1-2. Ri tea u dzhia hani milingo u ya nga Mateo 5:11?

YESU o fhulufhedzisa vhatevheli vhawe uri vha ḓo takala vhukuma. O dovha a sevha vhane vha mu funa uri vho vha vha tshi ḓo sedzana na milingo. (Mat. 10:22, 23; Luka 6:20-23) Ri a takala nge ra vha vhafunziwa vha Kristo. Fhedzi ri ḓipfa hani arali mashaka ashu vha tshi ri thivhela u shumela Yehova kana arali mivhuso i tshi ri tovhola? Kana musi vhane ra dzhena navho tshikolo kana vhane ra shuma navho vha tshi ri kombetshedza u ita zwithu zwo khakheaho? Ri nga vhilaela musi ri tshi humbula zwithu zwo raloho.

² Vhathu vhanzhi a vha dzhii uri u tovholwa zwi nga vha ḓisela dakalo. Fhedzi Ipfi ḽa Mudzimu ḽi ri vhudza uri ri takale. Sa tsumbo, mufunziwa Yakobo o ri vhudza uri ri songo kulea nungo musi ri tshi sedzana na milingo, fhedzi ri takale. (Yak. 1:2, 12) Na Yesu o ri vhudza uri ri takale musi ri tshi tovholwa. (Vhalani Mateo 5:11.) Ri nga dzula hani ro takala naho ro sedzana na milingo? Ri nga guda zwinzhi nga u vhala maipfi a si gathi e Yakobo a a ṅwalela Vhakriste vha u thoma. Ri ḓo thoma nga u amba nga ha thaidzo dze vhenevho Vhakriste vha vha vho sedzana nadzo.

3. Ho itea mini musi Yakobo a tshi kha ḓi bva u vha mufunziwa wa Yesu?

³ Musi Yakobo murathu wa Yesu a tshi kha ḓi tou bva u vha mufunziwa, Vhakriste vho thoma u tovholwa henefho Yerusalema. (Mish. 1:14; 5:17, 18) Nahone musi mufunziwa Stefano a tshi vhulawa, Vhakriste vhanzhi vho shavha kha wonoyo muḓi nahone “vha balangana vha ya madzinguni a Yudea na Samaria,”  vha swika Kipiro na Antiokia. (Mish. 7:58–8:1; 11:19) Vhafunziwa vho ṱangana na thaidzo nnzhi. Naho zwo ralo, vho ḓivhadza mafhungo maḓifha hoṱhe-hoṱhe he vha ya hone nahone vha thusa u thoma zwivhidzo henefho he vha swika hone. (1 Pet. 1:1) Fhedzi zwifhinga zwi konḓaho zwo vha zwi kha ḓi vha phanḓa.

4. Ndi ifhio miṅwe milingo ye Vhakriste vha u thoma vha ṱangana nayo?

⁴ Vhakriste vha u thoma vho ṱangana na milingo minzhi. Sa tsumbo, nga vho 50 C.E., Klaudio muvhusi wa Roma o vhudza Vhayuda vhoṱhe uri vha ṱuwe Roma. Nga zwenezwo, Vhayuda vhe vha vha Vhakriste vho kombetshedzea u sia mahaya avho vha ya u dzula huṅwe. (Mish. 18:1-3) Muapostola Paulo o ṅwala nga vho 61 C.E. uri Vhakriste vhahawe vho semiwa phanḓa ha vhathu, vha dzheniswa dzidzhele na u dzhielwa thundu dzavho. (Vhahev. 10:32-34) Nahone vhaṅwe Vhakriste vho vha vhe na thaidzo ya vhashai na u lwala u fana na vhaṅwe vhathu.—Vharoma 15:26; Vhafil. 2:25-27.

