Roṱhe Kha Ri Ṋee Yehova Thendo
Roṱhe Kha Ri Ṋee Yehova Thendo
“Ḓisedzani Yehova thendo na nduvho. Ḓisedzani dzina ḽa Yehova thendo.”—PSALME YA 96:7, 8.
1, 2. Thendo ine ya ṋewa Yehova i bva ngafhi, nahone ndi vhafhio vhane vha ṱuṱuwedzelwa u ṱanganela?
DAVIDA, murwa wa Isai, o aluwa e mulisa fhethu hu vhidzwaho Betlehema. A nga vha o sedza lunzhi lungafhani vhunzhi ha ṋaledzi dza ṱaḓulu vhusikuni ho dzikaho musi a tshi khou ṱhogomela sambi ḽa khotsi awe malisoni a tshi khou pfa vhumvumvu! A zwi timatimisi uri o humbula nga zwenezwo zwe a zwi vhona musi, o hevhedzwa nga muyamukhethwa wa Mudzimu, a tshi ṅwala na u imba maipfi avhuḓi a re kha Psalme ndima ya 19: “Ḽiṱaḓulu ḽi amba vhurena ha Mudzimu; lutombo lu bula mishumo ya zwanḓa zwawe. Lutsinga lwaḽo lu ya mashangoni oṱhe; maipfi aḽo a swika mugumoni wa ḽifhasi.”—Psalme ya 19:1, 4.
2 Zwi sa ambi, zwi si na maipfi, zwithu zwi mangadzaho zwa ṱaḓulu zwe Yehova a zwi sika zwi mu ṋea vhugala, ḓuvha na ḓuvha, vhusiku na vhusiku. Tsiko i ḓivhadza vhugala ha Mudzimu tshifhinga tshoṱhe, nahone zwi ita uri ri ḓiṱukufhadze musi ri tshi elekanya nga yeneyi tsiko i re hone ‘shangoni ḽoṱhe’ ine vhadzulapo vhoṱhe vha i vhona. Naho zwo ralo, vhuṱanzi vhu ṋewaho nga tsiko a vhu ngo eḓana. Vhathu vha fulufhedzeaho vha ṱuṱuwedzwa uri na vhone vha ṋee vhuṱanzi. Mupsalme a songo bulwaho nga dzina o ambela kha vhagwadameli vha fulufhedzeaho nga haya maipfi o hevhedzwaho: “Ḓisedzani Yehova thendo na nduvho. Ḓisedzani dzina ḽa Yehova thendo.” (Psalme ya 96:7, 8) Vhathu vhane vha vha tsini na Yehova vha a takalela u aravha kha yeneyo khuthadzo. Nga zwenezwo, hu katelwa mini kha u ṋea Mudzimu thendo?
3. Ndi ngani vhathu vha tshi ṋea Mudzimu thendo?
3 Hu ṱoḓea zwo engedzeaho u fhira maipfi. Vhaisiraele vha misini ya Yesaya vho hulisa Mudzimu nga milomo yavho, fhedzi vho zwi ita zwi sa bvi mbiluni. A tshi shumisa Yesaya, Yehova o ri: “Vhathu avha vha ntsendela nga mulomo wavho, vha nthenda nga milomo yavho, ngenó dzimbilu dzavho dzí kule na Nṋe.” (Yesaya 29:13) Thendo dzoṱhe dze dza vha dzi tshi ṋewa nga vhenevho vhathu dzo vha dzi sa ambi tshithu. U itela uri dzi vhe dza vhukuma, thendo dzi fanela u bva mbiluni i funaho Yehova na u ṱhogomela vhugala hawe ho khetheaho zwi tshi bva mbiluni. Yehova ndi ene Musiki e eṱhe. Ndi Ramaanḓaoṱhe, Muthu o lugaho ḽifhasini ḽoṱhe, mudzia lufuno. Ndi mutshidzi washu na Muvhusahoṱhe o lugaho ane muṅwe na muṅwe ane a khou tshila ṱaḓulu na kha ḽifhasi a tea u mu gwadamela. (Ndzumbululo 4:11; 19:1) Arali vhukuma ri tshi tenda zwenezwi, kha ri mu rende zwi tshi bva mbiluni.
