1-3. (a) Kay ano nga makakasiguro kita nga puydi kita magin sangkay han Dios? (b) Hin-o nga mga indibiduwal an aton hihisgotan hini nga artikulo?

TULO ka beses nga gin-unabi ha Biblia nga hi Abraham sangkay ni Jehova. (2 Kron. 20:7; Isa. 41:8; San. 2:23) Ngani, inin matinumanon nga tawo amo la an espisipiko nga gintawag ha Biblia nga sangkay han Dios. Karuyag ba sidngon nga hiya la an tawo nga nagin sangkay ni Jehova? Diri. Iginpapakita han Biblia nga an tagsa ha aton puydi magin sangkay han Dios.

² Damu an aton mababasa ha Biblia mahitungod han magtinumanon nga kalalakin-an ngan kababayin-an nga nagkaada kahadlok kan Jehova, tinoo ha iya, ngan nagin duok niya nga kasangkayan. (Basaha an Salmo 25:14.) Hi apostol Pablo nagsurat mahitungod ha “madakmol nga dampog hin mga saksi.” (Heb. 12:1) Iba-iba hira nga indibiduwal, pero sigurado nga hira ngatanan kasangkayan han Dios.

³ Hisgotan naton an tulo han duok nga kasangkayan ni Jehova nga ginhulagway ha Biblia: (1) hi Ruth, an maunungon nga batan-on nga balo nga taga-Moab; (2) hi Hesekia, usa nga matadong nga hadi han Juda; ngan (3) hi Maria, an mapainubsanon nga nanay ni Jesus. Ano  an aton mahibabaroan ha paagi han pagkultibar han ira pakigsangkay ha Dios?

4, 5. Ano nga makuri nga desisyon an kinahanglan himoon ni Ruth, ngan kay ano nga makuri ito? (Kitaa an retrato ha tinikangan hini nga artikulo.)

⁴ Handurawa hi Noemi ngan an iya mga umagad nga hira Ruth ngan Orpa nga nagbabaktas ha kapatagan han Moab ngan ginpapalid-palid an ira bado. Nakikita naton nga nabaya hi Orpa kay nagdesisyon hiya nga umuli ha Moab. Pero hi Noemi determinado nga umuli ha iya kalugaringon nga nasud, an Israel. Kaupod niya hi Ruth, nga kinahanglan maghimo hin importante gud nga desisyon, kon mauli ba hiya ha iya nasud ha Moab o maupod ha iya ugangan nga hi Noemi ngadto ha Betlehem.​—Rut 1:1-8, 14.

⁵ Hi Ruth puydi unta mangatadongan nga an iya pamilya aadto ha Moab​—an iya nanay ngan an iba pa niya nga kapamilya nga mag-aataman ngan magtatagana ha iya. Ha Moab hiya natawo. Kabisado niya an kultura, linggwahe, ngan mga tawo didto. Diri maisasaad ni Noemi ha iya an sugad nga mga butang ha Betlehem. Ngani, ginsidngan hiya ni Noemi nga bumalik ha Moab. Nabaraka hi Noemi nga diri hiya makakagtagana hin bana o balay para ha iya mga umagad. Ano an bubuhaton ni Ruth? Tigamni an iya kaibahan kan Orpa, nga ‘binalik ngadto ha iya katawohan, ngan ngadto ha iya diosdios.’ (Rut 1:9-15) Karuyag ba ni Ruth nga bumalik ha ira nasud ngan ha ira buwa nga mga dios? Diri gud.

6. (a) Ano nga maaramon nga desisyon an ginhimo ni Ruth? (b) Kay ano nga nakasiring hi Boas nga naayop hi Ruth ha mga pako ni Jehova?

⁶ Posible nga hinbaroan ni Ruth an mahitungod kan Jehova nga Dios tikang ha iya namatay nga bana o kan Noemi. Hi Jehova diri pariho ha mga dios-dios han Moab. Maaram hi Ruth nga takos gud hi Jehova han iya gugma ngan pagsingba. Pero diri igo an kahibaro la. Kinahanglan niya magdesisyon. Pipilion ba niya hi Jehova sugad nga iya Dios? Maaramon gud an desisyon ni Ruth. Hiya nagsiring kan Noemi: “An imo katawohan maaakon katawohan, ngan an imo Dios akon Dios.” (Rut 1:16) Hinigugma gud ni Ruth hi Noemi, pero mas hinigugma niya hi Jehova. Ha urhi, hi Boas nga tag-iya han urumhan nagdayaw kan Ruth tungod han pag-ayop niya ha mga pako ni Jehova. (Basaha an Rut 2:12.) Nagpapahinumdom ito ha aton ha usa nga piso nga naayop ha pako han makusog ngan nagpapanalipod nga iroy hito. (Sal. 36:7; 91:1-4) Ha pariho nga paagi, mahigugmaon nga ginpanalipdan ni Jehova hi Ruth ngan ginbalosan an iya pagtoo. Waray gud hinungdan hi Ruth nga magbasol han iya desisyon.

