Ramaanḓaoṱhe U A Humbulela
“[Yehova] a ḓivhaho zwiné ra vha zwone, ha hangwi zwauri ri luruli.”—PS. 103:14.
1, 2. (a) Nḓila ine Yehova a fara ngayo vhathu yo fhambana hani na nḓila ine vhathu vha re na maanḓa vha fara ngayo vhathu? (b) Ri ḓo ṱolisisa mini kha ino thero?
KANZHI vhathu vhane vha vha na maanḓa vha “vhusa” vhaṅwe vhathu na u vha tsikeledza. (Mat. 20:25; Muh. 8:9) Zwenezwo zwo fhambana vhukuma na Yehova! Naho e Ramaanḓaoṱhe, u a kona u humbulela vhathu vha songo fhelelaho. U na vhuthu nahone u a humbulela. U a ḓivha nḓila ine ra ḓipfa ngayo na zwine ra zwi ṱoḓa. Ha ri humbeli zwithu zwine ra sa kone u zwi ita ngauri “ha hangwi zwauri ri luruli.”—Ps. 103:13, 14.
2 Bivhilini hu na tsumbo nnzhi dza nḓila ye Yehova a thusa ngadzo vhashumeli vhawe. Kha ri haseledze tsumbo tharu. Ya u thoma, nḓila ye Mudzimu a thusa ngayo Samuele we a vha a tshee muswa uri a vhudze Eli we a vha e Tshifhe Muhulu mulaedza wa khaṱulo; ya vhuvhili, nḓila ye Yehova a shumisana ngayo na Mushe musi a tshi mu vhudza uri a range phanḓa Vhaisiraele; ya vhuraru, nḓila ye Mudzimu a ranga phanḓa Vhaisiraele musi vha tshi bva Egipita. Musi ri khou haseledza dzenedzi tsumbo, ṱhogomelani nḓila ine dza ni funza ngayo nga ha Yehova na uri ni nga zwi shumisa hani.
NḒILA YE YEHOVA A HUMBULELA NGAYO SAMUELE
3. Ndi zwithu zwifhio zwi songo ḓoweleaho zwe zwa itea kha Samuele nga vhuṅwe vhusiku, nahone hu takuwa mbudziso ifhio? (Sedzani tshifanyiso tsha u thoma.)
3 Samuele o thoma u “shumela Yehova” thembeleni musi a tshee muṱuku. (1 Sam. 3:1) Ho itea zwithu zwi songo ḓoweleaho nga vhuṅwe vhusiku musi Samuele o eḓela. * (Vhalani 1 Samuele 3:2-10.) O pfa ipfi ḽi tshi mu vhidzelela. O humbula u nga u khou vhidzwa nga Tshifhe Muhulu Eli o no vhaho mulala. O gidimela khae a ri: “Ndi̗ fhano; wo mbidza.” Eli o amba uri ha ngo mu vhidza. Musi zwenezwo zwithu zwi tshi dovha u itea, Eli o ṱhogomela uri u khou vhidzwa nga Mudzimu. O vhudza Samuele zwine a fanela u zwi ita nahone o thetshelesa. Musi Yehova a tshi vhidza Samuele lwa u tou thoma, ndi ngani a songo shumisa muruṅwa u itela u vhudza Samuele uri ndi ene ane a khou mu vhidza? Bivhili a i zwi ambi, fhedzi nḓila ye zwenezwo zwiitea zwa itea ngayo zwi sumbedza uri Yehova o vha a tshi khou humbulela Samuele we a vha a tshee muṱuku nga tshenetsho tshifhinga. Nga nḓila-ḓe?
4, 5. (a) Samuele o ita mini musi Mudzimu a tshi mu fha mushumo, nahone ha itea mini nga ḓuvha ḽi tevhelaho? (b) Ri guda mini nga ha Yehova kha enea mafhungo?
4 Vhalani 1 Samuele 3:11-18. Mulayo wa Yehova u amba uri vhana vha tea u ṱhonifha vhathu vhahulwane, zwihuluhulu vharangaphanḓa. (Ek. 22:27; Lev. 19:32) Zwi nga konḓa vhukuma u vhona nga maṱo a muhumbulo mutukana muṱuku ane a nga Samuele a tshi khou ya kha Eli nga matsheloni nahone nga tshivhindi a tshi khou mu vhudza mulaedza wa khaṱulo. Bivhili i amba uri Samuele o vha a tshi khou “ofha u vhudza Eli zwa bono ḽawe.” Naho zwo ralo, Mudzimu o zwi sumbedza khagala kha Eli uri o vha a tshi khou vhidza Samuele. Nga nṱhani ha zwenezwo, Eli o vhudza Samuele uri a ambe. O amba nae a ri, “[U songo] ndzumbela na tshithihi tsha zwe wa vhudzwa.” Samuele a “mu vhudza mafhungo oṱhe.”
