Zwimange zwo fuwiwaho zwi ḓivhelwa u ḓikunakisa. Zwi nga fhedza kotara ya tshifhinga tsha musi zwo vuwa zwi tshi khou ḓikunakisa. Zwi kona u ḓikunakisa nga u rali nga nṱhani ha nḓila i mangadzaho ye lulimi lwazwo lwa sikwa ngayo.

 Humbulani nga ha hezwi: Lulimi lwa tshimange lu na zwithu zwi ngaho mipfa zwa 290 zwi vhidzwaho papillae nahone zwo khwaṱha sa ṋala dzashu. Musi tshimange tshi tshi ṋanzwa mamvele atsho, zwithu zwi vhidzwaho papillae zwi phuletshedza vhukati ha mamvele uri mare atsho a kone u swika kha lukanda. Zwenezwi zwithu zwi kokodza mare nga u ṱavhanya musi tshimange tshi tshi vhuyedzedza lulimi mulomoni.

 Tshimange tshi ṱanzwa lukanda na mamvele atsho nga mare a ṱoḓaho u vha miḽiḽithara dza 48 nga ḓuvha. Enea mare a na dzi-enzyme dzo no tshi tsireledza kha zwitzhili. Zwiṅwe hafhu, enea mare a thusa tshimange uri tshi si pfe u swa samusi a tshi tshi rothodza.

 Arali iṅwe ya papillae ya wana hu na mamvele o fashanaho i a kona u dzhena nga fhasi ha eneo mamvele ya a fashulula. Musi tshimange tshi tshi khou ḓiṋanzwa, ṱhodzi dza papillae dzi dovha dza ita zwiṅwe zwithu kha lukanda lwatsho zwine zwa tshi vhuyedza. Vhaṱoḓisisi vho edzisela nḓila ye lulimi lwa tshimange lwa itwa ngayo musi vha tshi ita bulatsho ya mavhudzi. Heyi bulatsho i gama mavhudzi zwavhuḓi nahone a i ṱoḓi maanḓa manzhi u fana na bulatsho yo ḓoweleaho. Zwiṅwe hafhu, i kunakisea zwavhuḓi na u fashulula mavhudzi. Vhaṱoḓisisi vha amba uri lulimi lwa tshimange lu nga vha thusa u wana nḓila dza khwine dza u ṱanzwa mavhudzi na fhethu hu re na tshika. Zwe vha guda kha lulimi zwi nga vha thusa u khwinisa nḓila dza u ḓodza mapfura kana mushonga kha lukanda lu re na mavhudzi.

 Ni humbula mini? Naa lulimi lwa tshimange lwo sokou bvelela kana lwo tou sikwa?