1, 2. (a) Ndi ufhio mulalo une ra nga vha nawo zwino? (b) Ndi mini zwine zwa ri thivhela uri ri vhe na mulalo zwino? (Sedzani tshifanyiso tsha u thoma.)

ROṰHE ri ṱoḓa u tshila nga mulalo, hu si na mbilaelo. Ri a livhuwa vhukuma uri Yehova o ri ṋea “mulalo wa Mudzimu,” une wa ita uri ri ḓipfe ro dzika nahone u ri tsireledza kha u humbula zwithu zwo khakheaho na u vhilaela! (Vhafil. 4:6, 7) Nga nṱhani ha uri ro ḓiṋekedzela kha Yehova, ri dovha ra takalela u vha na “mulalo wa Mudzimu,” une wa vha vhushaka havhuḓi nae.—Vharoma 5:1.

² Naho zwo ralo, a hu athu u swika tshifhinga tshine Mudzimu a ḓo ḓisa ngatsho mulalo. Kha ano maḓuvha a vhufhelo o ḓalaho dzi khakhathi, hu na vhathu vhanzhi vhane vha vha na mavhonele a si avhuḓi. (2 Tim. 3:1-4) Sa Vhakriste, ri fanela u lwa nndwa ya muya na Sathane na pfunzo yawe ya mazwifhi ine a i ṱuṱuwedza. (2 Vhakor. 10:4, 5) Fhedzi mutsiko muhulwane une wa nga thithisa mulalo washu u nga bva kha mashaka ashu ane a si vhe vhatendi. Vhaṅwe vha nga ita miswaswo nga ha lutendo lwashu, u ri pomoka uri ri khou fhandekanya muṱa kana u ri shushedza uri vha ḓo ri laṱa arali ra sa litsha lutendo lwashu. Ri fanela u aravha hani musi muṱa u tshi ri hanedza? Ri nga kunda hani khaedu dzine vha dzi vhanga?

3, 4. (a) Pfunzo ya Yesu yo vha i tshi ḓo vha na mvelelo ifhio? (b) Ndi mini zwe zwa vha zwi tshi ḓo ita uri zwi konḓe u tevhela Yesu?

³ Yesu o vha a tshi zwi ḓivha uri pfunzo yawe i ḓo fhandekanya vhathu nahone vhane vha vha vhatevheli vhawe vha fanela u vha na tshivhindi musi vha tshi hanedzwa. Zwenezwo zwithu zwi nga ita uri hu sa vhe na mulalo muṱani. Yesu o ri: “Ni songo humbula uri ndo ḓela u ḓisa mulalo kha ḽifhasi; a tho ngo ḓela u ḓisa mulalo, fhedzi ndo ḓela u ḓisa banga, hu si mulalo. Ndo ḓela u luṱanya muṱhannga na khotsi awe, ṅwananyana u ḓo lwa na mme awe, mazwale a lwa na mazwale wawe. Vhukuma, maswina a muthu a ḓo vha vha muṱani wawe.”—Mat. 10:34-36.

⁴ Musi Yesu a tshi amba uri “Ni songo humbula uri ndo ḓela u ḓisa mulalo kha ḽifhasi,” o vha a tshi khou vhudza vhatevheli vhawe nga ha masiandoitwa ane a nga vha hone arali vha mu tevhela. Mulaedza wawe wo vha u tshi ḓo fhandekanya vhathu. Tshipikwa tsha Yesu ho vha hu u ḓivhadza mulaedza wa Mudzimu wa ngoho, hu si u tshinya vhushaka. (Yoh. 18:37) Zwiṅwe hafhu, vhafunziwa vhawe vho vha vha tshi fanela u ḓivha uri zwo vha zwi sa ḓo leluwa tshifhinga tshoṱhe, zwihuluhulu arali khonani dzavho dza tsini kana miraḓo ya miṱa vha sa ṱanganedzi ngoho.

5. Vhatevheli vha Yesu vho tshenzhela mini?

⁵ Yesu o amba uri u pikiswa nga muṱa ndi zwiṅwe zwa zwithu zwe vhatevheli vhawe vha vha vha tshi fanela u zwi konḓelela. (Mat. 10:38) U itela uri vhafunziwa vha dzule vha tshi fulufhedzea kha Kristo, vho vha vha tshi fanela u konḓelela u holedzwa kana u thudzelwa kule nga muṱa. Naho zwo ralo, vho wana zwinzhi u fhira zwe vha xelelwa ngazwo.—Vhalani Marko 10:29, 30.

