ARADMAN NGA ARTIKULO 21
Ayaw Palimbong ha “Kinaadman Hini nga Kalibotan”
“An kinaadman hini nga kalibotan gintatagad han Dios nga kalurongan.”—1 COR. 3:19.
KARANTAHON 98 An Kasuratan—Giniyahan han Dios
MAHITUNGOD HAN ARTIKULO *
1. Ano an iginhahatag ha aton han Pulong han Dios?
KAYA naton atubangon an bisan ano nga pagsari tungod kay hi Jehova an aton Harangdon nga Instruktor. (Isa. 30:20, 21) An iya Pulong naghahatag han ngatanan naton nga kinahanglan basi “magin bug-os nga may-kapas” kita ngan “andam gud ha tagsa nga maopay nga buhat.” (2 Tim. 3:17) Kon nagkikinabuhi kita uyon ha mga katutdoan han Biblia, nagigin mas maaramon kita kay ha mga nag-aaghat nga magkinabuhi kita uyon ha “kinaadman hini nga kalibotan.”—1 Cor. 3:19; Sal. 119:97-100.
2. Ano an aton uusisahon hini nga artikulo?
2 Sugad han aton hibabaroan, an kinaadman han kalibotan kasagaran nga makaruruyag ha aton unudnon nga mga hingyap. Salit bangin nakukurian kita ha pag-ato nga maghunahuna ngan gumawi nga pariho hadton bahin han kalibotan. Husto la nga an Biblia nagsiring: “Siguroha nga waray magbihag ha iyo pinaagi han pilosopiya ngan waray pulos nga panlimbong nga iginbasar ha tradisyon han tawo.” (Col. 2:8) Hini nga artikulo, aton uusisahon kon paonan-o nagin popular an duha nga limbong, o buwa. Ha tagsa hito nga buwa, kikitaon naton kon kay ano nga an kinaadman han kalibotan kalurongan ngan kon kay ano nga an kinaadman han Pulong han Dios mas labaw kay ha bisan ano nga igintatanyag han kalibotan.
MGA PAGBAG-O HA PANHUNAHUNA MAY KALABOTAN HA MORALIDAD
3-4. Temprano han ika-20 ka siglo ha Estados Unidos, ano an nahitabo nga mga pagbag-o ha panhunahuna mahitungod ha moralidad?
3 Temprano han ika-20 ka siglo ha Estados Unidos, nagkaada daku nga pagbag-o ha panhunahuna han mga tawo mahitungod ha moralidad. Antes hito, damu an natoo nga an seksuwal nga relasyon para la ha mag-asawa ngan ini nga topiko diri puydi paghisgotan ha
publiko. Pero nadaot ini nga mga suruklan, ngan nagin kalyap an liberal nga panhunahuna.4 An ikatulo nga dekada han ika-20 ka siglo nagin kilala ha pagkaada daku gud nga mga pagbag-o ha sosiedad. “Ngatanan nga mga salida, kiritaon ha teatro, kanta, libro, ngan mga adbertisment may tema nga mahitungod ha seksuwal nga mga buhat,” siring han usa nga parasaliksik. Durante hito nga dekada, an mga sayaw nagin mas malaw-ay ngan an estilo han bado nagin diri na desente. Sugad han igintagna han Biblia mahitungod ha kataposan nga mga adlaw, an mga tawo magigin mas “mahigugmaon ha kalipayan.”—2 Tim. 3:4.
5. Tikang han dekada han 1960, ano an nagin panhunahuna han kalibotan may kalabotan ha mga suruklan ha moral?
5 Han dekada han 1960, nagin komon an pag-live-in, homoseksuwal nga buhat, ngan an masayon nga pagdiborsyo. Damu nga kaliawan an mas dayag nga nagpakita hin seksuwal nga mga buhat. Ha sumunod nga mga dekada, an maraot nga mga epekto han paghamubo han suruklan ha moral nakikita ha damu nga paagi. Usa nga awtor an nagsurat nga an pagburublag han mga pamilya, pagin solo nga kag-anak, kasakit ha emosyon, pagin adik ha pornograpiya, ngan iba pa nga magraot nga epekto resulta han “sosiedad yana nga waray na restriksyon may kalabotan ha seksuwal nga mga buhat.” An pagin kalyap han mga sakit nga nakukuha ha pakighilawas sugad han AIDS, usa la nga pamatuod nga kalurongan an kinaadman han kalibotan.—2 Ped. 2:19.
