Daniyela ba meeziyaadan eesuwaara, “Polise xeesanawu qoppoppa. Eti hagan deˈoosona!” yaagada tawu hayttan saasukkaasu. Nuuppe guyyessan, issi kaamee yiidi hooteeliyaa penggen eqqi bayiis. Guutta daqiiqappe guyyiyan, poliseti nuna naaˈˈaakka oyqqidosona. SHin Daniyela akeekissidoogaa gaasuwan, amaridabaa hara ishawu immiyo wodiyaa demmaas.

Nuna polise xaabiyaa efiyo wode, ta machchiyaa ayyaanaaban minonne xala gidiyoogee taayyo gita anjjo gidiyoogaa wotta denttada qoppaas. Daniyelanne taani hashetidi oottido daro wodetuppe hegee issuwaa xalla. Sabbakiyo nu oosoy teqettido biittata nuuni xomoosanaadan oottidabay aybakko ane qonccissada yootays.

Taani huuphessa bagga Paranssaayen, Kruwa giyo guutta kataman, Kaatolike haymaanootiyaa mintti kaalliya keettan, 1930n yelettaas. Nu soo asay saaminttan saaminttan sabbakuwaa siyees, qassi ta aaway woosa keettaa mino yametuppe issuwaa. SHin tawu layttay 14 heera gidido wode, woosa keettay oottiyoobay asa bessana xallaassa gidiyoogaa taani akeekanaadan oottiyaabay haniis.

Naaˈˈantto alamiyaa olaa wode, Jarmmane olanchchati Paranssaaye biittaa oyqqidosona. Nu qeesee sabbakiiddi ubbatoo, nuuni Jarmmane exa gidida Vicha kawotettaa kaafanaadan minttettees. A haasayay nuna daganttees. Paranssaayen deˈiya darotuugaadan, nuunikka Exatida olanchchatubaa odiyaa BBS eraadooniyaa qosan ezggoos. Hegaappe simmin Masqqala 1944n, qeesee aadhdhi wodhdhidi, Exatida olanchchati xooniiddi deˈiyo gishshawu galataa prograamiyaa giigissiis. Hegan taani keehi dagammaas. Hegee taani qeeseta ammanennaadan oottiis.

Olaappe simmin takkennan, ta aaway hayqqiis. Ta bayra michchiyaa gelada Beljemen deˈiyo gishshawu, ta aayeessi koshshiyaabaa taani kunttana bessees gaada qoppaas. Taani carqqiyaa medhdhiyo pabirkkan oosuwaa demmaas. Tana ootissiyaageenne A naati Kaatolike haymaanootiyaa mintti kaalloosona. Eta dirijjitiyan tawu saˈay kiyana hanikkokka, paacee takkennan tana gakkanawu dees.

Yihoowa Markka gidida ta michchiyaa Simoona, 1953n nuna oychchanawu yaasu. Kaatolike Woosa Keettay tamaarissiyo siˈooliyaa tamay, Sillaaseenne shemppoy hayqqenna giyoogee worddo gidiyoogaa  A ba Geeshsha Maxaafaappe loytta qonccissaasu. A Kaatolike Geeshsha Maxaafaa goˈettukku gaada taani koyro palamettikkonne, A tawu yootiyoobay tuma gidiyoogaa sohuwaara ammanaas. Guyyeppe, A gamˈˈida Wochiyo Keelaa taayyo ehin, hegaa ta hiixa kifiliyan qammi qammi wudada nabbabaas. Hegee tuma gidiyoogaa taani sohuwaara akeekaas; shin taani Yihoowawu aqikko, oosuwaappe yedetettana gaada yayyaas.

Amarida aginawu, Geeshsha Maxaafaanne Wochiyo Keelan kiyiya huuphe yohota tarkka aggennan xannaˈaas. Wurssettan, SHiiquwaa Addaraashaa baanawu qofaa qachchaas. Gubaaˈiyan beˈido siiqoy tana keehi ufayssiis. Issi mino ishaara usuppun aginawu Geeshsha Maxaafaa xannaˈa simmada, Masqqala 1954n xammaqettaas. Hegaappe simmin takkennan, ta aayyiyaanne ta kaalo michchiyaa Yihoowa Markka gidin daro ufayttaas.