6. Ndi mini zwine ra fanela u zwi humbula arali mashaka a tshi lwisana na riṋe nga nṱhani ha uri ri gwadamela Yehova?

⁶ Naho mashaka ashu a nga lwisana na riṋe nga nṱhani ha uri ri gwadamela Yehova, ri bvela phanḓa ri tshi vha funa, fhedzi ri fanela u humbula uri ri fanela u funa Mudzimu na Kristo u thoma u fhira vhaṅwe vhathu. (Mat. 10:37) Ri fanela u humbula uri Sathane u ḓo lingedza u shumisa nḓila ine ra funa ngayo muṱa washu i tshi ita uri ri si fulufhedzee kha Yehova. Kha ri ṱolisise vhuṅwe vhuimo ha vhathu vhe vha tovholwa nga muraḓo wa muṱa nahone ri vhone nḓila ine ra nga sedzana ngayo nga hu bvelelaho na khaedu dzine vha dzi vhanga.

7. Vhane vha vha na vhafarisi vhane vha si vhe vhatendi vha fanela u dzhia hani vhuimo havho?

⁷ Bivhili yo amba uri vhane vha dzhenela mbingano “vha ḓo pfa vhuṱungu ṋamani.” (1 Vhakor. 7:28) Arali ni na mufarisi ane a si vhe mutendi, ni nga tsikeledzea na u vhilaela u fhira mpimo mbinganoni yaṋu. Naho zwo ralo, ndi zwa ndeme uri ni dzhie vhuimo haṋu nga nḓila ine Yehova a vhu dzhia ngayo. Arali mufarisi waṋu a songo ḓiimisela u vha mutevheli wa Kristo, zwenezwo a zwi ni ṋei tshiitisi tshi pfalaho tsha uri ni fhandekane kana u ṱalana. (1 Vhakor. 7:12-16) Naho munna ane a si vhe mutendi a nga si range phanḓa kha zwithu zwa lwa muya, u fanela u ṱhonifhiwa samusi e ṱhoho ya muṱa. Nga hu fanaho, mufumakadzi ane a si vhe mutendi u fanela u funwa na u farwa zwavhuḓi nga munna wawe ane a vha mutendi.—Vhaef. 5:22, 23, 28, 29.

8. Ni nga ḓivhudzisa mini arali mufarisi waṋu a lingedza u ita uri ni si ite zwo engedzeaho kha vhurabeli haṋu?

⁸ Hu pfi mini arali mufarisi waṋu a nga lingedza u ita uri ni si ite zwo engedzeaho kha vhurabeli haṋu? Sa tsumbo, muṅwe munna ane a si vhe mutendi o khethela mufumakadzi wawe maḓuvha ane a fanela u ya ngao vhuḓinḓani. Arali ni kha vhuimo vhu fanaho, ḓivhudziseni uri: ‘Naa mufarisi wanga u khou ṱoḓa u ita uri ndi si gwadamele Mudzimu? Arali zwi songo ralo, naa ndi nga ita zwine mufarisi wanga a khou humbela uri ndi zwi ite?’ U humbulelana zwi nga ni thusa uri ni iledze thaidzo mbinganoni yaṋu.—Vhafil. 4:5.

9. Mubebi ane a vha mutendi a nga gudisa hani vhana vhawe u hulisa muṅwe mubebi ane a si vhe mutendi?

 ⁹ U gudisa vhana zwi nga konḓa zwihuluhulu arali mufarisi waṋu e si mutendi. Sa tsumbo, ni fanela u gudisa vhana vhaṋu u thetshelesa mulayo u re Bivhilini une wa ri: “Hulisa khotsi au na mme au.” (Vhaef. 6:1-3) Fhedzi hu pfi mini arali mufari waṋu a sa tevheli vhulivhisi vhu re Bivhilini ha vhuḓifari? Vhetshelani mufarisi waṋu tsumbo nga u mu ṱhonifha. Livhisani ṱhogomelo kha pfaneleo dzawe dzavhuḓi nahone ni mu sumbedze uri ni a mu dzhiela nṱha. Iledzani u amba zwithu zwi si zwavhuḓi nga ha mufarisi waṋu phanḓa ha vhana vhaṋu. Nṱhani hazwo, ṱalutshedzani mufarisi waṋu uri muthu muṅwe na muṅwe u fanela u ḓikhethela arali a tshi ṱoḓa u shumela Yehova. Nḓila ine vhana vha ḓifara ngayo i nga thusa vhabebi vhane vha si vhe vhatendi uri vha vhe vhagwadameli vha ngoho.

