1. Koyro xeetu layttaa M.L. wurssettan, kiitettida Yohaannisa hanotay ay malee?

KOYRO XEETU layttaa M.L. wurssettan, kiitettida Yohaannisi keehi metiya hanotan deˈees. I cima gidikkonne Paaximo giyo haruuruwan qashettiis; qassi kiitettidaageetuppe paxa deˈiyaagee A xalla gidennan waayi aggana. (Ajj. 1:9) Eqettiyaageeti gubaaˈeta balettiyoogaanne eti shaahettanaadan oottiyoogaa I erees. He wode tumu Kiristtaaneti ubbay xayanawu matidaba milatennan waayi aggana.—Yih. 4; Ajj. 2:15, 20; 3:1, 17.

2. Ajjuutaa 7:9-14y yootiyoogaadan, Yohaannisi ajjuutan beˈido maalaalissiya hiraagay aybee? (Koyro sinttan deˈiya misiliyaa xeella.)

² Yohaannisi deˈiyo hanotay deexxiyaaba gidikkonne, I sinttanaabaa xeelliyaagan ufayssiya ajjuutaa beˈanaadan Xoossay oottiis. He ajjuutan, Xoossaa ashkkaratu somˈˈuwan wurssetta maatafaa wottana gakkanaashin iita waayiyaa carkkoy carkkennaadan teqqana mala issi kiitanchchay hara oyddu kiitanchchatuyyo yootiis. (Ajj. 7:1-3) Yesuusaara saluwan haarana 144,000ti he citan deˈoosona. (Luq. 12:32; Ajj. 7:4) Hegaappe simmin, Yohaannisi hara citaabaa qonccissiis; he keehi daro asaabaa hagaadan giis: “Hegaappe guyyiyan, zare ubbaappe, qommo ubbaappe, yara ubbaappenne dumma dumma biitta qaala ubbaappe ooninne qoodanau danddayenna zawai bainna daro asaa taani be7aas. He asai . . . , kawotaa araataa sinttaaninne Dorssaa sinttan eqqiis.” (Ajjuutaa 7:9-14 nabbaba.) Xoossaayyo suure ogiyan goynniya daro asay sinttappe deˈanaagaa eriyoogan Yohaannisi keehi ufayttennan waayi aggana!

3. (a) Yohaannisa ajjuutay nu ammanuwaa minttana koshshiyoy aybissee? (b) Ha huuphe yohuwan nuuni ay tamaaranee?

³ He ajjuutay Yohaannisa ammanoy minnanaadan oottidoogaa nuuni ammanettana danddayoos. Nuuni he ajjuutay polettiyo  wodiyan deˈiyo gishshawu, hegee nu ammanuwaa hegaappe aaruwan minttana koshshees! Daro waayiyaappe paxa attanawunne saˈan merinawu deˈanawu hidootiya miilooniyan qoodettiyaageeti shiiqiyoogaa nuuni beˈoos. Yihooway zaway baynna daro asay oonakko hosppun xeetaappe dariya layttaappe kase waati qonccissidaakko nuuni ha huuphe yohuwan tamaarana. Zaway baynna daro asaa xeelliyaagan naaˈˈubaa beˈana: (1) eta qooday daro gidiyoogaanne (2) eta yameti kumetta saˈaappe shiiqiyoogaa. Ha qofati he citaa yame gidanawu hidootiya ubbaa ammanuwaa kaseegaappe aaruwan minttana koshshees.

4. Banttana Kiristtaane giyaageeti akeekibeenna Geeshsha Maxaafaa tumay aybee, qassi hegaa xeelliyaagan Geeshsha Maxaafaa Tamaareti aybin dummatidonaa?

⁴ Azazettiya asay saˈan merinawu deˈanaagaa Geeshsha Maxaafay yootiyo tumaa banttana Kiristtaane giyaageeti tamaarissokkona. (2 Qor. 4:3, 4) Ha wodiyan, banttana Kiristtaane giyaageetu giddon deˈiya daro haymaanooteti loˈˈo asa ubbay hayqqiyo wode saluwaa bees giidi tamaarisoosona. SHin, qoodan guutta Geeshsha Maxaafaa Tamaareti 1879⁠ppe doommidi attamissiyo Wochiyo Keelan qoncciya timirttiyaappe hegee dummatees. Eti Xoossay zaarettidi saˈaa Gannate oottanaagaanne miilooniyan qoodettiya azazettiya asay saluwan gidennan, ha saˈan deˈanaagaa akeekidosona. Gidoppe attin, he azazettiya asay oonakko loytti shaakkanawu etawu daro wodiyaa koshshiis.—Maa. 6:10.