Daro biittaappe yiidaageeti 1958n Niwu Yorken shiiqido, taanikka yan shiiqiyo maataa demmido shiiquwaappe amarida aginaa kasetada ta aayyiyaa hayqqaasu. Yaappe simmiyo wode taani xeellana koshshiyo asi baynna gishshawu, ta oosuwaa aggada aqinye gidaas. Guyyeppe, Daniyel Deli giyo gooba aqinyiyo giigissaas, qassi Uddufune 1959n A ta siiqo machcho gidaasu.

Daniyela ba sooppe keehi haakkidi deˈiya Britani giyo gaxariyan ubba wode haggaazuwaa doommaasu. A Kaatoliketi kumido he heeran sabbakanawunne gaxare moottata bishkkiliitiyan baanawu xala gidana koshshiis. Eesuwan oottana koshshees giyo qofay okka taagaadan denttettiis; nuuni naaˈˈaykka wurssettay keehi matattiis giidi qoppida. (Maa. 25:13) A ba goˈˈaa aggabayiyoogee ubba wode haggaazuwan genccanaadan nuna maaddiis.

Nuuni aqo oyqqoosappe guutta gallassay aadhdhin, woradaa oosoy nuussi imettiis. Keehi sima deˈo deˈiyoogaa nuuni meezetida. Nuuni koyro xomoosido gubaaˈiyan aassiyaageeti 14; qassi nuna ba son mokkana danddayiya issi ishinne yan baa. Yaatiyo gishshawu, SHiiquwaa Addaraashan saˈan hiixxido piraashiyan aqida. Hegee daro injjetana xayikkonne, zokkuwawu hira!

Nuuyo oosoy darikkokka, yuuyidi xomoosiyo oosuwaa Daniyela loytta meezetaaggaasu. Kasetidi qoppibeenna shiiquwaa cimatuura shiiqiyo wode, A tana naagaydda nu guutta kaamiyaa giddon takkawusu, shin mule zuuzumma erukku. Aqo laggeti wozanappe haasayiyoogeenne hashetidi oottiyoogee keehi koshshiyoogaa nuuni tamaarido woradaa oosuwaa naaˈˈu laytta xallaa oottida.—Era. 4:9.

Niwu Yorken, Brukiliinen deˈiya Giliyaade Timirtte Keettan 37tta kayan, nuuni tammu aginawu tamaaranaadan 1962n shoobettida. Xeetu tamaaretuppe 26ti azinanne machcho gidiyo gishshawu, issippe tamaaridoogee nuuyyo dumma maata. Frederik Franza, Yulisiz Glasanne Alekisander H. Makmilana mala, ammanuwan tuussa gididaageetuura aattido ufayssiya wodiyaa taani hanno gakkanawu hassayays.

Nuuni tamaariyo wode, akeekan xeelliyoogaa meezetanaadan nuussi mino zoree odettiis. Qeeraa Gallassi issi issitoo saateppe guyye timirttee wuri  simmin, Niwu Yorken heeraa beˈiyoogee nuuni loohiyoobaappe issuwaa. Nuuni beˈidobaa Saynno gallassi xaafidi zaarettana koshshiyoogaa eroos. Qeera Gallassi omarssi darotoo daafuridi simmoos, shin ba dosan nuna kaalettidi bessiya Beeteele so asaa yaray xaafi zaariyo paaciyawu nuna maaddiya oyshata oychchees. Issi Qeeraa Gallassi saateppe guyyiyaa kumettaa kataman hemettiiddi peˈida. Mitiyoorenne mitiyoorayte giyo saluwaa meretatubaa nuuni tamaarido issisaa xomoosida. Amerikan Miyuziyem of Nachural Histirii giyoosan, Arjano giyo doˈay hawulaashuwaappe aybin dummatiyaakko erida. Nuuni Beeteele guyye simmin, nuna bessidaagee, “Mitiyooree mitiyooraytiyaappe aybin dummatii?” giidi nuna oychchiis. Daniyela daafura uttidaara, “Mitiyoraytetu achchay adussa!” gaada zaaraasu.