10. Mubebi wa Mukriste a nga gudisa hani vhana vhawe ngoho i re Bivhilini muṱani une wa vha na vhurereli vhu sa fani?

¹⁰ Nga zwiṅwe zwifhinga, mufarisi ane a si vhe mutendi a nga ṱoḓa uri vhana vhawe vha shele mulenzhe kha u pembelele dziholodei kana uri vha gude pfunzo dza vhurereli ha mazwifhi. Vhaṅwe vhanna vhane vha si vhe vhatendi vha nga thivhela vhafumakadzi vhavho u gudisa vhana vhavho Bivhili. Naho zwo ralo, mufumakadzi wa Mukriste u ita zwoṱhe zwine a nga kona u gudisa vhana vhawe ngoho i re Bivhilini. (Mish. 16:1; 2 Tim. 3:14, 15) Sa tsumbo, munna ane mufumakadzi wawe a vha Ṱhanzi a nga mu hanela a tshi guda na vhana vhawe Bivhili kana u ṱuwa navho miṱanganoni ya Vhukriste. Onoyo mufumakadzi a nga amba na vhana vhawe nga ha lutendo lwawe musi a tshi wana tshibuli, a tshi khou vha gudisa nḓila ya vhuḓifari na nga ha Yehova, ngeno a tshi bvela  phanḓa a tshi ṱhonifha munna wawe. (Mish. 4:19, 20) Ndi ngoho uri mafheleloni vhana vhawe vha fanela u ḓidzhiela phetho nga ha vhurabeli.—Doit. 30:19, 20. *

11. Ndi mini zwine zwa nga ita uri hu vhe na thaidzo vhukati haṋu na mashaka ane a si vhe Dziṱhanzi?

¹¹ Mathomoni, ri nga vha ri songo vhudza muṱa washu nga ha vhukonani vhune ra vha naho na Ṱhanzi dza Yehova. Naho zwo ralo, musi ri tshi vha na lutendo lwo engedzeaho, ro vhona zwi tshi ṱoḓea u vha vhudza nga ha lutendo lwashu. (Marko 8:38) Arali nḓila ye na imela ngayo lutendo lwaṋu nga tshivhindi yo ita uri hu vhe na thaidzo vhukati haṋu na mashaka aṋu ane a si vhe Dziṱhanzi, ṱhogomelani vhukando vhu tevhelaho vhune ha nga ni thusa u iledza dzikhakhathi na u dzula ni tshi fulufhedzea.

12. Mashaka ane a si vhe vhatendi a nga ri pikisa hani, nahone ri nga lingedza hani u vha pfesesa?

¹² Lingedzani u pfesesa nḓila ine mashaka aṋu ane a si vhe vhatendi a ḓipfa ngayo. Samusi ri tshi ḓo vha ro takalela ngoho ye ra i guda Bivhilini, mashaka ashu a nga humbula uri ro fhurwa kana ri tshipiḓa tsha vhurereli vhu songo ḓoweleaho. Vha nga humbula uri a ri tsha vha funa ngauri a ri tsha pembelela navho dziholodei. Vha nga ofha uri ri ḓo bvelelwa nga zwithu zwi si zwavhuḓi musi ri tshi fa. Ri fanela u lingedza u pfesesa mavhonele avho na u thetshelesa nga vhuronwane zwine vha zwi amba u itela uri ri ḓivhe tshiitisi tsha mbilaelo dzavho. (Mir. 20:5) Muapostola Paulo o ita vhuḓidini ha u pfesesa “vhathu vha mifuda yoṱhe” u itela uri a kone u amba navho nga ha mafhungo maḓifha nahone na riṋe zwi nga ri thusa arali ra nga ita nga u ralo.—1 Vhakor. 9:19-23.

