1. Yihoowa ashkketettaa xeelliyaagan Daawiti woygidee?

NUUNI tumu Yihooway ashkke gaana danddayiyoo? Ee, danddayoos. Daawiti issi wode hagaadan giis: “Tana ashshiya ne gonddalliyaa neeni taayyo immadasa; ne lo77o ohettai [“ne ashkketettay,” NW] tana gitayees.” (2 Sam. 22:36; Maz. 18:35) Daawiti hegaa xaafido wode, hananabaa yootiya Sameeli sinttappe Israaˈeela kawo gidana ura tiyanawu bantta soo yiido wodiyaa hassayennan waayi aggana. Daawiti hosppun naatuppe wurssetta kaalo naˈa gidikkonne, Yihooway Kawuwaa Saaˈoola sohuwan sunttanawu A dooriis.—1 Sam. 16:1, 10-13.

2. Nuuni ha huuphe yohuwan ay beˈanee?

² Mazamure 113y, “I salotanne sa7aa xeellanau duge hokkees. I hiyyeesaa buhiyaappe xoqqu oottees; Metootanchchaakka . . . denttees, Denttidi . . . halaqatuura utissees” yaagidi Yihoowabaa odiyoobaa Daawiti maayettiyoogee qoncce. (Maz. 113:6-8) Yihooway ashkke gidiyoogaa waati bessidaakko pilggiyoogan, ha huuphe yohuwan koyro he eeshshaabaa keehi koshshiyaabaa tamaarana. Kaallidi, nuna ziqqi oottiyoogaa xeelliyaagan Kawuwaa Saaˈoolappe, hananabaa yootiya Daaneelappenne Yesuusappe ay tamaaranaakko beˈana.

3. Yihooway nunaara gayttidaagan waatii, qassi hegee ay bessii?

³ Yihooway nagaranchcha asaara gayttidaagan oottidobay I ashkke gidiyoogaa bessees. I nu goynuwaa ekkiyoogaa xalla gidennan, nuna ba dabbodankka xeellees. (Yaaq. 2:23) Yihooway nuuni aara dabbottana mala, kasetidi nu nagaraa  gishshawu ba Naˈaa yarshsho oottidi immiis. I nuussi keehi qarettiyoogaa bessiis!

4. Yihooway nuussi ay immidee, qassi aybissi?

⁴ Yihooway ashkke gidiyoogaa bessido harabaa qoppa. Yihooway nuna Medhdhidaagaa gidiyo gishshawu, nu waani deˈanaakko kuuyana danddayennaadan oottidi medhdhana danddayees. SHin I hegaadan oottibeenna. I nuna ba leemisuwan medhdhiis; qassi koyidobaa dooriyo maataa nuussi immiis. Nuuni laafa asati A siiqidi qassi awu azazettiyoogee nuna goˈˈiyoogaa akeekidi wozanappe ayyo haggaazanaadan koyees. (Zaa. 10:12; Isi. 48:17, 18) Yihooway ashkke gidiyo gishshawu keehippe galatoos!

5. Nuuni nuna ziqqi oottanaadan Yihooway waati tamaarissii? (Koyro sinttan deˈiya misiliyaa xeella.)

⁵ Yihooway nunaara gayttidaagan oottiyooban nuuni nuna ziqqi oottanaadan tamaarissees. Yihooway saluwaaninne saˈan deˈiya ooppenne aaruwan aadhdhida eranchcha. Gidikkokka, I haratu qofaa siyanawu eeno giis. Leemisuwawu, Yihooway ubbabaa medhdhiyo wode ba Naˈaa banaara ootissiis. (Lee. 8:27-30; Qol. 1:15, 16) Qassi Yihooway ubbaa danddayiyaagaa gidikkokka, I haratussi maataa immees. Leemisuwawu, I ba Kawotettan Yesuusa Kawo oottidi sunttiis; qassi Yesuusaara issippe haarana 144,000 asatussi I maataa immana. (Luq. 12:32) Yesuusi Kawonne Qeese Ubbatu halaqaa gidanaadan Yihooway loohissidoogee qoncce. (Ibr. 5:8, 9) Yesuusaara issippe haaranaageeti banttawu imettida oosuwaa polanaadankka I loohissana; shin eti he aawatettaa waati poliyaakko ubbabaa I kaallenna. Yaatiyoogaappe, I ba sheniyaa eti polanaagaa ammanettees.—Ajj. 5:10.