7. Ano an mahimo makabulig ha mga nag-aalang pagdedikar han ira kinabuhi kan Jehova?

⁷ Damu an nakilala kan Jehova pero nag-aalang pag-ayop ha iya. Nag-aalang hira nga magin iya dedikado ngan bawtismado nga mga surugoon. Kon nagruruhaduha ka pagdedikar kan Jehova, ginpakianhan mo na ba an imo kalugaringon kon kay ano? An tagsa nga tawo may ginsisingba nga dios o iba pa. (Jos. 24:15) Kay ano nga diri umayop ha amo la nga Dios nga takos singbahon? An pagdedikar kan Jehova usa han pinakamaopay nga paagi nga maipapakita naton nga natoo kita ha iya. Bubuligan ka niya nga magkinabuhi uyon ha imo dedikasyon ngan malamposan an anoman nga pagsari nga mahimo mo atubangon. Ito an ginbuhat han Dios kan Ruth.

8. Isaysay an gindak-an ni Hesekia.

⁸ Diri pariho kan Ruth, an batan-on nga hi Hesekia natawo ha nasud nga dedikado kan Jehova. Pero diri ngatanan nga Israelita nagkinabuhi uyon hito nga dedikasyon. Usa ha ira hi Hadi Ahas, an tatay ni Hesekia. Ginkombinse hinin maraot nga hadi an iya mga sakop nga magsingba  ha mga dios-dios. Nagpakita pa ngani hiya hin kawaray-pagtahod ha templo ha Jerusalem. Makangingirhat gud an eksperyensya ni Hesekia han bata pa hiya kay an pipira han iya kabugtoan ginsunog nga buhi sugad nga halad ha buwa nga dios!—2 Hadi 16:2-4, 10-17; 2 Kron. 28:1-3.

9, 10. (a) Kay ano nga hi Hesekia mahimo unta magdumot ha Dios? (b) Kay ano nga diri kita sadang magdumot ha Dios? (c) Kay ano nga diri kita sadang maghunahuna nga nakadepende ha aton gindak-an nga pamilya an aton magigin pagkatawo?

⁹ Hi Hesekia mahimo unta magdaku nga may kasina ngan pagdumot ha Dios. An iba nga diri man sugad kagrabe an naeksperyensyahan nga kakurian naghuhunahuna nga may rason hira nga ‘maurit kan Jehova’ o masina ha iya organisasyon. (Prob. 19:3) Naghuhunahuna pa ngani an iba nga tungod kay diri maopay an ira gindak-an nga pamilya magigin maraot liwat an ira kinabuhi, bangin masubad pa ngani nira an mga sayop han ira mga kag-anak. (Esek. 18:2, 3) Husto ba ito nga mga panhunahuna?

¹⁰ An kinabuhi ni Hesekia naghahatag ha aton hin matin-aw nga baton nga diri gud! Waray gud rason nga masina kan Jehova kay diri hiya an gintitikangan han karaotan nga nahitatabo ha mga tawo hinin maraot nga kalibotan. (Job 34:10) Tinuod, an mga kag-anak may daku nga impluwensya ha ira mga anak, maopay man o maraot. (Prob. 22:6; Col. 3:21) Pero diri ito nagpapasabot nga nakadepende ha gindak-an nga pamilya han usa an iya magigin klase hin pagkatawo. Ha kabaliktaran, kita ngatanan gintagan ni Jehova hin presyoso nga regalo​—an kagawasan ha pagpili kon ano an aton bubuhaton ngan kon ano an karuyag naton magin pagkatawo. (Deut. 30:19) Paonan-o gin-gamit ni Hesekia ini nga regalo?