Nuuni Paranssaaye macara biiruwan oottanaadn odettin, keehi garamettida; yan 53 layttappe daruwaa issippe haggaazida. Taani 1976n, Macara Biiruwaa Konttiyaa shiishshanaadaaninne Afirkkaaninne Giddo Arshshon nuuni sabbakiyo oosoy digettido woy teqettido biittata xomoosanaadan maddabettaas. Doomettan denttidobay nuna gakkido Gaaboone baanaadan oottidabay hegaa. Kasetada qoppabeenna hegaa mala aawatettan oottana danddayiyaabadan taani ubbatoo qoppikke. SHin Daniyela maaddiyo gishshawu, imettiya ayba aawatettankka oottana danddayiyaabadan tawu siyettiis.

Nuuni koyroppekka doommidi Beeteele oosuwaa keehi dosoos. Giiliyaaden tamaaranaappe kasetada ichchashu aginan Inggilizettuwaa tamaarida Daniyela, nu xuufiyaa birshshiyoogan gooba gidaasu. Nuuni Beeteelen oottiyo oosuwan keehi ufayttoos, shin gubaaˈiyan oottiyoobay nu ufayssaa yaa gujjiis. Nuuni daafurikkonne dicciya tamaareta Geeshsha Maxaafaa issippe xannaˈissiiddi keehi ufayttiiddi Parise metro giyo baaburiyan qammi biyo ufayssiya wodiyaa hassayays. SHin Daniyeli payyatettaabay qoppennan laamettin, A koyiyoogaa keenaa minnada oottennaadan sahoy diggidoogee azzanttees.

O xanttaa kanseree oyqqidoogee 1993n erettiis. SHuhaynne wolqqaama kemoterafe giyoobay hegaa xalliyaaba gidiyoogee ba huuphenkka keehi qohiyaaba. O hara kanseree oyqqidoogee 15 layttappe guyyiyan erettiis; hegee kaseegaappekka aaruwan qohiyaaba. SHin A birshshiyo maataa keehi nashshiyo gishshawu, bawu danddayettiyo wode ubban ba oosuwaa oottawusu.

Daniyela iita harggiyan ohettikkonne, Beeteeleppe kiyanawu nuuni mule qoppi erokko. Gidoppe attin, Beeteelen sahettiyoogee, ubbakka harati he hanotay ay keena wolqqaamakko akeekana xayikko, paace gidees. (Lee. 14:13) Daniyelissi layttay 75⁠ppe aadhdhinkka, I somˈˈuwaa pashkkatettaynne I loˈˈo meray I hanotaa genttiis. A ba hanotan mule seelettukku. SHin O ubba wode qofissiyaabay harata maaddiyoogaa. Wozanappe ezggiyoogee waayettiyaageeta woppissiyoogaa A erawusu. (Lee. 17:17) Daniyela bana loˈˈo zore zoriya asa mule guukku; shin, bana gakkidabaa goˈettada daro michchoti kanseriyaa yayyennaadan maaddaasu.

Nuuni ooratta paaciyankka genccida. Daniyela kumetta wodiyaa oottana danddayabeenna  gishshawu, tana daro ogetun maaddanawu murttaasu. A tawu deˈoy giigaa daranaadan maaddaasu, hegee taani Macara Biiruwaa Konttiyaa shiishshiyaagaa gidada 37 layttaa haggaazanaadan oottiis. Leemisuwawu, nuuni laaxaa nu kifiliyan miidi issippe guuttaa gazddanaadan A ubbabaa giigissawusu.—Lee. 18:22.