6-7. Haratuyyo aawatettaa immiyoogaara gayttidaagan saluwan deˈiya nu Aawaappe ay tamaarana danddayiyoo?

⁶ O maadoynne koshshenna, saluwan deˈiya  nu Aaway aawatettaa haratussi immikko, hegaappe aaruwan nuuni oottana koshshees! Leemisuwawu, neeni so asawu huuphee woy gubaaˈe cimee? Haratussi aawatettaa immiyoogaaninne eti oosuwaa waati oottiyaakko ubbabaa kaallennan aggiyoogan Yihoowa milata. Neeni Yihoowa leemisuwaa kaalliyo wode oosoy polettiyoogaa xalla gidennan, harata neeni loohissananne eti banttanan ammanettidi oottanaadan maaddana. (Isi. 41:10) Aawatettay deˈiyoogeeti Yihoowappe harabaa ay tamaarana danddayiyoonaa?

⁷ Kiitanchchatu qofaa siyanawu Yihooway koyiyoogaa Geeshsha Maxaafay yootees. (1 Kaw. 22:19-22) Yelidaageetoo, intte Yihoowa leemisuwaa waati kaallana danddayeetii? Koshshiyo wodiyan, issi oosuwaa waati oottana bessiyaakko intte naati bantta qofaa yootanaadan oychchite. Qassi eti yootidobay haniyaagaa gidikko, eti giidoogaadan oottite.

8. Yihooway Abrahaamanne Saaro danddayan waati oyqqidee?

⁸ Yihooway ashkke gidiyoogaa bessiyo hara ogee danddayanchcha gidiyoogaana. Leemisuwawu, Yihooway bawu haggaaziyaageeti I kuuyidobaa xeelliyaagan bonchchuwan oychchiyo wode danddayanchcha gidiyoogaa bessees. Yihooway Sadoomanne Gamoora giyo katamata xayssanawu kuuyidobaa xeelliyaagan Abrahaami bana qofissidabaa yootiyo wode A qofaa siyiis. (Doo. 18:22-33) Qassi Yihooway Abrahaama machchee Saariira gayttidaagan oottidobaa hassaya. Saara cima gidikkonne naˈa yelanaagaa Yihooway yootin A miiccido wode I hanqqettibeenna woy yiillotibeenna. (Doo. 18:10-14) SHin, I Saaro bonchchuwan haasayissiis.

9. Yelidaageetinne cimati Yihoowa leemisuwaappe ay tamaarana danddayiyoonaa?

⁹ Yelidaageetoonne cimatoo, Yihoowa leemisuwaappe ay tamaarana danddayeetii? Intte naati woy gubaaˈiyan deˈiya amaridaageeti intte kuuyidobaa maayettennan ixxikko waateetii? Eti odiyoobay bala gidiyoogaa sohuwaara yooteetii? Woy eta qofaa akeekanawu maleetii? Aawatettay deˈiyoogeeti Yihoowa leemisuwaa kaalliyo wode so asaynne gubaaˈe goˈettiyoogee qoncce. Hanno gakkanawu, nuuni nuna ziqqi oottiyoogaara gayttidaagan Yihoowappe ay tamaarana danddayiyaakko beˈida. Xoossaa Qaalan etabay odettido asatu leemisuwaappe ashkketettaabaa ay tamaarana danddayiyaakko haˈˈi ane beˈoos.

10. Yihooway nuna tamaarissanawu haratu leemisuwaa waati goˈettii?

¹⁰ Yihooway nu gita ‘asttamaare’ gidiyoogaadan, nuna tamaarissanawu ba Qaalan leemiso gidiyaageetubaa xaafissiis. (Isi. 30:20, 21) Ashkketettaanne Xoossaa ufayssiya hara eeshshata bessida asatubaa Geeshsha Maxaafay yootiyo taariketuppe nuuni tamaaroos. Hegaa mala loˈˈo eeshshata bessennan aggida asatubaappekka tamaaroos.—Maz. 37:37; 1 Qor. 10:11.