5. Ri ḓo fhindula mbudziso dzifhio?

⁵ Musi Yakobo a sa athu u ṅwala vhurifhi hawe nga phanḓa ha 62 C.E., o vha a tshi ḓivha milingo ye vhahawe vha vha vha tshi khou ṱangana nayo. Yehova o livhisa Yakobo uri a ṅwalele vhenevho Vhakriste nyeletshedzo ye ya vha i tshi ḓo vha thusa uri vha dzule vho takala naho vho sedzana na milingo. Kha ri ṱolisise vhurifhi ha Yakobo nahone ri fhindule mbudziso dzi tevhelaho: Dakalo ḽe Yakobo a ṅwala nga haḽo ndi mini? Ndi mini tshine tsha nga ita uri Mukriste a si tsha takala? Vhuṱali, lutendo na tshivhindi zwi nga ri thusa hani uri ri dzule ro takala naho ri tshi nga vha ro sedzana na milingo?

6. U ya nga Luka 6:22, 23, ndi ngani Mukriste a tshi nga takala naho o sedzana na milingo?

⁶ Vhaṅwe vhathu vha nga humbula uri vha nga takala arali mutakalo wavho u wavhuḓi, vhe na tshelede nnzhi nahone muṱani wavho hu na mulalo. Fhedzi dakalo ḽine Yakobo a khou amba nga haḽo ḽi bveledzwa nga muya mukhethwa wa Mudzimu nahone ri a takala hu sa londwi zwine zwa khou itea vhutshiloni hashu. (Vhagal. 5:22) Mukriste u a takala vhukuma arali a tshi ḓivha uri u khou takadza Yehova na uri u khou edzisa Yesu. (Vhalani Luka 6:22, 23; Vhakol. 1:10, 11) Dakalo ḽashu ḽi nga fanyiswa na khavhu ya luvhone lune lwa pfi lammba. Naho hu na mvula kana muya, yeneyo khavhu i dzula i tshi khou duga ngauri i vha yo tsireledzwa. Na riṋe ri nga dzula ro takala hu sa londwi zwine zwa khou itea vhutshiloni hashu. Naho ri tshi nga lwala kana ra si vhe na tshelede, dakalo ḽashu a ḽi nga fheli. Ri ḓo ḓi dzula ro takala naho mashaka ashu kana vhaṅwe vha tshi nga ri pikisa na u ita uri ri si takale. Milingo ine ra nga sedzana nayo nga nṱhani ha lutendo lwashu, i khwaṱhisedza uri ri vhafunziwa vha Kristo vha ngoho. (Mat. 10:22; 24:9; Yoh. 15:20) Ndi ngazwo Yakobo o ṅwala uri: “Vhahashu, ni takale musi ni tshi sedzana na milingo yo fhambananaho.”—Yak. 1:2.

7-8. Ndi ngani lutendo lwashu lu tshi khwaṱha musi ri tshi lingwa?

⁷ Yakobo u bula zwiṅwe zwine zwa ita uri Vhakriste vha konḓelele milingo. U ri: “U lingwa haṋu lutendo nga yeneyi nḓila zwi ḓo ita uri ni kone u konḓelela.” (Yak. 1:3) Milingo i nga fanyiswa na mulilo une wa shumiselwa u khwaṱhisa tsimbi. Musi yeneyo tsimbi i tshi fhiswa ya dovha ya fhodziswa nga u longwa maḓini, i a khwaṱha. Nga zwenezwo, lutendo lwashu lu a khwaṱha musi ri tshi konḓelela milingo. Ndi ngazwo Yakobo o ṅwala a ri: “Itani uri u konḓelela hu khunyeledze mushumo waho, uri ni vhe vho fhelelaho, ni sa solei kha zwithu zwoṱhe.” (Yak. 1:4) Musi ri tshi vhona uri milingo ine ra sedzana nayo i khwaṱhisa lutendo lwashu, ndi hone ri tshi kona u i konḓelela ro takala.

⁸ Yakobo u dovha a ri sumbedza zwiṅwe zwithu kha vhurifhi hawe, zwine zwa nga ita uri ri si tsha takala. Zwenezwo ndi zwifhio nahone ri nga zwi kunda hani?

