1-3. (a) Kay ano nga may tiarabot nga peligro ha panimalay ni Abigail? (b) Ano an aton hihisgotan mahitungod hinin maaramon nga babaye?

NAKITA ni Abigail an katarantar ha mata han batan-on nga lalaki—nahahadlok hiya, ngan natural la kay may tiarabot nga peligro. Hito nga takna, tiabot an 400 nga kasundalohan nga determinado pagpatay han ngatanan nga lalaki ha panimalay ni Nabal, an bana ni Abigail. Kay ano?

² Tungod ito kan Nabal. Sugad han iya nahiaraan, nagin madarahog ngan nakakainsulto na liwat hiya. Kondi yana, sayop nga tawo an iya nainsulto, an hinigugma nga kumander han maunungon ngan binansay hin maopay nga kasundalohan. Usa han batan-on nga surugoon ni Nabal, bangin usa nga magbarantay hin karnero, an kumadto kan Abigail nga nasarig nga may hihimoon hiya ha pagtalwas ha ira. Pero ano an mahihimo han usa nga babaye kontra ha damu nga kasundalohan?

³ Siyahan, hisgotan naton an mahitungod hinin maaramon nga babaye. Hin-o hi Abigail? Paonan-o nagtikang ito nga problema? Ngan ano an aton mahibabaroan tikang ha iya pagtoo?

4. Ano nga klase hin tawo hi Nabal?

⁴ Diri mag-angay hira Abigail ngan Nabal. Hi Abigail maopay gud nga asawa, kondi hi Nabal maraot hinduro nga bana. Riko hi Nabal, salit gintatagad niya an iya kalugaringon nga importante hinduro. Kondi paonan-o hiya gintatagad han iba? Waray iba nga tawohan ha Biblia nga ginhulagway ha nakakaminos nga mga termino sugad han gin-gamit kan Nabal. An iya mismo ngaran nangangahulogan hin “Kalurongan.” Iginngaran ba ito han iya mga kag-anak han natawo hiya, o iginngaran na la ito tungod han iya panggawi? Anoman an hinungdan, nagkinabuhi hiya uyon hito. Hi Nabal “bastos ngan maraot ha iya mga  binuhatan.” Hiya maraugdaog, parahubog, ginkakahadlokan, ngan ginkakadirian.—1 Sam. 25:2, 3, 17, 21, 25.

5, 6. (a) Para ha imo, ano an mag-opay nga kalidad ni Abigail? (b) Ano an posible nga hinungdan nga nakaasawa hi Abigail hin waray pulos nga tawo?

⁵ Kondi iba gud hi Abigail. An iya ngaran nangangahulogan hin “An Akon Amay Nagin Malipayon.” Damu nga amay an nalilipay ha pagkaada mahusay nga anak, kondi an maaramon nga amay mas nalilipay kon an iya anak may maopay nga personalidad ngan disposisyon. Agsob nga diri nakikita han may mag-opay nga pisikal nga hitsura an panginahanglan ha pagkultibar hin mga kalidad sugad han kaaram, pagsabot, kaisog, o pagtoo. Kondi diri sugad hito hi Abigail. Gindadayaw hiya han Biblia tungod han iya kaaram ngan kahusay.—Basaha an 1 Samuel 25:3.

⁶ Yana, bangin may mahipausa kon kay ano nga an usa nga maaramon nga batan-on nga babaye nag-asawa hin waray-pulos nga lalaki. Hinumdumi, damu nga pag-asawa ha naglabay an ginplano han mga kag-anak la. Kon diri man, kinahanglan pa gihapon an ira pagtugot. Karuyag ba han mga kag-anak ni Abigail ini nga pag-asawa, o ginplano pa ngani tungod kay riko ngan bantog hi Nabal? Napiritan ba hira tungod han kapobrehan? Anoman an hinungdan, an karikohan ni Nabal waray makabulig ha iya nga magin maopay nga bana.

7. (a) Ano an sadang likyan han mga kag-anak kon karuyag nira tutdoan an ira mga anak nga magkaada husto nga panhunahuna mahitungod ha pag-asawa? (b) Determinado hi Abigail nga buhaton an ano?

