THERO I GUDWAHO 11
U Guda Bivhili Zwi Nga Ni Thusa Hani U Sedzana Na Milingo?
‘Mudzimu u ni thusa u konḓelela.’—VHAROMA 15:5.
LUIMBO 94 Ri Livhuwa Ipfi Ḽa Mudzimu
MANWELEDZO *
1. Vhathu vha Yehova vha nga sedzana na milingo ifhio?
NAA no sedzana na thaidzo? Khamusi no pfiswa vhuṱungu nga muṅwe tshivhidzoni. (Yak. 3:2) Kana khamusi vhane na shuma navho kana vhane na dzhena navho tshikolo vha a ni kolela nga nṱhani ha uri ni Ṱhanzi ya Yehova. (1 Pet. 4:3, 4) Kana khamusi muṅwe hayani u khou lingedza u ni thivhela uri ni si ye miṱanganoni kana ha ṱoḓi ni tshi vhudza vhaṅwe zwine na zwi tenda. (Mat. 10:35, 36) Arali no sedzana na mulingo u konḓaho vhukuma, ni nga humbula na u litsha u shumela Yehova. Fhedzi ḓivhani uri Yehova u ḓo ni ṋea vhuṱali ha u ita phetho dzavhuḓi hu sa londwi mulingo we na sedzana nawo. U ḓo dovha a ni ṋea nungo dza u konḓelela wonoyo mulingo.
2. U ya nga Vharoma 15:4, u guda Bivhili zwi nga ri thusa hani?
2 Yehova o ita vhungoho ha uri Bivhilini hu ṅwaliwe nga ha nḓila ye vhathu vha re na tshivhi vha konḓelela ngayo milingo. Ndi ngani? U itela uri ri gude kha tsumbo dzavho. Ndi ngazwo Yehova o hevhedza muapostola Paulo uri a ṅwale zwi re kha Vharoma 15:4. (Vhalani.) Musi ri tshi vhala enea mafhungo, zwi ita uri ri vhe na tshivhindi na fhulufhelo. Naho zwo ralo, ri fanela u ita zwo engedzeaho u fhira u sokou vhala Bivhili. Ri fanela u tendela Maṅwalo a tshi shandula nḓila ine ra humbula na u ḓipfa ngayo. Sa tsumbo, ri nga ita mini arali ri tshi khou ṱoḓa u eletshedzwa malugana na thaidzo ine ra vha nayo? Ri nga ita zwithu zwiṋa zwi tevhelaho: (1) Rabelani, (2) Ḓivhoneni ni henefho, (3) Elekanyani, (4) Shumisani zwe na guda. Kha ri ambe nga ha nḓila ine ra nga ita ngayo zwenezwo zwithu. * Nga murahu, ri ḓo shumisa yeneyi nḓila ya u guda u itela u guda kha zwe zwa itea kha Khosi Davida na muapostola Paulo.
3. Ndi mini zwine na fanela u ita musi ni sa athu u thoma u guda Bivhili nahone ndi ngani?
3 (1) Rabelani. Musi ni sa athu u guda Bivhili, humbelani Yehova uri a ni thuse u vhona nḓila ine na nga vhuyelwa ngayo nga zwine na khou zwi vhala. Sa tsumbo, humbelani Yehova uri a ni thuse u wana vhulivhisi Bivhilini vhune ha nga ni thusa u ita phetho dzo teaho.—Vhafil. 4:6, 7; Yak. 1:5.
4. Ndi mini zwine zwa nga ni thusa u pfesesa zwine na khou zwi vhala Bivhilini?
4 (2) Ḓivhoneni ni henefho. Yehova o ri ṋea vhukoni vhuhulwane vhukuma ha u ḓivhona nga iṱo ḽa muhumbulo. Uri ni pfesese mafhungo ane na khou a vhala Bivhilini, ḓivhoneni ni muthu ane na khou vhala nga hae nahone ni humbule nga ha zwithu zwine zwa khou itea nga tshenetsho tshifhinga. Lingedzani u vhona zwithu zwine zwa nga vha zwo vhonwa nga ane na khou guda nga hae. Dovhani ni lingedze u ḓipfa nga nḓila ine a nga vha o ḓipfa ngayo nga tshenetsho tshifhinga.
