Istorya han Kinabuhi

Bug-os-kalag nga Pag-alagad Bisan Pa han mga Pagsari

IGINSUMAT NI RODOLFO LOZANO

Natawo ako ha Mexico, ha siyudad han Gómez Palacio, Estado han Durango, han Septyembre 17, 1917. Nagpapadayon gud hadto an Mexicano nga Rebolusyon. Bisan kon natapos an rebolusyon han 1920, an mga kasamok ha amon inuukyan nga lugar nagpadayon hin mga tuig katapos hito, nga nagpakuri gud han kinabuhi.

MAKAUSA, han hinbaroan ni Nanay nga mayada away butnga han mga rebelde ngan han militar, igintago niya ako ngan an akon tulo magurang nga lalaki ngan duha nga babaye ha balay ha sulod hin pipira ka adlaw. Gutiay la an amon pagkaon, ngan nahinumdom pa ako pagtago kaupod han akon manghod nga babaye ha ilarom han katre. Katapos hito, nagdesisyon hi Nanay nga dad-on kami nga kabataan ngadto ha Estados Unidos, ha urhi linmanat an akon amay.

Inabot kami ha California han 1926, antes gud han Daku nga Depresyon ha Estados Unidos. Nabalhin kami ngadto ha bisan diin nga makakatrabaho kami, ngadto ha mga lugar pariho han San Joaquin Valley, Santa Clara, Salinas, ngan King City. Nahibaro kami pagtrabaho ha mga uma ngan ha pag-ani han bisan ano nga klase hin mga prutas ngan mga utanon. Bisan kon mabug-at an akon trabaho sugad nga batan-on, makalilipay gud adto nga panahon han akon kinabuhi.

Nadangat han Kamatuoran han Biblia

Han Marso 1928, binisita ha amon an usa nga Estudyante han Biblia, sugad han pagtawag hadto ha mga Saksi ni Jehova. Hiya usa nga hamtong an pangidaron, nagyayakan-hin-espanyol nga lalaki nga hi Esteban Rivera. An ulohan han bokleta nga iya iginbilin, “Hain an Mga Patay?,” sugad man han mga sulod, nakapainteres ha akon. Bisan kon bata pa ako, nagpadayon ako ha pag-aram ha Biblia ngan pakig-upod ha mga Estudyante han Biblia. Inabot an panahon, an akon iroy  ngan an akon manghod nga babaye hi Aurora nagin madasigon nga magdarayaw liwat kan Jehova.

Ha kabutngaan han dekada han 1930, gintukod an Kingdom Hall ha San Jose para ha nagyayakan-hin-Ingles nga kongregasyon. Tungod kay damu han mga Hispanic an nagtrabaho ha mga uma hito nga lugar, nagtikang kami pagwali ha ira ngan pagdumara hin Pag-aram ha Barantayan. Ginhimo namon ini pinaagi han bulig han Hispanic nga mga Saksi tikang ha San Francisco, mga 80 kilometro an kahirayo. Inabot an panahon, nagkaada kami 60 nga natambong ha nagyayakan-hin-Espanyol nga mga katirok ha Kingdom Hall ha San Jose.

Ha urhi, han Pebrero 28, 1940, ginsimbolohan ko an akon dedikasyon ngadto kan Jehova pinaagi han bawtismo ha tubig ha asembleya ha San Jose. Han sunod nga tuig, ginpili ako sugad nga payunir, usa nga bug-os-panahon nga ministro han mga Saksi ni Jehova. Ngan han Abril 1943, ginhangyo ako nga bumalhin ngadto ha Stockton, usa nga siyudad nga 130 kilometro an kahirayo, basi magporma hin nagyayakan-hin-Espanyol nga kongregasyon. Hito nga panahon, nag-aalagad ako sugad nga nangunguna nga paramangno han Ingles nga kongregasyon ha San Jose, ngan gin-aataman ko liwat an nagyayakan-hin-Espanyol nga mga Saksi didto. Katapos hikayon an iba ha pag-ataman hini nga mga responsabilidad, binalhin ako ngadto ha Stockton.

