1-3. (a) Kay ano nga may utang kita kan Jehova? (b) Ano an ginkikinahanglan ha aton han aton mahigugmaon nga Paratalwas?

 HANDURAWA nga sakay ka ha nalulunod nga barko. Han ginhuhunahuna mo nga waray na gud paglaom, usa nga paratalwas an inabot ngan gindara ka ngadto ha talwas nga lugar. Inabat mo gud an katalwasan samtang gindadara ka han imo paratalwas pahirayo tikang ha peligro ngan nasiring: “Talwas ka na yana”! Diri mo ba aabaton nga may utang ka hiton nga tawo? Totoo gud, utang mo ha iya an imo kinabuhi.

² Ha pipira nga paagi, igin-iilustrar hini an ginbuhat ni Jehova para ha aton. Sigurado may utang kita ha iya. Aw, hiya an nagtagana han lukat, salit nagin posible para ha aton nga matalwas tikang ha gahum han sala ngan kamatayon. Inaabat naton nga talwas kita tungod kay maaram kita nga samtang nagbubuhat kita hin pagtoo ngada hiton presyoso nga halad, ginpapasaylo an aton mga sala, ngan sigurado an aton waray kataposan nga tidaraon. (1 Juan 1:7; 4:9) Sugad han aton hinbaroan ha Kapitulo 14, an lukat amo an gihitaasi nga kapahayagan han gugma ngan hustisya ni Jehova. Paonan-o kita sadang gumios?

³ Angayan nga tagdon kon ano an ginkikinahanglan ha aton han aton mahigugmaon nga Paratalwas. Hi Jehova nasiring pinaagi kan propeta Micas: “Ginsidngan ka niya, O tawo, kon ano an maopay. Ngan ano an ginkikinahanglan ha imo ni Jehova? An pagpadapat la hin hustisya, an paghigugma ha pagkamaunungon, ngan an paglakat nga mapainubsanon kaupod han imo Dios!” (Micas 6:8) Tigamni nga usa han mga butang nga ginkikinahanglan ha aton ni Jehova amo an aton ‘pagpadapat hin hustisya.’ Paonan-o naton mahihimo ito?

4. Paonan-o kita nahibabaro nga hi Jehova naglalaom nga magkikinabuhi kita uyon ha iya matadong nga mga suruklan?

⁴ Hi Jehova naglalaom nga magkikinabuhi kita uyon ha iya mga suruklan han husto ngan han sayop. Tungod kay an iya mga suruklan may-hustisya ngan matadong, ginbubuhat naton an hustisya ngan pagkamatadong kon ginsusunod naton ito. “Pag-aram ha pagbuhat hin maopay, pamilnga an hustisya,” siring han Isaias 1:17. An Pulong han Dios nagsasagda ha aton nga ‘pamilngon an pagkamatadong.’ (Zepanias 2:3) Nagsasagda liwat ito ha aton nga “isul-ot an bag-o nga personalidad nga ginlarang uyon ha kaburut-on han Dios, nga iginbasar ha tinuod nga pagkamatadong.” (Efeso 4:24) An tinuod nga pagkamatadong—an tinuod nga hustisya—naglilikay ha kamadarahog, kahugaw, ngan imoralidad, kay nagtatalapas ini ha kon ano an baraan.—Salmo 11:5; Efeso 5:3-5.

5, 6. (a) Kay ano nga diri makuri para ha aton an pagpahiuyon ha mga suruklan ni Jehova? (b) Paonan-o ipinapakita han Biblia nga an pagsunod ha pagkamatadong usa nga nagpapadayon nga proseso?