Daniyela deˈuwaabaa keehi loˈˈobaa qoppawusu. SHin heezzanttuwaa hara kanseriyan ohettaasu. Aynne oottana danddayennabadan nuussi siyettiis. Kemoterafiyaanne rediyoterafiyaa akkamoy iyyo wolqqaa xayssiyo gishshawu, issi issitoo A hemettanawu metootawusu. Ta machchiyaa birshshiyo oosuwan keehi goobiya haasayanawu metootiyo wode, taani keehi azzanaas.

Nuuyyo wolqqi baynnabadan siyettiyo wodekka, nu wolqqaappe dariya waaye nuuni waayettanaadan Yihooway eeno geennaagaa eridi, woosan genccida. (1 Qor. 10:13) Yihooway ba Qaalaa baggaaranne Beeteelen akkamiyaageetu baggaara, qassi nu ayyaana so asay kaafiyooban nuna maaddiyoogaa ubbatoo nashshoos.

Nuuni ay mala akkamuwaa doorana bessiyaakko kaaletuwaa demmanawu darotoo Yihoowa woossida. Issi wode, xale gidiyaabi nuussi mule xayiis. Daniyelo 23 layttawu maaddida dottoree A kemoterafi giyo akkamuwaa akkamettido payduwan A hayqqaychchada attiyoy aybissakko odana danddayibeenna. Xalettiyo harabaakka I yootana danddayibeenna. Nuna maaddiyay baynnabadan nuuyyo siyettiis. He wode, kanseriyaa pilggi xeelliya hara aakimee Daniyelo maaddanawu eeno giis. Hegee Yihooway nuna hirggaappe shemppissanawu giigissidoba mala.

Nuuni issi gallassaa hirggaabaa xallan gencciyoogaa tamaaarida. Yesuusi giidoogaadan, “gallassa ubbaukka gidiya a huuphe waayee de7ees.” (Maa. 6:34) Loˈˈobaa qoppiyoogeenne qiriyoogeekka nuna maaddiis. Leemisuwawu, Daniyela kemoterafe akkamoy imettennan naaˈˈu aginaa gamˈˈada, baletuwawu moocu gaydda, “Siya ne; hagaadan tawu mule kehi erenna!” yaagaasu. (Lee. 17:22) Waayee deˈishinkka, Kawotettaa mazamureta oorattata xoqqu ootta yexxiyoogee O ufayssees.

A loˈˈobaa qoppiyoogee ta danddayennabankka genccanaadan tana maaddiis. Tumaa gays; nuuni aqo lagge gididi deˈido 57 layttan, A tawu koshshiya dumma dummabaa kunttaasu. PHuuphulliyaa waata xiixxanaakkkokka A tana bessanawu koyabeykku. Yaatiyo gishshawu, A keehi sahettin saynetanne maayuwaa waata meeccanaakko, qassi katuwawu metenna qumaa waata kattanaakko taani tamaaraas. Yaataydda amarida burccukkota menttaas, shin O ufayssiyaabaa oottiyoogan keehi ufayttaas. *

Aadhdhidabaa qoppiyo wode, sahoynne cimatettay nuussi abbiyaa xayssidobaappe taani maaddiyaabaa tamaaridoogaa akeekaas. Koyruwan, nuuni kutuuti oottiiddi nu siiqo aqo laggiyaa nashshennan aggana bessenna. Nuuyyo kumetta wolqqay deˈiyo layttatun nuuni siiqiyoogeeta loytti maaddana koshshees. (Era. 9:9) Naaˈˈanttuwan, guuttabay nuna keehi qofissana bessenna; hankkoode, nuuni galla galla demmiyo daro anjjota akeekennan aggana danddayoos.—Lee. 15:15.

Nuuni ubba wode haggaaziiddi deˈido deˈuwaa taani qoppiyo wode, nuuni qoppana danddayiyoogaappe aaruwan Yihooway nuna anjjidoogee taayyo wozanappe siyettees. Yihooway ‘taayyo kehiis’ yaagida mazamuraawiyaagaadan taayyookka siyettees.—Maz. 116:7.