Eelaasi Kawuwa Akaabi hayqqidoogaa siyiis. Xoossay erissidobaa yootiya cimida ha bitanee qofan sheekkidi ba buuchchaa gorppiiddi, daro layttaappe kase ha iita kawoy A bolli gattidobaa qoppiyogaa akeekana danddayoos. Eelaasi daro metuwa gencciis! Akaabinne A keettayyiya Elzzaabeela Eelaasa yashissidosona, yedettidosonanne ubba woranawu koyidosona. Elzzaabeela Yihooway erissidobaa yootiya daroti hayqqanaadan azazido wode, kawoy hegaa teqqanawu aybanne oottibeenna. Inne A keettayyiya yaaretiyo gishshawu, aybanne mooribeenna xillo asa gidida Naabutanne A naata worissidosona. Hegaappe denddidaagan, Yihooway Akaabanne A keettaa asaa ubbaa pirddanaagaa Eelaasi yootiis. Xoossay giidobay haꞌꞌi polettiis. Yihooway kasetidi yootidoogaadan Akaabi hayqqiis.—1 Kawotu Maxaafaa 18:4; 21:1-26; 22:37, 38; 2 Kawotu Maxaafaa 9:26.

 Gidikkokka, Eelaasi aggennan genccana koshshiyogaa eriis. Elzzaabeela haꞌꞌikka paxa deꞌawusu, qassi ba soo asaynne Israaꞌeela deree iitabaa oottanaadan denttettiyogaa aggabeykku. Eelaasa kaseegaappe daro metoy gakkana deꞌees, qassi awu laggenne A sohuwa laattana ura gidida Elssaꞌa I darobaa tamaarissana koshshees. Eelaasi wurssettan oottidobatuppe heezzubata ane beꞌoos. I genccanaadan ammanoy A waatidi maaddidaakko nuuni beꞌiyo wode, ha metiya wodiyan nu ammanuwa waatidi minttanaakko akeekana.

 Akaabanne Elzzaabeeli naꞌay Akaaziyasi Israaꞌeelan kawotidi haariiddi deꞌees. I bana yelidageetu eeyyatetta ogiyaappe tamaariyogaa aggidi eta iita oosuwa kaalliis. (1 Kawotu Maxaafaa 22:52) Akaaziyasikka etaagaadan Baalayyo goynniis. Baalayyo goynniyageeti ubbay goyno sohuwan shaaramuxiyogaanne naata yarshshiyogaa mala iitabaa oottoosona. Akaaziyasi ba iita ogiya agganawunne asay Yihoowawu ammanettennaadan oottiya hegaa mala iitabaappe haakkanaadan maaddanawu A denttettiyabi deꞌanee?

 Makkalanchcha gidida, he yelaga kawuwa qoppennan iitabay gakkiis. I ba keettaa pooqiya baranddaappe kunddidi keehi qohettiis. Hegee shemppo miyaba gidikkokka I maaduwa demmanawu Yihoowakko simmibeenna. Ubba I he deshettaappe paxanaakkonne eranawu, morkke gidida Pilisxxeematu katamaa Eqiroona biidi eta xoossaa Biꞌeeli-Zeebula oychchanaadan asaa kiittiis. Hegan Yihooway keehippe azzaniis. Yihooway issi kiitanchchaa Eelaasakko kiittin, I biidi he asata haasayissiis. Eelaasi he asati guyye biidi kawuwayyo iitabaa odanaadan yootiis. Akaaziyaasi Israaꞌeelan Xoossi baynnabadan qoppidi oottidobay keehi gita nagara. Akkaaziyasi he zinꞌꞌido hiixaappe denddennan hayqqanaagaa Yihooway yootiis.—2 Kawotu Maxaafaa 1:2-4.

 Ba nagaraappe simmibeenna Akaaziyasi, “Inttenaara gaittanau yiidi, ha yohuwaa intteyyo yootida bitanee ai mala asee?” yaagidi oichchiis. He kiitettida asati Xoossay erissidobaa yootiyagaabaa qonccissidi zaarido wode, Akaziyasi sohuwara, “Hegee Tishbbiyaa Eelaasa” yaagiis. (2 Kawotu Maxaafaa 1:7, 8) Eelaasi sima deꞌuwa deꞌiyogeenne ba deꞌuwan Xoossa oosuwa kaseyiyogee I maayidobaappe sohuwara erettidoogee akeekana bessiyaba. Akaaziyasabaa woy aquwawu yaaretiya A yelidaageetubaa hegaadan gaana danddayettennaagee qoncce. Eelaasa leemisoy nuuni ha wodiyan nu deꞌuwa sima oottanaadaaninne nu xeelaa keehi koshshiyaban wottanaadan Yesuusi zoridobaa kaallanaadan akeekissees.—Maatiyosa 6:22-24.