⁵ Makuri ba para ha aton an pagpahiuyon ha matadong nga mga suruklan ni Jehova? Diri. An kasingkasing nga nadadani kan Jehova diri nabubug-atan ha iya mga kinahanglanon. Tungod kay hinigugma naton an aton Dios ngan an ngatanan nga ginrirepresentaran niya kon ano nga klase hiya nga Dios, karuyag naton magkinabuhi ha paagi nga nakakapalipay ha iya. (1 Juan 5:3) Hinumdumi nga hi Jehova ‘nahigugma ha magtadong nga mga buhat.’ (Salmo 11:7) Kon karuyag gud naton subaron an hustisya, o pagkamatadong han Dios, kinahanglan higugmaon naton an hinigugma ni Jehova ngan kangalasan an iya kinangangalasan.—Salmo 97:10.

⁶ Diri masayon para han diri-hingpit nga mga tawo an pagsunod ha pagkamatadong. Kinahanglan hukason naton an daan nga personalidad upod an makasasala nga mga buhat hito ngan isul-ot an bag-o. An Biblia nasiring nga an bag-o nga personalidad “ginbabag-o” pinaagi han husto nga kahibaro.  (Colosas 3:9, 10) An pulong nga “ginbabag-o” nagpapasabot nga an pagsul-ot han bag-o nga personalidad usa nga nagpapadayon nga proseso, usa nga nagkikinahanglan hin mauyatom nga pangalimbasog. Bisan kon nangangalimbasog gud kita ha pagbuhat han husto, may-ada mga panahon nga an aton makasasala nga kinaiya an hinungdan nga nahipapakdol kita ha hunahuna, pulong, o buhat.—Roma 7:14-20; Santiago 3:2.

7. Ha ano nga paagi sadang hunahunaon naton an mga kapakyasan ha aton mga pangalimbasog ha pagsunod ha pagkamatadong?

⁷ Paonan-o naton sadang hunahunaon an mga kapakyasan ha aton mga pangalimbasog ha pagsunod ha pagkamatadong? Siyempre, diri naton karuyag igbalewaray an pagkaseryoso han sala. Ha pariho nga panahon, kinahanglan diri gud kita umisol, inaabat nga an aton mga kapakyasan nakakahimo ha aton nga diri-angayan mag-alagad kan Jehova. An aton mapinairon nga Dios naghimo hin mga kahikayan basi maipahiuli an sinsero nga mabinasulon nga mga tawo ha iya pag-uyon. Tagda an nagpapasarig nga mga pulong ni apostol Juan: “Nagsusurat ako ha iyo hini nga mga butang basi diri kamo makasala.” Kondi maminatud-on nga nagdugang hiya: “Pero kon may bisan hin-o nga makasala [tungod han napanunod nga pagkadiri-hingpit], may parabulig kita nga kaupod han Amay, an matadong nga hi Jesu-Kristo.” (1 Juan 2:1) Oo, hi Jehova naghikay han halad lukat ni Jesus basi kita makag-alagad ha Iya nga kinakarawat bisan pa han aton makasasala nga kinaiya. Diri ba ito nagpapagios ha aton nga buhaton an aton gimaopayi basi lipayon hi Jehova?

8, 9. Paonan-o an pagpasamwak han maopay nga sumat nagpapakita han hustisya ni Jehova?

⁸ Mahimo naton ipadapat an hustisya—ha pagkamatuod, subaron an hustisya han Dios—pinaagi han bug-os nga  pakigbahin ha pagsangyaw han maopay nga sumat han Ginhadian han Dios ha iba. Ano an kalabotan han hustisya ni Jehova ngan han maopay nga sumat?

⁹ Diri tatapuson ni Jehova inin maraot nga sistema kon diri anay ipasamwak an pahamangno. Ha iya tagna mahitungod han mahitatabo durante han panahon han kataposan, hi Jesus nagsiring: “An maopay nga sumat kinahanglan isangyaw anay ha ngatanan nga nasud.” (Marcos 13:10; Mateo 24:3) An paggamit han pulong nga “anay” nagpapasabot nga an iba nga mga hitabo masunod ha bug-os-kalibotan nga buruhaton nga pagsangyaw. Kaupod hiton nga mga hitabo an igintagna nga daku nga kasakitan, nga mangangahulogan hin kabungkagan han magraot ngan mag-aandam han dalan para ha pag-abot han matadong nga bag-o nga kalibotan. (Mateo 24:14, 21, 22) Sigurado, waray usa nga husto nga makakag-akusar kan Jehova sugad nga waray-hustisya ha magraot. Pinaagi han pagpasamwak han pahamangno, gintatagan niya an sugad nga magraot hin igo nga higayon nga bag-ohon an ira mga paagi ngan salit malilikyan an kabungkagan.—Jonas 3:1-10.