Ginsarihan an Integridad

Tikang han 1940, pauroutro nga iginpatawag ako han mga opisyal nga nagpipili para han magsusundalo, kondi ha kada panahon gintatahod an akon katungod sugad nga nagdudumiri ha pag-api ha militar. Waray pag-iha katapos inapi an Estados Unidos ha ikaduha nga girra han kalibotan han Disyembre 1941, nagtikaduro an pag-ipit tikang ha mga opisyal nga nagpipili hin magsusundalo. Ha kataposan, han 1944, ginpriso ako. Samtang naghuhulat han sentensya, iginbutang ako ha sirong han prisohan kaupod han mga kriminal. Ha paghibaro nga usa ako han mga Saksi ni Jehova, damu ha ira an nagpakiana kon paonan-o makakaapekto an mga krimen nga ira nahimo han ira relasyon ha Dios.

Ginpiyansahan ako han mga Saksi ha San Jose basi makagawas ako, samtang naghuhulat han pagbista. Usa nga abogado ha Los Angeles nga nagrirepresentar han mga akusado ha mga kaso may kalabotan han sibil nga katungod an kinarawat han akon kaso nga waray bayad. An hukom nagdesisyon nga tagan ako hin kagawasan ha kondisyon nga maundang ako ha pagpayunir, magtatrabaho, ngan magreport ha awtoridad han gobyerno kada bulan. Waray ko karawata ito nga desisyon, salit ginsentensyahan ako hin duha ka tuig ha prisohan ha McNeil Island ha Estado han Washington. Didto gingamit ko an akon panahon  ha duro nga pag-aram ha Biblia. Nahibaro liwat ako pagmakinilya. Waray umabot hin duha ka tuig, ginpagawas ako tungod han maopay nga pamatasan. Ha kadagmitan ginhikay ko nga makapadayon ha payunir nga ministeryo.

Ginpahaluag nga Buruhaton

Ha panahon han katugnaw han 1947, igintoka ako nga magtrabaho ha nagyayakan-hin-Espanyol nga mga tawo ha Siyudad han Colorado, Texas, kaupod an usa nga payunir. Kondi mahagkot hinduro salit kinadto kami ha San Antonio basi magpahimulos hin mapaso nga panahon. Kondi, didto, inuran hin makusog nga naulang an amon pagbalaybalay nga ministeryo. Waray pag-iha naubos an amon kuwarta. Ha sulod hin mga semana nag-ilob kami han tinapay nga mayada diri linuto nga repulyo ngan alfalfa nga semente. Inuli an akon kaupod, kondi nagpabilin ako. Han hinbaroan han nagyayakan-hin-Ingles nga mga Saksi an akon pisikal nga mga kinahanglan, ginbuligan nira ako.

Han sumunod nga katsaringsing, binalik ako ha akon toka ha Siyudad han Colorado, ngan inabot an panahon nga naporma an gutiay nga kongregasyon nga nagyayakan-hin-Espanyol. Katapos binalhin ako ngadto ha Sweetwater, Texas, diin binulig ako pagporma hin usa pa nga kongregasyon nga nagyayakan-hin-Espanyol. Samtang nakadto ha Sweetwater, nakarawat ko an surat nga nagdadapit ha akon ha ika-15 nga klase han Watchtower Bible School of Gilead para ha misyonero nga pagbansay nga nagtikang han Pebrero 22, 1950. Katapos han gradwasyon hito nga katpaso ha internasyonal nga kombensyon ha Yankee Stadium ha Siyudad han New York, nagpabilin ako hin tulo ka bulan ha headquarters han kalibotan han mga Saksi ni Jehova ha Brooklyn. Didto ginbansay ako para ha akon toka ha sanga nga opisina han Mexico.

Buruhaton ha Mexico

Inabot ako ha Siyudad han Mexico han Oktubre 20, 1950. Paglabay hin duha ka semana, ginpili ako sugad nga paramangno han sanga, an toka nga akon gindumara ha sulod hin upat ngan tunga ka tuig. An akon eksperyensya ha pagpayunir, ha prisohan, ha Gilead, ngan ha Brooklyn mapulsanon hinduro. Ha pag-abot ha Mexico, nakita ko dayon an panginahanglan ha pagparig-on han espirituwalidad han aton Mexicano nga kabugtoan. Mayada espesyal nga panginahanglan ha pagbulig ha ira nga magpabilin ha hitaas nga mga suruklan ha moral han Pulong han Dios.

