1, 2. Ano an mga nahitabo ha pinakamakatirigamnan nga adlaw ha kinabuhi ni Elias?

HI Elias nagdidinalagan samtang nauran ngan nagtitikasirom an kalangitan. Hirayo pa an Jesreel, ngan lagas na hiya. Kondi waray hiya makapoy tungod kay “an kamot ni Jehova” aada ha iya. Matin-aw nga diri ordinaryo an iya kusog hito nga panahon. Nalabyan pa ngani niya an karomata ni Hadi Ahab!—Basaha an 1 Hadi 18:46.

² Yana, usa na la hi Elias ha dalan ngan hirayo pa an iya dadalaganon. Handurawa hiya nga nagkukurap-kurap kay naiigo an iya mga mata han uran samtang ginhuhunahuna an mga nahitabo hiton pinakamakatirigamnan nga adlaw ha iya kinabuhi. Waray ruhaduha, mahimayaon nga kadaogan ito han Dios ni Elias, hi Jehova, ngan han tinuod nga pagsingba. Yana, hirayo na hiya ngan masirom an kalangitan salit diri na niya nakikita an Bukid Carmel, an lugar diin milagroso nga gin-gamit hiya ni Jehova ha pagbuhayhag nga buwa an pagsingba kan Baal. Ginatos nga propeta ni Baal an napamatud-an nga maraot salit ginpamatay hira. Katapos, nag-ampo hi Elias kan Jehova nga matapos na an huraw nga nakadaot ha tuna ha sulod hin tulo ngan tunga ka tuig. Ngan waray pag-iha, inuran!—1 Hadi 18:18-45.

3, 4. (a) Samtang tipakadto ha Jesreel, kay ano nga bangin naglalaom hi Elias nga magbabag-o na an kahimtang? (b) Ano nga mga pakiana an aton tatagdon?

³ Samtang nagdidinalagan hi Elias tipakadto ha Jesreel nga 30 ka kilometro an kahirayo, posible nga naglalaom hiya nga magbabag-o na an kahimtang tungod kay patay na an mga propeta ni Baal. Kinahanglan magbag-o na hi Ahab! Katapos han mga nakita ni Ahab, angay na unta niya bayaan an pagsingba kan Baal, pugngan an iya asawa, hi Rayna Jesebel, ngan iundang an pagkontra ha mga surugoon ni Jehova.

⁴ Kon baga hin pabor ha aton an mga sitwasyon, natural la nga magin positibo kita. Bangin maghunahuna kita nga padayon nga magtitikaopay an aton kinabuhi ngan masusulbad bisan an aton pinakamakuri nga mga problema. Kon sugad hito an ginhunahuna ni  Elias, natural la ito tungod kay tawo hiya nga may pagbati pariho ha aton. (San. 5:17) Kondi diri pa tapos an problema ni Elias. Ha pagkamatuod, paglabay la hin pipira ka oras inabat hiya hin duro nga kahadlok ngan kasubo, nga tungod hito naghingyap pa ngani hiya nga mamatay. Ano an nahitabo? Ngan paonan-o hiya ginbuligan ni Jehova nga maibalik an iya pagtoo ngan kaisog? Aton kitaon.

5. Katapos han mga panhitabo ha Bukid Carmel, nahibaro ba hi Ahab pagtahod kan Jehova, ngan paonan-o naton ito hinbaroan?

⁵ Han nakabalik na hi Ahab ha iya palasyo ha Jesreel, nakita ba ha iya nga nagbag-o na hiya? Aton mababasa: “Ginsumatan ni Ahab hi Jesebel han ngatanan nga ginbuhat ni Elias, ngan sugad man kon inonan-o niya pamatay an ngatanan nga manaragna pinaagi han kampilan.” (1 Hadi 19:1) Tigamni nga han nag-istorya hi Ahab mahitungod han nahitabo, waray niya unabiha hi Jehova. Para ha iya, an mga panhitabo hito nga adlaw mga milagro nga “ginbuhat ni Elias.” Matin-aw nga waray hiya mahibaro pagtahod kan Jehova. Ano an reaksyon han iya mapintas nga asawa?