5. Geeshsha Maxaafaa Tamaareti 144,000 xeelliyaagan woygidi qoppidonaa?

⁵ Geeshsha Maxaafaa Tamaareti ‘saˈaappe wozettana’ amarida asay Yesuusaara saluwan haaranaagaakka Geeshsha Maxaafaappe akeekidosona. (Ajj. 14:3) He citay saˈan deˈiyo wode Xoossaayyo ammanettidi oottida, minnidi oottiyaanne ayyo aqida 144,000 Kiristtaaneta. Zaway baynna daro asay shin?

6. Geeshsha Maxaafaa Tamaareti zaway baynna daro asaa xeelliyaagan woygidi qoppidonaa?

⁶ Yohaannisi ajjuutan he citay ‘kawotaa araataa sinttaaninne Dorssaa sinttan eqqidaagaa’ beˈiis. (Ajj. 7:9) He qaalati Geeshsha Maxaafaa Tamaareti zaway baynna daro asati 144,000 asatudan, saluwan deˈana giidi kuuyanaadan oottiis. Qassi, 144,000tinne zaway baynna daro asay saluwan deˈana bessikko, issi citay haraappe waani dummatanee? Geeshsha Maxaafaa Tamaareti zaway baynna daro asati saˈan deˈiyo wode Xoossaayyo loytti azazettibeenna Kiristtaaneta gidana bessees giidi qoppidosona. Eti Geeshsha Maxaafan deˈiya kandduwaa maaraa kaalliyaaba gidikkonne, etappe amaridaageeti banttana Kiristtaane giya haymaanootetu yame gididi deˈiyaageeta gidana danddayoosona. Geeshsha Maxaafaa Tamaareti he asati Xoossaa amarida hanotan siiqikkonne, Yesuusaara haarana danddayokkona giidi qoppidosona. Zaway baynna daro asay Xoossaa siiqiyo siiqoy mino gidenna gishshawu, eti kawotaa araatan uttiyaageeta gidennan, araataa sinttan eqqiyaageeta gidana.

7. SHaˈu Layttaa Haaruwaa wode saˈan ooni deˈana giidi Geeshsha Maxaafaa Tamaareti qoppidonaa, qassi Geeshsha Maxaafaa Tamaareti beni wode deˈida ammanettida asata xeelliyaagan woygidi qoppidonaa?

⁷ SHin saˈan ooni deˈanee? Geeshsha Maxaafaa Tamaareti 144,000tinne zaway baynna daro asay saluwaa bi simmin, miilooniyan qoodettiya harati Kiristtoosa SHaˈu Layttaa Haaruwan saˈan deˈuwaa demmana giidi qoppidosona. He miilooniyan qoodettiyaageeti Kiristtoosi haaruwaa doommanaappe kase Yihoowayyo oottana giidi Geeshsha Maxaafaa Tamaareti qoppibookkona. Eti he asati SHaˈu Layttaa Haaruwaa wode Yihoowabaa tamaarana giidi qoppidosona. Hegaappe simmin, Yihooway kessido kandduwaa maaraa kaalliyaageeti saˈan merinaa  deˈuwaa demmidi anjjettana; shin makkalanchchati xayana. Geeshsha Maxaafaa Tamaareti SHaˈu Layttaa Haaruwaa wode saˈan daanna gididi ‘sunttettana’ amaridaageeti SHaˈu Layttaa Haaruwaa wurssettan saluwaa baana giidi qoppidosona. SHaˈu Layttaa Haaruwaa wode hayquwaappe denddana, Kiristtoosappe kase deˈida ammanettida asatuppe amaridaageeti he daannatu qoodan deˈana giidikka eti qoppidosona.—Maz. 45:16.