11. Kay ano nga hi Hesekia usa han pinakamaopay nga hadi ha Juda?

¹¹ Bisan kon hi Hesekia anak han usa han pinakamaraot nga hadi ha Juda, nagin usa hiya han pinakamaopay nga hadi. (Basaha an 2 Hadi 18:5, 6.) Oo maraot gud nga impluwensya an iya tatay, pero may iba pa nga puydi makaimpluwensya ha iya. May mga propeta hito nga panahon, hira Isaias, Mika, ngan Hosea. Mahahanduraw naton hi Hadi Hesekia nga namamati hin maopay ha giniyahan nga mga kapahayagan hito nga magtinumanon nga kalalakin-an ngan ginsusunod an mga  sagdon ngan pagtadong ni Jehova. Salit napagios hiya nga tadungon an maraot gud nga mga buhat han iya tatay. Ginbuhat niya ito pinaagi ha paglimpyo ha templo, paghangyo ha Dios nga pasayloon an sala han katawohan, ngan pagbungkag ha mga idolo ha bug-os niya nga nasasakopan. (2 Kron. 29:1-11, 18-24; 31:1) Ha urhi, han gintarhog an Jerusalem nga aatakehon han hadi han Asirya nga hi Senakerib, hi Hesekia nagpakita hin daku gud nga kaisog ngan pagtoo. Sinarig hiya ha Dios para ha katalwasan ngan pinaagi han iya pulong ngan ehemplo, ginparig-on niya an katawohan. (2 Kron. 32:7, 8) Ngan han gintadong hiya tungod han iya pagpahitaas, nagpaubos hiya ngan nagbasol. (2 Kron. 32:24-26) Matin-aw, waray tuguti ni Hesekia nga madaot an iya bug-os nga kinabuhi tungod han iya gindak-an nga pamilya. Lugod, iginpakita niya nga sangkay hiya ni Jehova ngan maopay hiya nga ehemplo nga angay subaron.

12. Pariho kan Hesekia, paonan-o ginpamatud-an han damu yana nga sangkay hira ni Jehova?

¹² Tungod kay nagkikinabuhi kita ha madarahog ngan waray gugma nga kalibotan, diri urusahon nga damu nga kabataan an nagdadaku nga waray mahigugmaon ngan nagpapanalipod nga mga kag-anak. (2 Tim. 3:1-5) Damu nga Kristiano yana an nagdaku ha diri maopay nga pamilya, pero nagkaada hira duok nga pakigsangkay kan Jehova. Pariho kan Hesekia, iginpakita nira nga diri nakadepende ha gindak-an nga pamilya an tidaraon han usa nga tawo. Gintagan kita ni Jehova hin regalo nga kagawasan ha pagbuot, ngan pribilehiyo naton nga gamiton ito ha pag-alagad ngan pagpasidungog ha iya, sugad han ginbuhat ni Hesekia.

13, 14. Kay ano nga baga hin makuri gud an toka ni Maria, pero ano an iya baton ha ginsiring ni Gabriel?

¹³ Mga siglo katapos han panahon ni Hesekia, may mapainubsanon nga Judio nga daraga ha Nazaret nga nagkaada espesyal nga pakigsangkay kan Jehova. Waray iba nga nagkaada pariho han iya toka. Magbuburod hiya, mag-aanak, ngan magpapadaku ha bugtong nga Anak han Dios! Sigurado nga daku gud an pagtapod ni Jehova kan Maria, nga anak ni Heli, kay gintagan niya hi Maria hito nga espesyal nga pribilehiyo. Pero ano daw la an inabat ni Maria han siyahan nga hinbatian niya ito nga toka?

¹⁴ Kon naghihisgot kita mahitungod kan Maria, kasagaran nga an nahuhunahuna naton amo an iya daku gud nga pribilehiyo, pero diri naton nahuhunahuna an posible nga iya mga ginkabarak-an. An anghel han Dios nga hi Gabriel nagsumat ha iya nga magbuburod hiya bisan kon waray hiya bana. Waray magsiring an anghel nga susumatan niya an pamilya ngan mga amyaw ni Maria han hinungdan han iya pagburod. Ano daw la an ira huhunahunaon? Sigurado nga nabaraka hi Maria ha iya maarasawa nga hi Jose. Paonan-o niya makukombinse hi Jose nga bisan kon nagburod hiya, nagpabilin hiya nga maunungon  ha iya? Dugang pa, daku gud nga responsabilidad an pagpadaku, pag-ataman, ngan pagbansay ha bugtong nga Anak han Gihitaasi! Diri kita maaram han ngatanan nga posible nga ginkabarak-an ni Maria han nakiistorya ha iya an anghel. Pero maaram kita han iya baton: “Iini ako, an kan Jehova uripon nga babaye! Matuman unta ha akon an imo ginsiring.”​—Luc. 1:26-38.

