Bạn trẻ—Hãy để cha mẹ giúp bạn gìn giữ lòng mình!

THEO bạn, khó khăn nào lớn nhất mà người thuyền trưởng phải đối phó? Có phải là vượt đại dương được an toàn chăng? Thường thì không. Phần lớn những vụ đắm tàu xảy ra gần bờ biển chứ không phải ngoài khơi. Thật thế, lái tàu vào cảng thậm chí có thể còn nguy hiểm hơn là cho phi cơ hạ cánh. Tại sao?

Trước khi neo tàu an toàn tại cảng, người thuyền trưởng phải tránh tất cả những mối nguy hiểm rình rập ở vùng cảng ấy. Ông phải vừa để ý đến dòng hải lưu vừa tránh những con tàu khác. Ông cũng phải luồn lách qua những bãi cát và bãi đá ngầm hoặc những xác tàu chìm. Khó khăn hơn nếu đây là lần đầu tiên ông đến vùng cảng này.

Để vượt qua những vấn đề này, một thuyền trưởng khôn ngoan sẽ nhờ đến người hoa tiêu biết rõ luồng nước tại địa phương. Trên đài chỉ huy, người hoa tiêu đứng cạnh thuyền trưởng và đưa ra sự hướng dẫn thành thạo. Họ cùng nhau cân nhắc những mối nguy hiểm và lái tàu qua các lối hẹp vào cảng.

Ý kiến chuyên môn quý báu của người hoa tiêu là hình ảnh cho sự giúp đỡ đáng giá mà người tín đồ Đấng Christ trẻ có thể nhờ đến để định hướng trong cuộc đời đầy sóng gió. Sự giúp đỡ đó là gì? Tại sao thanh thiếu niên cần sự giúp đỡ ấy?

Chúng ta hãy nói tiếp minh họa về chiếc tàu. Ở tuổi thanh thiếu niên, bạn có phần giống như người thuyền trưởng vì cuối cùng không ai ngoài bạn phải chịu trách nhiệm về cuộc đời mình. Cha mẹ đóng vai trò người hoa tiêu khi họ cố gắng hướng dẫn bạn vượt qua những hoàn cảnh khó khăn nhất trong giai đoạn này của cuộc sống. Tuy nhiên, khi ở độ tuổi thanh thiếu niên, có lẽ bạn cảm thấy khó chấp nhận lời khuyên của cha mẹ. Tại sao thế ?

Vấn đề thường xuất phát từ lòng. Lòng có thể xui giục bạn muốn làm điều bị cấm hoặc phản ứng lại bất cứ điều gì có vẻ hạn chế tự do của bạn. Kinh Thánh nói: “Tâm-tánh loài người vẫn xấu-xa từ khi còn tuổi trẻ”. (Sáng-thế Ký 8:21) Đức Giê-hô-va nói rõ là bạn đang đứng trước một thử thách gay go. Ngài cảnh báo: “Lòng người ta là dối-trá hơn mọi vật, và rất là xấu-xa”. (Giê-rê-mi 17:9) Ngoài việc ấp ủ những ham muốn xấu, lòng có thể lừa dối người trẻ, khiến họ nghĩ mình hiểu biết nhiều hơn cha mẹ, dù rằng về kinh nghiệm sống cha mẹ có nhiều hơn hẳn. Tuy nhiên, có những lý do chính đáng để bạn tìm sự giúp đỡ của cha mẹ khi lèo lái cuộc đời qua những năm đầy sóng gió của tuổi thanh thiếu niên.

 Tại sao vâng lời cha mẹ?