4. Yesu o ṋea ndaela dzifhio dza nḓila ya u renda Mudzimu, nahone ri nga dzi ḓadzisa hani?
4 Yesu Kristo o ri vhudza nga ha nḓila ye a ṋea ngayo Mudzimu thendo. O ri: “Zwiné Khotsi-anga a wana vhugala ngazwo’, ndi musi ni tshi aṋwa mitshelo minzhi na vha vhafunziwa vhanga.” (Yohane 15:8) Ri aṋwa hani mitshelo minzhi? Tsha u thoma, nga u ṱanganela nga mbilu yoṱhe kha u huwelela ‘mafhungo maḓifha a muvhuso’ nahone nga zwenezwo ra vha ri tshi khou ṱanganela na zwivhumbwa zwoṱhe kha u “amba” nga ha “[“pfaneleo dzi sa,” NW] vhonali” dza Mudzimu. (Mateo 24:14; Vha-Roma 1:20) Zwiṅwe hafhu, roṱhe ri na tshipiḓa—nga ho livhaho kana nga hu songo livhaho—tsha u ita vhafunziwa vhaswa vhane vha ḓo bvela phanḓa vha tshi renda Yehova Mudzimu. Tsha vhuvhili, ri kaṋa zwiaṋwiwa zwe ra zwi wana nga muyamukhethwa nahone ra lwela u edzisa pfaneleo khulwane dza Yehova Mudzimu. (Vha-Galata 5:22, 23; Vha-Efesa 5:1; Vha-Kolosa 3:10) Nga ṅwambo wa zwenezwo, vhuḓifari hashu ha ḓuvha ḽiṅwe na ḽiṅwe vhu rendisa Mudzimu.
‘Shangoni Ḽoṱhe’
5. Ṱalutshedzani nḓila ye Paulo a ombedzela ngayo vhuḓifhinduleli ha Vhakriste ha u renda Mudzimu nga u vhudza vhaṅwe lutendo lwavho.
5 Vhurifhini ha Paulo vhu yaho kha Vharoma ho ombedzela vhuḓifhinduleli ha Vhakriste ha u renda Mudzimu nga u vhudza vhaṅwe lutendo lwavho. Tshiṱoho tshihulwane tsha bugu ya Vharoma ndi tsha uri vhane vha ḓo tshidzwa ndi vhane vha vha na lutendo kha Yesu Kristo fhedzi. Kha ndima 10 ya vhurifhi hawe, Paulo o sumbedza uri Vhaisiraele vha ṋama vha misini yawe vho vha vha kha ḓi lingedza u swikelela vhuimo ho lugaho nga u tevhela Mulayo wa Mushe, ngeno ‘mugumo wa mulayo o vha Kristo.’ Nga zwenezwo, Paulo uri: “Arali U tshi ṱanzielela Murena Yesu nga mulomo wau, wa tenda mbiluni yau zwauri Mudzimu o mu vusa vhafuni, U ḓo tshidzwa.” U bva nga tshenetsho tshifhinga, ‘a ho ngo tsha vha na phambano kha Mu-Yuda na Mu-Gerika, ngauri Muṋe wavho ndi muthihi, ané ó pfuma zwa vha zwa vhoṱhe vha mu vhidzelelaho. Ngauri onoyo ané a vhidzelela dzina ḽa Yehova u ḓo tshidzwa.’—Vha-Roma 10:4, 9-13.
6. Paulo o shumisa hani Psalme ya 19:4?
6 Nga murahu Paulo a vhudzisa mbudziso dzi pfalaho a ri: “Zwino vha nga vhidzelela hani wé vha si mu tende? Vha nga tenda hani wé vha si mu pfe a tshi ambiwa? Awe vha nga a pfa hani vhá songó hanelelwa?” (Vha-Roma 10:14) A tshi ambela kha Vhaisiraele, Paulo o ri: “Mafhungo-maḓifha hongo thetsheleswa nga vhoṱhe.” Ndi ngani Vhaisiraele vha songo thetshelesa? U sa thetshelesa havho ho bveledzwa nga u sa vha na lutendo, hu si nga ṅwambo wa uri vho vha vhe si na tshibuli tsha u ita nga u ralo. Paulo o sumbedza zwenezwi nga u redza Psalme ya 19:4 nahone a i shumisela kha mushumo wa Vhakriste wa u huwelela nṱhani ha tsiko i ṱanzielaho. O ri: “Iina nandi! Bvumo ḽaho ḽo ṱa̗hela kha shango ḽoṱhe, maambiwa a hone a ya migumoni ya ḽifhasi.” (Vha-Roma 10:16, 18) Ee, samusi na zwivhumbiwa zwi sa tshili zwo renda Yehova, Vhakriste vha ḓana ḽa u thoma ḽa miṅwaha vho huwelela mafhungo maḓifha a u tshidzwa fhethu hoṱhe nahone nga zwenezwo vha hulisa Mudzimu ‘shangoni ḽoṱhe.’ Vhurifhini hawe vhu yaho kha Vhakolosa, Paulo o dovha a ṱalusa nḓila ye mafhungo maḓifha a phaḓalala ngayo. O amba uri mafhungo maḓifha o huwelelwa “kha zwivhumbwa zwoṱhe zwa tsini ha ḽiṱaḓulu.”—Vha-Kolosa 1:23.