6. Ano an mensahe nga iginpadara ni Jesebel para kan Elias, ngan ano an karuyag sidngon hito?

⁶ Napungot gud hi Jesebel! Tungod hito nagpadara hiya hin mensahe para kan Elias: “Patayon unta ako han kadiyosan kon diri ko pagbuhaton ha imo ha sugad hini nga takna buwas, an ginbuhat mo ha mga manaragna.” (1 Hadi 19:2, Maopay nga Sumat) Makaharadlok gud ito nga tarhog! Sugad hin nanumpa hi Jesebel nga hiya an patayon kon diri niya maipapatay hi Elias ha sunod nga adlaw basi maibulos an mga propeta ni Baal. Handurawa la hi Elias han ginpukaw hiya han mensahero han rayna didto ha usa nga balay ha Jesreel hiton mabagyo nga kagab-ihon basi la isumat iton makaharadlok nga mensahe. Ano an epekto hito ha iya?

7. Ano an epekto kan Elias han tarhog ni Jesebel, ngan ano an iya ginbuhat?

⁷ Kon naglaom hi Elias nga mawawara na an pagsingba kan Baal, hito nga takna nasantop niya nga sayop hiya. Waray magbag-o hi Jesebel. Damu han matinumanon nga kaupod ni Elias an iginpapatay na ni Jesebel, ngan baga hin hiya na an isusunod. Ano an epekto ha iya han tarhog ni Jesebel? An Biblia nasiring: ‘Nakita niya.’ Ito nga mga pulong ginhubad han New World Translation nga: “Nahadlok hiya.” Nahanduraw ni Elias an makangingirhat nga kamatayon nga ginpaplano ni Jesebel para ha iya. Kon ginhinunahuna niya ito, manluluya gud hiya. Anoman an aada ha iya hunahuna, hiya “lumakat para ha iya kinabuhi”— pinalagiw hiya basi matipigan an iya kinabuhi.—1 Hadi 18:4; 19:3.

8. (a) Kay ano nga may pagkapariho an kahimtang ni Pedro ngan Elias? (b) Ano an aton mahibabaroan kanda Elias ngan Pedro?

 ⁸ Diri la hi Elias an matinumanon nga tawo nga nadaog han kahadlok. Ha urhi, hi apostol Pedro nadaog liwat hito. Pananglitan, han gindapit ni Jesus hi Pedro nga lumakat ha tubig, hi Pedro nagtikang magkinita ha makusog nga subasko, salit nahadlok hiya ngan nagtikalunod. (Basaha an Mateo 14:30.) An mga ehemplo nira Pedro ngan Elias nagtututdo hin importante nga leksyon. Kon karuyag naton magpabilin nga maisugon, diri kita sadang maghinunahuna hin mga butang nga makakapaluya ha aton. Lugod, isentro naton an aton hunahuna ha Surok han aton paglaom ngan kusog.

9. Ihulagway an pagbaktas ni Elias ngan an iya gin-aabat durante hito nga iya pagpalagiw.

⁹ Tungod ha kahadlok pinalagiw hi Elias tipasur-weste, mga 150 ka kilometro tipakadto ha Beer-seba, usa nga bungto nga hirani ha sur nga giutan han Juda. Didto iya ginbayaan an iya surugoon ngan kinadto ha kamingawan nga nag-uusahan. An Biblia nasiring nga nagbaktas hiya hin “usa ka adlaw,” salit mahahanduraw naton nga aga-aga pa hiya nagtikang, ngan matin-aw nga waray dara nga pagkaon o iba nga butang. Iya ginbaktas an lubak-lubak nga dalan ilarom han malanit nga sirak. Samtang natutunod an adlaw, nagtikaubos an iya kusog. Tungod han duro nga kakapoy, liningkod hiya ha sirong han “kahoy nga enebro”—an pinakahirani nga masisirongan dida hito nga kamingawan.—1 Hadi 19:4.

10, 11. (a) Ano an karuyag sidngon han pag-ampo ni Elias? (b) Gamit an gin-unabi nga mga teksto, ihulagway an gin-abat han iba nga magtinumanon nga nagin masurub-on hinduro.

¹⁰ Tungod kay desperado na, nag-ampo hiya ngan naghangyo nga mamatay na la. Hiya nagsiring: “Diri ako maoroopay kay han akon mga amay.” Maaram hiya nga an iya mga amay mga tapotapo ngan tul-an na la ha lubnganan, waray na mahihimo. (Ekles. 9:10) Inabat ni Elias nga waray na gihap hiya mahihimo pariho ha ira. Salit diri urusahon nga hiya siniring: “Igo na.” Para ha iya, waray na pulos an iya kinabuhi.

¹¹ Urusahon ba nga an nag-aalagad ha Dios magin masurub-on hinduro? Diri. May matinumanon nga kalalakin-an ngan kababayin-an ha Biblia nga inabat hin pariho ngan naghangyo nga mamatay na la—upod hito hira Rebeca, Jacob, Moises, ngan Job.—Gen. 25:22; 37:35; Num. 11:13-15; Job 14:13.