Trên hết, Đức Giê-hô-va, Đấng Thiết Lập gia đình, bảo bạn nên vâng theo sự hướng dẫn của cha mẹ. (Ê-phê-sô 3:15) Vì Đức Chúa Trời giao cho cha mẹ trách nhiệm chăm sóc bạn, Ngài cho lời khuyên này: “Hỡi kẻ làm con-cái, hãy vâng-phục cha mẹ mình trong Chúa, vì điều đó là phải lắm”. (Ê-phê-sô 6:1-3; Thi-thiên 78:5) Tuy bạn đang ở tuổi thanh thiếu niên, nhưng cha mẹ vẫn có trách nhiệm hướng dẫn bạn, còn bạn có bổn phận lắng nghe lời khuyên. Khi sứ đồ Phao-lô viết rằng con cái nên vâng lời cha mẹ, ông sử dụng một từ Hy Lạp có thể áp dụng cho con cái ở mọi lứa tuổi. Chẳng hạn, trong lời tường thuật được ghi nơi Ma-thi-ơ 23:37, Chúa Giê-su nói đến dân cư thành Giê-ru-sa-lem là “các con”, dù phần đông đều đã trưởng thành.

Thời xưa, nhiều người trung thành vẫn tiếp tục vâng lời cha mẹ dù rằng từ lâu họ đã qua tuổi trưởng thành. Như Gia-cốp, dù đã khôn lớn, ông hiểu rằng nên vâng theo mệnh lệnh của cha là tránh kết hôn với người nào không thờ phượng Đức Giê-hô-va. (Sáng-thế Ký 28:1, 2) Chắc chắn Gia-cốp cũng để ý thấy việc anh của ông kết hôn với những phụ nữ xứ Ca-na-an ngoại giáo đã làm cho cha mẹ đau lòng biết bao.—Sáng-thế Ký 27:46.

Không những cha mẹ được Đức Chúa Trời giao trách nhiệm hướng dẫn bạn, mà họ còn ở vị trí tốt nhất để đóng vai trò là người khuyên bảo. Chủ yếu là vì họ hiểu rõ bạn, và chắc chắn họ đã biểu lộ tình yêu thương bất vị kỷ đối với bạn trong nhiều năm. Giống như người hoa tiêu, cha mẹ bạn dựa vào kinh nghiệm để cho lời khuyên. Chính họ đã từng trải qua “các đam mê của tuổi trẻ”. Là tín đồ Đấng Christ chân chính, bản thân họ hiểu rõ giá trị của việc làm theo các nguyên tắc Kinh Thánh.—2 Ti-mô-thê 2:22, T òa Tổng Giám Mục.

Được những người từng trải như thế ở bên cạnh giúp đỡ, bạn có thể đối phó thành công với những vấn đề của tuổi trẻ, dù gay go nhất. Chẳng hạn, hãy đề cập đến vấn đề giới tính. Làm thế nào cha mẹ tín đồ Đấng Christ có thể hướng dẫn bạn trong vấn đề tế nhị này?

Sức thu hút của người khác phái

Người hoa tiêu báo cho thuyền trưởng biết trước để giữ khoảng cách an toàn với những bãi cát ngầm. Những bãi cát này tuy mềm nhưng cũng rất nguy hiểm bởi vì chúng liên tục thay đổi vị trí. Tương tự thế, cha mẹ muốn bạn tránh xa những cạm bẫy có thể gây tổn hại cho bạn về mặt tình cảm. Chẳng hạn, cha mẹ hiểu sự thu hút giữa người khác phái là một cảm xúc rất mãnh liệt và khó có thể diễn tả. Nhưng một khi những cảm xúc ấy được đánh thức, chúng có thể khiến bạn bị “mắc cạn”.

Đi-na là một ví dụ điển hình minh họa rõ nguy cơ của việc lái tàu quá gần nơi nguy hiểm. Có lẽ sự tò mò và ước muốn được vui chơi đã thúc đẩy Đi-na kết bạn với các con gái xứ Ca-na-an, những người rõ ràng không nghiêm túc về phương diện đạo đức. Ban đầu, những cuộc vui chơi có vẻ vô hại nhưng sau đó dẫn đến bi kịch—cô bị cưỡng hiếp bởi một thanh niên “quí-trọng hơn mọi người” trong thành.—Sáng-thế Ký 34:1, 2, 19.