10, 11. Paonan-o ipinapakita an hustisya han Dios ha aton pakigbahin ha pagsangyaw han maopay nga sumat?

¹⁰ Paonan-o ipinapakita han aton pagsangyaw han maopay nga sumat an hustisya han Dios? Siyahan ha ngatanan, husto la nga buhaton naton an aton mahihimo ha pagbulig ha iba nga magkaada kaluwasan. Tagda utro an ilustrasyon han pakatalwas tikang ha nalulunod nga barko. Tungod kay talwas dida ha lifeboat, sigurado nga karuyag mo buligan an iba nga aada pa ha tubig. Ha pariho nga paagi, may-ada kita obligasyon ngada hadton nangangalimbasog pa ha pakatalwas dida ha “katubigan” hinin maraot nga kalibotan. Totoo, damu an nagsasalikway han aton mensahe. Kondi tubtob nga nagpapadayon hi Jehova ha pagpailob, may-ada kita responsabilidad nga ihatag ha ira an higayon nga “magbasol”  ngan hito nga paagi mahimo hira magin takos han kaluwasan.—2 Pedro 3:9.

¹¹ Pinaagi han pagsangyaw han maopay nga sumat ha ngatanan nga aton iginkikita, ipinapakita naton an hustisya ha lain importante nga paagi: Ipinapakita naton an kawaray-pinaurog. Hinumdumi nga “an Dios waray pinaurog, kondi ha tagsa nga nasud an tawo nga may kahadlok ha iya ngan nagbubuhat han husto ginkakarawat niya.” (Buhat 10:34, 35) Kon karuyag naton subaron an Iya hustisya, kinahanglan diri naton hukman nga daan an mga tawo. Lugod, sadang ipaangbit naton an maopay nga sumat ha iba anoman an ira rasa, kahimtang ha sosiedad, o ha pinansyal. Hito nga paagi aton gintatagan an ngatanan nga mamamati hin higayon nga makabati ngan kumarawat han maopay nga sumat.—Roma 10:11-13.

12, 13. (a) Kay ano nga diri kita sadang magdagmit ha paghukom ha iba? (b) Ano an kahulogan han sagdon ni Jesus nga “ayaw na kamo paghukom” ngan “ayaw na kamo pamiling hin sayop ha iba”? (Kitaa liwat an footnote.)

¹² Mahimo liwat naton buhaton an hustisya pinaagi han pagtrato ha iba ha paagi han pagtrato ni Jehova ha aton. Masayon hinduro an paghukom ha iba, pagpakaraot han ira mga sayop ngan pagruhaduha han ira mga motibo. Kondi hin-o ha aton an maruruyag nga usisahon ni Jehova an aton mga motibo ngan mga sayop ha waray-kalooy nga paagi? Diri sugad hito an pagtrato ni Jehova ha aton. An salmista nakaobserba: “Kon an mga sayop an imo ginkikita, O Jah, kon sugad, O Jehova, hin-o an makakatindog?” (Salmo 130:3) Diri ba kita mapasalamaton nga an aton may-hustisya ngan maloloy-on nga Dios diri nag-uusisa han aton mga kapakyasan? (Salmo 103:8-10) Paonan-o, kon sugad, sadang naton tratuhon an iba?