12. Kon naabat ka hin duro nga kasubo, paonan-o mo masusubad hi Elias?

 ¹² Yana nagkikinabuhi kita ha “peligroso gud nga mga panahon nga makuri pakiangayan,” salit diri urusahon nga damu an usahay nasusubo, bisan adton magtinumanon ha Dios. (2 Tim. 3:1) Kon ito an imo kahimtang, subara hi Elias: Ipahayag kan Jehova an aada ha imo kasingkasing kay hiya an Dios han pagliaw. (Basaha an 2 Corinto 1:3, 4.) Ginliaw ba niya hi Elias?

13, 14. (a) Pinaagi han usa nga anghel, paonan-o iginpakita ni Jehova an iya mahigugmaon nga pagtagad ha iya masurub-on nga propeta? (b) Kay ano nga nakakaliaw nga hi Jehova maaram han ngatanan mahitungod han kada tagsa ha aton, pati na han aton limitasyon?

¹³ Ano daw la an inabat ni Jehova samtang nakikita niya tikang ha langit an iya hinigugma nga propeta nga nahigda ha sirong han kahoy ha kamingawan ngan nanginginyupo nga mamatay na la? Aw, baga hin maaram na kita han baton. Han nahingaturog hi Elias, nagsugo hi Jehova hin anghel ngadto ha iya. Basi magmata, hinay-hinay nga gintapik hiya han anghel ngan siniring: ‘Bangon ngan kaon.’ Ngan ito an ginbuhat ni Elias kay gin-andaman hiya han anghel hin mapaso nga tinapay ngan hin tubig. Ginpasalamatan ba niya an anghel? An asoy nagsiring la nga an propeta kinaon ngan ininom ngan binalik ha pagkaturog. Sobra ba an iya kasubo salit waray hiya gana magyakan? Anoman an iya hinungdan, ginpukaw hiya utro han anghel, bangin ha kaagahon. Makausa pa ginsagda hiya han anghel, ‘Bangon ngan kaon,’ ngan an anghel nagdugang, “kay an lalakton daku hinduro para ha imo.”—1 Hadi 19:5-7.

¹⁴ Tungod han hilarom nga pagsabot nga hatag-han-Dios, maaram an anghel kon tikain hi Elias. Maaram liwat hiya nga makuri gud para kan Elias ito nga paglakaton. Nakakaliaw gud an pag-alagad ha usa nga Dios nga mas maaram han aton mga tumong ngan limitasyon kay ha aton! (Basaha an Salmo 103:13, 14.) Nakabulig ba kan Elias ito nga pagkaon?

15, 16. (a) Paonan-o nakabulig kan Elias an pagkaon nga igintagana ni Jehova? (b) Kay ano nga sadang naton pabilhan an paagi han pagsustinir ni Jehova ha iya mga surugoon yana?

¹⁵ Aton mababasa: “Hiya binmangon, ngan kinmaon ngan inminom, ngan linmakat ha kusog hadto nga karaunon ha kap-atan ka adlaw ngan kap-atan ka gab-i ngadto ha Horeb an bukid han Dios.” (1 Hadi 19:8) Pariho kan Moises nga nabuhi mga unom ka siglo antes ha iya, ngan kan Jesus nga nabuhi haros napulo ka siglo katapos ha iya, nagpuasa hi Elias hin 40 ka adlaw ngan 40 ka gab-i. (Eks. 34:28; Luc. 4:1, 2) Adto nga pagkaon waray makagwara han iya mga problema kondi milagroso nga nakasustinir ha iya. Handurawa an lagas na nga hi Elias nga kinukurian pagbaktas ha kamingawan kada  adlaw ha sulod hin sobra usa ka bulan, bisan kon waray dalan nga ginsusubay!

¹⁶ Yana, hi Jehova nagsusustinir liwat ha iya mga surugoon, diri pinaagi ha milagroso nga pagtagana hin literal nga pagkaon, kondi hin espirituwal nga pagkaon, nga amo an mas importante. (Mat. 4:4) An paghibaro mahitungod ha Dios tikang ha iya Pulong ngan ha mga publikasyon nga iginbasar dida hito makakabulig ha aton nga magpadayon ha pag-alagad. Bangin diri ito makagwara han aton mga problema, pero mabubuligan kita hito nga mailob an mga problema nga bangin makuri maantos. Dugang pa, nagtutugway ito ngadto ha “kinabuhi nga waray kataposan.”—Juan 17:3.