6. Paonan-o an panhunahuna han kalibotan ha seksuwal nga mga buhat nagtutuman han katuyoan ni Satanas?
6 An panhunahuna han kalibotan ha seksuwal nga mga buhat nagtutuman han katuyoan ni Satanas. Sigurado nga nalilipay hiya nga makita nga gin-aabuso han mga tawo an regalo han Dios nga seksuwal nga relasyon ngan ginmiminos an regalo han Dios nga pag-asawa. (Efe. 2:2) Labot la nga gindadaot han seksuwal nga imoralidad an maopay nga regalo ni Jehova ha pagkaada anak, nawawara liwat han nagbubuhat hito an paglaom nga mabuhi ha waray kataposan.—1 Cor. 6:9, 10.
AN PANHUNAHUNA HAN BIBLIA MAY KALABOTAN HA SEKSUWAL NGA MORALIDAD
7-8. Ano an dungganon ngan husto nga panhunahuna han Biblia may kalabotan ha seksuwalidad?
7 An mga tawo nga nagkikinabuhi uyon ha kinaadman hini nga kalibotan nagtatamay ha mga suruklan han Biblia ha moral, nga sugad hin nasiring hira nga diri ito reyalistiko. Ito nga mga tawo bangin magpakiana, ‘Kay ano nga ginhinimo pa kita han Dios nga may seksuwal nga mga hingyap kon igdidiri man la niya an pagbuhat hito?’ Iginpapakiana nira ito tungod han sayop nga panhunahuna nga sadang buhaton han tawo an bisan ano nga iya karuyag. Kondi kabaliktaran hito an ginsisiring Col. 3:5) Dugang pa, iginhatag ni Jehova an regalo nga pag-asawa, usa nga kahikayan diin an husto nga seksuwal nga mga hingyap mahimo matagbaw ha dungganon nga paagi. (1 Cor. 7:8, 9) Hito nga kahikayan, an mag-asawa mahimo magkaada seksuwal nga relasyon nga waray ginbabasolan ngan ginkakabarak-an, nga amo an agsob nga resulta han pagbuhat hin imoralidad.
han Biblia. An Biblia naghahatag ha aton hin dignidad pinaagi ha pagtutdo nga makukontrol naton an sayop nga mga hingyap. (8 Kabaliktaran han panhunahuna hini nga kalibotan, igin-aaghat han Biblia an husto nga panhunahuna ha seksuwalidad. Nasiring ito nga an seksuwal nga relasyon mahimo maghatag hin kalipay. (Prob. 5:18, 19) Pero an Biblia nasiring: “An tagsa ha iyo sadang mahibaro pagkontrol han iya lawas ha baraan ngan dungganon nga paagi, diri ha hakugnon nga mga hingyap ha pakighilawas pariho han mga nasud nga diri nakilala ha Dios.”—1 Tes. 4:4, 5.
9. (a) Temprano han ika-20 ka siglo, paonan-o nabuligan an katawohan ni Jehova nga sundon an waray katupong nga kinaadman han Pulong han Dios? (b) Ano nga maaramon nga sagdon an mababasa ha 1 Juan 2:15, 16? (c) Sumala ha Roma 1:24-27, ano nga imoral nga mga buhat an sadang naton atohan basi diri kita maimpluwensyahan hito?
9 Temprano han ika-20 ka siglo, an katawohan ni Jehova waray maimpluwensyahi han sayop nga panhunahuna hadton “diri na . . . maaram han mga prinsipyo ha moral.” (Efe. 4:19) Naniningkamot hira nga sundon gud an mga suruklan ni Jehova. An Mayo 15, 1926, nga Watch Tower nagsiring nga “an usa nga lalaki o usa nga babaye sadang magin limpyo ngan putli ha panhunahuna ngan ha buhat, labi na may kalabotan ha diri kapariho an sekso.” Bisan pa han nahitatabo ha kalibotan, ginsusunod han katawohan ni Jehova an waray katupong nga kinaadman han Pulong han Dios. (Basaha an 1 Juan 2:15, 16.) Mapasalamaton gud kita ha Pulong han Dios! Mapasalamaton liwat kita nga hi Jehova nagtatagana hin napapanahon nga espirituwal nga pagkaon nga nabulig ha aton nga diri malimbongan han kinaadman hini nga kalibotan may kalabotan ha moralidad. *—Basaha an Roma 1:24-27.
MGA PAGBAG-O HA PANHUNAHUNA MAY KALABOTAN HA PAGHIGUGMA HA KALUGARINGON
10-11. Ano an iginpahamangno han Biblia nga mahitatabo ha kataposan nga mga adlaw?
