Tungod kay alerto gud hi Danièle, ginhuringan ako niya, “Ayaw na pagtawag ha mga pulis, aanhi na hira!” Ha atubangan han hotel, pinarada an usa nga sarakyan. Paglabay hin pipira ka minuto, gin-aresto kami. Pero maopay na la nga ginpahamangnoan ako ni Danièle, kay tungod hito naihatag ko an pipira nga dokumento ha usa nga bugto nga nakadto hito nga higayon.

Samtang gindadara kami han mga pulis ngadto ha presinto, nahunahuna ko nga bendisyon para ha akon an pagkaada maisugon ngan hamtong ha espirituwal nga asawa. Usa la ini han damu nga higayon nga nagbinuligay kami ni Danièle. Isusumat ko ha iyo kon kay ano nga bumisita kami ha mga nasud diin may mga restriksyon an aton pagsangyaw nga buruhaton.

Natawo ako han 1930, ha Croix, usa nga gutiay nga bungto ha norte han Fransia. An amon pamilya debotado nga Katoliko. Nasingba kami kada semana, ngan aktibo gud hi Tatay ha mga buruhaton ha singbahan. Pero han hirani na ako mag-14 anyos, nakita ko ha usa nga panhitabo an pagkahipokrito han singbahan.

Durante han Girra ha Kalibotan II, an Fransia kontrolado han mga sundalo han Alemanya. Ha mga wali han amon padi, pirme niya kami gin-aaghat nga suportaran an gobyerno han Vichy, nga nadapig ha Nazi. Malain gud para ha amon an iya mga ginyayakan. Pariho han iba nga taga-Fransia, patago kami nga namamati ha estasyon han radyo nga BBC, nga nagbabalita mahitungod han Allied nga pwersa. Katapos, nagbag-o hin gindadapigan an padi ngan nagdumara hin misa ha pagpasalamat sugad nga pagselebrar han pagsulong han Allied nga pwersa han Septyembre 1944. Diri gud ako makatoo hini nga pagkahipokrito. Tungod hini, nawara an akon pagtapod ha mga padi.

Waray pag-iha katapos han girra, namatay hi Tatay. An akon magurang nga babaye may asawa na ngan naukoy ha Belgium, salit inabat ko nga kinahanglan ko atamanon hi Nanay. Nakatrabaho ako ha pabrika hin mga tela. An akon agaron ngan an iya mga anak mga debotado nga Katoliko. Bisan kon may maopay ako nga kabubuwason ha ira kompanya, waray pag-iha inatubang ako hin pagsari.

An akon magurang nga babaye nga hi Simone, nga nagin usa nga Saksi ni Jehova, binisita ha amon han 1953. May kaabtik nga gin-gamit niya an iya Biblia basi pamatud-an nga buwa an katutdoan han Katoliko nga Singbahan mahitungod han impyerno, Trinidad, ngan diri namamatay nga kalag. Ha siyahan, rumiwa ako kay  diri kanan Katoliko nga Biblia an iya ginagamit, pero waray pag-iha nakombinse ako nga kamatuoran an iya iginsusumat ha akon. Ha urhi, gindad-an niya ako hin kadaan nga mga isyu han An Barantayan, nga ginbinasa ko gud kada gab-i ha akon kwarto. Nasabtan ko dayon nga kamatuoran an akon nahibabaroan; pero, nahahadlok ako nga kon magin Saksi ni Jehova ako, mawawad-an ako hin trabaho.

Ha sulod hin pipira ka bulan, naglinugaring ako pag-inaram ha Biblia ngan ha mga artikulo han An Barantayan. Waray pag-iha, nagdesisyon ako nga tumambong ha Kingdom Hall. An pagin mahigugmaon han kabugtoan ha kongregasyon nakabantad gud ha akon. Katapos dumarahan hin pag-aram ha Biblia han usa nga eksperyensyado nga brother ha sulod hin unom ka bulan, nabawtismohan ako han Septyembre 1954. Waray pag-iha, nalipay ako kay nagin Saksi liwat hi Nanay ngan an akon manghod.