5 Mulaedza wa Samuele a wo ngo mangadza Eli. U tshimbidzana na wa “muṅwe munna wa Mudzimu” a songo bulwaho dzina we a vha o amba na tshifhe muhulu. (1 Sam. 2:27-36) Mafhungo a Samuele na Eli a sumbedza nḓila ine Yehova a humbulela ngayo na uri o ṱalifha.
6. Ri nga guda mini kha nḓila ye Mudzimu a thusa ngayo Samuele?
6 Naa ni muswa? Arali zwo ralo, mafhungo a Samuele a sumbedza uri Yehova u a pfesesa khaedu dzine na sedzana nadzo na nḓila ine na ḓipfa ngayo. Khamusi ni a shona nahone ni wana zwi tshi ni konḓelela u huwelela kha vhathu vhahulwane kana u ita zwo fhambanaho na zwine thangana dzaṋu dza zwi ita. Ivhani na vhungoho ha uri Yehova u ṱoḓa u ni thusa. Mu vhudzeni zwoṱhe nga thabelo. (Ps. 62:8) Humbulani nga ha tsumbo dzi re Bivhilini dza vhaswa vha ngaho sa Samuele. Ambani na Vhakriste nga inwi vhe vha kunda khaedu dzi fanaho na dzine na khou sedzana nadzo. Ndi ngoho uri vha ḓo ni vhudza nga ha musi Yehova a tshi vha thusa, khamusi nga nḓila ye vha vha vha songo i lavhelela.
NḒILA YE YEHOVA A HUMBULELA NGAYO MUSHE
7, 8. Yehova o sumbedza hani uri u humbulela Mushe?
7 Musi Mushe e na miṅwaha ya 80, Yehova o mu ṋea mushumo u konḓaho. Mushe o vha a tshi fanela u vhofholola Vhaisiraele vhupulini ngei Egipita. (Ek. 3:10) O shuma sa mulisa lwa miṅwaha ya 40 ngei Midiani nahone o vha o tshuwa musi a tshi vhudzwa uri a ye u vhofholola Vhaisiraele. Mushe o ri: “Ndi nṋe nnyi ane nda kona u ya ha Farao, nda bvisa Vha-Isiraele kha ḽa Egipita?” Mudzimu o khwaṱhisedza Mushe uri: “Nṋe ndi ḓo vha na iwe.” (Ek. 3:11, 12) O dovha a mu fulufhedzisa uri: Vhahulwane vha Isiraele vha ḓo “tenda zwine wa amba.” Fhedzi Mushe a ri: “A vha nga tendi zwine nda amba.” (Ek. 3:18; 4:1) Mushe o vha a tshi vhona u nga Mudzimu a nga si mu thuse! Fhedzi Yehova ho ngo mu fhelela mbilu. O dovha a mu thusa u pfesesa. O ṋea Mushe maanḓa a u ita vhuṱolo nahone Mushe ndi muthu wa u tou thoma u ita vhuṱolo.—Ek. 4:2-9, 21.
8 Mushe o lingedza u ḓiimelela nga u amba uri ha koni u amba. Mudzimu o ri: “Nṋe ndi ḓo vha na mulomo wau; ndi ḓo U funza zwine wa ḓo amba.” Naa Mushe o fhedzisela o tenda? Hai, o humbela Mudzimu uri a rume muṅwe muthu. Yehova o mbo ḓi sinyuwa. Fhedzi Yehova o vha a tshi pfesesa nḓila ye Mushe a vha a tshi khou ḓipfa ngayo. Nga nṱhani ha uri Mudzimu o vha a tshi pfesesa nḓila ye Mushe a vha a tshi ḓipfa ngayo, o vhea Aroni sa muambeli wa Mushe.—Ek. 4:10-16.
9. U sa fhela mbilu na vhuthu ha Yehova zwo thusa hani Mushe kha mushumo wawe?
9 Ri guda mini nga ha Yehova kha enea mafhungo? Samusi Mudzimu e Ramaanḓaoṱhe o vha tshi nga vha o ita uri Mushe a tende nga u ṱavhanya. Nṱhani hazwo Yehova o sumbedza vhuthu na u sa fhela mbilu nahone o khwaṱhisa mu shumeli wawe a ḓiṱukufhadzaho. Naa yeneyo nḓila yo shuma? Ee! Mushe o vha murangaphanḓa wavhuḓi vhukuma nga u lingedza u fara vhaṅwe nga nḓila yavhuḓi musi a tshi humbula nḓila ye Yehova a shumisana nae ngayo.—Num. 12:3.