10 An Biblia nagpahamangno nga ha kataposan nga mga adlaw, an mga tawo magigin “mahigugmaon ha ira la kalugaringon.” (2 Tim. 3:1, 2) Diri urusahon nga an kalibotan nag-aaghat nga magkaada hitaas nga panhunahuna ha kalugaringon. Usa nga reperensya an nasiring nga durante han dekada han 1970 nagtikadamu an mga libro nga nagsasagdon kon paonan-o magigin malampuson an kinabuhi. An pipira nga libro “nag-aaghat ha mga magbarasa nga kilalahon ngan karawaton an ira kalugaringon ngan ikalipay kon hin-o hira.” Kitaa pananglitan an ginsiring han usa hito nga mga libro: “Higugmaa an pinakamakaruruyag, pinakama-enjoy, ngan pinakaimportante nga tawo—ikaw.” Igin-aaghat hito nga libro an pagkaada hin “kalugaringon nga relihiyon diin an usa nga indibiduwal an magdidesisyon han iya panggawi basado ha iya kalugaringon nga konsensya ngan han mga balaud han iya kultura nga pabor ha iya.”
11 Pamilyar ka ba hini nga ideya? Gin-aghat ni Satanas hi Eva nga buhaton an sugad hito. Nagsiring hiya nga mahimo hi Eva ‘mahanugad ha Dios, nga maginaramon na han kaopayan ngan han karautan.’ (Gen. 3:5) Yana, damu an may hitaas nga panhunahuna ha ira kalugaringon nga para ha ira waray bisan hin-o—bisan an Dios—nga puydi magsiring ha ira kon ano an husto ngan sayop. Pananglitan, nakikita ito nga disposisyon labi na ha panhunahuna han mga tawo may kalabotan ha pag-asawa.
12. Ano nga panhunahuna ha pag-asawa an igin-aaghat han kalibotan?
12 An Biblia nagtututdo ha bana ngan asawa Gen. 2:24) Kabaliktaran hito an igin-aaghat han mga naimpluwensyahan han kinaadman han kalibotan, nasiring hira nga an tagsa nga padis sadang magpokus ha iya kalugaringon nga panginahanglan. “Ha pipira nga kasal,” siring han usa nga libro mahitungod han pagdiborsyo, “an tradisyonal nga panumpa nga magtatampo ‘samtang kita nga duha nabubuhi’ ginsaliwnan han mas limitado nga saad nga magtatampo ‘samtang kita nga duha naghihigugmaay.’” Ito nga panhunahuna nga an pag-asawa diri permanente nagresulta hin pagburublag han damu nga pamilya ngan nagin hinungdan hin duro nga kasakit ha emosyon. Matin-aw, an panhunahuna han kalibotan ha pag-asawa linurong gud nga katutdoan.
nga pasidunggan an usa kag usa ngan tumanon an ira saad han ginkasal hira. Gin-aaghat hito an mag-asawa nga magin determinado nga diri magbulag, ito nasiring: “An tawo mabaya han iya amay ngan han iya iroy, ngan tumampo ha iya asawa: ngan hira magiginusa nga unud.” (13. Kay ano nga mangil-ad kan Jehova an mapahitas-on nga tawo?
13 An Biblia nasiring: “An tagsatagsa nga palabilabihon an kasingkasing amo an mangil-ad kan Jehova.” (Prob. 16:5) Kay ano nga mangil-ad kan Jehova an mapahitas-on nga tawo? Usa nga rason tungod kay an sobra nga nahigugma ha kalugaringon ngan nag-aaghat ha pagbuhat hito, nagigin pariho han arogante nga hi Satanas. Hunahunaa la, tinoo hi Satanas nga hi Jesus—nga gin-gamit han Dios ha paglarang han ngatanan nga butang—mayukbo ngan magsisingba ha iya! (Mat. 4:8, 9; Col. 1:15, 16) Adton sobra nga naghuhunahuna nga importante hira nagpapamatuod nga an kinaadman han kalibotan kalurongan para ha Dios.