Ṱhanzi Dzi Fhiseaho
7. U ya nga Yesu, Vhakriste vha na vhuḓifhinduleli vhufhio?
7 Zwi vhonala u ri Paulo o ṅwala vhurifhi hawe vhu yaho kha Vhakolosa nga murahu ha miṅwaha ya 27 ya u fa ha Yesu Kristo. Zwo ḓa hani uri mushumo wa u huwelela u vhe wo no swika fhethu ha kule hu fanaho na Kolosa nga tshifhinga tshiṱuku nga u ralo? Ndi nga ṅwambo wa uri Vhakriste vha ḓana ḽa u thoma ḽa miṅwaha vho vha vha tshi fhisea, nahone Yehova o fhaṱutshedza u fhisea havho. Yesu o dzula o amba uri vhatevheli vhawe vha ḓo vha vhahuweleli vha fhiseaho musi a tshi ri: “Mafhungo maḓifha one a ḓo ranga u ḓivhadzwa kha tshakha dzoṱhe.” (Marko 13:10) Kha honoho vhuporofita, Yesu o engedza ndaela yo ṅwaliwaho kha ndimana dza u fhedza dza Evangeli ya Mateo dzine dza ri: “Iyani-ha ni ite vhathu vhoṱhe vhafunziwa nga u vha lovhedza dzinani ḽa Khotsi na ḽa Murwa na ḽa Muya-mukhethwa. Ni vha funze u ita zwoṱhe zwe nda ni laya.” (Mateo 28:19, 20) Nga u ṱavhanya musi Yesu o no gonya ṱaḓulu, vhatevheli vhawe vho thoma u ḓadzisa eneo maipfi.
8, 9. U ya nga Mishumo, Vhakriste vho aravha hani kha ndaela ye vha fhiwa yone?
8 Nga murahu ha u shululwa ha muyamukhethwa nga Pentekoste ya 33 C.E., tshithu tsha u thoma tshee vhatevheli vha Yesu vha fulufhedzeaho vha tshi ita ndi u bva vha yo huwelela, vha vhudza magogo a Yerusalema “mishumo mihulu ya Mudzimu.” U huwelela havho ho bvelela, nahone ha lovhedzwa “vhané tshivhalo tshavho tsha ṱoḓa u vha maḓana a mahumi mararu.” Vhafunziwa vho bvela phanḓa vha tshi renda Mudzimu khagala na nga u fhisea nahone ha vha na mvelelo dzavhuḓi.—Mishumo 2:4, 11, 41, 46, 47.
9 Hu si kale mishumo ya vhenevho Vhakriste ya thoma u ṱhogomelwa nga vharangaphanḓa vha vhurereli. Nge vha sinyuswa nga u amba khagala ha Petro na Yohane, vho ṋea ndaela ya uri vhenevho vhaapostola vhavhili vha songo tsha huwelela. Vhaapostola vha fhindula nga uri: “Ri kundwa u fhumula ri si ambe zwe ra zwi vhona na zwe ra zwi pfa.” Musi vho no vha shushedza na u vha vhofholola, Petro na Yohane vho humela kha vhahavho, nahone vhoṱhe vho ṱangana vha rabela Yehova. Vho humbela Yehova nga tshivhindi vha ri: “Huno vhaḓinḓa vhau U vha farise vha ambe fhungo ḽau nga dakalo ḽoṱhe.”—Mishumo 4:13, 20, 29.