 Akaaziyasi haluwa kiyanawu koyidi Eelaasa oyqqanaadan 50 wotaaddaratanne eta halaqaa kiittiis. Eti “keraa huuphiyan uttida” a Eelaasa demmido wode halaqay A, “Duge wodhdha” yaagidi azaziis; I Eelaasa woranawu xeegiyaba milatees. Ane hagaa qoppa! He asati Eelaasi ‘Xoossaa asa’ gidiyogaa erikkonne A yashissiyogeenne wolqqanttiyogee bessiyabadan qoppidosona. Eti oottidobay bala. Eelaasi wotaaddaratu halaqawu, “Taani Xoossaa asa gidikko, tamai saluwaappe wodhdhidi, nenanne ne ishatamatanne mo” yaagiis. Xoossay I giidoogaadan oottiis! “Tamai saluwaappe wodhdhidi, hamssaalaqaanne a ishatamatanne miis.” (2 Kawotu Maxaafaa 1:9, 10) Yihooway ba ashkkarata asay qilliicciyonne kariyo wode hegaa sheneho geennaagaa ha wotaaddaratu bolli gakkidabay bessees.—1 Hanidabaa Odiya 16:21, 22.

 Akaasiyasi hara 50 wotaaddarata eta halaqaara kiittiis. Naaꞌꞌantto halaqay koyroogaappekka iita. Koyruwan, appe kase kiitettidi hayqqida 51 asatu bidinttaa deriya bolli beꞌikkonne, I hegaappe aynne tamaaribeenna. Naaꞌꞌanttuwan, appe kase hayqqida halaqay giidoogaadan Eelaasa, “duge wodhdha” giyogaa xalla gidennan, “eesuwan” giya qaalaakka gujjiis. Hegee ayba eeyyatettee! Koyro asatuugaadan, ikka A asaykka hayqqiis. Gidikkonne, kawoy ubba etaagaappekka aaruwan eeyya. I heezzanttuwa hegaa keena hara wotaaddarata kiittiis. Heezzanttuwa kiitettida wotaaddaratu halaqay cincca asa. I bana ziqqi oottidi Eelaasakko shiiqiis, qassi inne A asati hayqqennaadan woossiis. Xoossaa asa gidida Eelaasi he ashkke halaqawu zaarido wode, Yihoowagaadan maariyagaa gidiyogaa bessidoogee qoncce. Ha wotaaddaratuura baanaadan Yihoowa kiitanchchay Eelaasawu yootiis. Eelaasi azazettidi biis, qassi he iita kawuwa bolli gakkana Yihoowa pirddaa zaarettidi yootiis. Yihooway yootidoogaadan, Akaaziyasi hayqqiis. I naaꞌꞌu laytta xalaalaa kawotiis.—2 Kawotu Maxaafaa 1:11-17.

 Eelaasa yuushuwan deꞌiya asay makkalanchchanne odidobaa siyennaagaa gidikkonne, I genccanaadan maaddidabay aybee? He oyshay ha wodiyankka maaddiyaba. Intte ayyo qoppiyo uri intte yootiyo loꞌꞌobaa siyennan ixxidi iita ogiya kaalliyogaa aggennan ixxin yiilloti ereetii? Hegaa mala hanotaa waani genccana danddayiyoo? Wotaaddarati Eelaasa demmidoy ‘keraa huuphiyana’ gidiyogaappe nuuni timirttiya demmana danddayoos. Eelaasi he sohuwa biido gaasuwa nuuni geeshshidi erana xayikkonne, I woossiyogan erettida asa gidiyo gishshawu, he sohoy I ba siiqiyo Xoossaakko kaseegaappe aaruwan shiiqanaadan oottiya injje soho gidiyogee aynne sirissenna. (Yaaqooba 5:16-18) Nuunikka hegaadan ooninne baynnasan Xoossaa woossanawu, A sunttaa xeesanawu, qassi nu metuwanne nuna qofissidabaa awu yootanawu ubbatoo wodiya bazzana danddayoos. Hegaadan oottikko, nu yuushuwan deꞌiya asay qofi baynnabaanne banttana qohiyabaa oottiyo wode genccana danddayoos.