5. U elekanya zwi amba mini nahone ni nga zwi ita hani?
5 (3) Elekanyani. U elekanya zwi amba u humbulisisa nga vhuronwane nga ha zwine na khou zwi guda na nga ha nḓila ine eneo mafhungo a shuma ngayo vhutshiloni haṋu. Zwi ni thusa u vhona uri eneo mafhungo a tshimbidzana hani na maṅwe na uri ni pfesese khwine zwine na khou zwi guda. Musi ni tshi vhala Bivhili ni sa elekanyi, zwi fana na u sokou sedza zwiḽiwa zwine na ṱoḓa u zwi bika, fhedzi ni sa zwi biki uri ni zwi ḽe. U elekanya zwi fana na u bika zwenezwo zwiḽiwa. Zwine zwa nga ni thusa u elekanya ndi u ḓivhudzisa na u ḓifhindula mbudziso dzi tevhelaho: ‘Muthu ane nda khou guda nga hae o ita mini u itela u tandulula thaidzo yawe? Yehova o mu thusa hani? Ndi nga shumisa hani zwe nda zwi guda uri na nṋe ndi kone u konḓelela milingo?’
6. Ndi ngani ri tshi fanela u shumisa zwine ra zwi guda?
6 (4) Shumisani zwe na guda. Yesu o amba uri arali ri sa shumisi zwine ra zwi guda, ri fana na munna ane a fhaṱa nnḓu yawe muṱavhani. U shuma nga nungo dzoṱhe, fhedzi a zwi mu isi fhethu. Ndi ngani? Ndi ngauri musi hu tshi ḓa maḓumbu na miḓalo, nnḓu yawe i ḓo wa. (Mat. 7:24-27) Zwi fanaho na zwenezwo, arali ra rabela, ra ḓivhona ri henefho na u elekanya, fhedzi ri sa shumisi zwine ra khou zwi guda, ri ḓo vha ri tshi khou ḓifhedzela tshifhinga. Nga zwenezwo, musi ri tshi vha na thaidzo kana ri tshi tovholwa, lutendo lwashu lu ḓo vha lu songo khwaṱha. Kha ḽiṅwe sia, musi ri tshi guda na u shumisa zwine ra guda, ri ḓo kona u ita phetho dzavhuḓi, ra vha na mulalo na u vha na lutendo lwo khwaṱhaho. (Yes. 48:17, 18) Kha ri vhone uri ri nga guda mini kha zwe zwa itea vhutshiloni ha Khosi Davida ri tshi khou shumisa zwenezwi zwithu zwiṋa zwe ra zwi haseledza.
NI NGA GUDA MINI KHA KHOSI DAVIDA?
7. Ndi mafhungo afhio a re Bivhilini ane ra ḓo haseledza nga hao zwino?
7 Naa no pfiswa vhuṱungu nga khonani kana nga muraḓo wa muṱa? Arali zwo ralo, ni nga thuswa nga u guda nga ha zwe Khosi Davida a zwi ita musi murwa wawe Abesalomo a tshi mu pfisa vhuṱungu na u lingedza u mu dzhiela vhuhosi.—2 Sam. 15:5-14, 31; 18:6-14.
8. Ni nga ita mini uri Yehova a ni thuse?
8 (1) Rabelani. Musi ni tshi khou humbula nga ha eneo mafhungo a Davida, vhudzani Yehova nḓila ine na khou ḓipfa ngayo nge ni si farwe zwavhuḓi. (Ps. 6:6-9) Vhudzani Yehova zwoṱhe. Nga murahu, humbelani Yehova uri a ni thuse u vhona vhulivhisi vhune ha nga ni thusa u ḓivha zwine na fanela u ita.
9. Ho itea mini kha Davida na Abesalomo?
9 (2) Ḓivhoneni ni henefho. Humbulani nga 2 Sam. 15:7) Musi a tshi vhona uri tshifhinga tsho swika, o rumela ṱholi kha ḽoṱhe ḽa Isiraele u itela u ṱuṱuwedza vhathu uri vha mu ṱanganedze sa khosi. O ita na u ṱuṱuwedza Ahitofele ane a vha mueletshedzi na khonani ya Davida uri a mu tikedze kha vhukwila hawe. Abesalomo o ḓiita khosi nahone a lingedza u vhulaya Davida we khamusi a vha a tshi khou lwala vhukuma nga tshenetsho tshifhinga. (Ps. 41:1-9) Davida o wanulusa zwine Abesalomo a khou ṱoḓa u zwi ita nahone a bva Yerusalema a tshi tou ḽa fhasi! Mafheleloni, mmbi ya Abesalomo yo lwa na mmbi ya Davida. Mmbi ya Abesalomo ya kundwa nahone Abesalomo a vhulawa.
ha enea mafhungo a Khosi Davida, ni humbule na nga ha nḓila ye a ḓipfa ngayo. Abesalomo murwa wa Davida o shuma miṅwaha minzhi a tshi khou itela u takalelwa nga vhathu. (10. Davida o vha a tshi nga vha o ita mini?