11. Saaˈooli iitabaa oottidoogaappe nuuni ay tamaariyoo?

¹¹ Kawuwaa Saaˈoola gakkidabaa qoppa. I yelagatettan ba abbiyaa pacaa eriya asa; ubba I aawatettaa ekkanawu mammottiis. (1 Sam. 9:21; 10:20-22) SHin guyyeppe, I otorettiyaagaa gidiis, qassi I oottana bessenna oosuwaa oottiis. I kawo gididi takkennan he iita eeshshaa bessiyoogaa doommiis. Issitoo, I hananabaa yootiya Sameela naagiyo wode danddayennan aggiis. Saaˈooli bana ziqqi oottidi Yihooway ba asaa gishshawu issibaa oottanaagaa ammanettiyoogaa aggidi, I oottana bessennaba gidiyoogaa erikkonne, xuuggiyo yarshshuwaa shiishshiis. Hegaappe denddidaagan, Saaˈooli Yihoowan nashettibeenna, qassi wurssettan  Yihooway kawotettaappe A diggiis. (1 Sam. 13:8-14) Nuuni naagettanaadan odettida ha leemisuwaappe tamaaridi, nuussi maatay imettibeennabaa oottennan aggikko, akeekanchcha gidoos.

12. Daaneeli bana ziqqi oottiyoogaa waati bessidee?

¹² Saaˈooli oottido kaallana bessennabaappe dummatiya, kaallana bessiya loˈˈobaa oottida hananabaa yootiya Daaneela hanotaa qoppa. Daaneeli ba deˈo laytta ubban bana ziqqi oottidi deˈiisinne Yihoowa kaaletuwaa ubbatoo oychchiis. Leemisuwawu, Daaneeli Naabukadanaxoori aymottido aymuwaa birshshanaadan Yihooway A goˈettido wode, I hegaa ba eran birshshidoogaa yootibeenna. SHin, I bana ziqqi oottidi Yihooway bonchchettanaadaaninne sabettanaadan oottiis. (Dane. 2:26-28) Hegaappe nuuni ay tamaariyoo? Ishantti nu haasayaa dosikko woy nuuni haggaazuwan loˈˈo ayfiyaa demmikko, nuuni bonchcho ubbaa Yihoowayyo immana bessees. Yihooway maaddennan nuuni he oosota oottana danddayennaagaa nuna ziqqi oottidi ammanana bessees. (Pili. 4:13) Nuuni hegaadan oottiyo wode, Yesuusa leemisuwaakka kaalloos. Waatidi?

13. Yesuusi Yohaannisa 5:19, 30n yootidobaappe, nuna ziqqi oottiyoogaabaa ay tamaarana danddayiyoo?

¹³ Yesuusi wottiyoobi baynna Xoossaa Naˈaa gidikkonne, I Yihoowan ammanettiis. (Yohaannisa 5:19, 30 nabbaba.) I saluwan deˈiya ba Aawaa maataa ekkanawu mule mali erenna. Piliphphisiyuusa 2:6y Yesuusi “Xoossaa keeni wolqqan gidanau mali be7iyoogaa bessiyaabaadan” qoodibeennaagaa yootees. Azazettiya Naˈaa gidida Yesuusi bawu danddayettennabaa akeekiisinne ba Aawaa maataa bonchchiis.

14. Yesuusi bawu maati baynnabaa immanaadan oyshettido wode woygidee?

¹⁴ Immanawu Yesuusawu maati baynnabaa Yaaqoobi, Yohaannisinne eta aayyiyaa oychchido wode, Yesuusi oottidobaa qoppa. Yesuusi Kawotettan appe ushachcha baggaaraanne haddirssa baggaara uttana danddayiyay oonakko dooriyay saluwan deˈiya ba Aawaa xalla gidiyoogaa sohuwaara yootiis. (Maa. 20:20-23) Yesuusi bawu danddayettennabaa akeekiyoogaa bessiis. I bana ziqqi oottiyaagaa. Oottanaadan Yihooway aawatettaa immibeenna aybanne Yesuusi oottibeenna. (Yoh. 12:49) Nuuni Yesuusa leemisuwaa waati kaallana danddayiyoo?

15-16. Nuuni 1 Qoronttoosa 4:6n deˈiya zoriyaa oosuwan waati peeshshana danddayiyoo?