10. Ho vha na u hanedzwa hufhio, nahone Vhakriste vha ngoho vha aravha hani?
10 Yeneyo thabelo yo vha i tshi tendelana na zwine Yehova a zwi funa, samusi zwo vhonala nga murahunyana. Vhaapostola vho fariwa nahone muruṅwa a vha vhofholola nga lwa vhuṱolo. Muruṅwa o vha vhudza a ri: “Tshimbilani ni yo ima nḓuni khethwa ni ambe na vhathu mafhungo a uvhu vhutshilo.” (Mishumo 5:18-20) Yehova o fhaṱutshedza vhaapostola nge vha thetshelesa zwenezwo. Ngauralo, “a vho ngo litsha u funza nḓuni khethwa na nḓuni dza vhathu maḓuvha oṱhe, vha ḓivhadza mafhungo-maḓifha a Yesu Kristo.” (Mishumo 5:42) Zwi khagala uri u hanedzwa huhulwane ho kundelwa u ita uri vhatevheli vha Yesu vha si ṋee vhugala Mudzimu khagala.
11. Mavhonele a Vhakriste vha u thoma nga ha mushumo wa u huwelela o vha e afhio?
11 Hu si kale vha fara Stefano nahone vha mu vhulaha nga u mu kanḓa nga matombo. U tovholwa hu vhavhaho ngei Yerusalema ho thoma nga murahu ha lufu lwawe, nahone vhafunziwa vhoṱhe nga nnḓa ha vhaapostola vho mbo ḓi shavhela kha maṅwe mashango a kule. Naa vho kulwa nungo nga u tovholwa? Na khathihi. Ri a vhala: “Vho balanganaho vha enda vha tshi funza mafhungo a Mudzimu.” (Mishumo 8:1, 4) U fhisetshela havho u ḓivhadza vhugala ha Mudzimu ho vhonala tshifhinga tshoṱhe. Kha Mishumo ndima ya 9, ri vhala uri Mufarisei a vhidzwaho Saulo wa Tariso, musi e lwendoni lwa u ya Damaseko u itela u thoma u tovhola vhafunziwa vha Yesu henefho, o vhona bono ḽa Yesu nahone a mbo ḓi vha bofu. Musi e Damaseko, Anania a mu bonyolosa maṱo nga lwa vhuṱolo. Tshithu tsha u thoma tshee Saulo—we nga murahu a vhidzwa Paulo—a tshi ita ndi mini? Mafhungo a ri: “A mbo ḓi thoma [“nga u ṱavhanya,” NW] u funza a Yesu zwikoloni, a tshi ri: ndi ene Murwa wa Mudzimu.”—Mishumo 9:20.
Muṅwe Na Muṅwe O Ṱanganela Kha U Huwelela
12, 13. (a) U ya nga vhaḓivhazwakale, ndi mini tshe tsha vha tshi tshi swayea nga tshivhidzo tsha Vhakriste tsha kale? (b) Bugu ya Mishumo na maipfi a Paulo zwi tendelana hani na zwo ambiwaho nga vhaḓivhazwakale?
12 Zwo ṱhogomelwa vhukuma uri muthu muṅwe na muṅwe tshivhidzoni tsha u thoma tsha Vhukriste o ṱanganela mushumoni wa u huwelela. A tshi ambela kha Vhakriste vha misini yeneyo, Philip Schaff o ṅwala a ri: “Tshivhidzo tshoṱhe tsho vha tshi tshi funa vhuḓinḓa, nahone Mukriste muṅwe na muṅwe o vha e murumiwa.” (History of the Christian Church) W. S. Williams o ri: “Vhuṱanzi vhu re hone ndi ha uri Vhakriste vhoṱhe vha Kereke ya kale, zwihuluhulu vhe vha vha vhe na zwifhiwa zwa muyamukhethwa, vho huwelela evangeli.” (The Glorious Ministry of the Laity) O dovha a amba o khwaṱha a ri: “Ndivho ya Yesu Kristo nga u huwelela yo vha i si ya uri ndi ndugelo ya tshiṅwe tshigwada tsha vhathu.” Na Celsus, swina ḽa Vhakriste ḽa kale, o ṅwala a ri: “Vhaluki, vharungi vha zwienda, vhasuki vha mikumba, vhathu vha songo funzeaho na vha fhasi, vho vha vhe vhahuweleli vha evangeli vha fhiseaho.”