10 Humbulani nga ha nḓila ye Davida a vha a tshi khou ḓipfa ngayo musi zwenezwi zwithu zwi tshi khou itea khae. O vha a tshi funa Abesalomo nahone a tshi fhulufhela Ahitofele. Fhedzi vhuvhili havho vho mu fheṱa. Vho mu pfisa vhuṱungu vhuhulu, vha lingedza na u mu vhulaya. Davida o vha a tshi nga humbula u nga na dziṅwe khonani dzawe dzi khou mu fheṱa nahone dzi vho shumisana na Abesalomo. Zwo vha zwi tshi nga ita uri a si tsha vha fhulufhela. Khamusi o vha a tshi nga ḓihumbulela ene muṋe fhedzi, a ṱoḓa u shavha kha ḽeneḽo shango e eṱhe. Kana khamusi o vha a tshi nga kulea nungo. Fhedzi Davida ho ngo ita zwenezwo. O kunda wonoyo mulingo. O thuswa nga mini?
11. Davida o ita mini musi o sedzana na mulingo?
11 (3) Elekanyani. Ni nga guda mini kha enea mafhungo? Fhindulani heyi mbudziso: “Davida o ita mini uri a tandulule yeneyo thaidzo?” Ho ngo tshuwa, a ṱavhanya a ita phetho nga vhutsilu. Ho ngo vhilaela nga ho kalulaho lwe a fhedzisela a si tsha ḓivha zwine a fanela u ita. Nṱhani hazwo, o humbela Yehova nga thabelo uri a mu thuse. O dovha a humbela thuso kha khonani dzawe. O ṱavhanya a ita zwithu zwe a vha o phetha u zwi ita. Naho Davida o vha o pfiswa vhuṱungu vhuhulu, ho ngo litsha u fhulufhela vhaṅwe nahone a zwo ngo mu ita uri a vhe na vengo. O bvela phanḓa a tshi fhulufhela Yehova na khonani dzawe.
12. Yehova o thusa hani Davida?
12 Yehova o thusa hani Davida? Musi ni tshi ita ṱhoḓisiso, ni ḓo guda uri Yehova o ṋea Davida nungo dza u konḓelela wonoyu mulingo. (Ps. 3:1-8; ṱhalusandima) Yehova o fhaṱutshedza phetho dze Davida a dzi ita. Nahone Yehova o tikedza khonani dza Davida dzi fhulufhedzeaho musi dzi tshi khou lwa u itela u tsireledza khosi yadzo.
13. Ni nga edzisa hani Davida arali hu na muthu o ni pfisaho vhuṱungu vhuhulu? (Mateo 18:15-17)
13 (4) Shumisani zwe na guda. Ḓivhudziseni uri: ‘Ndi nga edzisa hani Davida?’ Ni nga tea u dzhia vhukando nga u ṱavhanya uri ni tandulule thaidzo ine na vha nayo. U ya nga zwiimo zwaṋu, ni nga shumisa vhulivhisi vhu re kha Mateo ndima 18 nga ho livhaho, kana zwe na zwi guda khayo. (Vhalani Mateo 18:15-17.) Fhedzi ni songo ṱavhanya na ita phetho musi ni tshee no sinyuwa. Humbelani Yehova uri a ni thuse uri ni dzike, na uri a ni ṋee vhuṱali ha u sedzana na yeneyo thaidzo. Ni songo litsha u fhulufhela khonani dzaṋu. Nṱhani hazwo, ni vha tendele musi vha tshi ṱoḓa u ni thusa. (Mir. 17:17) Tsha ndeme vhukuma ndi uri ni tea u shumisa vhulivhisi he na ṋewa nga Yehova Ipfini ḽawe.—Mir. 3:5, 6.
NI NGA GUDA MINI KHA PAULO?
14. Ndi vhuimo vhufhio vhune 2 Timotheo 1:12-16 na 4:6-11, 17-22 ya nga ni thusa khaho?
14 Naa hu na muṅwe muṱani wahaṋu ane a khou ni pikisa ngauri ni shumela Yehova? Naa ni dzula kha shango ḽe miṅwe ya mishumo ya Ṱhanzi dza Yehova kana yoṱhe ya thivhelwa? Arali zwo ralo, ni nga ṱuṱuwedzwa nga u vhala 2 Timotheo 1:12-16 na 4:6-11, 17-22. * Paulo o ṅwala dzenedzi ndimana musi o valelwa dzhele.