Những mối nguy hiểm như thế càng gia tăng khi ngày nay người ta không ngớt đặt nặng về tính dục. (Ô-sê 5:4) Đa số người trẻ sẽ khiến cho bạn nghĩ rằng hẹn hò với người khác phái là điều thú vị nhất. Có lẽ trái tim bạn đập rộn ràng khi nghĩ đến việc được ở một mình với người mà bạn thích. Nhưng cha mẹ yêu thương sẽ cố bảo vệ bạn khỏi những người trẻ không tôn trọng tiêu chuẩn của Đức Chúa Trời.

 Laura thừa nhận rằng sự tò mò có thể làm cho thanh thiếu niên trở nên mù quáng và không còn thấy mối nguy hiểm. “Khi các bạn gái cùng lớp khoe đã đi nhảy suốt đêm với vài chàng trai ‘sành điệu’, tụi nó làm như đó là một đêm ấn tượng, không thể nào quên. Tuy biết rằng tụi nó hay thổi phòng sự việc, nhưng tôi vẫn cảm thấy tò mò, và thầm nghĩ có lẽ mình đang bỏ lỡ nhiều cơ hội vui chơi. Dù biết cha mẹ đúng khi ngăn không cho tôi đến những nơi ấy nhưng tôi vẫn cảm thấy bị cám dỗ”.

Chiếc tàu không thể ngừng đột ngột vì không có bộ phận hãm phanh. Cha mẹ biết nỗi đam mê cũng tác động giống như vậy. Trong sách Châm-ngôn, người để cho nỗi đam mê chi phối mình được ví như một con bò bị dẫn đến lò cạo. (Châm-ngôn 7:21-23) Bạn hẳn không muốn để sự việc như thế xảy ra cho mình, khiến bạn bị đắm tàu về phương diện cảm xúc và thiêng liêng. Khi lòng bắt đầu lừa dối bạn trong lĩnh vực này, cha mẹ có thể nhận thấy điều đó và cho bạn lời khuyên thích hợp. Liệu bạn sẽ khôn ngoan lắng nghe và nhờ đó tránh được tai họa không?—Châm-ngôn 1:8; 27:12.

Bạn cũng cần sự hỗ trợ của cha mẹ khi phải đối phó với áp lực của bạn đồng lứa. Cha mẹ có thể giúp đỡ như thế nào?

Ảnh hưởng mạnh mẽ của bạn đồng lứa

Một dòng hải lưu chảy xiết có thể làm cho chiếc tàu đi trệch hướng. Để kháng cự lại ảnh hưởng này, con tàu phải điều chỉnh nhằm giữ hướng đi đúng của nó. Tương tự vậy, ảnh hưởng mạnh mẽ của những người trẻ khác có thể đẩy bạn đi trệch hướng về phương diện thiêng liêng, trừ phi bạn có biện pháp kháng cự.

Như trường hợp của Đi-na cho thấy: “Kẻ làm bạn với bọn điên-dại sẽ bị tàn-hại”. (Châm-ngôn 13:20) Theo cách dùng từ trong Kinh Thánh, chữ “điên-dại” chỉ người không biết đến Đức Giê-hô-va hay cố tình không theo đường lối Ngài.

Tuy nhiên, cưỡng lại những quan điểm hoặc thực hành của bạn cùng lớp không phải là điều dễ. María José giải thích: “Tôi muốn  được bạn bè chấp nhận. Vì không muốn bị chê là khác người, tôi cố bắt chước chúng cho thật giống”. Bạn có thể chịu ảnh hưởng của bạn bè mà chẳng hay biết gì—qua cách chọn âm nhạc, ăn mặc, hoặc ngay cả trong lời nói. Có lẽ bạn cảm thấy thoải mái với những người trẻ cùng trang lứa. Điều đó tuy rất tự nhiên nhưng sẽ khiến bạn có nhiều nguy cơ bị ảnh hưởng mạnh mẽ từ phía bạn bè, một ảnh hưởng có thể hủy hoại cuộc sống bạn.—Châm-ngôn 1:10 -16.