10. Ri vhuyelwa hani musi ri tshi edzisa nḓila ine Yehova a humbulela ngayo?
10 Zwine ra nga zwi guda: Naa ni mubebi kana muhulwane wa tshivhidzo? Arali zwo ralo, ni na vhuḓifhinduleli ho engedzeaho. Ndi zwa ndeme uri ni edzise Yehova nga u humbulela, u vha na vhuthu na u sa fhelela mbilu vhane vha vha vha nga fhasi haṋu! Vhakol. 3:19-21; 1 Pet. 5:1-3) Musi ni tshi lwela u edzisa Yehova na Yesu Kristo ni ḓo dzhenea nahone ni ḓo homolosa vhaṅwe. (Mat. 11:28, 29) Ni ḓo dovha na vhetshela vhaṅwe tsumbo yavhuḓi.—Vhaheb. 13:7.
(MUTSHIDZI ANE A HUMBULELA NA A RE NA MAANḒA
11, 12. Yehova o ita hani uri Vhaisiraele vha ḓipfe vho tsireledzea musi a tshi vha bvisa Egipita?
11 Musi Vhaisiraele vha tshi bva Egipita nga ṅwaha wa 1513 B.C.E., vha nga vha vho vha vha tshi fhira miḽioni tharu. Kha tshenetsho tshigwada, ho vha hu na vhana, vhaaluwa nahone a zwi timatimisi uri vhaṅwe vhavho vho vha vhe na mutakalo u si wavhuḓi kana vho holefhala. Ho vha hu tshi ṱoḓea murangaphanḓa ane a pfesesa na ane a humbulela u itela u ranga phanḓa tshenetsho tshigwada u itela u tshi bvisa Egipita. Yehova o vha onoyo murangaphanḓa a tshi shumisa Mushe. Vhaisiraele vho ḓipfa vho tsireledzea musi vha tshi ṱutshela fhethu he ha vha hu hone hu hoṱhe he vha vha vha tshi hu ḓivha.—Ps. 78:52, 53.
12 Yehova o ita hani uri vhenevho vhathu vha ḓipfe vho tsireledzea? O dzudzanya uri Vhaisiraele vha bve Egipita “vhó fara na mapfumo.” (Ek. 13:18) Honoho u dzudzanyea ho khwaṱhisedza Vhaisiraele uri Mudzimu ndi ene ane a khou vha ranga phanḓa. Zwiṅwe hafhu, nga ‘masiari Yehova o vha ranga phanḓa nga gole, vhusiku nga mulilo u penyaho.’ (Ps. 78:14) Nga u ita zwenezwo, Yehova o vha a tshi khou ri: “Ni songo ofha. Ndi ḓo ni dededza na u ni tsireledza.” Ndi ngoho uri honoho u khuthadzwa ho vha hu tshi ṱoḓea!
13, 14. (a) Yehova o sumbedza hani uri u humbulela Vhaisiraele musi vhe Lwanzheni Lutswuku? (b) Yehova o sumbedza hani maanḓa awe kha Vhaegipita?
13 Vhalani Ekisodo 14:19-22. Ḓivhoneni nga maṱo a muhumbulo musi mmbi ya Farao i murahu haṋu nahone phanḓa haṋu hu na Lwanzhe Lutswuku. Na vhona Mudzimu a tshi dzhenelela. Gole ḽi re phanḓa haṋu ḽa ya ḽa tiba Vhaegipita. Phanḓa haṋu ha vha na tshedza nga lwa vhuṱolo! Na vhona Mushe a tshi imisela tshanḓa tshawe kha lwanzhe, muya une wa bva vhubvaḓuvha wa fhandekanya lwanzhe nga vhukati. Inwi, muṱa waṋu, zwifuwo zwaṋu na vhathu vhoṱhe vha fhira nga vhukati hu si na kwanyekwanye. Nga u ṱavhanya, na vhona zwithu zwi songo ḓoweleaho. Fhethu hune na khou tshimbila hone ho oma nahone zwi khou ni lelutshela u tshimbila. Na vhane vha tshimbila nga u ongolowa vha wela lwanzhe vho tsireledzea.