Ha mga nasud han Latin-Amerika, upod na an Mexico, kustomre han mga magpadis nga magtampo bisan kon diri legal nga mag-asawa. An mga relihiyon han Kakristianohan, labi na an Iglesia Romana Katolika, nagtugot nga magpadayon inin diri-kasuratanhon nga kustomre. (Hebreo 13:4) Salit, an iba nagin mga membro han mga kongregasyon han mga Saksi ni Jehova, bisan kon hira diri legal nga kasal. Yana ginhimo an kahikayan basi adton ha sugad nga kahimtang tagan hin unom ka bulan ha pagpalegal han ira pag-asawa. Kay kon diri, diri na hira kikilalahon sugad nga mga Saksi ni Jehova.

Para ha damu, simple la an pagtadong han ira mga kinabuhi. Kinahanglan la nira ipalegal an ira pag-asawa pinaagi han pagpakasal. An iba mayada mas komplikado nga mga kahimtang. Pananglitan, an iba nag-asawa hin duha, ngan tulo ka beses pa ngani, nga waray kumuha hin legal nga diborsyo. Han an mga pag-asawa han katawohan ni Jehova ha kataposan nauyon na han mga katutdoan han Pulong han Dios, napahimulosan na an maopay espirituwal nga mga bendisyon ha sulod han kongregasyon.—1 Korinto 6:9-11.

Hadto nga mga panahon gutiay gud la an may sekular nga edukasyon ha Mexico. Bisan antes ako umabot han 1950, an opisina han sanga nagtikang na pag-organisa hin mga klase ha pagbasa ngan pagsurat ha mga kongregasyon. Yana ini nga mga klase gin-organisa-utro, ngan ginhikay nga marehistro ito ha gobyerno. Tikang han 1946, han gintikangan an pagtipig han mga rekord, sobra 143,000 ka tawo ha Mexico an natutdoan ha pagbasa ngan pagsurat nga gindumara han mga Saksi!

An mga balaud ha Mexico istrikto hinduro may kalabotan ha relihiyon. Kondi, ha bag-o nga mga tuig, mayada importante nga mga pagbag-o may kalabotan hini nga bahin. Han 1992 iginpasa an bag-o nga balaud may kalabotan han relihiyoso nga mga kahikayan, salit han 1993, an mga Saksi ni Jehova ha Mexico iginrehistro sugad nga relihiyoso nga organisasyon.

Para ha akon ini nga mga pagbag-o nagin surok  han daku nga kalipay, usa nga butang nga akon ginhunahuna nga imposible ha una nga mga panahon. Ha naglabay nga damu nga katuigan, pabalikbalik nga nabisita ako ha mga opisina han gobyerno ngan naatubang ha diri-matatapuran nga mga tawo. Kondi, makalilipay nga makita kon paonan-o gindudumara ini nga mga butang pinaagi han Legal Department han amon sanga nga opisina, salit gutiay na la an ulang ha amon pagwali nga buruhaton.

Pag-alagad Kaupod han Misyonero nga Asawa

Han inabot ako ha Mexico, damu na an mga naggradwar han nauna nga mga klase han Gilead ha nasud. Usa hini amo hi Esther Vartanian, Armeniano nga Saksi nga nagtikang magpayunir ha Vallejo, California, han 1942. Ginkasal kami han Hulyo 30, 1955, ngan katapos hito nagpadayon ha amon toka ha Mexico. Hi Esther nagpabilin ha misyonero nga buruhaton ha Siyudad han Mexico, ngan nag-ukoy kami ha opisina, diin nagpadayon ako ha akon trabaho.

Han 1947, inabot hi Esther ha iya siyahan misyonero nga toka ha Monterrey, Nuevo León, Mexico. Usa la an kongregasyon nga may 40 nga mga Saksi ha Monterrey, kondi han iginbalhin hiya ngadto ha Siyudad han Mexico han 1950, upat na an kongregasyon. Ha amon opisina hirani ha Siyudad han Mexico, mayada yana duha batan-on nga paryente han mga pamilya nga gindumarahan ni Esther hin pag-aram ha Biblia han nag-aalagad pa hiya ha Monterrey.