Makasurubo, namatay hi Nanay mga pipira ka semana antes an 1958 nga internasyonal nga kombensyon ha New York, diin nakapribilehiyo ako nga makatambong. Pag-uli ko, waray na ako responsabilidad ha pamilya, salit binaya ako ha akon trabaho ngan nagpayunir. Durante hini nga mga panahon, karaslon na kami han usa nga madasigon nga payunir nga hi Danièle Delie, nga nagin akon asawa han Mayo 1959.

Hi Danièle nagtikang han iya bug-os-panahon nga pag-alagad ha Brittany, usa nga lugar nga hirayo ha ira balay. Kinahanglan niya hin kaisog ha pagsangyaw hito nga teritoryo nga haros puro Katoliko an naukoy ngan ha pagbiyahe gamit hin bisikleta ngadto ha mga baryo. Pariho ha akon, napagios hiya nga buhaton ito tungod han pag-abat hin pagkaapurado; inabat namon nga posible nga hirani na gud an kataposan. (Mat. 25:13) An iya pagin andam ha pagsakripisyo nakabulig ha amon nga makapadayon ha bug-os-panahon nga pag-alagad.

Igintoka kami ha sirkito nga buruhaton pipira ka adlaw katapos han amon kasal. Nagpahiuyon kami ha simple nga pagkinabuhi. An siyahan nga kongregasyon nga amon ginbisita 14 la an magwarali, ngan an kabugtoan waray ha kahimtang nga magpaukoy ha amon ha ira balay. Salit ha entablado han Kingdom Hall kami nakaturog. Diri ito komportable, pero maopay gud ito para ha amon butagtok!

Bisan kon sagipo kami, nakapahiuyon na gud hi Danièle ha amon toka. Agsob nga naghuhulat hiya ha akon ha amon gutiay nga sarakyan kon may tigda nga miting han mga tigurang, pero waray gud hiya magreklamo. Duha ka tuig la kami ha sirkito nga buruhaton, ngan durante hito nga panahon, nahibaroan namon nga importante gud para ha mag-asawa nga magkaada tangkod nga komunikasyon ngan magbinuligay.​—Ekles. 4:9.

Han 1962, gin-imbitar kami ha napulo ka bulan nga pag-eskwela han ika-37 nga klase han Gilead ha Brooklyn, New York. Ha 100 nga estudyante, 13 an mag-asawa, salit daku gud nga pribilehiyo para ha amon nga mag-asawa nga makaeskwela. Nahinunumdoman ko pa an amon makalilipay nga pakig-upod ha kabugtoan nga may marig-on nga pagtoo, sugad kanda Frederick Franz, Ulysses Glass, ngan Alexander H. Macmillan.

Durante han amon pagbansay, gin-aghat kami nga pauswagon an amon abilidad ha pag-obserbar. Ha pipira nga Sabado han kulop katapos han klase, nagtu-tour kami ha New York City sugad nga bahin han pagbansay ha amon. Maaram kami nga ha Lunes may-ada kami eksamin  mahitungod han amon mga nakita. Kasagaran nga kapoy kami nga nauli ha Sabado han gab-i, pero an amon tour guide, nga usa nga boluntaryo ha Bethel, nagpapakiana ha amon basi mabuligan kami nga mahinumdoman an importante nga mga punto para ha amon eksamin. Ha usa nga Sabado, nagbaktas kami ha syudad ha bug-os nga kulop. Kinadto kami ha usa nga obserbatoryo diin hinbaroan namon an mahitungod ha mga meteor ngan meteorite. Ha American Museum of Natural History, hinbaroan namon an mahitungod ha iba-iba nga klase hin buaya. Pag-abot ha Bethel, an amon tour guide nagpakiana ha amon, “Ano an kaibahan han meteor ngan meteorite?” Hi Danièle nga kapoy na hinduro binaton, “Aw, an meteorite mas higlaba an ngipon!”

