NAA no no vhuya na vha na thaidzo nahone na wana hu si na ane a nga ni thusa u i tandulula? Ri khou tshila ‘zwifhingani zwi lemelaho zwi konḓaho u sedzana nazwo,’ zwenezwi zwi nga ita uri ri ḓipfe ro kulea nungo na u pfa u nga a hu na ane a nga ri thusa. (2 Tim. 3:1) Naho zwo ralo, musi ri na thaidzo hu na vhathu vhane vha nga ri thusa. Bivhili i amba uri vhathu vhane vha vha dzikhonani vha a thusana “musi wa khombo.”​—Mir. 17:17.

Musi muapostola Paulo e kha nyendo dzawe dza vhurumiwa, o vha a tshi tshimbila na khonani dzawe nahone dzo mu thusa nga nḓila nnzhi. (Vhakol. 4:7-11) Musi Paulo o valelwa dzhele ngei Roma, khonani dzawe dzo mu thusa nga u ita mishumo ye a vha a sa koni u i ita. Sa tsumbo, Epafrodito o mu ḓisela zwithu zwi bvaho kha vhahawe vha ngei Filipi. (Vhafil. 4:18) Tixiko a o thusa Paulo nga u isa marifhi awe kha zwivhidzo zwo fhambanaho. Nge khonani dzawe dza mu thusa, Paulo o kona u bvela phanḓa a tshi ṱuṱuwedza zwivhidzo tshifhingani tsha musi a sa khou tendelwa u bva nḓuni yawe na musi e dzhele. Zwino inwi ni nga vha hani khonani ya vhukuma?

Ṋamusi hu na vhahashu vhanzhi vhane vha ri vhetshela tsumbo dzavhuḓi dza zwine khonani dza nga zwi ita u itela u thusana. Ṱhogomelani tsumbo ya muṅwe wahashu we a vha khonani ya vhukuma kha Elisabet ane a vha muvulanḓila wa ngei Spain. Musi mme a Elisabet vha tshi vhudziwa uri vha na vhulwadze ha khentsara vhune ha nga vha vhulaya, onoyo wahashu we a vha khonani ya vhukuma kha Elisabet, o rumela Elisabet milaedza minzhi i ṱuṱuwedzaho yo thewaho kha ndimana dza Bivhili. Elisabet u ri: “Yeneyi milaedza yo nkhwaṱhisa nahone ndo vha ndo takala ngauri ndo vha ndi tshi khou zwi ḓivha uri hu na muṅwe ane a khou humbula nga ha nṋe, zwenezwo zwo nṋea nungo dza u ita zwe nda vha ndi tshi tea u zwi ita.”​—Mir. 18:24.

Ri nga khwaṱhisa vhukonani hashu na vhahashu musi ri tshi vha thusa uri vha ye vhuḓinḓani kana miṱanganoni. Sa tsumbo, naa ni nga ṋamedza muṅwe wahashu wa mulala musi ni tshi ya miṱanganoni kana vhuḓinḓani? Arali ni tshi thusa vhalala nga yeneyo nḓila, ni nga vha ṱuṱuwedza na vhone vha nga ni ṱuṱuwedza. (Vharoma 1:12) Naho zwo ralo, vhaṅwe Vhakriste vhuimo havho a vhu vha tendeli u bva hayani. Ni nga vha hani khonani ya vhukuma khavho?

Vhaṅwe vhatendi nga riṋe vha na thaidzo dza mutakalo kana zwiṅwe zwiimo zwine zwa si vha tendele uri vha ḓe miṱanganoni nga tsha vhukoma. Ṱhogomelani tsumbo ya David, we a vha e na vhulwadze ha khentsara. O fhedza miṅwedzi ya rathi a tshi khou lafhiwa honoho vhulwadze. Nga tshenetsho tshifhinga tsha musi a tshi khou lafhiwa, David na mufumakadzi wawe Lidia, vho vha vha tshi ṱanganela na tshivhidzo vhe hayani.

 Vhahavho vha tshivhidzoni tshavho vho vha ṱuṱuwedza hani? Nga murahu ha muṱangano muṅwe na muṅwe, vhaṅwe vha vhe vha vha vhe holoni vho vha vha tshi ita vhuḓidini ha u amba na David na Lidia nga videoconference. Zwiṅwe hafhu, musi David na Lidia vha tshi fhindula miṱanganoni, vhahavho vho vha vha tshi vha rumela milaedza ya u vha livhuha musi miṱangano yo no fhela. Zwenezwi zwo ita uri David na Lidia vha zwi vhone uri vhahavho vha a vha funa.