8. Xoossaa halchchuwan sohoy deˈiyooba milatido heezzu citati awugeetee?

⁸ Yaatiyo gishshawu, Geeshsha Maxaafaa Tamaareti heezzu citati deˈiyoogaadan qoppidosona; hegeetikka (1) Yesuusaara saluwan haarana 144,000ta; (2)  saluwan Yesuusa araataa sinttan eqqana zaway baynna daro asata; qassi (3) Kiristtoosa SHaˈu Layttaa Haaruwaa wode Yihoowa sheniyaa saˈan tamaarana miilooniyan qoodettiya asaa. * SHin guyyeppe, he allaalliyaa loytti akeekanaadan Yihooway eta maaddiis.—Lee. 4:18.

9. (a) Zaway baynna daro asay “kawotaa araataa sinttaaninne Dorssaa sinttan” saˈan ayba ogiyan eqqana danddayii? (b) Ajjuutaa 7:9n deˈiya qofaa hegaadan akeekiyoogee bessiyaaba gidiyoy aybissee?

⁹ Yohaannisi ajjuutan beˈido zaway baynna daro asay oonakko Yihoowa Markkati 1935n loytti akeekidosona. Yihoowa Markkati zaway baynna daro asay “kawotaa araataa sinttaaninne Dorssaa sinttan” saluwan eqqana bessennaagaa akeekidosona. Eti hegaadan oottiyoy leemiso hanotaana. Zaway baynna daro asay saˈan deˈikkonne, eti Yihoowa maataa akeekiyoogaaninne I ubbabaa haariyo maatawu haarettiyoogan ‘kawotaa araataa sinttan eqqana.’ (Isi. 66:1) Eti Yesuusa wozuwaa yarshshuwan ammaniyoogaa oosuwan bessiyoogan “Dorssaa sinttan” eqqana danddayoosona. Hegaadan, Maatiyoosa 25:31, 32y iitata gujjin, “sa7an de7iya asai ubbai” ba bonchcho kawotaa araatan uttida Yesuusa “sintti shiiqana” yaagees. He asa ubbay deˈiyoy saˈaanappe attin, saluwaana gidennaagee qoncce. Laamettida ha qofay bessiyaaba. Geeshsha Maxaafay zaway baynna daro asay saluwaa baana geennay aybissakko hegee qonccissees. Yesuusaara “sa7an haarana” 144,000tu xallay saluwan merinaa deˈuwaa demmanaagee kasetidi odettiis.—Ajj. 5:10.

10. Zaway baynna daro asay SHaˈu Layttaa Haaruwaappe kase Yihoowa ogetubaa tamaarana bessiyoy aybissee?

¹⁰ Yohaannisi ajjuutan beˈido zaway baynna daro asati saˈan merinawu deˈanawu hidootiya ammanettida Kiristtaanetu cita gidiyoogaa Yihoowa Markkati 1935⁠ppe doommidi akeekidosona. Gita waayiyaappe paxa attanawu, zaway baynna daro asay SHaˈu Layttaa Haaroy doommanaappe kase Yihoowa ogetubaa tamaarana koshshees. Eti Kiristtoosa SHaˈu Layttaa Haaruwaappe kase ‘yaana he ubbaappe attanawu’ mino ammanoy deˈiyoogeeta gidana koshshees.—Luqaasa 21:34-36.

11. Geeshsha Maxaafaa Tamaaretuppe amaridaageeti SHaˈu Layttaa Haaruwaappe simmin amarida asay saluwaa baana giidi qoppidoy aybissee?

¹¹ Saˈan deˈiya amarida loˈˈo asati SHaˈu Layttaa Haaruwaappe simmin saluwaa boosona giyo qofaabaa shin? Daro layttaappe kase Usuppune 15, 1913, Wochiyo Keelan he qofay odettiis. Issi uri hagaadan qoppana danddayees: ‘Beni wode deˈida ammanettida asati saˈaa laattikko, etaagaadan ammanettibeenna Kiristtaaneti saluwan woytuwaa demmiyoy aybissee?’ Eti hegaadan qoppidoy, (1) zaway baynna daro asay saluwan deˈana, qassi (2) zaway baynna daro asay ammanuwan mino gidenna Kiristtaane giidi balan qoppido gishshataassa.