13 Vhungoho ha eneo mafhungo hu vhonala kha mafhungo a ḓivhazwakale ya bugu ya Mishumo. Nga Pentekoste ya 33 C.E., musi ho no shululwa muyamukhethwa, vhafunziwa vhoṱhe, vhanna na vhasadzi, vho ḓivhadza khagala mishumo i mangadzaho ya Mudzimu. Nga murahu ha u tovholwa he ha vha hone nga murahu ha u vhulahwa ha Stefano, Vhakriste vhoṱhe vhe vha vha vho shavhela mashangoni a kule vho phaḓaladza mafhungo maḓifha fhethu hoṱhe. Hu ṱoḓaho u vha nga murahu ha miṅwaha ya 28, Paulo o vha a tshi khou ṅwalela Vhaheberu vhoṱhe vha Vhakriste, hu si tshigwada tshiṱuku fhedzi tsha vhafunzi, musi a tshi ri: “Kha ri ṋekedze nga Ene tshidzimu tshashu tsha thendo ya maḓuvha, ndi amba zwiaṋwiwa zwa milomo i ambaho dzina ḽawe.” (Vha-Heberu 13:15) Musi a tshi ṱalusa mavhonele awe a mushumo wa u huwelela, Paulo o ri: “Ngauri arali ndi tshi huwelela mafhungo-maḓifha, kha nṋe a si tshirendo ngauri afho ndi tou kombetshedzwa, ngauri i nga vha ‘Yawee’ kha nṋe arali ndi sa huweleli.” (1 Vha-Korinta 9:16) Zwi khagala uri Vhakriste vhoṱhe vha fulufhedzeaho vha ḓana ḽa u thoma ḽa miṅwaha vho ḓipfa nga nḓila i fanaho.
14. Hu na vhushaka vhufhio vhukati ha lutendo na u huwelela?
14 Vhukuma, Vhakriste vha vhukuma vha fanela u ṱanganela mushumoni wa u huwelela ngauri u tshimbidzana vhukuma na lutendo. Paulo o ri: “Muthu u tenda nga mbilu, a kona u ḓo itwa o lugaho; muthu a ṱanziela nga mulomo, a kona u ḓo tshidzwa.” (Vha-Roma 10:10) Naa ndi tshigwada tshiṱuku tshivhidzoni—u fana na tsha vhafunzi—tshine tsha vha na lutendo nahone nga zwenezwo tsha vha na vhuḓifhinduleli ha u huwelela? Na khathihi! Vhakriste vhoṱhe vha ngoho vha ṱahulela lutendo lwo khwaṱhaho kha Murena Yesu Kristo nahone vha sudzulusea u ḓivhadza khagala nga ha lwonolwo lutendo kha vhaṅwe. Arali vha sa ita nga u ralo lutendo lwavho lu ḓo vha lwo fa. (Yakobo 2:26) Nga ṅwambo wa uri Vhakriste vhoṱhe vha fulufhedzeaho vha ḓana ḽa u thoma ḽa miṅwaha ḽa Ḽifhinga ḽashu ḽo Ḓoweleaho vho sumbedza lutendo lwavho nga yeneyi nḓila, vho rendisa dzina ḽa Yehova.
15, 16. Ṋeani tsumbo dzi sumbedzaho uri mushumo wa u huwelela wo bvela phanḓa hu sa londwi vhuleme.
15 Ḓanani ḽa u thoma ḽa miṅwaha, Yehova o fhaṱutshedza vhathu vhawe nga nyaluwo hu sa londwi vhuleme he ha vha vhu hone ngomu na nnḓa ha tshivhidzo. Sa tsumbo, Mishumo ndima ya 6 i na mafhungo a phambano ya vhukati ha vhathu vhe vha rembuluwa vha ambaho Luheberu na vha ambaho Lugerika. Honoho vhuleme ha piringululwa nga vhaapostola. Nga ṅwambo wa zwenezwo, ri a vhala: “Fhungo ḽa Mudzimu ḽa hulela, tshivhalo tsha vhafunziwa tsha vha tshihulu muḓini wa Yerusalema. Na vho-tshifhé vhanzhi vha ḓa vha vhuswa nga lutendo.”—Mishumo 6:7.
16 Nga murahu, ho vuwa khakhathi dza politiki vhukati ha Khosi Herode Agripa wa Yudea na vhathu vha Tiro na Sidoni. Vhadzulapo vha yeneyo miḓi vho vha vha tshi khou ita khumbelo dza mulalo dzine dza hulisa Herode, nahone a fhindula nga u nga u amba navho khagala. Gogo ḽo kuvhanganaho henefho ḽa thoma u huwelela ḽa ri: “Iḽo a si ipfi ḽa muthu, ndi ḽa Mudzimu!” Nga u ṱavhanya, muruṅwa wa Mudzimu a rwa Herode Agripa, nahone a fa “nge a si ṋee thendo Mudzimu.” (Mishumo 12:20-23) Zwo tshuwisa lungafhani vhe vha vha vho vhea fulufhelo kha vhavhusi vha vhathu! (Psalme ya 146:3, 4) Naho zwo ralo, Vhakriste vho bvela phanḓa vha tshi renda Yehova. Nga ṅwambo wa zwenezwo, “fhungo ḽa Mudzimu ḽone ḽa ḓi hula ḽa anda” hu sa londwi khakhathi dza politiki.—Mishumo 12:24.
