḓi kana a si havhuḓi. (Vharoma 2:15) Ri vhuyelwa hani? Arali luvalo lwashu lwo gudiswa zwavhuḓi, lu nga ri ṱuṱuwedza uri ri iledze zwithu zwi si zwavhuḓi kana u iledza u haṱula nga nḓila i songo teaho. Nahone arali ra ita vhukhakhi, lu nga ita uri ri rembuluwe, ri lugise vhukhakhi hashu. Nga ngoho, u pfesesa nga vhuḓalo nḓila ine Mudzimu a haṱula ngayo zwi a ri thusa na u ri sendedza tsini hawe!

“Mudzimu ndi lufuno.”—1 YOHANE 4:8.

Mudzimu u a sumbedza maanḓa, vhuṱali, nahone u haṱula nga nḓila yo teaho, fhedzi Bivhili a i ambi uri Mudzimu ndi maanḓa, vhuṱali, kana uri ndi khaṱhulo yo teaho. I amba uri Mudzimu ndi lufuno. Ndi ngani? Ndi ngauri maanḓa awe a ita uri a dzhie vhukando nahone khaṱulo yawe yo teaho na vhuṱali zwi ita uri a ite zwithu nga nḓila yo teaho. Fhedzi lufuno lwawe lu mu ṱuṱuwedza uri a dzhie vhukando. Zwoṱhe zwine a ita zwi ṱuṱuwedzwa nga lufuno.

Naho Yehova o vha a sa shayi tshithu, nga nṱhani ha lufuno lwawe o sika zwivhumbwa zwo ṱalifhaho, ṱaḓulu na kha ḽifhasi, zwine zwa vhuyelwa nga lufuno lwawe. O lugiselela ḽifhasi uri ḽi vhe haya ha vhathu nga nṱhani ha uri ha funi u vhuyedza ene muṋe fhedzi. Nahone u bvela phanḓa na u sumbedza vhathu vhoṱhe lufuno nga u “ṱavhisela ḓuvha ḽawe vhavhi na vhavhuya na u nisela mvula vho lugaho na vha songo lugaho.”—Mateo 5:45.

Zwiṅwe hafhu, “Yehova u na lufuno luhulu na khathutshelo.” (Yakobo 5:11) U sumbedza lufuno kha vhane vha dzhia vhukando u itela u sumbedza uri vha ṱoḓa u mu ḓivha na u sendela tsini nae. Mudzimu u vhona vhenevho vhathu nga muthihi nga muthihi. Zwavhuḓi vhuḓi, “[u na ndavha na inwi].”—1 Petro 5:7.

Lufuno lwa Mudzimu lu ri vhuyedza hani? Ri ḓiphina nga u vhona lunako lwa musi ḓuvha ḽi tshi kovhela. Ri a takala musi ri tshi pfa lutshetshe lu tshi sea. Ri ḓiphina nga lufuno lune lwa sumbedzwa nga shaka ḽa tsini. Zwenezwi zwi nga vha zwi si zwithu zwa nṱha, fhedzi zwi kwama vhutshilo hashu.

U rabela ndi iṅwe nḓila ine ra vhuyelwa ngayo nga lufuno lwa Mudzimu. Bivhili i ri ṱuṱuwedza uri: “Ni songo vhilaela nga tshithu na tshithihi, fhedzi zwoṱhe zwine na zwi ṱoḓa ni humbele Mudzimu nga thabelo khathihi na u livhuha.” Sa khotsi a re na lufuno, u ṱoḓa ri tshi mu humbela thuso musi hu na zwithu zwine zwa ri vhilaedzisa vhukuma. Musi ri tshi ita ngauralo, Yehova u fhulufhedzisa uri u ḓo ri ṋea “mulalo wa Mudzimu une wa fhira u ṱalukanya hoṱhe.”—Vhafilipi 4:6, 7.

Naa yeneyi khaseledzo i ambaho nga ha pfaneleo dza Mudzimu—dzi ngaho maanḓa, vhuṱali, khaṱulo yo teaho na lufuno—yo ni thusa u pfesesa uri Mudzimu u hani? U itela u guda zwo engedzeaho, ri ni ramba uri ni gude nga ha zwe Mudzimu a zwi ita na zwine a ḓo zwi ita u itela u ni vhuyedza.