1-2. Vhafumakadzi vhe vha ya vhiḓani ḽa Yesu vho vhudziwa mini nga muruṅwa na nga Yesu?

HUMBULANI zwe zwa itea nga matsheloni a 16 Nisan 33 C.E. Vhaṅwe vhafumakadzi vha funaho Mudzimu, vha ya he Yesu a vhulungwa hone vho ṱungufhala. Ho no fhela maḓuvha mavhili Murena Yesu Kristo o vhulungwa henefho. Vho ḓa henefho u itela u ḓodza tshitumbu tshawe mishonga na mapfura a nukhelelaho, fhedzi musi vha tshi swika vha a mangala ngauri vha wana vhiḓani hu si na tshithu! Muruṅwa we a vha e henefho u vha vhudza uri Yesu o vuswa, a dovha a ri: “U khou ya Galilea. Ni ḓo mu vhona henengei.”—Mat. 28:1-7; Luka 23:56; 24:10.

² Musi vhenevha vhafumakadzi vha tshi khou ṱuwa, vha ṱangana na Yesu a vha vhudza uri: “Iyani ni vhudze vhafunziwa vhanga uri vha ye Galilea, ri ḓo ṱangana henengei.” (Mat. 28:10) Tshithu tsha u thoma tshine Yesu a tshi ita musi a tshi vuswa, ndi u kuvhanganya vhafunziwa vhawe uri a vhe na muṱangano navho. A nga vha a tshi khou ṱoḓa u vha vhudza mafhungo a ndeme vhukuma!

3-4. Ndi ngani ri tshi amba uri zwi re kha Mateo 28:19, 20 zwo vha zwi sa khou vhudzwa vhaapostola fhedzi? (Sedzani tshifanyiso tshi re kha gwati.)

³ Vhalani Mateo 28:16-20. Musi Yesu o kuvhangana na vhafunziwa vhawe, o vha vhudza nga ha mushumo wa ndeme we vha vha vha tshi ḓo u ita nga tshenetsho tshifhinga na une riṋe ra khou ita ṋamusi. O ri: “Iyani ni ite vhathu vha tshaka dzoṱhe vhafunziwa . . .  ni vha funze u ita zwoṱhe zwe nda ni vhudza.”

 ⁴ Yesu u ṱoḓa vhatevheli vhawe vhoṱhe vha tshi huwelela. Ho ngo ṋea wonoyu mushumo vhaapostola vhawe vha 11 fhedzi. Ri zwi ḓivha hani? Musi Yesu a tshi laya uri hu itwe vhafunziwa, naa henefho thavhani ya Galilea ho vha hu na vhaapostola fhedzi? Humbulani uri muruṅwa o vhudza vhafumakadzi vhe vha ya vhiḓani ḽa Yesu uri: “Ni ḓo mu vhona henengei [Galilea].” Nga zwenezwo, zwi tou pfala uri na vhafumakadzi vha fhulufhedzeaho vho vha vhe hone. Fhedzi naa hu na vhaṅwe? Muapostola Paulo o amba uri Yesu o “ḓivhonadza kha vhahashu vha fhiraho 500.” (1 Vhakor. 15:6) Zwenezwo o zwi ita ngafhi?

5. Ndi ngani ri tshi nga ri 1 Vhakorinta 15:6 i ambela kha muṱangano we ha ambiwa ngawo kha Mateo 28?

⁵ Ri nga amba uri zwe Paulo a zwi amba kha 1 Vhakorinta 15:6, zwo vha zwi tshi khou ambela kha muṱangano we wa vha hone ngei Galilea wo ambiwaho kha Mateo 28. Ndi ngani ri tshi ralo? Tshiitisi tsha u thoma ndi uri vhunzhi ha vhafunziwa vha Yesu vho vha vha tshi dzula Galilea. Nga zwenezwo, zwo mu lelutshela u kuvhanganya vhathu thavhani ya Galilea nṱhani ha u vha kuvhanganyela nḓuni ya muṅwe muthu ngei Yerusalema. Tsha vhuvhili ndi uri Yesu o vha o no ṱangana na vhaapostola vhawe vha 11 ngei Yerusalema musi o no vuswa. Arali Yesu a vhe a tshi ṱoḓa wonoyo mushumo wa u huwelela na u ita vhafunziwa u tshi itwa nga vhaapostola fhedzi, o vha a tshi ḓo vha o vha vhudza musi vho ṱangana ngei Yerusalema.—Luka 24:33, 36.