9. Ndi ngani ri tshi tea u vha na vhuṱali?

⁹ Tshine tsha nga ita uri ri si tsha takala: U sa ḓivha zwine ra tea u ita. Musi ri na thaidzo ri tea u humbela Yehova uri a ri thuse u ita phetho dzine dza ḓo mu takadza, dza thusa vhahashu na u ri thusa u dzula ri tshi fhulufhedzea kha Yehova. (Yer. 10:23) Ri ṱoḓa vhuṱali uri ri ḓivhe zwine ra tea u ita na zwine ra tea u zwi amba kha vhane vha ri pikisa. Arali ra sa ḓivha  zwine ra tea u ita, ri nga kulea nungo nahone ra ṱavhanya ra xelelwa nga dakalo.

10. U ya nga Yakobo 1:5, ri tea u ita mini uri ri wane vhuṱali?

¹⁰ Tshine ra nga ita uri ri dzule ro takala: Ri tea u humbela Yehova uri a ri ṋee vhuṱali. Uri ri kone u konḓelela milingo yashu ro takala, ri tea u thoma nga u humbela Yehova nga thabelo uri a ri ṋee vhuṱali vhune ha ṱoḓea uri ri ite phetho dzavhuḓi. (Vhalani Yakobo 1:5.) Ri tea u ita mini arali ra vhona u nga Yehova ha ṱavhanyi u fhindula thabelo yashu? Yakobo uri ri tea u ‘dzula ri tshi humbela’ Mudzimu. Yehova ha dinalei musi ri tshi dzula ri tshi mu humbela vhuṱali. Ha nga ri sinyutsheli. Khotsi ashu wa ṱaḓulu ‘u ri ṋea nga mbilu yoṱhe’ musi ri tshi humbela vhuṱali ha u konḓelela musi ri tshi lingwa. (Ps. 25:12, 13) U a vhona thaidzo dzashu nahone zwi a mu vhavha musi ri tshi tambula. O ḓiimisela u ri thusa musi ri tshi lingwa. Zwenezwi zwi ita uri ri takale. Fhedzi Yehova u ri ṋea hani vhuṱali?

11. Ndi zwifhio zwiṅwe zwine ra tea u zwi ita uri ri wane vhuṱali?

¹¹ Yehova u ri fha vhuṱali a tshi shumisa Ipfi ḽawe. (Mir. 2:6) Ri fanela u guda Bivhili na khandiso dzine dza i ṱalutshedza uri ri wane honoho vhuṱali. Ri tea u ita zwo engedzeaho uri ri vhu wane, hu si u sokou guda Bivhili fhedzi. Ri tea u ita zwine Bivhili ya ri vhudza zwone. Yakobo o ṅwala a ri: “Ivhani vhaiti vha zwine ipfi ḽa amba zwone, ni songo vha vhapfi fhedzi.” (Yak. 1:22) Musi ri tshi shumisa nyeletshedzo ya Mudzimu, ri vha na mulalo na vhaṅwe, ra humbulela na u khathutshela. (Yak. 3:17) Zwenezwo zwi ri thusa u konḓelela mulingo naho u ufhio ro takala.

12. Ndi ngani zwi zwa ndeme uri ri ḓivhe Bivhili zwavhuḓi?

¹² Ipfi ḽa Mudzimu ḽi nga tshivhoni. Ḽi ri thusa u vhona zwine ra fanela u zwi ita na nḓila ya khwine ine ra nga zwi ita ngayo. (Yak. 1:23-25) Sa tsumbo, musi ro no guda Bivhili, ri nga zwi vhona uri ri tea u langa mbiti dzashu. Yehova a  nga ri gudisa nḓila ine ra nga vha na vhulenda ngayo musi ri tshi sinyuswa nga vhathu kana nga thaidzo. Musi ri na vhulenda, ri ḓifara nga nḓila ya khwine ro sedzana na thaidzo. Ri kona u humbula zwavhuḓi, ra ita phetho dza khwine. (Yak. 3:13) Ndi zwa ndeme vhukuma u ḓivha Bivhili zwavhuḓi.