14 Vhalani Ekisodo 14:23, 26-30. Musi zwenezwo zwi tshi khou itea, u ḓihudza na vhutsilu ha Farao zwo ita uri a thome u pandamedza inwi na Vhaisiraele. Na vhona Mushe a tshi imisela tshanḓa tshawe kha lwanzhe. A ita uri maḓi a ṱangane. Maḓi a tiba Farao na mmbi yawe. Hu si vhe na muthihi we a ponyoka!—Ek. 15:8-10.
15. Ri guda mini nga ha Yehova kha enea mafhungo?
15 Enea mafhungo a ri funza zwiṅwe zwithu nga ha Yehova. Ri a kona u zwi vhona uri Yehova ndi Mudzimu o dzudzanyeaho nahone yeneyi pfaneleo i ri thusa uri ri ḓipfe ro tsireledzea. (1 Vhakor. 14:33) Yehova u dovha a sumbedza uri u mulisa ane a vha na lufuno na ane a ṱhogomela vhathu vhawe nga nḓila yavhuḓi. U vha kuvhatedza na u vha tsireledza kha maswina avho. Zwenezwi zwi a ri khwaṱhisa na u ri khuthadza vhukuma sa izwi ri tsini na vhufhelo ha ano maitele a zwithu!—Mir. 1:33.
16. Ri vhuyelwa hani nga u humbula nḓila ye Yehova a vhofholola ngayo Vhaisiraele?
16 Ṋamusi, Yehova u ṱhogomela vhathu vhawe sa tshigwada. U ḓo bvela phanḓa a tshi ita zwenezwo na nga maṱungu mahulu Nzumb. 7:9, 10) Hu sa londwi uri vhathu vha Mudzimu vha vhaswa kana vhaaluwa, vha na mutakalo wavhuḓi kana vho holefhalaho, vha nga si ofhe nga tshifhinga tsha maṱungu mahulu. * A vha nga ofhi! Vha ḓo humbula maipfi a Yesu Kristo ane a ri: “Ivhani na maanḓa na tshivhindi, ngauri u vhofhololwa haṋu hu tsini.” (Luka 21:28) Vha ḓo vha na tshenetsho tshivhindi musi vha tshi vutshelwa nga Gogo kha ḽa Magogo, ine ya ḓo vha i mmbi khulwane i re na maanḓa u fhira ya Farao. (Hesek. 38:2, 14-16) Ndi ngani vhathu vha Mudzimu vha tshi ḓo vha na tshenetsho tshivhindi? Vha a zwi ḓivha uri Mudzimu ha shanduki. U ḓo dovha a sumbedza uri u Mutshidzi ane a vha na lufuno na ane a vha na ndavha na vhathu vhawe.—Yes. 26:3, 20.
ane a khou ḓa. (17. (a) Ri nga vhuyelwa hani nga mafhungo ane a vha Bivhilini a nḓila ine Yehova a ṱhogomela ngayo vhathu vhawe? (b) Ri ḓo ṱolisisa mini kha thero i tevhelaho?
17 Kha ino thero, ro vhona dziṅwe tsumbo dza nḓila ine Yehova a sumbedza uri u a humbulela na u vha na vhuthu musi a tshi ranga phanḓa na u tsireledza vhathu vhawe. Musi ni tshi elekanya nga ha dzenedzi tsumbo, ṱhogomelani zwidodombedzwa zwine zwa dzumbulula pfaneleo dza Yehova dzi sa vhonali. U ita zwenezwo zwi ḓo ita uri dzenedzo pfaneleo dzavhuḓi dzi nwelele muhumbuloni na mbiluni yaṋu na u ita uri ni fune Mudzimu nga ho engedzeaho na u vha na lutendo khae. Thero i tevhelaho i ḓo haseledza dziṅwe nḓila dzine ra nga edzisa Yehova ngadzo nga u humbulela vhaṅwe. Ri ḓo livhisa ṱhogomelo kha miṱa, miṱangano ya tshivhidzo na vhuḓinḓani.
^ phar. 3 Muṅwe muḓivhazwakale wa Muyuda ane a pfi Josephus o amba uri Samuele o vha e na miṅwaha ya 12 nga tshenetsho tshifhinga.
^ phar. 16 Zwi a pfala u phetha nga ḽa uri vhaṅwe vhathu vhane vha ḓo ponyoka Haramagedo vha ḓo vha vho holefhala. Musi Yesu e kha ḽifhasi, o fhodza “maṱungu oṱhe.” Zwenezwo zwi ri ṋea vhuṱanzi ha zwine a ḓo itela vho vuswaho vhafuni na vhane vha ḓo ponyoka Haramagedo. (Mat. 9:35) Vho vuswaho vhafuni vha ḓo vha vhe na mivhili yo fhelelaho.