Caroline nhớ lại thử thách mà vài năm trước đây em đã phải đối diện: “Từ lúc 13 tuổi, phần lớn các bạn gái xung quanh tôi đều có đôi, và trong dăm ba năm tôi luôn bị bạn bè gây áp lực để làm giống chúng. Tuy nhiên, mẹ tôi đã khéo hướng dẫn tôi vượt qua giai đoạn khó khăn này. Mẹ đã bỏ ra hàng giờ để lắng nghe, lý luận, và giúp tôi thấy cần phải hoãn lại chuyện yêu đương cho đến khi tôi trở nên thành thục hơn”.

Giống như mẹ của Caroline, cha mẹ bạn cũng cảm thấy có bổn phận phải cảnh báo về áp lực từ bạn bè, thậm chí cần phải hạn chế các sinh hoạt hoặc mối giao du với một số bạn bè. Nathan nhớ lại những lần tranh cãi với cha mẹ về vấn đề này. Em giải thích: “Các bạn hay rủ rê tôi đi chơi, nhưng cha mẹ không muốn tôi đi la cà ngoài đường với họ hoặc đến dự những cuộc vui chơi đông người mà không được kiểm soát kỹ. Lúc đó, tôi không hiểu sao cha mẹ người khác thì dễ, còn cha mẹ tôi lại khó đến thế”.

Tuy nhiên sau này Nathan đã hiểu. Em thừa nhận: “Trong trường hợp của tôi, đúng là ‘sự ngu-dại vốn buộc vào lòng con trẻ’. Sự ngu dại này dường như rất dễ bột phát khi một đám con trai lang thang ngoài đường. Khi một đứa nổi hứng phá phách, đứa khác sẽ quậy hơn, và đứa thứ ba càng quậy bạo hơn nữa. Trước sau gì cả bọn cũng hùa theo. Ngay cả những người trẻ cho rằng mình phụng sự Đức Giê-hô-va cũng có thể rơi vào bẫy này”.—Châm-ngôn 22:15.

Cả Nathan và María José đều có sự giằng co trong lòng khi cha mẹ cấm họ làm những điều mà bạn đồng lứa rủ rê. Dù vậy, họ vẫn vâng lời, và sau này họ cảm thấy vui sướng vì đã nghe lời cha mẹ. Sách Châm-ngôn nói: “Hãy lắng tai nghe lời kẻ khôn-ngoan, khá chuyên lòng con về sự tri-thức ta”.—Châm-ngôn 22:17.

Đáng được tôn kính

Thật khó điều khiển chiếc tàu bị nghiêng một bên, và nếu nghiêng nhiều quá nó dễ bị lật. Vì bản chất bất toàn, tất cả chúng ta đều nghiêng về sự ích kỷ và những điều bị cấm. Bất chấp những khuynh hướng này, người trẻ vẫn có thể cập bến an toàn, nói theo nghĩa bóng, nếu họ cẩn thận theo sự hướng dẫn của cha mẹ.

Ví dụ, cha mẹ có thể giúp bạn bác bỏ ý tưởng: ngoài con đường hẹp dẫn đến sự sống và đường rộng dẫn đến sự hư mất, còn có con  đường thứ ba—con đường trung dung. (Ma-thi-ơ 7:13, 14) Thật thiếu thực tế nếu bạn nghĩ mình có thể bước vài bước trên con đường sai nhưng không đi trọn, rằng mình chỉ “nếm” chứ không “nuốt”. Những ai cố theo đường lối như thế là “đi giẹo hai bên”—vừa phụng sự Đức Giê-hô-va trong một phạm vi nào đó vừa yêu thế gian và những vật trong thế gian—và có nguy cơ bị lật thuyền về phương diện thiêng liêng. (1 Các Vua 18:21; 1 Giăng 2:15) Tại sao? Vì khuynh hướng bất toàn của chúng ta.