⁷ Gintututdoan han maaramon nga mga kag-anak an ira mga anak nga magkaada husto nga panhunahuna mahitungod ha pag-asawa. Diri nira gin-aaghat an ira mga anak nga mag-asawa tungod la han kwarta, o makig-date bisan kon bata pa ngan diri pa andam ha mga responsabilidad han inasaw-an. (1 Cor. 7:36) Kondi, urhi na para kan Abigail nga maghunahuna hito tungod kay bana na niya hi Nabal. Bisan kon makuri an iya sitwasyon, determinado hiya nga buhaton an gimaopayi para ha ira pag-asawa.

8. Hin-o an gin-insulto ni Nabal, ngan kay ano nga masisiring nga diri gud maaramon an iya ginbuhat?

⁸ Mas ginpakuri ni Nabal an kahimtang ni Abigail. An lalaki nga iya gin-insulto amo hi David, an matinumanon nga surugoon ni Jehova nga gindihogan ni propeta Samuel. Ito nga pagdihog nagpapakita nga hiya an pinili han Dios nga masaliwan kan Saul sugad nga hadi. (1 Sam. 16:1, 2, 11-13) Tungod han iya pagpalagiw tikang ha nasisina ngan madarahog nga hi Hadi Saul, nag-ukoy hiya ha kamingawan upod an iya 600 nga maunungon nga kasundalohan.

9, 10. (a) Ha ano nga kahimtang nangalimbasog nga mabuhi hi David ngan an iya kasundalohan? (b) Kay ano nga angay unta apresyaron ni Nabal an ginbuhat ni David ngan han iya kasundalohan? (Kitaa liwat an footnote ha parapo 10.)

⁹ Hi Nabal naukoy ha Maon pero nagtatrabaho ngan posible nga  nagtatag-iya hin tuna ha kahirani nga Carmel. * Ito nga mga bungto may hitaas nga mga dapit nga banwaon nga angayan ha pag-ataman hin mga karnero, ngan nagtatag-iya hin 3,000 hito hi Nabal. Kondi ha palibot hito, waray naturok nga bisan ano. Ha sur, makikita an kamingawan han Paran. Ha este naman makikita an waray naukoy ngan diri mabungahon nga katunaan nga may mga pangpang ngan lungib nga tipakadto ha Dagat nga Asin. Dida hini nga mga lugar nangalimbasog hi David ngan an iya kasundalohan nga mabuhi, sigurado nga namiling hira hin pagkaon ngan nag-antos hin damu nga kakurian. Agsob nira igkatapo an batan-on nga kalalakin-an nga nagbabantay han mga karnero ni Nabal.

¹⁰ Paonan-o gintratar han maduruto nga kasundalohan ini nga mga magbarantay? Bangin masayon para ha ira nga kumuha hin karnero ha panapanahon, kondi waray nira ito buhata. Lugod, ginpanalipdan nira an mga hayop ngan mga trabahador ni Nabal. (Basaha an 1 Samuel 25:15, 16.) Namimeligro an mga karnero ngan mga magbarantay kay damu an ihalas nga hayop; hirani liwat an giutan ha sur han Israel salit agsob umatake an mga kawatan tikang ha iba nga lugar. *

11, 12. (a) Paonan-o nagin maaramon ngan matinalahuron hi David ha iya mensahe kan Nabal? (b) Ano an sayop ha reaksyon ni Nabal ha mensahe ni David?

¹¹ Sigurado nga daku nga responsabilidad an pagpakaon ha kasundalohan ha kamingawan. Salit usa ka adlaw, ginpakadto ni David kan Nabal an napulo nga mensahero basi mangaro hin bulig. Maaramon nga ginpili ni David ito nga takna. Piyesta ito han pangarot han karnero, diin nahiaraan an paghatag ngan pangaon. Iya liwat ginpili an husto nga mga pulong—matinalahuron nga mga termino ngan pagtawag. Iya pa ngani gintawag an iya kalugaringon nga “imo anak nga hi David,” bangin usa nga pagpakita hin katalahoran ha mas edaran nga hi Nabal. Kondi ano an reaksyon ni Nabal?—1 Sam. 25:5-8.