Nasurprisa gud kami nga igintoka kami ha sanga nga opisina han Fransia, diin nag-alagad kami ha sulod hin sobra 53 ka tuig. Han 1976, ginpili ako nga magin koordinetor han Komite han Sanga ngan igintoka liwat ha pagbisita ha mga nasud ha Aprika ngan Butnga Sinirangan diin igindidiri o may mga restriksyon an aton pagsangyaw nga buruhaton. Ito an rason nga nagbiyahe kami ngadto ha Gabon, diin naeksperyensyahan namon an panhitabo nga gin-unabi ha tinikangan. Ha tinuod la, may mga higayon nga inabat ko nga diri ako kwalipikado para hini nga mga responsabilidad nga diri ko ginlalaoman. Pero daku gud an naibulig ni Danièle basi mahimo ko an bisan ano nga toka.

Tikang ha tinikangan, nalilipay gud kami ha amon kinabuhi ha Bethel. Hi Danièle, nga nahibaro hin Ingles ha sulod hin lima ka bulan antes kami umiskwela ha Gilead, nagin maopay nga parahubad han aton mga publikasyon. Malipayon kami ha amon buruhaton ha Bethel, pero nagin mas malipayon pa kami tungod han amon pakigbahin ha mga buruhaton ha kongregasyon. Nahinunumdoman ko pa nga nasakay kami ni Danièle hin tren ha Paris metro durante han gab-i; kapoy gud kami pero malipayon kay nakagdumara kami hin nag-uuswag nga mga Bible study. Pero makasurubo kay tigda nga nagbag-o an pisikal nga kahimsog ni Danièle nga tungod hito diri na niya nahihimo an iba nga butang nga karuyag unta niya himoon.

Han 1993, nadayagnos hiya nga may kanser ha suso. Makuri gud an proseso han pagtambal nga nag-uupod hin operasyon ngan maisog nga chemotherapy. Paglabay hin 15 ka tuig, nagkaada utro hiya kanser, usa nga kanser nga mas madagmit magsarang. Pero ginpapabilhan gud niya an iya toka sugad nga parahubad, salit nagtatrabaho hiya kon igintutugot han iya kahimtang.

Bisan pa han grabe nga sakit ni Danièle, waray gud namon hunahunaa nga bumaya ha Bethel. Pero diri masayon an pagkaada sakit samtang aada ha Bethel, labi na kon an iba diri maaram kon ano kaseryoso an kahimtang. (Prob. 14:13) Bisan han sobra 70 anyos na hi Danièle, diri maaabat ha iya mahiyom-hiyom nga pamahongpahong ngan natural nga kahusay nga may-ada hiya sakit. Waray niya paghinunahunaa an iya makasurubo nga kahimtang. Lugod, nagpokus hiya ha pagbulig ha iba. Maaram hiya nga an pagpamati hadton may mga problema makakabulig ha ira. (Prob. 17:17) Waray hunahunaa ni Danièle nga usa hiya nga magsaragdon; pero, gin-gamit niya an iya eksperyensya ha pagbulig ha damu nga sister nga diri mahadlok ha kanser.

Inatubang liwat kami hin bag-o nga mga pagsari. Han diri na kaya ni Danièle buhaton an iya toka hin bug-os-panahon, nagpokus hiya ha pagbulig ha akon ha damu pa nga paagi. Daku gud hiya nga bulig ha akon, salit nakapadayon ako pag-alagad sugad nga koordinetor han  Komite han Sanga ha sulod hin 37 ka tuig. Pananglitan, igin-aandam niya an amon paniudto basi makapaniudto kami ha amon kwarto ngan makapahuway hin madaliay kada adlaw.​—Prob. 18:22.

Positibo gud an disposisyon ni Danièle. Katapos nagkaada utro hiya kanser ha ikatulo nga higayon. Inabat namon nga waray na kami mahihimo. An mga sesyon han chemotherapy ngan radiotherapy nagpaluya gud ha iya ha pisikal salit usahay nakukurian hiya paglakat. Nasubo gud ako han an akon hinigugma nga asawa, nga maopay nga parahubad, nakukurian ha pagpahayag han iya iyayakan.