 ¹⁵ Geeshsha Maxaafan, 1 Qoronttoosa 4:6n deˈiya zoriyaa oosuwan peeshshiyoogan nuuni Yesuusa leemisuwaa kaalloos. Xiqisee, “Xoossaa maxaafan xaafettidaagaa bonchcha” yaagees. Hegaa gishshawu, harati zoriyaa nuna oychchiyo wode, eti nu qofaa ekkanaadan wolqqanttana woy he allaalliyaa xeelliyaagan loytti qoppennan mule haasayana bessenna. SHin Geeshsha Maxaafaaninne nu xuufetun deˈiya zoriyaa eti akeekanaadan nuuni maaddana koshshees. Yaatiyoogan, nuuni ubbabaa wurssi erennaagaa akeekiyoogaa bessoos. Yaatiyo wode, Yihoowa zoree nuugaappe ubbatoo aadhdhiyoogaa akeekiyo gishshawu, nuna ziqqi oottiyoogaa bessoos.—Ajj. 15:3, 4.

¹⁶ Nuna ziqqi oottiyoogee Yihoowa bonchchissiyoogaa bolli, yaatana koshshiyo hara gaasotikka deˈoosona. Nuna ziqqi oottiyoogee ufayttanaadaaninne haratuura sarotettan deˈanaadan waati maaddiyaakko ane beˈoos.

17. Banttana ziqqi oottiya asati ufayttiyoy aybissee?

¹⁷ Nuna ziqqi oottiyo wode darotoo nuuni ufayttana danddayoos. Aybissi? Nuuni oottana danddayennabay deˈiyoogaa ammaniyo wode harati nuna maaddiyoobaa aybanne galatidinne ufayttidi ekkiyo gishshataassa. Leemisuwawu, inchchirichchay oyqqido tammu asata Yesuusi pattido wode hanidabaa qoppa. Etappe issoy ba wolqqan aynne oottana danddayennabaa Yesuusi oottidi, iita harggiyaappe A pattido gishshawu he bitaniyaa xallay galatanawu simmiis. Bana ziqqi oottiya he bitanee demmido maaduwaa gishshawu galatiis; qassi hegawu Xoossaa bonchchiis.—Luq. 17:11-19.

18. Nuna ziqqi oottiyoogee haratuura maayettidi deˈanaadan waati maaddii? (Roome 12:10)

¹⁸ Banttana ziqqi oottiyaageeti darotoo haratuura  sarotettan deˈananne etawu mata lagge gidana danddayoosona. Aybissi? Haratussi loˈˈo eeshshati deˈiyoogaa akeekiyoogaaninne etan ammanettiyoogan eti ufayttiyo gishshataassa. Banttana ziqqi oottiyaageeti harati banttawu imettida oosuwaa loytti oottiyo wode ufayttoosona, qassi sohuwaara eta galatoosonanne bonchchoosona.—Roome 12:10 nabbaba.

19. Nuuni otorettana bessenna amarida gaasoti aybee?

¹⁹ SHin, otorettiya asati banttawu sabettanawu koyiyo gishshawu, harata galatanawu metootoosona. Eti darotoo banttana haratuura geeddarssoosona qassi haratuppe aadhdhanawu baaxetoosona. Harata loohissiyoogaappenne etawu aawatettaa immiyoogaappe, eti hagaadan gaana danddayoosona: ‘Issi uri issibay I koyiyoogaadan maara oosettanaadan koyikko, hegaa baayyo oottana koshshees.’ Otorettiya uri darotoo haratuppe aadhdhanawu koyeesinne eti aagaappe loˈˈobaa oottiyo wode qanaatees. (Gal. 5:26) Hegaa mala asatuura harati dabbotanawu koyokkona. Nuuni otorettiyoogaa akeekikko, he iita eeshshay nu wozanan xaphuwaa yeddennaadan ‘nu qofaa muumeera dummayanawu’ Yihooway nuna maaddana mala A wozanappe woossana bessees.—Roo. 12:2.

20. Nuuni nuna ziqqi oottana koshshiyoy aybissee?

²⁰ Yihooway nuussi leemiso gidido gishshawu keehi galatoos! I ba ashkkaratuura gayttidaagan oottidobaappe ashkke gidiyoogaa akeekida; qassi nuuni A leemisuwaa kallana koyoos. Hegaa bollikka, banttana ziqqi oottidi Yihoowawu haggaazidaageetu leemisuwaa kaallanawu koyoos. Nuuni ubbatoo awu bessiya bonchchuwaanne sabaa immiyaageeta gidoos. (Ajj. 4:11) Nuuni hegeeta ubbaa oottikko, bana ziqqi oottiya asa Yihooway siiqiyo gishshawu merinawu A dabbo gidana danddayoos.