12-13. Tiyettidaageetikka zaway baynna daro asatikka bantta woytuwaabaa ay akeekidonaa?

¹² SHin, nuuni qommoora beˈidoogaadan, Yohaannisi  ajjuutan beˈido zaway baynna daro asay Armmageedoonappe paxa attanaagaa Yihoowa Markkati 1935⁠ppe doommidi loytti akeekidosona. Eti ha saˈan “daro waayiyaa waayidi yiidaageeta,” qassi “eti bantta qaalaa xoqqu oottidi, ‘Nu atotettaikka kawotaa araatan uttida nu Xoossaappenne Dorssaappe yees’ yaagidosona.” (Ajj. 7:10, 14) Hegaa bollikka, saluwaa deˈuwawu denddiyaageeti beni wode deˈida ammanettida asatuugaappe ‘loˈˈobaa’ demmanaagaa Geeshsha Maxaafay yootees. (Ibr. 11:40) Kase akeekido qofaa 1935n laammidoogee denttettin nu ishantti asay saˈan merinawu deˈanawu hidootidi Yihoowayyo haggaazana mala minnidi shoobboosona.

¹³ Zaway baynna daro asati bantta hidootan keehi ufayttoosona. Yihooway baayyo ammanettidi goynniyaageeti saluwaana gidin saˈaana gidin, ayyo awan haggaazanaakko kuuyiyaagee A gidiyoogaa eti akeekidosona. Tiyettidaageetikka zaway baynna daro asatikka Yihooway Yesuus Kiristtoosa wozuwaa yarshshuwaa giigissidoogaa gaasuwaana xallappe attin, eti bantta oosuwan bantta woytuwaa demmennaagaa akeekoosona.—Roo. 3:24.

14. Zaway baynna daro asaabaa yootiya hiraagay waani polettanee giidi daroti 1935⁠ppe simmin qoppidoy aybissee?

¹⁴ Yihoowa asay kase akeekidobay 1935n laametti simmin, saˈan deˈanawu hidootiya asaa qooday waanidi cora gidanee giidi daroti qoppidosona. Leemisuwawu, zaway baynna daro asaa oonatettay qonccido wode Ronald Parkiinawu layttay 12. I hagaadan giis: “He wode kumetta saˈan deˈiya aassiyaageetu qooday 56,000, qassi etappe daroti tiyettidaageeta gidennan waayi aggana. Yaatiyo gishshawu, zaway baynna daro asay keehi cora giyoogaa gidenna.”

15. Zaway baynna daro asaa shiishshiyoogee waani gujji gujji biidee?

¹⁵ Gidoppe attin, hegaappe simmin daro layttaa giddon daro biittawu misoonaaweti kiitettidosona; qassi Yihoowa Markkatu qooday gujji gujji biis. Guyyeppe, 1968n, Merinaa Deˈuwawu Kaalettiya Tumaa giyo maxaafaa goˈettidi Geeshsha Maxaafaa xannaˈissiyo prograamee doomettiis. Hegee Geeshsha Maxaafaa tumaa geliya ogiyan qonccissidoogaa gaasuwan kaseegaappe daro asay Yihoowakko shiiqanaadan maaddiis. Oyddu laytta giddon, bagga miilooniyaappe dariyaageeti xammaqettidi erissiyo ashkkara gididosona. Tohossa Amarkkaaninne hara biittatun Kaatolike Woosa Keettawu deˈiya wolqqay leppiyoogaa doommido wode, Arshsho Awurooppaaninne Afirkkan amarida biittan nu oosuwaa teqqiyoogee attin, miilooniyan qoodettiyaageeti xammaqettidosona. (Isi. 60:22) Mata wodeppe doommidi,  Geeshsha Maxaafay tamaarissiyoobaa asay eranaadan maaddanawu goˈˈiya daro miishshata Yihoowa dirijjitee giigissiis. Ha wodiyan qooday hosppun miilooniyaappe dariyo, zaway baynna daro asaa Yihooway shiishshiiddi deˈiyoogee qoncce.