17. Diin kinadto hi Elias, ngan kay ano nga makatirigamnan ito nga lugar?

¹⁷ Nagbaktas hi Elias hin haros 320 ka kilometro tubtob nga inabot hiya ha Bukid Horeb. Damu ka tuig na an naglabay, dida hito nga lugar nagpakita hi Jehova kan Moises pinaagi hin anghel ha naglalaga nga tunukon nga tanom. Dida liwat ginhimo ni Jehova an Balaud nga kauyonan ha Israel. Hi Elias hinuron ha usa nga lungib.

18, 19. (a) Ano an iginpakiana han anghel ni Jehova kan Elias, ngan ano an iya baton? (b) Ano an tulo nga rason han pagin masurub-on ni Elias?

¹⁸ Ha Horeb, hi Jehova nagpakiana pinaagi han iya anghel: “Nag-aano ka dinhi, Elias?” Ito nga pakiana posible nga malumo nga iginyakan kay naaghat hi Elias nga isumat an aada ha iya kasingkasing. Hiya nagsiring: “Ako nagmaabugho para kan Jehova, an Dios han mga kasundalohan; kay binayaan han mga anak ni Israel an imo kauyonan, gin-gun-ob an imo mga halaran ngan pinamatay an imo mga manaragna pinaagi han kampilan; ngan ako, bisan ako la, an nahabilin; ngan ira ginhuhumotan an akon kinabuhi, ha pagkuha hini.” (1 Hadi 19:9, 10) Ini nga mga pulong nagsusumat han tulo nga rason kon kay ano nga masurub-on hi Elias.

¹⁹ Siyahan, inabat ni Elias nga waray pulos an iya mga ginbuhat. Bisan pa han damu ka tuig nga may ‘pangabugho’ nga pag-alagad kan Jehova—pagbaraan han sagrado nga ngaran ngan pag-una ha tinuod nga pagsingba—nakita niya nga nagtikaraot la an kahimtang. Nagpadayon an kawaray-pagtoo ngan pagrebelde han mga tawo, ngan nagin kalyap an buwa nga pagsingba. Ikaduha, inabat niya nga nag-uusahan la hiya. Hiya siniring, “Ako la, an nahabilin,” nga baga hin ha bug-os nga nasud hiya na la an nag-aalagad kan Jehova. Ikatulo, nahadlok hiya. Damu han iya igkasi-propeta an ginpamatay na, ngan sigurado hiya nga hiya na an isusunod. Bangin diri masayon para kan Elias nga isumat an iya inaabat, kondi waray niya tuguti an pagpahitaas o kaawod nga magpugong ha iya ha pagbuhat hito. Pinaagi ha pagpahayag ha Dios han aada ha iya kasingkasing, nagpakita hiya hin susbaranan para ha mga matinumanon.—Sal. 62:8.

20, 21. (a) Ihulagway an nakita ni Elias han nakadto hiya ha ganggang han lungib ha Bukid Horeb. (b) Ano an igintututdo kan Elias han pagpakita ni Jehova han iya gahum?

 ²⁰ Paonan-o ginbuligan ni Jehova hi Elias? Ginsidngan hi Elias han anghel nga tumindog ha ganggang han lungib, ngan ginsunod niya ito bisan kon diri hiya maaram han mahitatabo. Tigda la nga hinuyop an makusog nga hangin! Ngan nagkaada nakakabungol nga aringasa, ngan tungod han sobra nga kakusog hito natunga an kabukiran ngan mga bakilid. Handurawa hi Elias nga gintatabonan an iya mga mata samtang ginpupugngan nga diri mapalid an iya madakmol nga bado nga hinimo ha barahibo. Nangalimbasog liwat hiya nga diri matumba kay inuy-og an tuna tungod han linog! Pero han makita niya nga may tiabot nga daku nga kalayo, napiritan hiya pagsulod utro ha lungib.—1 Hadi 19:11, 12.

²¹ Ha tagsa hito nga panhitabo, ginpapahinumdoman kita han asoy nga hi Jehova waray dida hiton talagsahon nga pwersa han palibot. Maaram hi Elias nga hi Jehova diri hinimo-himo la nga dios han palibot pariho kan Baal, nga ginsingba sugad nga an “nakasakay ha mga dampog,” o an parahatag hin uran. Hi Jehova an Surok han ngatanan nga urusahon nga pwersa ha palibot, kondi mas gamhanan gud hiya kay han bisan ano nga iya ginhimo. Bisan an kalangitan “diri makakapaigo” ha iya! (1 Hadi 8:27) Paonan-o nakabulig kan Elias ito nga mga panhitabo? Hinumdumi nga nahadlok hiya. Pero hi Jehova an nabulig ha iya, usa nga Dios nga gamhanan hinduro, salit diri gud hiya angay mahadlok kanda Ahab ngan Jesebel!—Basaha an Salmo 118:6.