¹³ Kon inaapresyar naton an maloloy-on nga kinaiya han  hustisya han Dios, diri kita magdadagmit ha paghukom ha iba mahitungod ha mga butang nga waray gud kita labot o diri importante. Ha iya Sermon ha Bukid, hi Jesus nagpahamangno: “Ayaw na kamo paghukom basi diri kamo hukman.” (Mateo 7:1) Sumala ha asoy ni Lucas, hi Jesus nagdugang: “Ayaw na kamo pamiling hin sayop ha iba, ngan diri gud kamo pamimilngan hin sayop.” a (Lucas 6:37) Ipinakita ni Jesus nga maaram hiya nga an diri-hingpit nga mga tawo may-ada hilig ha paghukom. Bisan hin-o han iya mga mamarati nga batasan na an mapintas nga paghukom ha iba kinahanglan umundang na hito.

14. Ano an mga hinungdan nga kinahanglan diri na kita maghukom ha iba?

¹⁴ Kay ano nga kinahanglan diri na kita maghukom ha iba? An usa nga hinungdan, limitado an aton awtoridad. An disipulo nga hi Santiago nagpapahinumdom ha aton: “May usa la nga Parahatag hin balaud ngan Hukom”—hi Jehova. Salit hi Santiago prangka nga nagpapakiana: “Hin-o ka para maghukom ha imo igkasi-tawo?” (Santiago 4:12; Roma 14:1-4) Dugang pa, an aton makasasala nga kinaiya masayon gud makahimo han aton paghukom nga magin diri-matadong. Damu nga mga paggios ngan mga motibo—upod na an sayop nga paghunahuna ha iba, kasubo tungod han gintotoohan nga waray-hustisya nga pagtrato, pangabugho, ngan pagpakamatadong-ha-kalugaringon—an makakadaot han paagi han aton pagtagad ha mga igkasi-tawo. May-ada kita iba pa nga mga limitasyon, ngan an pamalandong mahitungod hini sadang magpugong ha aton ha pagin madagmit  ha pagbiling hin sayop ha iba. Diri naton mababasa an mga kasingkasing; diri liwat naton mahibabaroan an ngatanan nga personal nga mga kahimtang han iba. Hin-o kita, kon sugad, nga maghuhunahuna hin sayop nga mga motibo ha mga igkasi-tumuroo o magpapakaraot han ira mga pangalimbasog ha pag-alagad ha Dios? Mas maopay gud an pagsubad kan Jehova pinaagi han pagkita han maopay ha aton kabugtoan imbes nga isentro ha ira mga kapakyasan!

15. Ano nga mga pulong ngan pagtrato an diri igintutugot ha mga magsiringba han Dios, ngan kay ano?

¹⁵ Kumusta man an paghukom ha mga membro han aton pamilya? Makasurubo, ha kalibotan yana an iba han girarauti nga mga paghukom ginbubuhat ha lugar nga sadang unta magkaada hin kamurayawan—ha panimalay. Ordinaryo nga hinbabatian an mahitungod han abusado nga mga bana,  mga asawa, o mga ginikanan nga nagpapaantos ha mga membro han ira pamilya pinaagi han padayon nga pagbusa o pag-abuso ha pisikal. Kondi an mabangis nga mga pulong, nakakasakit nga intremes, ngan nakakadaot ha pisikal nga pagtrato diri igintutugot ha mga magsiringba han Dios. (Efeso 4:29, 31; 5:33; 6:4) An sagdon ni Jesus nga “ayaw na kamo paghukom” ngan “ayaw na kamo pamiling hin sayop ha iba” padayon nga naaplikar kon aada kita ha panimalay. Hinumdumi nga an pagbuhat han hustisya nag-uupod han pagtrato ha iba ha paagi han pagtrato ni Jehova ha aton. Ngan an aton Dios diri gud mapintas o mabangis ha pagtrato ha aton. Lugod, hiya “malumo hinduro magpalangga” ngada hadton nahigugma ha iya. (Santiago 5:11) Pagkamaopay nga susbaranan nga angay subaron naton!

16, 17. (a) Ano an ginlalaoman ni Jehova ha mga tigurang? (b) Ano an kinahanglan buhaton kon an makasasala diri nagpapakita hin totoo nga pagbasol, ngan kay ano?