¹² Nasina gud hiya! “Ginpakaalohan hira niya,” an siring kan Abigail han batan-on nga gin-unabi ha tinikangan han iginsumat niya an nahitabo. Iginpahayag ni Nabal an iya reklamo ngan panganugon ha iya marahalon nga tinapay, tubig, ngan karne. Ginminos niya hi David ngan iginpariho ha puga. Bangin an iya panhunahuna pariho kan Saul nga nangangalas kan David. Waray ha ira nga duha an panhunahuna ni Jehova. Hinigugma han Dios hi David ngan gintatagad hiya sugad nga tidaraon nga hadi han Israel, diri sugad nga rebelyoso nga surugoon.—1 Sam. 25:10, 11, 14.

13. (a) Ano an reaksyon ni David ha panginsulto ni Nabal? (b) Ano an iginpapakita han prinsipyo ha Santiago 1:20 mahitungod ha reaksyon ni David?

 ¹³ Han iginsumat han mga mensahero ni David an nahitabo, nasina gud hiya. “Tumaklos kamo an tagsa nga tawo han iya kampilan,” hiya nagsugo. Kinuha hiya hin kampilan ngan ginpangunahan an iya 400 nga kasundalohan ha pag-atake. Nanumpa hiya ha pagpatay ha ngatanan nga lalaki ha panimalay ni Nabal. (1 Sam. 25:12, 13, 21, 22) Natural la nga masina hi David, kondi sayop an paagi han iya pagpakita hito. An Biblia nasiring: “An kasina han tawo diri uyon ha katadongan han Dios.” (San. 1:20) Paonan-o kon sugad, matatalwas ni Abigail an iya panimalay?

14. (a) Ha ano nga paagi naghimo hi Abigail hin siyahan nga pitad ha pagtadong ha sayop ni Nabal? (b) Ano nga leksyon an aton mahibabaroan ha kaibahan nira Nabal ngan Abigail? (Kitaa liwat an footnote.)

¹⁴ Sugad hin nakita na naton hi Abigail nga naghimo hin siyahan nga pitad ha pagsulbad hinin daku nga problema. Diri pariho han iya bana nga hi Nabal, andam hiya mamati. Mahitungod kan Nabal, an surugoon nagsiring: “Hiya amo an tawo nga waray pulos nga in usa diri makahimangraw ha iya.” * (1 Sam. 25:17) Makasurubo nga tungod han pagpakaimportante ni Nabal, nadiri hiya pamati. Komon gud ito nga pamatasan tubtob yana. Kondi iba an pagkakilala han batan-on nga surugoon kan Abigail, salit hiya an ginsumatan hito nga problema.

15, 16. (a) Paonan-o iginpakita ni Abigail nga pariho hiya ha birilhon nga asawa nga iginhulagway ha libro han Proberbios? (b) Kay ano nga an ginbuhat ni Abigail diri pagrebelde ha pagkaulo han iya bana?

¹⁵ Madagmit nga naghunahuna ngan ginios hi Abigail. “Dida hito hi Abigail nagdagmit,” aton mababasa. Hini nga asoy, upat ka beses nga mababasa an berbo nga “nagdagmit” nga gin-gamit may kalabotan kan Abigail. Nag-andam hiya hin damu nga regalo para kan David ngan ha iya kasundalohan. May-ada ito tinapay, alaksiw, karnero, sinanlag nga lugas, keyk nga pasas, ngan keyk nga igos. Matin-aw, maaram gud hi Abigail kon ano an puydi niya maihatag kay hiya mismo an nanginginano ha mga buruhaton ha ira balay, pariho han “birilhon” nga asawa nga iginhulagway ha libro han Proberbios. (Prob. 31:10-31) Iya ginpadara an iya mga regalo ha iya mga surugoon, ngan nag-uusahan hiya nga sinunod ha ira. “Kondi waray niya pagsumati hi Nabal nga iya bana,” siring han asoy.—1 Sam. 25:18, 19.