13. Ndi ngani ri tshi fanela u guda kha tsumbo dza vhathu vho ṅwalwaho Bivhilini?

¹³ Nga zwiṅwe zwifhinga ri guda kha vhukhakhi hashu. Fhedzi a si nḓila yavhuḓi ya u guda. Nḓila yavhuḓi ya u wana vhuṱali ndi nga u guda kha zwithu zwavhuḓi zwe vhaṅwe vha zwi ita na kha vhukhakhi havho. Ndi ngazwo Yakobo a tshi ri ṱuṱuwedza uri ri gude kha tsumbo dza vhathu vha re Bivhilini vha ngaho Abrahamu, Rahaba, Yobo na Elia. (Yak. 2:21-26; 5:10, 11, 17, 18) Vhenevho vhashumeli vha Yehova vha fhulufhedzeaho vho kona u konḓelela milingo ye ya vha i tshi nga vha yo ita uri vha si takale. Nḓila ye Yehova a vha thusa ngayo u konḓelela i sumbedza uri na riṋe a nga ri thusa u konḓelela.

14-15. Ndi ngani ri tshi fanela u dzhia vhukando arali ri tshi khou timatima?

¹⁴ Tshine tsha nga ita uri ri si tsha takala: U timatima zwine ra tenda zwone. Nga zwiṅwe zwifhinga ri nga konḓelwa u pfesesa zwiṅwe zwine Bivhili ya amba. Kana zwi nga itea Yehova a fhindula thabelo dzashu nga nḓila ye ra vha ri songo i lavhelela. Zwenezwi zwi nga ita uri ri timatime. Arali ra sa dzhia vhukando musi ri tshi khou timatima, zwi nga ita uri ri si tsha vha na lutendo lwo khwaṱhaho, zwa tshinya vhushaka hashu na Yehova. (Yak. 1:7, 8) Zwi nga dovha zwa ita uri ri si tsha vha na fhulufhelo ḽa vhumatshelo.

¹⁵ Muapostola Paulo o fanyisa fhulufhelo ḽashu ḽa vhumatshelo na thikho. (Vhahev. 6:19) Thikho i ita uri tshikepe tshi si ye ngeno na ngei musi hu na ḓumbu, ya ita uri tshi si ye fhethu hu re na matombo. Fhedzi thikho i ita mushumo wayo arali ngeḓane ye ya i ṱumanya na tshikepe i sa ṱhukhuwi. Samusi rosi i tshi ita uri ngeḓane ya thikho i si tsha khwaṱha, na u timatima hu ita uri ri si tsha vha na lutendo lwo khwaṱhaho. Musi ri tshi ṱangana na thaidzo, ri nga fhelelwa nga lutendo lwa uri Yehova u ḓo ita zwe a fhulufhedzisa. Musi ri si tsha vha na lutendo, na fhulufhelo ḽashu ḽi a fhela. Yakobo u ri ane a timatima “u nga gabelo ḽa lwanzhe, ḽine ḽa vhudzulwa nga muya ḽa ya ngeno na ngei.” (Yak. 1:6) Muthu ane a ḓipfa nga yeneyi nḓila ha takali.

16. Ri tea u ita mini arali ri tshi timatima?

¹⁶ Tshine ra nga ita uri ri dzule ro takala: Itani uri ni si tsha timatima, khwaṱhisani lutendo lwaṋu. Ni songo lenga u dzhia vhukando. Maḓuvhani a muporofita Elia, vhathu vha Yehova vho vha vha tshi vho timatima zwine vha tenda. Elia a amba navho a ri: “Ni ḓo litsha lini u vha muya murwelahoṱhe? Arali Yehova e ene Mudzimu wa ngoho, tevhelani ene; arali e Baali, tevhelani ene!” (1 Dzikh. 18:21) Na ṋamusi ri tea u dzhia vhukando nga u ṱavhanya. Ri tea u ita ṱhoḓisiso uri ri fushee nga vhuṱanzi ha uri Yehova ndi ene Mudzimu, uri Bivhili ndi Ipfi ḽawe na uri Ṱhanzi dza Yehova ndi vhathu vhawe. (1 Vhathes. 5:21) U ita zwenezwi zwi ḓo ita uri ri si tsha timatima nahone zwa ri khwaṱhisa lutendo. Ri nga humbela vhahulwane uri vha ri thuse uri ri si tsha timatima. Ri tea u ṱavhanya ra dzhia vhukando uri ri shumele Yehova ro takala.