Vhuimo Ha Kale Na Ha Ṋamusi
17. Kha ḓana ḽa u thoma ḽa miṅwaha, tshivhalo tsha vhathu tshe tsha vha tshi tshi khou engedzea tsho ṱanganela kha u ita mini?
17 Ee, tshivhidzo tsha Vhakriste tsha shango ḽoṱhe tsha ḓana ḽa u thoma ḽa miṅwaha tsho vha tsho vhumbwa nga vharendi vha Yehova Mudzimu vha fhiseaho na vho khwaṱhaho. Vhakriste vhoṱhe vha fulufhedzeaho vho ṱanganela kha u phaḓaladza mafhungo maḓifha. Vhaṅwe vho wana vhane vha thetshelesa nahone, samusi Yesu o amba, vha vha funza u ita zwoṱhe zwe a laedza. (Mateo 28:19, 20) Mvelelo dzo vha dza uri tshivhidzo tsho aluwa, nahone vhathu vhanzhi vhane vha khou engedzea vha ṱanganela na Khosi Davida wa kale kha u ṋea Yehova thendo. Vhoṱhe vha dovholola maipfi o hevhedzwaho ane a ri: “Ndi U livhuha nga mbilu yoṱhe, Muṋe wanga, Mudzimu wanga; dzina ḽau thi fhidzi u ḽi ṋea thendo. Ngauri vhuthu hau ndi vhuhulwane kha nṋe.”—Psalme ya 86:12, 13.
18. (a) Ndi phambano ifhio ine ya vhonala ṋamusi vhukati ha tshivhidzo tsha Vhukriste na ḽa Vhudzhagane? (b) Ri ḓo haseledza mini theroni i tevhelaho?
18 Ri tshi ṱhogomela zwenezwi, maipfi a muphurofesa wa ḓivhavhurereli ane a pfi Allison A. Trites ndi a nyanyulaho. Musi a tshi vhambedza ḽa Vhudzhagane ḽa ṋamusi na Vhakriste vha ḓana ḽa u thoma ḽa miṅwaha, o ri: “Kanzhi kereke ṋamusi dzi aluwa nga lwa mbebo (musi vhana vhe vha bebelwa muṱani une wa dzhena kereke ya hune vha dzula hone vha tshi sumbedza lutendo lwavho) kana nga nyaluwo ya u pfuluwa (musi muraḓo muswa a tshi pfuluwa huṅwe a ya a vha muraḓo wa iṅwe kereke ya hune a dzula hone). Naho zwo ralo, kha bugu ya Mishumo, nyaluwo yo vha hone nga u rembuluwa, ngauri kereke yo vha i kha ḓi tou bva u thoma mushumo wayo.” Naa izwi zwi amba uri Vhukriste ha ngoho a vhu tsha aluwa ṋamusi u ya nga nḓila ye Yesu a ri vhu ḓo aluwa ngayo? A zwo ngo ralo. Vhakriste vha ngoho ṋamusi vha a fhisetshela u ṋea Mudzimu thendo khagala u fana na Vhakriste vha ḓana ḽa u thoma ḽa miṅwaha. Zwenezwi ri ḓo zwi ṱhogomela theroni i tevhelaho.
Naa Ni Nga Ṱalutshedza?
• Ri renda Mudzimu nga nḓila-ḓe?
• Paulo o ri mini musi a tshi ambela kha Psalme ya 19:4?
• Lutendo na u huwelela zwi tshimbidzana hani?
• Ndi mini tshe tsha vha tshi tshi swayeaho tshivhidzoni tsha Vhakriste tsha ḓana ḽa u thoma ḽa miṅwaha?
[Mbudziso Dza Pfunzo]
[Tshifanyiso kha siaṱari 8, 9]
Maṱaḓulu a rendisa Yehova misi yoṱhe
[Ṱhaluso ya Vhubvo ha Tshifanyiso]
Courtesy of Anglo-Australian Observatory, photograph by David Malin
[Zwifanyiso kha siaṱari 10]
Mushumo wa u huwelela na thabelo zwi a tshimbidzana