6. Mateo 28:20 i sumbedza hani uri vhathu vha kha ḓi tea u ita vhafunziwa na ṋamusi, nahone zwi ita uri hu vhe na mvelelo dzifhio?

⁶ Ṱhogomelani tshiitisi tsha vhuraru. Musi Yesu a tshi amba uri hu itiwe vhafunziwa, o vha a sa khou amba na Vhakriste vha tshenetsho tshifhinga fhedzi. Ri zwi ḓivha hani? Yesu o fhedzisela nga u amba maipfi a tevhelaho: “Ndi na inwi misi yoṱhe u swika vhufheloni ha shango.” (Mat. 28:20) Zwe Yesu a dzula o amba ndi zwa vhukuma ngauri ṋamusi hu na vhathu vhanzhi vhane vha khou huwelela. Edzani u humbula, ṅwaha muṅwe na muṅwe hu lovhedzwa vhathu vha ṱoḓaho u vha 300 000. Vhenevho vhathu vha vha vhafunziwa!

7. Ndi mini zwine ra ḓo zwi haseledza zwino nahone ndi ngani?

⁷ Vhathu vhanzhi vhane vha guda Bivhili vha fhedzisela vho lovhedzwa. Naho zwo ralo, hu na vhaṅwe vhane musi ri tshi guda navho Bivhili vha ofha na u timatima u vha vhafunziwa. Vha a takalela u guda, fhedzi a vha iti mvelaphanḓa ine ya vha thusa uri vha lovhedzwe. Arali hu na muthu ane na guda nae Bivhili, a zwi timatimisi uri ni ṱoḓa u mu thusa uri a shumise zwe a guda na uri a vhe mufunziwa wa Kristo. Ino thero i ḓo haseledza nḓila ine ra nga mu thusa ngayo u vha na vhushaka havhuḓi na Yehova. Ndi ngani ri tshi tea u zwi haseledza? Ndi ngauri zwi nga ḓi itea uri ri dzhie phetho ya u litsha u guda nae.

8. Ndi mini zwine zwa nga ita uri zwi konḓele vhagudiswa vhashu u funa Yehova?

⁸ Yehova u ṱoḓa vhathu vha tshi mu shumela ngauri vha tshi mu funa. Nga zwenezwo, ri ṱoḓa u thusa vhagudiswa vhashu u pfesesa uri Yehova u na ndavha navho na uri u a vha funa nga maanḓa. Ri ṱoḓa u vha thusa uri vha dzhie Yehova sa “khotsi a vhana vha si na khotsi na mutsireledzi wa tshilikadzi.” (Ps. 68:5) Musi vha tshi vhona nḓila ine Yehova a vha funa ngayo, vha ḓo kwamea mbilu nahone vha thoma u mu funa. Zwi nga konḓela vhaṅwe vhagudiswa  u dzhia Yehova sa Khotsi a re na lufuno nge vha si sumbedzwe lufuno nga khotsi avho wa vhukuma. (2 Tim. 3:1, 3) Musi ni tshi khou guda navho, ombedzelani zwithu zwavhuḓi nga ha Yehova. Vha thuseni u pfesesa uri Yehova u ṱoḓa vha tshi wana vhutshilo vhu sa fheli nahone u ḓo vha thusa u ita nga u ralo. Ndi mini zwiṅwe zwine ra tea u ita?

9-10. Ndi bugu dzifhio dzine ra tea u dzi shumisa u guda na vhathu nahone ndi ngani?