17. Hu ḓo itea mini arali ra sa vha na tshivhindi?

¹⁷ Tshine tsha nga ita uri ri si tsha takala: U kulea nungo. Ipfi ḽa Mudzimu ḽi ri: “Arali wa kulea nungo nga ḓuvha ḽa khombo, nungo dzau dzi ḓo fhungudzea.” (Mir. 24:10) Ipfi ḽa Tshihevheru ḽe ḽa ṱalutshedzelwa nga uri “u kulea nungo” ḽi nga amba “u sa vha na tshivhindi.” Arali na sa vha na tshivhindi, ni ḓo ṱavhanya na fhelelwa nga dakalo.

18. U konḓelela zwi amba mini?

 ¹⁸ Tshine ra nga ita uri ri dzule ro takala: Ri tea u ḓitika nga Yehova uri a ri ṋee tshivhindi tsha u konḓelela. Ri tea u vha na tshivhindi uri ri kone u konḓelela milingo. (Yak. 5:11) Ipfi ḽe Yakobo a ḽi shumisa ḽe ḽa ṱalutshedzelwa nga uri “u konḓelela” ḽi ita uri ri humbule nga ha muthu ane a ima fhethu huthihi a sa dzinginyei. Ri nga humbula nga ha swole ḽine ḽa ima fhethu huthihi nga tshivhindi ḽo livhana na swina ḽi sa shavhi.

19. Ri nga guda mini kha tsumbo ya muapostola Paulo?

¹⁹ Muapostola Paulo o ri vhetshela tsumbo yavhuḓi ya u vha na tshivhindi na u konḓelela. Nga tshiṅwe tshifhinga o vha a tshi pfa o kulea nungo. Fhedzi o kona u konḓelela ngauri o vha a tshi ḓitika nga Yehova uri a mu ṋee nungo dzine a dzi ṱoḓa. (2 Vhakor. 12:8-10; Vhafil. 4:13) Na riṋe ri nga wana nungo dzo raloho nahone ra vha na tshivhindi arali ra ṱhogomela uri ri ṱoḓa thuso ya Yehova.—Yak. 4:10.

20-21. Ri nga vha na vhungoho ha mini?

²⁰ Ri nga vha na vhungoho ha uri milingo ine ra sedzana nayo a si ṱhamu i bvaho kha Yehova. Yakobo u ri khwaṱhisedza nga uri: “Musi muthu a tshi lingwa a songo ri: ‘Ndi lingwa nga Mudzimu.’ Ngauri a hu na ane a nga linga Mudzimu uri a ite vhuvhi, na Mudzimu ha lingi muthu uri a ite vhuvhi.” (Yak. 1:13) Musi ri tshi vha na vhuṱanzi ha uri zwenezwo ndi ngoho, ri vha khonani ya Khotsi ashu wa ṱaḓulu a re na lufuno.—Yak. 4:8.

²¹ Yehova “ha shanduki.” (Yak. 1:17) O thusa Vhakriste vha u thoma musi vho sedzana na milingo nahone na riṋe u ḓo ri thusa. Ni humbele Yehova zwi tshi bva mbiluni uri a ni thuse uri ni wane vhuṱali na uri ni vhe na lutendo na tshivhindi. U ḓo fhindula thabelo dzaṋu. Ni ḓo vha na vhungoho ha uri u ḓo ni thusa uri ni dzule no takala musi ni tshi khou konḓelela milingo.