 ¹⁶ Nangangahulogan ba ini nga diri nagpapasakop hi Abigail ha pagkaulo han iya bana? Diri gud. Tigamni nga maraot an ginbuhat ni Nabal ha dinihogan nga surugoon ni Jehova, usa nga buhat nga posible magresulta ha kamatayon han damu nga inosente nga membro ha panimalay ni Nabal. Kon diri gumios hi Abigail, posible ba nga magkaada hiya bahin ha sala han iya bana? Hini nga sitwasyon, kinahanglan magpasakop anay hiya ha Dios antes ha iya bana.

17, 18. Ano an ginbuhat ni Abigail han nagkita hira ni David? Ano an iya mga ginsiring, ngan kay ano nga makakombinse ito?

¹⁷ Waray pag-iha, nagkita hira Abigail ngan David, upod an iya kasundalohan. Nagdagmit na liwat hiya, hini nga takna ha paglusad ha asno ngan pagyukbo kan David. (1 Sam. 25:20, 23) Katapos, iya iginpahayag an aada ha iya kasingkasing ngan nanginyupo nga kalooyan an iya bana ngan panimalay. Kay ano nga makakombinse an iya mga pulong?

¹⁸ Gin-angkon niya an sayop ngan naghangyo kan David nga pasayloon hiya. Iya ginkarawat nga may “kalurongan” an iya bana sugad han iginpapasabot han ngaran hito, bangin nagsiring pa ngani hiya nga makakaminos la ha dignidad ni David an paggagad ha sugad nga klase hin tawo. Iginpahayag niya an iya pagsarig kan David sugad nga representante ni Jehova kay nasantop niya nga nakikig-away hi David ha “mga away ni Jehova.” Iginpakita liwat niya nga maaram hiya han saad ni Jehova mahitungod kan David ngan han pagkahadi, kay hiya nagsiring: ‘Hi Jehova magtatanda ha imo [sugad] nga prinsipe ha Israel.’ Dugang pa, gin-aghat niya hi David nga diri magbuhat hin bisan ano nga magigin hinungdan han pagin salaan ha dugo ngan “magigin kabidoan”—nga matin-aw nga nagtutudlok ha pagkakonsensya. (Basaha an 1 Samuel 25:24-31.) May pagpaid ngan makapabantad gud an iya mga pulong!

19. Ano an reaksyon ni David ha mga ginsiring ni Abigail, ngan kay ano nga gindayaw niya hi Abigail?

¹⁹ Ano an reaksyon ni David? Ginkarawat niya an regalo ni Abigail ngan nagsiring: “Bulahan hi Jehova, an Dios han Israel, nga nagpadara ha imo hini nga adlaw pakigkita ha akon: Ngan bulahan an imo sarabotan, ngan bulahan ka, nga nagpugong ha akon niyan nga adlaw ha pakasala tungod han pagpaagay hin dugo.” Gindayaw niya hi Abigail tungod han pagin maisugon ngan pagdagmit ha pakigkita ha iya, ngan ginkarawat niya nga napugngan hiya ni Abigail ha pagin salaan ha dugo. “Lakat nga murayaw ngadto ha imo balay,” ginsidngan niya hi Abigail, ngan mapainubsanon nga nagdugang: “Pinamatian ko an imo tingog.”—1 Sam. 25:32-35.

20, 21. (a) Kay ano nga darayawon an pagin andam ni Abigail nga bumalik ha iya bana? (b) Paonan-o iginpakita ni Abigail an kaisog ngan kaaram ha pagpili hin panahon ha pakiistorya kan Nabal?

²⁰ Katapos bumaya ni Abigail, diri niya mapugngan an paghunahuna  han nahitabo; sigurado nga naobserbaran niya an kaibahan hiton matinumanon ngan buotan nga lalaki ngan han iya maraugdaog nga bana. Kondi waray hiya magpadayon ha paghinunahuna hito. Aton mababasa: ‘Ngan hi Abigail kinadto kan Nabal.’ Oo, binalik hiya ha iya bana ngan determinado pa gihapon nga buhaton an gimaopayi sugad nga asawa. Kinahanglan niya isumat kan Nabal nga nagregalo hiya kan David ngan ha kasundalohan hito. May katungod hi Nabal nga mahibaro. Kinahanglan liwat niya isumat ha iya bana an mahitungod han nalikyan nga problema antes mahibaroan ito ni Nabal ha iba—nga mas makaarawod para kan Nabal. Kondi diri niya ito maisusumat yana. Nagkikinaon hi Nabal sugad hin hadi ngan hubog hinduro.—1 Sam. 25:36.