13. Ri nga amba hani na mashaka ane a si vhe vhatendi?

¹³ Ambani nga vhulenda. Bivhili i ri: “Tshifhinga tshoṱhe ni ambe maipfi a vhuthu.” (Vhakol. 4:6) Ri nga humbela Yehova uri a ri ṋee muya wawe mukhethwa u itela uri ri sumbedze zwiaṋwiwa nga muya musi ri tshi amba na mashaka ashu. A ro ngo fanela u lingedza u vha pikisa kha zwoṱhe zwine vha zwi tenda nga ha vhurereli havho ha mazwifhi. Arali vha nga ri vhaisa nga zwine vha zwi amba kana zwine vha zwi ita, ri nga lingedza u edzisa tsumbo ya vhaapostola. Paulo o ṅwala uri: “Musi ri tshi semiwa, ri a fhaṱutshedza; musi ri tshi tovholwa, ri a konḓelela ri sa fheli mbilu; musi ri tshi zwifhelwa, ri fhindula nga vhulenda.”—1 Vhakor. 4:12, 13.

14. Hu vha na mbuyelo dzifhio musi ri tshi ḓifara zwavhuḓi?

¹⁴ Dzulani ni tshi ḓifara zwavhuḓi. Naho u amba nga nḓila ya vhulenda zwi tshi nga thusa musi ri tshi amba na mashaka ane a si vhe vhatendi, nḓila ine ra ḓifara ngayo i nga vha na maanḓa vhukuma. (Vhalani 1 Petro 3:1, 2, 16.) Nga u vhea tsumbo yavhuḓi, ni ḓo thusa mashaka aṋu u vhona uri Ṱhanzi dza Yehova vha ḓiphina nga u vha mbinganoni yo takalaho, vha ṱhogomela vhana vhavho nahone vha tshila vhutshilo ho kunaho, vha ḓifara zwavhuḓi na u vha na zwipikwa vhutshiloni. Naho mashaka ashu vha songo vhuya vha ṱanganedza ngoho, ri nga takala ngauri vhuḓifari hashu havhuḓi vhu takadza Yehova.

15. Ri nga ḓilugiselela hani hu tshee nga phanḓa vhuimo vhune ha nga ita uri hu vhe na dzinndwa?

¹⁵ Ḓilugiseleni hu tshee nga phanḓa. Humbulani nga ha vhuimo vhune ha nga ita uri hu vhe na dzinndwa nahone ni humbulisise nga ha nḓila ine na nga vhu tandulula ngayo. (Mir. 12:16, 23) Wahashu wa tshisadzini wa ngei Australia o ri: “Mazwale wanga wa munna vho vha vha tshi pikisa lutendo lwanga. Musi ri sa athu u vha rwela luṱingo, nṋe na mukalaha wanga ro vha ri tshi rabela kha Yehova uri a ri thuse u fhindula nga nḓila ya vhuthu musi vha tshi thoma u sinyuwa. Ro vha ri tshi lugiselela hu tshee nga  phanḓa zwine ra ḓo zwi haseledza u itela uri nyambedzano yashu i dzule i yavhuḓi. U itela u iledza nyambedzano dzine dza ḓo ita uri ri fheleledze ri tshi khou pikisana nga ha zwithu zwa vhurereli, ro vha ri sa dzulesi musi ro dala.”

16. Ni nga kunda hani u ḓivhona mulandu nga ha u sa takadza mashaka aṋu?

¹⁶ Vhukuma, ni nga si lavhelele u iledza nndwa dzoṱhe na mashaka aṋu ane a si vhe vhatendi. Nndwa dzo raloho dzi nga ita uri ni ḓivhone mulandu, zwihuluhulu ngauri ni funa mashaka aṋu nahone ndi kale ni tshi ṱoḓa u vha takadza. Arali ni tshi ḓipfa nga yeneyo nḓila, lwelani u dzula ni tshi fulufhedzea kha Yehova u fhira u takadza muṱa waṋu. Zwenezwo zwithu zwi nga thusa vha muṱa waṋu uri vha vhone uri u shumisa ngoho i re Bivhilini ndi zwithu zwa ndeme vhukuma kha inwi. Naho zwo ralo, humbulani uri ni nga si kone u kombetshedza vhaṅwe uri vha ṱanganedze ngoho. Nṱhani hazwo, sumbedzani vhaṅwe nḓila ye u shumisa zwilinganyo zwa Yehova zwa ni thusa ngayo. Mudzimu washu ane a vha na lufuno u ṋea muṅwe na muṅwe u katela na riṋe tshibuli tsha u khetha nḓila yo faneleaho.—Yes. 48:17, 18.