15. Kay ano nga makatirigamnan gud an pagtoo ni Maria?

¹⁵ Makatirigamnan gud an pagtoo ni Maria! Sugad nga uripon nga babaye, andam hiya nga buhaton an anoman nga isugo ha iya. Natapod hiya nga mamangnoan ngan papanalipdan hiya han iya Agaron, hi Jehova. Karuyag niya magserbi ha Dios ha anoman nga paagi nga Iya ginkikinahanglan. Paonan-o hiya nagkaada marig-on nga pagtoo? Waray kita matawo nga may-ada na pagtoo. Magkakaada kita hito kon kukultibaron naton ito ngan mangangaro kita hin bulig ha Dios. (Gal. 5:22; Efe. 2:8) May pamatuod ba nga nangalimbasog hi Maria nga parig-unon an iya pagtoo? Oo. Tagdon naton kon paonan-o hiya namati ngan nakiistorya.

16. Ano an nagpapakita nga maopay mamati hi Maria?

¹⁶ Kon paonan-o namati hi Maria. An Biblia nagsasagdon ha aton nga magin “andam mamati, diri magdali-dali pagyakan.” (San. 1:19) Maopay ba mamati hi Maria? Oo. Ha ebanghelyo ni Lucas, duha ka beses nga gin-unabi nga hi Maria namati hin maopay ha mga pulong nga may hilarom nga espirituwal nga kahulogan, ngan katapos ginpamalandong niya an iya nabatian. Han natawo hi Jesus, may mapainubsanon nga mga paraataman hin karnero nga nagsumat kan Maria han mensahe han mga anghel. Paglabay hin mga 12 ka tuig, may ginsiring hi Jesus nga may hilarom nga espirituwal nga kahulogan. Hinin duha nga higayon, ginpamatian, gintigamnan, ngan ginpamalandong ni Maria an iya nabatian.​—Basaha an Lucas 2:16-19, 49, 51.

17. Ano an aton hibabaroan ha paagi han pakiistorya ni Maria?

¹⁷ Kon paonan-o nakiistorya hi Maria. Gutiay la han mga ginsiring ni Maria an nakarekord ha Biblia. An iya pinakahilaba nga ginsiring mababasa ha Lucas 1:46-55. Iginpapakita han iya mga pulong hito nga teksto nga kabisado gud niya an Kasuratan. An iya mga ginyakan puropariho han pag-ampo ni Hana, an nanay ni propeta Samuel. (1 Sam. 2:1-10) Ginbabanabana nga hini nga pakiistorya ni Maria, mga 20 nga teksto ha Kasuratan an iya ginkotar. Matin-aw, nalilipay hiya pag-istorya han presyoso nga mga kamatuoran nga iya hinbaroan tikang ha iya pinakaduok nga Sangkay, hi Jehova nga Dios.

18. Paonan-o naton masusubad an pagtoo ni Maria?

¹⁸ Pariho kan Maria, bangin makakarawat kita hin toka tikang kan Jehova nga baga hin makuri para ha aton. Pariho ha iya, mapainubsanon nga karawaton naton an toka, ngan sumarig nga bubuligan kita ni Jehova. Masusubad naton an pagtoo ni Maria kon mamamati kita hin maopay kan Jehova ngan papamalandungon naton an aton hinbabaroan mahitungod ha iya ngan ha iya mga katuyoan, ngan malipayon nga isusumat naton ito ha iba.​—Sal. 77:11, 12; Luc. 8:18; Roma 10:15.

19. Samtang ginsusubad naton an mga susbaranan han pagtoo nga mababasa ha Biblia, ano an aton malalaoman?

¹⁹ Matin-aw nga hira Ruth, Hesekia, ngan Maria mga sangkay ni Jehova, pariho kan Abraham. Kaupod hira han “madakmol nga dampog hin mga saksi” ngan han damu nga iba pa nga magtinumanon nga nakapribilehiyo nga magin kasangkayan han Dios. Hinaot padayon nga subaron naton an ira pagtoo. (Heb. 6:11, 12) Samtang ginbubuhat naton ito, makakalaom gud kita nga babalosan kita ni Jehova nga magin iya duok nga kasangkayan ha kadayonan!