Khamusi ri nga ita ndugiselelo dza u huwelela na wahashu ane vhuimo hawe a vhu mu tendeli u bva hayani. Ri nga shandula nḓila ine ra ita ngayo zwithu uri ri kone u shuma navho vhuḓinḓani. Nga yeneyi nḓila ri vha ri tshi khou vha sumbedza uri a ro ngo vha hangwa. (Mir. 3:27) Khamusi ni nga ṅwala marifhi kana na huwelela nga founu navho. Vhahulwane vha tshivhidzo vha nga ita ndugiselelo dza uri vhane vhuimo havho ha si vha tendele u bva mahayani, vha kone u vha hone muṱanganoni wa tsimu nga videoconference. David na Lidia vho livhuwa uri tshivhidzoni tshavho ho itwa yeneyo ndugiselelo. David u ri: “U vha hone kha muṱangano wa tsimu na vhahashu zwo vha zwi tshi ri ṱuṱuwedza vhukuma.” Nga zwiṅwe zwifhinga ni nga vhudzisa wahaṋu ane zwiimo zwawe zwi sa mu tendele u bva hayani arali ni tshi nga ḓa na mugudiswa waṋu muḓini wawe na vhala ni henefho.

Musi ri tshi fhedza tshifhinga na vhahashu vhane zwiimo zwavho zwi sa vha tendele u bva hayani, ri kona u vha ḓivha khwine na u vhona zwithu zwavhuḓi nga havho nahone zwenezwi zwi ita uri ri vhe khonani dza tsini. Sa tsumbo, musi ni tshi pfa vhenevha vhahashu vha tshi khou gudisa muṅwe muthu Bivhili na u mu thusa uri a sendele tsini na Yehova, zwi ḓo ita uri ni vha ṱhonifhe nga ho engedzeaho. Ni nga wana khonani ntswa musi ni tshi khou thusa vhahaṋu u huwelela na u ya miṱanganoni.​—2 Vhakor. 6:13.

Musi Paulo a tshi khou sedzana na zwiimo zwi konḓaho, khonani yawe Tito o ya a mu ṱolela nahone zwenezwo zwo ita uri Paulo a ḓipfe e khwine. (2 Vhakor. 7:5-7) Ndi zwavhuḓi u khuthadza vhahashu nga maipfi ashu. Fhedzi tsumbo ya Tito i ri gudisa uri ri nga khuthadza vhahashu nga u fhedza tshifhinga navho na nga u ita zwiṅwe zwithu u itela u vha thusa.​—1 Yoh. 3:18.

Vhahashu vha ngei Russia vho ri vhetshela tsumbo yavhuḓi ya u thusa vhahashu musi vha tshi tovholwa. Ṱhogomelani zwe zwa itea kha Sergey na mufumakadzi wawe Tatyana. Mapholisa vho ya vha setsha muḓi wavho nahone nga murahu vha vha dzhia vha ṱuwa navho mapholisani u itela u vha vhudzisa dzimbudziso. Vho thoma nga u vhofholola Tatyana uri a ye hayani, nga murahu vha vhofholola Sergey. Sergey u ri: “Musi Tatyana a tshi tou swika hayani, muṅwe wahashu o mbo ḓi sumbedza u vha na tshivhindi nga u ya muḓini wavho. Nga murahu, ho mbo ḓi ḓa na vhaṅwe vhahashu u itela u ri thusa uri ri kunakise muḓi washu.”

Sergey u ri: “Ndo vha ndi tshi takalela zwine Mirero 17:17 ya amba zwone musi i tshi ri: ‘Khonani ya vhukuma i sumbedza lufuno tshifhinga tshoṱhe, ndi ṅwana wa mme au ane wa nga ḓitika ngae musi wa khombo.’ Nga tshifhinga tsha musi ri tshi khou tovholwa, ro vha ri tshi ṱoḓa uri khonani dzashu dzi ri thuse. Ndo kona u guda uri zwine Mirero 17:17 ya zwi amba ndi ngoho. Yehova o ri ṋea khonani dzine dza vha na tshivhindi nahone dzo ri thusa.” b

Samusi zwino ri tshi khou ṱangana na zwithu zwi si zwavhuḓi, ri ṱoḓa khonani dzashu uri dzi ri thuse. Ri ḓo dovha ra dzi ṱoḓa u fhira naho hu lini tshifhingani tsha maṱungu mahulu. Nga zwenezwo, kha ri ite zwoṱhe zwine ra nga kona uri ri vhe khonani ya vhukuma.​—1 Pet. 4:7, 8.