 Eelaasi bawu imettida oosuwa aggiyo wodee gakkiis. I oottidobaa beꞌa. Inne Elssaꞌi Gelggala katamaappe kiyishin, Eelaasi 11 kilo meetire gidiyaagaa haakkiya Beeteele barkka biyo wode Elssaꞌi he sohuwan takkishshanaadan yootiis. Elssaꞌi minttidi hagaadan giis: “GODAI ero! Ne shemppoi ero! Taani neeppe shaahettikke.” Eti Beeteele gakkido wode, Eelaasi 22 kilo meetire gidiyagaa haakkiya Yarkko geetettiyasaa barkka biyo wode Elssaꞌi he sohuwan takkanaadan yootiis. Elssaꞌi A aggennaagaa kaseegaadankka zirxxi oottidi yootiis. Yarkkon, Eelaasi heezzanttuwa koyroogaadan gin, Elssaꞌi kaseegaadankka zaariis; hegaappe simmin, eti 8 kilo meetire gidiyagaa haakkiya Yorddaanoosa Shaafaakko biidosona. Haꞌꞌikka, yelagay Elssaꞌi Eelaasappe shaahettennan A minttidi kaalliis.—2 Kawotu Maxaafaa 2:1-6.

 Elssaꞌi keehi koshshiya eeshsha gidida aggenna siiqoy deꞌiyo asa gidiyogaa bessiis. Hegaa mala siiqoy Uruta Naaꞌoomissi bessidoogaa mala, issi urappe shaahettennan minttidi siiqiyogaa bessiya eeshsha. (Uruto 1:15, 16) Awudeegaappenne aaruwan, ha wodiyan Xoossaa ashkkaratu ubbaassi he eeshshay keehi koshshees. Elssaꞌaagaadan hegee keehi koshshiyogaa nuuni akeekidoo?

 Eelaasi ba yelaga laggee bessido aggenna siiquwan minettidoogee qoncce. Hegaappe denddidaagan, Elssaꞌi Eelaasi oottido wurssetta malaaliyabaa beꞌiyo maataa demmiis. Eesuwan goggiyanne ciimmatida Yorddaanoosa Shaafaa doonan, Eelaasi ba kaabban haattaa shociis. Haattay naaꞌꞌawu shaahetti bayiis! Qassi, “hananabaa yootiyaageetuppe ishatamu asati” he malaalissiyabaa beꞌidosona; eti Israaꞌeela biittan tumu goynuwa kaalettanaadan timirtte keettan loohiyageeta gidennan aggokkona. (2 Kawotu Maxaafaa 2:7, 8) He tamaarissiyo prograamiya waannatidi kaalettiday Eelaasa gidennan aggenna. Eelaasi amarida layttaappe kase, he biittan appe attin Yihoowawu ammanettida hara asi baynnabadan qoppiis. Hegaappe simmin, Eelaasi genccido gishshawu, Yihooway bawu goynniyageeti oottido gitabaa beꞌanaadan oottiyogan A anjjiis.—1 Kawotu Maxaafaa 19:10.

 Eti Yorddaanoosa Shaafaa pinni simmin, Eelaasi Elssaꞌa, “Taani neeppe ekettaichchanaappe kasetada, neeyyo ai oottana mala koyai? Ane oda” yaagiis. Eelaasi appe shaahettiyo wodee gakkidoogaa eriis. I ba yelaga laggee sinttappe demmiyo maataanne sunttaa gishshawu A qanaatibeenna. Ubba, Eelaasi danddayettida keenan A maaddanawu keehi koyiis. Elssaꞌi issiba xalaalaa oychchiis: I, “Ne ayyaanai taayyo naa77u saama gidana mala, taani nena woossais” yaagiis. (2 Kawotu Maxaafaa 2:9) I koyidoy Eelaasaagaappe naaꞌꞌu kushe dariya geeshsha ayyaanay ayyo imettanaadaana gidenna. I oychchidoy yeletan bayra gidida uri, ba so asawu huuphe gidiyo aawatettaa polanawu maaddanaadan, higgiya maaran naaꞌꞌu kushiya woy dariya baggaa laattiyogaa mala laataa demmanaassa. (Zaarettido Wogaa 21:17) I ayyaanaaban Eelaasa laattiyagaa gidiyogaadan, he oosuwa oottanawu Eelaasaagaadan xalanaadan maaddiya ayyaanay koshshiyogaa akeekidoogee qoncce.

 Ashkketettan, Eelaasi he oyshaa zaaranay Yihoowa gidiyogaa bessiis. Xoossay Eelaasa efiyo wode Elssaꞌi A beꞌanaadan Yihooway paqqadikko, Elssaꞌi oychchidobaa Xoossay zaaridoogee erettana. Takkennan, daro layttawu lagge gidida he naaꞌꞌu asati “issippe haasayiiddi hemettishin” issi malaalissiyabay haniis!—2 Kawotu Maxaafaa 2:10, 11.