Bisan kon inabat namon nga waray na kami mahihimo, padayon kami nga nag-ampo, ngan nasarig gud kami nga diri tutugotan ni Jehova nga mag-antos kami labaw han amon maiilob. (1 Cor. 10:13) Nangangalimbasog kami pirme nga magin mapasalamaton ha bulig nga igintatagana ni Jehova pinaagi han iya Pulong, han mga doktor ngan nars ha Bethel, ngan han mahigugmaon nga suporta han kabugtoan.

Pirme kami naghahangyo han giya ni Jehova kon ano nga pagtambal an sadang namon karawaton. Makausa, waray pagtambal nga ginhimo kan Danièle. An doktor nga nag-asikaso kan Danièle ha sulod hin 23 ka tuig diri maaram kon kay ano nga nadidismayo hi Danièle katapos han kada sesyon han chemotherapy. Waray hiya naihatag nga alternatibo nga pagtambal. Inabat namon nga waray na makakabulig ha amon ngan naghunahuna kami kon ano daw la an mahitatabo ha amon. Katapos, may iba nga doktor nga inuyon ha pag-asikaso kan Danièle. Sugad hin naghimo hi Jehova hin paagi basi buligan kami nga malamposan an amon mga kabaraka.

Nalamposan namon an mga kabaraka pinaagi ha pag-atubang han mga problema han tagsa nga adlaw. Sugad han ginsiring ni Jesus, “an problema la yana nga adlaw an hunahunaa.” (Mat. 6:34) Nakabulig liwat an pagin positibo ngan an pagpatawa. Pananglitan, han waray mag-chemotherapy hi Danièle ha sulod hin duha ka bulan, ginsidngan ako niya upod an mayaangyaang nga hiyom, “Maaram ka, mas maopay na an akon pag-abat yana!” (Prob. 17:22) Bisan kon nag-aantos hiya, nalilipay hiya ha pagpraktis han bag-o nga mga kanta han Ginhadian ha daku ngan may kompyansa nga tingog.

An iya pagin positibo nakabulig ha akon nga malamposan an akon kalugaringon nga mga limitasyon. Ha tinuod la, ha amon 57 ka tuig nga pag-asawa, hiya an nag-aasikaso han akon mga ginkikinahanglan. Diri ngani niya iginpapakita ha akon kon paonan-o magpiprito hin bonay! Salit han limitado na gud an iya nahihimo, kinahanglan ko mahibaro panhugas ngan paglaba pati na ha pag-andam hin simple nga pagkaon. Samtang ginbubuhat ko ito, nakabuong ako hin pipira nga baso, pero nalipay gud ako ha pagbuhat han mga butang basi mapalipay hiya. *

Kon ginhuhunahuna ko an naglabay, masisiring ko gud nga nahibaro ako hin mapulsanon nga mga leksyon tikang ha mga butang nga diri na namon nahihimo tungod han problema ha kahimsog ngan pagtikalagas. Siyahan, diri gud naton sadang tugotan nga magin sobra kita kasagipo nga tungod hito diri na naton naaasikaso an aton hinigugma nga asawa o bana. Kinahanglan gamiton naton hin maopay an mga katuigan nga makusog pa kita basi atamanon an aton mga hinigugma. (Ekles. 9:9) Ikaduha, diri kita sadang mabaraka hinduro ha gudtiay nga mga butang; kay kon magkikinabaraka kita, bangin diri na naton makita an damu nga bendisyon nga aton nakakarawat kada adlaw.​—Prob. 15:15.

Kon ginpapamalandong ko an amon kinabuhi ha bug-os-panahon nga pag-alagad, kombinsido gud ako nga ginbendisyonan kami ni Jehova hin labaw kay han amon nahuhunahuna. Inaabat ko liwat an gin-abat han salmista nga nagsiring: “Hi Jehova nagbuhat hin kaopayan ha [akon].”​—Sal. 116:7.