¹⁶ Kita ngatanan may-ada responsabilidad ha pagpadapat hin hustisya, kondi an mga tigurang ha Kristiano nga kongregasyon an labi nga may-ada responsabilidad hini nga bahin. Tigamni an matagnaon nga pagsaysay mahitungod han “mga prinsipe,” o mga tigurang, nga iginrekord ni Isaias: “Kitaa! An usa nga hadi magmamando para ha katadongan, ngan an mga prinsipe magmamando para ha hustisya.” (Isaias 32:1) Oo, hi Jehova naglalaom ha mga tigurang nga mag-aalagad uyon han hustisya. Paonan-o nira bubuhaton ini?

¹⁷ Inin kuwalipikado ha espirituwal nga kalalakin-an maaram gud nga an hustisya, o pagkamatadong, nagkikinahanglan nga tipigan an kongregasyon nga limpyo. Usahay, obligado an mga tigurang ha paghukom ha mga kaso han seryoso nga sayop nga buhat. Kon ginbubuhat ito, nahinunumdoman nira nga an hustisya han Dios nangangalimbasog  nga ipakita an kalooy kon posible gud. Hito nga paagi nangangalimbasog hira nga giyahan an makasasala nga magbasol. Kondi kumusta man kon an makasasala diri nagpapakita hin totoo nga pagbasol bisan pa han sugad nga mga pangalimbasog ha pagbulig ha iya? Ha bug-os nga hustisya, an Pulong ni Jehova nagsusugo nga an marig-on nga pitad kinahanglan buhaton: “Paiwasa tikang ha iyo an maraot nga tawo.” Nangangahulogan ito nga paiwason hiya ha Kristiano nga kongregasyon. (1 Corinto 5:11-13; 2 Juan 9-11) Nasusubo an mga tigurang ha pagbuhat hito, kondi kinikilala nira nga kinahanglanon ito basi mapanalipdan an moral ngan espirituwal nga kalimpyo han kongregasyon. Bisan pa hito, naglalaom hira nga maabot an adlaw nga an makasasala makakahunahuna hin maopay ngan mabalik ha kongregasyon.—Lucas 15:17, 18.

18. Ano an kinahanglan hinumdoman han mga tigurang kon naghahatag hin basado-ha-Biblia nga sagdon ha iba?

¹⁸ An pag-alagad para han hustisya nag-uupod liwat han paghatag hin basado-ha-Biblia nga sagdon kon ginkikinahanglan. Siyempre, an mga tigurang diri nagbibiling hin mga sayop ha iba. Diri liwat hira naghihingyap nga gamiton an tagsa nga higayon ha pagsaway. Kondi an usa nga igkasi-tumuroo bangin “makahimo hin sayop nga pitad antes niya masantop ito.” An paghinumdom nga an hustisya han Dios diri mapintas o waray-pagtagad magpapagios ha mga tigurang nga “mangalimbasog nga tadungon utro an sugad nga tawo ha espiritu han pagkamalumo.” (Galacia 6:1) Salit, diri bubusaan han mga tigurang an usa nga nagsayop o magyayakan hin mapintas nga mga pulong. Lugod, an sagdon nga iginhahatag ha mahigugmaon nga paagi nakakadasig ha usa nga nakarawat hito. Bisan kon naghahatag hin prangka nga pagsaway—direkta nga iginsasaysay an mga resulta han diri-maaramon nga buhat—hinunumdoman han mga tigurang nga an igkasi-tumuroo nga nagsayop usa nga karnero  ha panon ni Jehova. b (Lucas 15:7) Kon an sagdon o pagsaway matin-aw nga ginpapagios ngan iginhahatag tungod ha gugma, mas posible nga matatadong an usa nga nagsayop.

19. Ano nga mga desisyon an kinahanglan himoon han mga tigurang, ngan kinahanglan igbasar nira ha ano an sugad nga mga desisyon?