16. Zaway baynna daro asay awuppe shiiqiiddi deˈii?

¹⁶ Yohaannisi beˈido ajjuutaa xaafiyo wode, zaway baynna daro asay “zare ubbaappe, qommo ubbaappe, yara ubbaappenne dumma dumma biitta qaala ubbaappe” yaanaagaa yootiis. Hananabaa yootiya Zakkaariyaasi hegaara issi malabaa kasetidi yootiis. I hagaadan giis: “He gallassatun dumma dumma qaalan haasayiya kawotettatu ubbaappe tammu asati yiidi, issi Aihuda bitaniyaa maayuwaa macaraa oiqqidi, ‘Xoossai inttenaara de7iyoogaa nuuni siyido gishshau, ane nuunikka nenaara boos’ yaagana.”—Zak. 8:23.

17. Ubba biittaanne ubbaa qaalaa asaa maaddanawu aybi oosettiiddi deˈii?

¹⁷ Qaala ubbaappe asay shiiqana mala, Kawotettaa mishiraachchoy daro qaalan odettana bessiyoogaa Yihoowa Markkati akeekidosona. Geeshsha Maxaafaa xannaˈissanawu maaddiyaabata 130⁠ppe dariya layttawu birshshiiddi takkida; shin ha wodiyan xeetan qoodettiya qaalatun awudeegaappenne aaruwan nuuni  birshshiiddi deˈoos. Zaway baynna daro asaa ubba biittaappe shiishshiyoogan Yihooway ha wodiyan maalaalissiyaaba oottiyoogee qoncce. Geeshsha Maxaafaynne Geeshsha Maxaafaa qofay deˈiyo xuufeti keehi daro qaalan deˈiyo gishshawu, he citaa yameti kumetta saˈaappe yiidaageeta gidikkonne, Yihoowayyo issippetettan goynnoosona. Yihoowa asay minnidi sabbakiyoogaaninne bantta ishantta siiqiyoogan loytti erettees. Hegee ammanuwaa keehi minttiyaaba!—Maa. 24:14; Yoh. 13:35.

18. (a) Isiyaasa 46:10, 11 maaran, Yihooway zaway baynna daro asaa xeelliyaagan odettida hiraagaa polidoogan nuuni garamettennay aybissee? (b) Saˈan deˈanawu hidootiyaageeti banttana diggidobi deˈiyaabadan qoppennay aybissee?

¹⁸ Zaway baynna daro asaabaa yootiya hiraagan nuuni keehi ufayttida! Yihooway he hiraagaa hegaadan maalaalissiya ogiyan polidoogan nuuni garamettokko. (Isiyaasa 46:10, 11 nabbaba.) Zaway baynna daro asati Yihooway he hidootaa etassi immido gishshawu keehi galatoosona. Eti Yesuusaara saluwan oottanawu Xoossaa ayyaanan tiyettibeenna gishshawu banttana diggidobi deˈiyaabadan qoppokkonna. Geeshsha ayyaanay kaalettido ammanettida attumaageetanne maccaageeta Geeshsha Maxaafay yootees; shin eti 144,000tu yame gidokkona. Xammaqiya Yohaannisi hegawu issi leemiso. (Maa. 11:11) Haray qassi Daawita. (Oos. 2:34) Etinne hara keehi daroti gannate saˈan deˈanawu hayquwaappe denddana. Eti ubbay zaway baynna daro asaara Yihoowayyoonne A haaruwaayyo ammanettiyoogaa bessiyo injjiyaa demmana.

19. Nuuni Yohaannisi ajjuutan beˈido daro asaabaa akeekikko, ay oottanee?

¹⁹ Xoossay bawu issippetettan goynnanaadan miilooniyan qoodettiya asaa biitta ubbaappe shiishshido hagaa mala wodee baawa. Nuuni deˈanawu hidootiyoy saluwaana gidin saˈaana gidin, ‘hara dorssatu’ bagga gidida zaway baynna daro asaa yara gidanaadan, nuussi danddayettida keenan cora asaa maaddana koshshees. (Yoh. 10:16) Asaa bolli wolqqaama metuwaa gattiya kawotettatunne haymaanootetu bolli Yihooway kasetidi odettida iita waayiyaa mata wode ehaana. Zaway baynna daro asaa yame gidida ubbaa maalaalissiyaabay naagees. Eti saˈan merinawu Yihoowayyo oottana!—Ajj. 7:14.