15. Ndi mini zwine na nga humbela Yehova?
15 (1) Rabelani. Musi ni sa athu u vhala dzenedzo ndimana dza Bivhili, thomani nga u vhudza Yehova thaidzo yaṋu na nḓila ine na khou ḓipfa ngayo. Mu vhudzeni zwoṱhe. Nga murahu, humbelani Yehova uri a ni thuse u wana vhulivhisi kha mafhungo a Paulo vhune ha nga ni thusa u ḓivha zwine na fanela u ita.
16. Ho itea mini kha Paulo?
16 (2) Ḓivhoneni ni henefho. Ḓivhoneni ni kha vhuimo vhu fanaho na ha Paulo. U dzhele ya ngei Roma nahone o vhofhiwa nga ngeḓane. A si lwa u thoma a tshi valelwa dzhele. Fhedzi zwino u na vhungoho ha uri u ḓo vhulawa. Dziṅwe khonani dzawe dzo mu laṱa nahone o fhelelwa nga nungo.—2 Tim. 1:15.
17. Paulo o vha a tshi nga vha o ita mini?
17 Paulo o vha a tshi nga vha o livhisa ṱhogomelo kha zwithu zwa kale, o vha a tshi nga humbula uri o vha a sa ḓo valelwa dzhele arali o vha e si Mukriste a fhiseaho. O vha a tshi nga vha o sinyutshela vhanna vha ngei Asia vhe vha mu laṱa nahone o vha a tshi nga vha o litsha u fhulufhela khonani dzawe. Fhedzi Paulo ho ngo ita zwenezwo. O thuswa nga mini uri a dzule e na vhungoho ha uri khonani dzawe dzi ḓo dzula dzi tshi fhulufhedzea khae na uri Yehova u ḓo mu ṋea malamba?
18. Ndi mini zwe Paulo a zwi ita musi o sedzana na vhuimo vhu konḓaho?
18 (3) Elekanyani. Ḓivhudziseni uri: “Paulo o ita mini uri a tandulule yeneyo thaidzo?” Naho Paulo o vha a tshi zwi ḓivha uri u ḓo vhulawa hu si kale, ho ngo hangwa uri u rendisa Yehova ndi tshone tshithu tsha ndeme u fhira zwoṱhe. O bvela phanḓa a tshi humbula nga ha nḓila ine a nga ṱuṱuwedza ngayo vhaṅwe. O ḓitika nga Yehova nga u dzula a tshi rabela. (2 Tim. 1:3) Paulo ho ngo dzula a tshi humbula nga ha vhathu vhe vha mu laṱa. Nṱhani hazwo, o amba uri u livhuwa nḓila ye khonani dzawe dza mu tikedza na u mu thusa ngayo musi o sedzana na vhuimo vhu konḓaho. Zwiṅwe hafhu, Paulo o bvela phanḓa a tshi guda Ipfi ḽa Mudzimu. (2 Tim. 3:16, 17; 4:13) Tsha ndeme vhukuma ndi uri o vha e na vhungoho ha uri Yehova na Yesu vha a mu funa. Vho vha vha songo mu laṱa nahone o vha a tshi zwi ḓivha uri vha ḓo mu lambedza nge a shuma nga u fhulufhedzea.
19. Yehova o thusa hani Paulo?
19 Yehova o vha o tsivhudza Paulo uri u ḓo tovholwa nge a vha e Mukriste. (Mish. 21:11-13) Yehova o thusa hani Paulo? O fhindula thabelo dzawe nahone nga u ya ha tshifhinga a mu ṋea maanḓa. (2 Tim. 4:17) Paulo o vha o vhudziwa uri u ḓo wana malamba e a a shumela. Yehova o ṱuṱuwedza khonani dza Paulo dzi fhulufhedzeaho uri dzi mu thuse.
20. Ri tshi humbula nga ha Vharoma 8:38, 39, ri nga edzisa hani Paulo?
20 (4) Shumisani zwe na guda. Ḓivhudziseni uri: ‘Ndi nga edzisa hani Paulo?’ U fana na Paulo, ri tea u lavhelela u tovholwa ngauri ri shumela Yehova. (Marko 10:29, 30) U itela uri ri dzule ri tshi fhulufhedzea kha Yehova musi ro sedzana na thaidzo, ri tea u dzula ri tshi rabela na u guda Ipfi ḽawe tshifhinga tshoṱhe. Ri fanela u humbula uri tsha ndeme kha zwoṱhe ndi u rendisa Yehova. Ri nga vha na vhungoho ha uri Yehova ha nga ri laṱi, na uri a hu na muthu na muthihi ane a nga ita uri a si tsha ri funa.—Vhalani Vharoma 8:38, 39; Vhahev. 13:5, 6.