17, 18. Ndi mini zwine zwa nga ni thusa u konḓelela musi muraḓo wa muṱa u tshi litsha u shumela Yehova?

¹⁷ Arali muraḓo wa muṱa a nga bviswa tshivhidzoni kana a litsha u ḓikonanya na tshivhidzo, zwenezwo zwi nga fana na u ṱhavhiwa nga banga. Ni nga sedzana hani na honoho vhuṱungu?

¹⁸ Livhisani ṱhogomelo tshumeloni ya Yehova. Ḓikhwaṱhiseni nga u dzula ni tshi vhala Bivhili, u lugiselela na u ya miṱanganoni ya Vhukriste, u shela mulenzhe vhuḓinḓani na u rabela kha Yehova uri a ni ṋee maanḓa uri ni konḓelele. (Yuda 20, 21) Fhedzi hu pfi mini arali ni sa khou ita zwenezwi zwithu nga mbilu yoṱhe nahone ni khou sokou ita u itela u bva mulanduni? Ni songo laṱela thaula! U livhisa ṱhogomelo tshumeloni ya Yehova zwi nga ni thusa uri ni vhe na mahumbulele na maḓipfele o teaho. Ṱhogomelani zwe zwa itea kha muṅwali wa Psalme ya 73. O vha e na mavhonele a si avhuḓi nahone o hanganea vhukuma, fhedzi o vha na mavhonele avhuḓi musi a tshi gwadamela Mudzimu. (Ps. 73:16, 17) Musi ni tshi gwadamela Yehova nga u fulufhedzea zwi nga ni thusa u ita zwi fanaho.

19. Ni nga sumbedza hani uri ni ṱhonifha ndayo i bvaho ha Yehova?

¹⁹ Ṱhonifhani ndayo i bvaho ha Yehova. Naho ndayo i tshi vhavha musi i tshi ṋewa nga tshenetsho tshifhinga, i nga ri vhuyedza roṱhe lwa tshifhinga tshilapfu u katela na vhaitazwivhi. (Vhalani Vhaheberu 12:11.) Sa tsumbo, Yehova o ri laedza uri ri “litshe u konana” na vhaitazwivhi vha sa rembuluwi. (1 Vhakor. 5:11-13) Hu sa londwi nḓila ine ra khou pfa ngayo vhuṱungu, ri fanela u iledza u davhidzana na muraḓo wa muṱa o bviswaho tshivhidzoni nga u amba nae nga luṱingo, u ṅwalelana milaedza, marifhi, dzi-email kana u davhidzana nae nga zwi shumiswa zwa thekinolodzhi.

20. Ndi mini zwine ra fanela u dzula ri tshi zwi fulufhela?

²⁰ Ni songo laṱela thaula. Lufuno lu “fulufhela zwoṱhe” nahone ri fanela u fulufhela uri vhe vha litsha u shumela Yehova vha ḓo vhuyelela khae. (1 Vhakor. 13:7) Arali na nga vhona uri muraḓo wa muṱa u khou shandula nḓila dzawe, ni nga mu rabelela uri a wane nungo Maṅwaloni na u thetshelesa ndaela ya Yehova ine ya ri: “Vhuyelela ngeno hanga.”—Yes. 44:22.

21. Ni fanela u ita mini arali miraḓo ya muṱa ya nga ni pikisa nga nṱhani ha u tevhela Yesu?

²¹ Yesu o amba uri arali ra nga funa vhathu u mu fhira, a ri vha ndeme khae. Naho zwo ralo, o vha e na fulufhelo ḽa uri vhafunziwa vhawe vha ḓo vha na tshivhindi tsha u dzula vha tshi fulufhedzea khae, hu sa londwi u tovholwa nga muṱa. Arali u tevhela Yehova zwo ḓisa “banga” muṱani waṋu, ḓitikeni nga Yehova uri a kone u ni thusa u sedzana na khaedu nga nḓila i bvelelaho. (Yes. 41:10, 13) Ni fanela u ḓivha uri Yehova na Yesu vha khou takalela vhuḓidini haṋu nahone vha ḓo fhaṱutshedza u fulufhedzea haṋu.