¹⁹ An mga tigurang agsob nga kinahanglan maghimo hin mga desisyon nga makakaapekto ha ira mga igkasi-tumuroo.  Pananglitan, an mga tigurang panapanahon nga nagkakatirok basi paghisgotan kon an iba nga kabugtoan nga kalalakin-an ha kongregasyon kuwalipikado na irekomenda sugad nga mga tigurang o ministeryal nga mga surugoon. Maaram an mga tigurang han bili han pagin waray dinadapigan. Ira tinutugotan an mga kinahanglanon han Dios para han sugad nga mga pagpili nga maggiya ha ira ha paghimo hin mga desisyon, diri nasarig ha personal la nga mga pagbati. Hito nga paagi nagbubuhat hira nga “waray gud gindadapigan o ginpapaurog.”—1 Timoteo 5:21.

20, 21. (a) Pinangangalimbasogan han mga tigurang nga magin ano, ngan kay ano? (b) Ano an mahihimo han mga tigurang basi mabuligan “an mga nasusubo”?

²⁰ Iginpapadapat han mga tigurang an hustisya han Dios ha iba nga mga paagi liwat. Katapos igtagna nga an mga tigurang mag-aalagad “para ha hustisya,” hi Isaias nagpadayon: “An kada tagsa magigin sugad hin taragoan tikang ha hangin, usa nga sirongan tikang ha makusog nga uran, sugad hin mga sapa ha tuna nga waray tubig, sugad han lambong han daku gud nga bato ha uga nga tuna.” (Isaias 32:1, 2) Salit, an mga tigurang nangangalimbasog nga magin mga surok han pagliaw ngan karepresko ha ira mga igkasi-magsiringba.

²¹ Yana nga panahon, tungod han ngatanan nga problema nga nakakapasubo, damu an nagkikinahanglan hin pagdasig. Mga tigurang, ano an mahihimo niyo basi buligan “an mga nasusubo”? (1 Tesalonica 5:14) Pamati ha ira nga may pagpaid. (Santiago 1:19) Bangin kinahanglan isumat nira an kabaraka ha ira kasingkasing ha usa nga ira matataporan. (Proberbios 12:25) Pasariga hira nga hira ginkikinahanglan, ginpapabilhan, ngan ginhihigugma—oo, ni Jehova ngan han ira kabugtoan liwat. (1 Pedro 1:22; 5:6, 7) Dugang pa, mahimo kamo mag-ampo kaupod nira ngan para ha ira. An pakabati ha usa nga tigurang nga nag-aampo hin kinasingkasing para ha ira makakaliaw gud. (Santiago 5:14, 15) An iyo  mahigugmaon nga mga pangalimbasog ha pagbulig ha mga nanluluya diri hingangalimtan han Dios han hustisya.

22. Ha ano nga mga paagi masusubad naton an hustisya ni Jehova, ngan ano an resulta?

²² Oo, nagigin mas duok gud kita kan Jehova pinaagi han pagsubad ha iya hustisya! Kon aton ginsusunod an iya matadong nga mga suruklan, kon aton iginsusumat ha iba an nagluluwas-kinabuhi nga maopay nga sumat, ngan kon iginsisentro naton an aton hunahuna ha maopay nga mga kalidad han iba imbes nga magbiniling han ira mga sayop, ipinapakita naton an hustisya han Dios. Mga tigurang, kon ginpapanalipdan niyo an kalimpyo han kongregasyon, kon naghahatag kamo hin makaparig-on nga Kasuratanhon nga sagdon, kon naghihimo kamo hin waray dinadapigan nga mga desisyon, ngan kon gindadasig niyo an mga masurub-on, ipinapakita niyo an hustisya han Dios. Nakakalipay gud han kasingkasing ni Jehova an pagtan-aw ha ubos tikang ha kalangitan ngan makita an iya katawohan nga nangangalimbasog han ira gimaopayi ha ‘pagpadapat hin hustisya’ ha paglakat kaupod han ira Dios!