²¹ Ginios na liwat hi Abigail nga may kaisog ngan kaaram, naghulat hiya tubtob ha kaaga han diri na hubog hi Nabal ngan mas makakasabot na ha iya. Kondi posible nga mas peligroso ito tungod kay putong hi Nabal. Bisan pa hito, iginsumat niya kan Nabal an nahitabo. Sigurado nga naglalaom hiya nga masisina hi Nabal, o magigin madarahog pa ngani. Kondi, nagliningkod la ito nga diri nagkikiwa.—1 Sam. 25:37.

22. Ano an nahitabo kan Nabal, ngan ano an aton mahibabaroan mahitungod ha mga panalumpigos o pag-abuso ha sulod han panimalay?

²² Ano an nahitabo kan Nabal? “An iya kasingkasing namatay ha sakob niya, ngan nahimo hiya nga sugad hin bato.” Posible nga naistrok hiya. Kondi paglabay hin mga napulo ka adlaw, namatay hiya—pero diri tungod hin sakit. An asoy nasiring: “Hinampak ni Jehova hi Nabal, nga tungod hini hiya namatay.” (1 Sam. 25:38) Pinaagi hito, natapos an maiha nga pag-inantos ni Abigail ha iya bana. Yana, bisan kon diri nagsisirot hi Jehova ha milagroso nga paagi, ini nga asoy nagpapahinumdom nga waray panalumpigos o pag-abuso ha sulod han panimalay nga diri niya nakikita. Ha iya itinanda nga panahon, ipapadapat niya an hustisya.—Basaha an Lucas 8:17.

23. Ano an dugang nga bendisyon nga nakarawat ni Abigail, ngan paonan-o niya iginpakita nga waray hiya magbag-o bisan pa hito?

²³ Labot la han kagawasan tikang ha maraot nga pag-asawa, may dugang nga bendisyon nga naghuhulat kan Abigail. Han hinbaroan ni David an pagkamatay ni Nabal, nagsugo hiya hin mga mensahero basi ipahayag an iya hingyap nga magin asawa hi Abigail. “Kitaa, an imo surugoon nga babaye,” siring ni Abigail, “amo an usa nga surugoon ha paghugas han mga tiil han mga surugoon han akon ginoo.” Matin-aw, waray hiya magbag-o bisan pa han posibilidad nga magin asawa ni David; nagtanyag pa ngani hiya nga magin surugoon han mga surugoon ni David! Katapos mababasa na liwat  naton an iya pagdagmit, hini nga takna ha pag-andam basi kumadto kan David.—1 Sam. 25:39-42.

24. Ano nga mga pagsari an naeksperyensyahan ni Abigail ha iya bag-o nga kinabuhi, kondi paonan-o hiya gintagad han iya bana ngan han iya Dios?

²⁴ Diri ini nangangahulogan nga waray na magigin problema hi Abigail; diri pirme masayon an iya kinabuhi kaupod ni David. Asawa na ni David hi Ahinoam, ngan bisan kon gintugotan han Dios an poligamiya, sigurado nga nagresulta ito hin problema ha magtinumanon nga kababayin-an hadto nga panahon. Ngan diri pa hadi hi David; posible nga makakaeksperyensya pa hiya hin mga problema ngan kakurian antes hiya mag-alagad kan Jehova sugad nga hadi. Kondi samtang ginbubuligan ngan ginsusuportahan ni Abigail hi David, ngan ha urhi nagkaanak hira, inabat niya nga ginhihigugma ngan ginpapanalipdan hiya han iya bana. Ha usa nga higayon gintalwas pa ngani hiya tikang ha mga nagbihag ha iya! (1 Sam. 30:1-19) Matin-aw, ginsubad ni David hi Jehova nga Dios nga nahigugma ngan nagpapabili ha sugad nga kababayin-an nga maaramon, maisugon, ngan matinumanon.