 Issi ooratta pooꞌoy saluwan beettidi etakko matatti matatti yiis. Wolqqaama gotee denddidi guummishin, issi pooꞌiyabay etakko yiidi eti issoy issuwappe shaahettanaadan oottiis; hegan eti malaalettidi, jollu giidi eqqi bayennan aggokkona. Eti beꞌidobay tamaappe merettidaba milatiya para gaariya. Eelaasi I biyo wodee gakkidoogaa eriis. I gaariya bolli bawu kiyidee? Geeshsha Maxaafay hegaabaa yootenna. Hanotay aybanne gido, I carkkuwan pude tooketti tookettidi biis!

 Eelaasi malaalettidi hegaa xeelliis. Elssaꞌi he malaalissiyabaa beꞌido gishshawu, Yihooway Eelaasa xalatettaa ayyaanaa ‘naaꞌꞌu kushe’ oottidi ayyo immanaagaa eriis. Shin Elssaꞌi beꞌidobaa qoppidi keehi azzaniis. I cimida ba siiqo laggee awu biyakko eribeenna, shin A zaarettidi beꞌana danddayennaagaa eriis. I, “Ta aawawu, Ta aawawu! Israaꞌeela paratanne para gaareta!” yaagidi waassiis. Elssaꞌi siiqiyo A zoriyagee A ayfiyappe haakkidi xayidoogaa beꞌidi, kayyottidi ba maayuwa pooshshiis.—2 Kawotu Maxaafaa 2:12, NW.

 Eelaasi saluwa pude kiyiyo wode ba yelaga laggee yeekkiyogaa siyidi ikka yeekkideeshsha? Aybanne gido, ayyo hegaa mala laggee deꞌidoogee I metiya wodeta genccanaadan maaddidoogaa erees. Nuuni Eelaasa leemisuwappe loꞌꞌobaa tamaaroos, qassi Xoossaa siiqiyanne A sheniya poliya asaara laggetanawu koyoos!

 Eelaasi hegaappe simmin awa biidee? Issi issi haymaanooteti I Xoossaara deꞌanawu saluwa biis giidi tamaarissoosona. Shin hegee hanana danddayennaba. Daro xeetu layttaappe simmin, Yesuusi I saꞌaa yaanaappe kase ooninne saluwa bibeennaagaa yootiis. (Yohaannisa 3:13) Hegaa gishshawu, “Eelaasi gotiyan saluwaa kiyiis” giya qofaa nuuni nabbabiyo wode, I kiyido saloy awugee? giidi nuna oychchana koshshees. (2 Kawotu Maxaafaa 2:11) Geeshsha Maxaafay “saluwa” giya qaalaa, Yihooway deꞌiyo sohuwa qonccissana xalaalaassa gidennan, shaaray deꞌiyonne kafoy paalliyo nuuni beꞌiyo saluwa qonccissanawukka goꞌettees. (Mazamure 147:8) Eelaasi nuuni beꞌiyo saluwa kiyiis. Kaallidi shin?

 Yihooway I erissidobaa yootiyagee, heeran deꞌiya Yihudaa kawotettan haggaazanaadan awu ooratta aawatettaa immiis. Geeshsha Maxaafay Eelaasi laappun layttappe dariya wodiyappe simminkka yan haggaaziyogaa yootees. He wode, iita kawoy Yoraami Yihudaa haarees. I Akaabanne Elzzaabeeli naꞌiyo machchido gishshawu, A haaruwan deꞌiya asay etaagaadan iitabaa oottees. Yoraami abay kasetidi odettidoogaadan, iita hayqo hayqqiis. Hegaappekka aaro iitabay “I haiqqiyo wode ooninne azzanibeenna.”—2 Hanidabaa Odiya 21:12-20.

 Ha iita bitaneenne Eelaasi keehi dummatoosona! Eelaasi waanidi woy awude hayqqidaakko erokko. Shin I hayqqin ooninne azzanibeenna Yoraamaagaa mala hayquwa hayqqibeennaagaa ammanettana danddayoos. Elssaꞌi ba laggiya laamotiis. Xoossay erissidobaa yootiya ammanettida haratikka A laamotidoogee qoncce. Yihooway 1,000 gidiya layttaappe simminkka Eelaasa nashshiyogaa bessiis; Yesuusa meray malaalissiya hanotan laamettido wode, Xoossay erissidobaa yootiyagee ajjuutan beettanaadan oottiis. (Maatiyosa 17:1-9) Eelaasappe tamaaranawunne metoy gakkishinkka genccanawu maaddiya mino ammanoy deꞌanaadan koyay? Yaatikko, Xoossaa siiqiyageetuura laggetettaa minttiyogaa, ayyaanaabaa oosuwa oottiyogaanne ubbatoo woossiyogaa mule aggoppa. Neenikka, Xoossaa Yihooway siiqiyo asa gidanaadan amottoos!