Những ham muốn xấu càng mạnh mẽ hơn nếu chúng ta không kháng cự chúng. ‘Lòng dối-trá’ của chúng ta không thỏa mãn với việc chỉ “nếm” thử tội lỗi, nó sẽ còn đòi hỏi nhiều hơn. (Giê-rê-mi 17:9) Một khi chúng ta bắt đầu trôi dạt về thiêng liêng, thế gian sẽ ảnh hưởng trên chúng ta ngày càng mạnh mẽ hơn. (Hê-bơ-rơ 2:1) Có lẽ bạn không nhận thấy con tàu thiêng liêng của mình đang nghiêng dần, nhưng cha mẹ bạn là tín đồ Đấng Christ có thể sẽ thấy điều đó. Đành rằng cha mẹ không thể học các chương trình vi tính nhanh như bạn, nhưng họ hiểu biết nhiều hơn bạn về con tim dối trá. Và họ mong muốn ‘dẫn lòng bạn vào đường chánh’, con đường dẫn đến sự sống.—Châm-ngôn 23:19.

Dĩ nhiên, bạn không nên mong chờ cha mẹ đánh giá mọi vấn đề một cách hoàn hảo khi họ cho lời khuyên trong những lĩnh vực nhạy cảm như âm nhạc, giải trí và cách ăn mặc. Cha mẹ bạn có thể không khôn ngoan như Sa-lô-môn hoặc kiên nhẫn như Gióp. Như người hoa tiêu, đôi khi cha mẹ quá cẩn thận, lo xa quá mức. Tuy vậy, nếu bạn lắng nghe ‘lời khuyên-dạy của cha, không bỏ phép-tắc của mẹ’, bạn sẽ nhận ra giá trị của sự hướng dẫn này.—Châm-ngôn 1:8, 9.

Những người trẻ khác có thể chê bai cha mẹ chúng. Song, nếu cha mẹ bạn cố gắng theo những nguyên tắc Kinh Thánh, họ như người hoa tiêu, bên cạnh bạn ở mọi thời điểm, cùng vượt qua mọi sóng gió cuộc đời, cùng đương đầu với nghịch cảnh. Như thuyền trưởng nhận được sự hướng dẫn từ người hoa tiêu thành thạo, bạn cũng cần sự hướng dẫn của cha mẹ để dẫn bạn đi trên con đường khôn ngoan. Phần thưởng sẽ không gì sánh bằng.

“Vì sự khôn-ngoan sẽ vào trong lòng con, và linh-hồn con sẽ lấy sự hiểu-biết làm vui-thích. Sự dẽ-dặt sẽ coi-sóc con, sự thông-sáng sẽ gìn-giữ con, để cứu con khỏi đường dữ, khỏi kẻ nói việc gian-tà, và khỏi kẻ bỏ đường ngay-thẳng, mà đi theo các lối tối-tăm... Vì người ngay-thẳng sẽ được ở trên đất, và người trọn-vẹn sẽ còn ở đó luôn luôn”.—Châm-ngôn 2:10 -13, 21.

[Hình nơi trang 22]

Ảnh hưởng của những người trẻ khác có thể đẩy bạn đi trệch hướng về phương diện thiêng liêng

[Hình nơi trang 23]

Hãy nhớ lại trường hợp của Đi-na

[Hình nơi trang 24]

Như thuyền trưởng nhờ đến sự hướng dẫn của người hoa tiêu thành thạo, các bạn trẻ cũng nên tìm sự hướng dẫn của cha mẹ

[Nguồn tư liệu nơi trang 24]

Hình: www.comstock.com