22. (a) Paonan-o hi Elias ginpasarig han kalmado ngan “gutiay nga tingog” nga birilhon gud hiya? (b) Hin-o an posible nga gintikangan han kalmado ngan “gutiay nga tingog”? (Kitaa an footnote.)

²² Han nawara na an kalayo, tigda nga nagmingaw ngan nakabati hi Elias hin kalmado ngan “gutiay nga tingog.” Nag-aghat ito ha iya nga ipahayag utro an aada ha iya kasingkasing, ngan ginbuhat niya ito ha ikaduha nga higayon. * Bangin mas nakapagaan ito han iya pagbati. Kondi an sunod nga ginsiring han tingog an sigurado nga mas nakaliaw ha iya. Ginpasarig hiya ni Jehova nga birilhon  gud hiya. Paonan-o? Iginsumat han Dios an Iya bubuhaton kontra ha pagsingba kan Baal ha Israel. Matin-aw nga diri kawang an mga ginbuhat ni Elias tungod kay magios pa gihapon an Dios kontra ha pagsingba kan Baal. Dugang pa, bahin pa gihapon hiya ha pagtuman hito kay padayon nga gin-gamit hiya ni Jehova sugad nga propeta ngan gintagan hin espisipiko nga mga instruksyon.—1 Hadi 19:12-17.

23. Ano an duha nga ginbuhat ni Jehova basi maliaw hi Elias?

²³ Kumusta man an pag-abat ni Elias nga nag-uusahan la hiya? May duha nga ginbuhat hi Jehova ha pagliaw ha iya. Siyahan, ginsugo Niya hi Elias nga dihogan hi Eliseo sugad nga propeta nga masaliwan ha iya. Inin burobata nga lalaki iya magigin kaupod-upod ngan kabulig ha sulod hin damu ka tuig. Nakakaliaw gud ito! Ikaduha, iginpahayag ni Jehova inin makalilipay nga sumat: ‘May-ada ko pa ginbilin nga pito ka yukot ha Israel, an ngatanan nga tuhod nga waray piloa ngadto kan Baal, ngan tagsa nga baba nga waray humarok ha iya.’ (1 Hadi 19:18) Hi Elias diri gud nag-uusahan. Sigurado nga naliaw hiya han hinbaroan niya nga may yinukot pa nga magtinumanon nga waray magsingba kan Baal. Kinahanglan ipadayon niya an matinumanon nga pag-alagad basi magin susbaranan hiya han pagkamaunungon durante hito nga panahon nga haros an ngatanan diri nagsisingba kan Jehova. Sigurado nga naparig-on hi Elias han mensahe ni Jehova.

24, 25. (a) Paonan-o naton mababatian yana an kalmado ngan “gutiay nga tingog” ni Jehova? (b) Kay ano nga makakasiguro kita nga ginkarawat ni Elias an pagliaw nga ginhatag ni Jehova?

²⁴ Pariho kan Elias, mahimo kita mahipausa ha magkusog nga pwersa ha palibot, ngan natural gud la ito. An mga linarang nagpapakita han gahum han Maglalarang. (Roma 1:20) Ginagamit pa gihapon ni Jehova yana an iya waray tubtoban nga gahum ha pagbulig ha mga matinumanon ha iya. (2 Kron. 16:9) Kondi mas damu an aton mahibabaroan mahitungod kan Jehova tikang ha iya Pulong, an Biblia. (Basaha an Isaias 30:21.) Salit masisiring nga an Biblia mahimo magin sugad hiton kalmado ngan “gutiay nga tingog” kon magpapagiya kita hito yana. Pinaagi hito, ginsasaway kita ni Jehova, ginpaparig-on, ngan ginpapasarig han iya gugma.

²⁵ Ginkarawat ba ni Elias an pagliaw ni Jehova ha iya didto ha Bukid Horeb? Oo! Ngani, waray pag-iha nagin maisugon ngan matinumanon na liwat hiya nga propeta, ngan nagin marig-on kontra ha buwa nga pagsingba. Kon papahimulsan liwat naton an giniyahan nga mga pulong han Dios, an “pagliaw tikang ha Kasuratan,” masusubad naton an pagtoo ni Elias.—Roma 15:4.