⁹ Shumisani bugu “Bivhili I Funza Mini Zwa Vhukuma?” na “Ni Ḓi-vhulungele Ngomu Lufunoni Lwa Mudzimu.” Dzenedzi bugu dzo itelwa u ri thusa uri ri kone u kwama mbilu dza vhane ra guda navho. Sa tsumbo, ndima ya u thoma ya bugu Bivhili I Funza Mini i fhindula mbudziso dzine dza ri: Naa Mudzimu u na ndavha na rine kana u na tshiṱuhu?, Mudzimu u ḓipfa hani musi vhathu vha tshi shengela? na ine ya ri Ni nga vha khonani ya Yehova? Bugu ya Ni Ḓi-vhulungele Ngomu Lufunoni Lwa Mudzimu yo itelwa mini? Yo itelwa u thusa mugudiswa  u pfesesa uri u tevhedza zwe a guda Bivhilini zwi nga khwinisa vhutshilo hawe na u ita uri a vhe na vhushaka havhuḓi na Yehova. Naho no no guda na vhathu vhanzhi ni tshi shumisa dzenedzi bugu, lugiselelani zwavhuḓi ni tshi humbula nga ha zwine zwa nga thusa mugudiswa waṋu.

¹⁰ Kha ri ri mugudiswa u khou ṱoḓa u ḓivha nga ha mafhungo ane a si vhe hone kha khandiso dzi re kha Bogisi Ḽashu Ḽa Zwishumiswa Zwa U Funza. Khamusi ni nga mu vhudza uri a ḓivhalele eneo mafhungo nga ene muṋe, uri ni kone u bvela phanḓa ni tshi khou guda nae ni tshi shumisa iṅwe ya bugu dze ra amba nga hadzo.

11. Ri tea u thoma lini u vula na u vala nga thabelo nahone ri nga thusa hani mugudiswa u pfesesa uri ndi ngani zwenezwo zwi zwa ndeme?

¹¹ Thomani nga u rabela ni sa athu guda. Musi ni tshi ṱhogomela uri mugudiswa waṋu u guda tshifhinga tshoṱhe, ni songo lenga u thoma u rabela nae musi ni tshi guda. Ri tea u thusa mugudiswa washu u vhona uri ri pfesesa Ipfi ḽa Mudzimu fhedzi nga thuso ya muya mukhethwa. Vhaṅwe vha thoma nga u vhalela mugudiswa wavho luṅwalo lwa Yakobo 1:5 lune lwa ri: “Ane a shaya vhuṱali, nga a dzule a tshi humbela Mudzimu.” Zwenezwi zwi mu thusa u pfesesa uri ndi ngani ri tshi tea u rabela. Nga murahu vha vhudzisa vhagudiswa vhavho uri: “Ri nga humbela hani vhuṱali kha Mudzimu?” Kanzhi mugudiswa a nga fhindula nga u amba uri ri vhu wana nga u rabela.

12. Ni nga shumisa hani Phisalema 139:2-4 u itela u thusa mugudiswa uri a ambe na Yehova nga ha zwiṅwe na zwiṅwe?

¹² Gudisani mugudiswa waṋu nḓila ine a tea u rabela ngayo. Mu vhudzeni uri Yehova u ṱoḓa u pfa thabelo yawe i bvaho mbiluni. Mu ṱalutshedzeni uri musi a tshi khou rabela e eṱhe, a nga vhudza Yehova zwine a si kone u zwi vhudza muṅwe muthu. Yehova u vha a tshi vho ḓivha zwine a khou zwi humbula. (Vhalani Phisalema 139:2-4.) Ri nga dovha ra thusa vhagudiswa uri vha humbele Yehova uri a vha thuse u khakhulula nḓila ine vha humbula ngayo na u kunda dzema ḽi si ḽavhuḓi. Kha ri ri muṅwe ane ndi kale a tshi khou guda u kha ḓi takalela iṅwe ya holodei dzo thewaho kha vhurereli ha mazwifhi. U a zwi ḓivha uri zwo khakhea, fhedzi hu na zwithu zwine a kha ḓi zwi takalela nga ha yeneyo holodei. Mu ṱuṱuwedzeni uri a si shavhe u vhudza Yehova nḓila ine a ḓipfa ngayo na uri a mu humbele u funa zwine Yehova a funa.—Ps. 97:10.

13. (a) Ndi ngani ri songo tea u lenga u ramba vhagudiswa vhashu uri vha ḓe pfunzoni? (b) Ri nga ita mini u itela u thusa mugudiswa washu uri a vhofholowe musi o ḓa pfunzoni?