AN PANHUNAHUNA HAN BIBLIA MAY KALABOTAN HA PAGHIGUGMA HA KALUGARINGON
14. Paonan-o nabulig ha aton an Roma 12:3 nga magkaada timbang nga panhunahuna ha kalugaringon?
14 An Biblia nabulig ha aton nga magkaada timbang nga panhunahuna ha aton kalugaringon. Nasiring ito nga diri sayop nga higugmaon an kalugaringon. Hi Jesus nagsiring: “Higugmaa an imo igkasi-tawo sugad ha imo kalugaringon.” (Mat. 19:19) Iginpapakita hito nga sadang naton tagan hin makatadunganon nga atensyon an aton mga panginahanglan. Kondi diri igintututdo han Biblia nga sadang naton hunahunaon nga mas importante kita kay ha iba. Lugod, nasiring ito: “Ayaw pagbuhat hin bisan ano tungod ha pagin makiawayon o tungod ha pagpaimportante ha kalugaringon, lugod mapainubsanon nga tagda nga mas labaw ha iyo an iba.”—Fil. 2:3; basaha an Roma 12:3.
15. Kay ano nga kombinsido ka nga praktikal an sagdon han Biblia may kalabotan ha timbang nga panhunahuna ha kalugaringon?
15 Yana, damu nga tawo nga ginhuhunahuna nga maaramon an nagtatamay han sagdon han Biblia mahitungod han timbang nga panhunahuna ha kalugaringon. Nasiring hira nga kon huhunahunaon mo nga mas labaw an iba ha imo madali ka la nga mabibiktima ngan raraugdaugon ka la han iba. Kondi, ano gud ba an mga resulta han pagin makikalugaringon nga igin-aaghat han kalibotan ni Satanas? Ano an imo naoobserbaran? Malipayon ba an mga tawo nga makikalugaringon? Malipayon ba an ira pamilya? May-ada ba hira tinuod nga kasangkayan? May-ada ba hira duok nga relasyon ha Dios? Ha imo naoobserbaran, hain an may-ada mag-opay nga resulta—an nagsusunod han kinaadman hini nga kalibotan o an nagsusunod han kinaadman nga aada ha Pulong han Dios?
16-17. Mapasalamaton kita tungod han ano, ngan kay ano?
16 An mga tawo nga nagsusunod han sagdon hadton ginhuhunahuna han kalibotan nga maaramon pariho hin nawawara nga turista nga nagpapatutdo hin direksyon ha igkasi-turista nga nawawara liwat. Hi Jesus nagsiring may kalabotan ha ginhuhunahuna nga maaramon nga mga tawo ha iya panahon: “Mga buta hira nga paratugway. Kon buta an nagtutugway ha igkasi-buta, hira nga duha mahuhulog ha buho.” (Mat. 15:14) Oo, an kinaadman hini nga kalibotan kalurongan para ha Dios.
17 An maaramon nga mga sagdon han Biblia pirme napapamatud-an nga “mapulsanon ha pagtutdo, ha pagsaway, ha pagtadong, ngan ha pagdisiplina uyon ha katadongan.” (2 Tim. 3:16) Mapasalamaton gud kita nga ginpapanalipdan kita ni Jehova pinaagi han iya organisasyon tikang ha kinaadman hini nga kalibotan! (Efe. 4:14) An espirituwal nga pagkaon nga iya igintatagana naghahatag han kusog nga aton ginkikinahanglan basi masunod an mga suruklan han iya Pulong. Pribilehiyo gud nga magiyahan han pinakamasasarigan nga kinaadman nga aada ha Biblia!
KARANTAHON 54 “Ini an Dalan”
^ par. 5 Ini nga artikulo mabulig ha aton nga maparig-on an aton pagsarig nga hi Jehova gud la an gintitikangan han masasarigan nga giya. Ipapakita liwat hini nga an pagsunod han kinaadman han kalibotan may magraot nga resulta, samtang an pag-aplikar ha kinaadman han Pulong han Dios may-ada kapulsanan.
^ par. 9 Sugad nga ehemplo, kitaa an Ang mga Tanong ng mga Kabataan—Mga Sagot na Lumulutas, Tomo 1, kap. 24, 25, 26, ngan Tomo 2, kap. 4-5.
^ par. 50 DISKRIPSYON HAN RETRATO: Makikita naton an pipira nga panhitabo ha kinabuhi han usa nga mag-asawa nga Saksi. An mag-asawa nagsasangyaw durante han urhi nga bahin han dekada han 1960.
^ par. 52 DISKRIPSYON HAN RETRATO: Han dekada han 1980, gin-aataman han bana an iya may sakit nga asawa samtang nagkikinita an ira bata pa nga anak.
^ par. 54 DISKRIPSYON HAN RETRATO: Yana, ginhihinumdom han mag-asawa an makalilipay nga panhitabo ha ira pag-alagad kan Jehova. Naduyog liwat ha ira kalipay an ira adulto na nga anak ngan an iya pamilya.