GUDANI KHA VHAṄWE VHATHU VHO ṄWALWAHO BIVHILINI
21. Ndi mini zwe zwa thusa Aya na Hector u kunda thaidzo dze vha vha vho sedzana nadzo?
21 Tsumbo dzi re Bivhilini dzi nga ri thusa u vha na maanḓa a u konḓelela vhuleme naho vhu vhufhio he ra sedzana naho. Sa tsumbo, muvulanḓila wa ngei Dzhapani ane a pfi Aya o amba
uri mafhungo a Yona o mu thusa uri a si tshi ofha u ya tsimuni. Muṅwe muswa wa ngei Indonesia ane a pfi Hector ane vhabebi vhawe vha si vhe Dziṱhanzi, u amba uri tsumbo ya Ruṱe i mu ṱuṱuwedza u ṱoḓa u guda nga ha Yehova na u mu shumela.22. Ndi mini zwine zwa nga ni thusa u vhuyelwa musi ni tshi ṱalela matambwa kana ni tshi vhala bugu “Edzisani Lutendo Lwavho”?
22 Ni nga wana ngafhi tsumbo dza vhathu vha re Bivhilini dzine dza nga ni khwaṱhisa lutendo? Vidio dza matambwa, matambwa a thetsheleswaho na bugu “Edzisani Lutendo Lwavho” zwi nga ri thusa u pfesesa zwo ṅwalwaho Bivhilini. Musi ni sa athu u zwi ṱalela, u thetshelesa kana u vhala nga ha enea mafhungo, humbelani Yehova uri a ni thuse u wana vhulivhisi vhune na nga vhu shumisa. Ḓivhoneni nga iṱo ḽa muhumbulo ni muthu ane na khou guda nga hae. Elekanyani nga ha zwe vhenevha vhashumeli vha Yehova vha fhulufhedzeaho vha zwi ita na nḓila ye a vha thusa ngayo u kunda milingo ye vha vha vho sedzana nayo. Nga murahu, ni shumise zwe na zwi guda kha vhuimo haṋu. Livhuwani Yehova ngauri hu na zwine a khou ni thusa ngazwo zwino. Sumbedzani uri ni a mu livhuwa nga u ṱuṱuwedza na u thusa vhaṅwe.
23. Kha Yesaya 41:10, 13, Yehova u fhulufhedzisa u ri itela mini?
23 Zwi nga konḓa vhukuma u tshila kha ḽino shango ḽi langwaho nga Saṱhane nahone nga zwiṅwe zwifhinga ri nga pfa ri sa ḓivhi uri ri fare mini ri litshe mini. (2 Tim. 3:1) Fhedzi a ro ngo fanela u vhilaela kana u tshuwa. Yehova u a ḓivha thaidzo dze ra sedzana nadzo. Musi ri tshi ṱoḓa thuso, u ri fhulufhedzisa uri u ḓo dzula e na riṋe o ri fara nga tshanḓa tshawe tsha u ḽa tshi re na maanḓa. (Vhalani Yesaya 41:10, 13.) Ri na vhungoho ha uri Yehova u ḓo ri thusa nahone Bivhili i ri ṋea nungo dza u sedzana na mulingo muṅwe na muṅwe.
LUIMBO 96 Bugu Ya Mudzimu Ndi Lupfumo
^ phar. 5 Mafhungo manzhi Bivhilini a sumbedza uri Yehova u funa vhashumeli vhawe na uri u ḓo vha thusa musi vho sedzana na milingo. Ino thero i haseledza nḓila ya u guda Bivhili ine ya ḓo ni thusa u vhuyelwa nga zwine na zwi guda.
^ phar. 2 Heyi ndila ya u guda a si yone i yoṱhe ine na nga i shumisa. Ni nga wana dziṅwe nḓila dza u guda Bivhili kha Tshiingamo tsha tsimuni tsha 2017 No. 1 na kha thero “U Funa Mudzimu Na Wahau—Nḓila Ya U Zwi Ṱahulela” kha Tshibugwana tsha Muṱangano tsha March 2018, siaṱ. 8.
^ phar. 14 Hedzi ndimana dzi songo vhaliwa kha Pfunzo ya Tshiingamo ya tshivhidzo.