¹³ Ni songo lenga u mu ramba uri a ḓe pfunzoni. Zwine a zwi pfa musi o ḓa pfunzoni, zwi nga mu kwama nahone zwa mu thusa uri a bvele phanḓa. Mu sumbedzeni vidio Hu Itwa Mini Holoni Ya Muvhuso? nahone ni mu rambe. Mu thuseni arali hu tshi ṱoḓea tshiendedzi uri a swike pfunzoni. Zwi nga vha zwavhuḓi uri musi ni tshi ya u guda nae, ni ṱuwe na vhahuweleli vho fhambananaho. Zwenezwo zwi ḓo ita uri a ḓowele vhathu vhanzhi vha pfunzoni, zwa mu thusa uri a pfe o vhofholowa musi a tshi ḓa.

14. Ndi mini zwine zwa nga thusa ane na khou guda nae uri a vhe na vhushaka havhuḓi na Yehova?

¹⁴ Tshipikwa tshashu ndi u thusa ane ra khou guda nae uri a vhe na vhushaka havhuḓi na Yehova. (Vhaef. 4:13) Musi muthu a tshi tenda u gudiswa Bivhili khamusi  tsha ndeme khae ndi uri u ḓo wana mini khazwo. Fhedzi musi a tshi thoma u funa Yehova nga nḓila yo engedzeaho, a nga thoma u humbula nga ha nḓila ine a nga thusa ngayo vhaṅwe u katela na vha re tshivhidzoni. (Mat. 22:37-39) Nga u ya ha tshifhinga, mu vhudzeni nga ha u ṋeela.

15. Ni nga gudisa hani mugudiswa waṋu zwine a tea u ita musi a tshi vha na thaidzo?

¹⁵ Gudisani mugudiswa waṋu zwine a tea u ita musi hu tshi vha na thaidzo. Kha ri ri mugudiswa waṋu ane a vha muhuweleli a songo lovhedzwaho u ni vhudza uri hu na muthu o mu khukhulisaho tshivhidzoni. Ni songo dzhia sia, nṱhani hazwo mu ṱalutshedzeni zwine Maṅwalo a amba nga ha u lugisa mafhungo. A nga mu hangwela a zwi litsha, fhedzi arali a sa koni u zwi litsha, a nga amba nae nga vhuthu e na tshipikwa tsha u “thusa [wahawe].” (Vhambedzani Mateo 18:15.) Mu thuseni uri a lugiselele zwine a ḓo zwi amba. Mu sumbedzeni nḓila ine a nga shumisa ngayo JW Library^®, Research Guide for Jehovah’s Witnesses na jw.org^® u itela u guda nḓila ine a nga tandulula ngayo yeneyo thaidzo. Musi a tshi guda zwithu zwinzhi nga u ralo a sa athu lovhedzwa, u ḓo kona u vha na vhushaka havhuḓi na vhahashu musi o no lovhedzwa.

16. U ṱuwa na vhahashu vho fhambananaho kha mugudiswa waṋu, zwi mu thusa nga mini?

¹⁶ Musi ni tshi ya u guda nae, ṱuwani na vhahuweleli vho fhambananaho na mulavhelesi nga vhege ine a vha e hone. Zwenezwi zwi nga vha zwavhuḓi ngauri vhaṅwe vhahuweleli vha nga mu thusa nga nḓila ine na nga si kone u mu thusa ngayo. Kha ri ri u khou lingedza u litsha u daha, fhedzi zwi khou mu balela. Ṱuwani na wahashu we na ene zwa mu konḓela u litsha u daha, fhedzi a fhedzisela o zwi kona. A nga mu vhudza zwine zwa nga mu thusa. Arali ni tshi pfa ni songo vhofholowa u gudisa mugudiswa waṋu phanḓa ha wahashu a re na tshenzhelo, ni nga humbela onoyo wahashu uri a gude nae nga ḽeneḽo ḓuvha. Itani uri mugudiswa waṋu a vhuyelwe nga u guda kha vhahashu vho fhambananaho vhane na ṱuwa navho. Ni songo hangwa uri tshipikwa tshashu ndi u mu thusa uri a vhe na vhushaka havhuḓi na Yehova.

17-18. Ndi mini zwine na tea u zwi humbula ni sa athu litsha u guda na muthu?

¹⁷ Arali mugudiswa waṋu a sa khou sumbedza u ita tshanduko, ḓivhudziseni arali ni tshi tea u bvela phanḓa ni tshi guda nae. Ni sa athu ita yeneyo phetho, ni tea u humbula uri vhathu a vha fani. Vhaṅwe vha a ṱavhanya u fara, vhaṅwe vha a lenga. Ḓivhudziseni uri: ‘Naa u khou bvela phanḓa nga nḓila yo teaho vhuimo hawe?’ ‘Naa o no thoma “u ita” kana u shumisa zwine a zwi guda?’ (Mat. 28:20) Naho mugudiswa a tshi khou bvela phanḓa nga zwiṱuku nga zwiṱuku, tshanduko dzi tea u vhonala.

 ¹⁸ Hu pfi mini arali mugudiswa waṋu a sa sumbedzi u dzhiela nṱha zwine a khou guda naho hu kale a tshi khou guda? Kha ri ri no no fhedza u guda nae bugu Bivhili I Funza Mini, khamusi no no thoma na Ni Ḓi-vhulungele Ngomu Lufunoni Lwa Mudzimu, fhedzi ha athu vhuya a lu vhea pfunzoni na Tshihumbudzoni zwaho. Kanzhi u ḓa na zwiitisi zwi sa pfali zwa u sa ṱoḓa u guda. Arali zwo tou ralo, ndi khwine ni dzule nae fhasi. *

19. Ndi mini zwine na nga zwi vhudzisa mugudiswa a sa dzhieliho nṱha u guda nahone ni tea u humbula mini?

¹⁹ Ni nga thoma nga u vhudzisa uri: ‘Ndi mini zwine na zwi ofha nga u vha ṱhanzi?’ Mugudiswa a nga fhindula nga u ri: ‘A thi na thaidzo na u guda Bivhili, fhedzi a thi ṱoḓi u vha ṱhanzi!’ A zwi thusi u bvela phanḓa ni tshi guda nae arali e na mavhonele o raloho hu uri ndi kale a tshi khou guda. Kana zwi nga itea uri a ni vhudze lwa u tou thoma uri ndi mini zwine zwa khou mu thivhela u bvela phanḓa. Sa tsumbo, khamusi u vhona u nga a nga si kone u huwelela. Musi ni tshi ḓivha nḓila ine a ḓipfa ngayo, ni nga kona u mu thusa.

20. Mishumo 13:48 i ri thusa hani u vhona arali ri tshi tea u bvela phanḓa u guda kana u litsha?

²⁰ Zwi ṱungufhadzaho ndi uri vhaṅwe vhagudiswa vha nga Vhaisiraele vha tshifhingani tsha Hesekiele. Yehova o amba nga havho a tshi vhudza Hesekiele a ri: “Khavho u nga muthu a re na ipfi ḽavhuḓi, ane a lidza zwavhuḓi zwilidzo zwi re na ṱhale, ane a khou imba nga ha lufuno. Vha ḓo pfa zwine wa amba, fhedzi a hu na ane a ḓo zwi ita.” (Hesek. 33:32) Ni nga wana zwi tshi ni konḓela u vhudza mugudiswa uri a ni tsha ḓo guda nae. Naho zwo ralo, “tshifhinga tsho salaho ndi tshiṱuku.” (1 Vhakor. 7:29) Nṱhani ha u tambisa tshifhinga nga u guda na muthu a sa iti mvelaphanḓa, ni nga ṱoḓa o “ḓiimiselaho u wana vhutshilo vhu sa fheli.”—Vhalani Mishumo 13:48.

21. Ndimana ya ṅwaha wa 2020 i ri mini nahone i ḓo ri thusa hani?

²¹ Ndimana ya ṅwaha wa 2020 i ḓo ri thusa u khwinisa nḓila ine ra ita ngayo vhafunziwa. I na maṅwe maipfi e Yesu a amba nga hao musi e muṱanganoni wa ndeme vhukuma thavhani ya Galilea. O ri: “Nga zwenezwo, iyani ni ite . . .  vhafunziwa, ni vha lovhedze.”—Mat. 28:19.