Han 1950 an teritoryo ha pagwali han mga misyonero ha Siyudad han Mexico nag-upod han kadak-an nga bahin han siyudad. Ginlibot nira an ira toka pinaagi han pagbaktas o pagsakay ha daan na hinduro nga mga bus nga puno hin mga tawo. Han inabot ako ha lugar han 1950, mayada pito nga kongregasyon. Yana nag-uswag ini hin mga 1,600, nga mayada sobra 90,000 nga magwarali han Ginhadian ha Siyudad han Mexico, ngan ha naglabay nga tuig, sobra 250,000 ka tawo an tinambong ha Memoryal han kamatayon ni Kristo didto! Ha paglabay han mga tuig, kami ni Esther nagkaada pribilehiyo ha pag-alagad ha damu hini nga mga kongregasyon.

 Kon nagtitikang kami ni Ester ha pag-aram ha Biblia, nangangalimbasog kami pirme nga makuha an interes han amay han pamilya basi mahiupod an bug-os nga pamilya. Salit, nakita namon an damu dagku nga mga pamilya nga nag-aalagad kan Jehova. Natoo ako nga usa han mga hinungdan han malaksi nga pag-uswag han totoo nga pagsingba ha Mexico amo an pagkaurosa han bug-os nga pamilya ha totoo nga pagsingba.

Ginbibendisyonan ni Jehova an Buruhaton

Tikang han 1950 makatirigamnan an pag-uswag han buruhaton ha Mexico, may kalabotan ha pag-uswag han kadamu ngan ha mga pagbag-o han organisasyon. Makalilipay gud an makabulig ha gutiay nga paagi ha pag-uswag, nagbubuhat kaupod han sugad maabiabihon ngan malipayon nga mga tawo.

Hi Karl Klein, nga nag-aalagad sugad nga membro han Nagmamando nga Lawas han mga Saksi ni Jehova, ngan an iya asawa, hi Margaret, binisita ha amon samtang nagbabakasyon hira pipira na ka tuig an naglabay. Karuyag hibaroan ni Bugto Klein kon mationan-o an buruhaton ha amon Mexicano nga teritoryo, salit hiya ngan hi Margaret kinadto ha San Juan Tezontla nga Kongregasyon, hirani ha Siyudad han Mexico, nga amon tinatambongan hito nga panahon. Gutiay an amon katirokan, mga 4.5 metros an kahaluag ngan 5.5 metros an kahilaba. Han inabot kami, mga 70 ka tawo na an nakadto, ngan waray na lugar nga matitindogan. An mga larolagas nalingkod ha mga lingkoran, an mga barubata ha mga bangko, ngan an kabataan ha mga tisa o ha salog.

Nalipay gud hi Bugto Klein tungod kay an ngatanan nga kabataan mayada andam nga mga Biblia, ginbibiling an mga teksto han Biblia dungan han mamumulong. Katapos han pahayag publiko, ginhisgotan ni Bugto Klein an Mateo 13:19-23 ngan nagsiring nga ha Mexico damu an “maopay nga tuna” nga gin-unabi ni Jesus. Yana, pito han kabataan nga nakadto hiton nga adlaw nagtatrabaho ha daku nga proyekto han pagpahaluag han aton mga pasilidad han sanga nga hirani ha Siyudad han Mexico. Usa liwat an nag-aalagad ha Bethel, ngan an iba mga payunir!

Han inabot ako ha Siyudad han Mexico, 11 la an membro han amon opisina. Yana mga 1,350 na kami nga nagtatrabaho ha lugar, mga 250 hito an nagtatrabaho ha konstruksyon han bag-o nga mga tinukod han sanga. Kon matapos na ini ngatanan nga buruhaton, bangin ha 2002, mahimo na kami magpaukoy hin dugang pa nga 1,200 ka tawo ha amon ginpahaluag nga mga pasilidad. Kon hunahunaon han 1950 mayada la kami diri maabot ha 7,000 nga magwarali han Ginhadian ha bug-os nga nasud, kondi yana mayada na kami sobra 500,000! An akon kasingkasing nagsasap-ay hin kalipay ha pakakita han paagi nga ginbibendisyonan ni Jehova an mga pangalimbasog han aton mapainubsanon Mexicano nga kabugtoan, nga maduruto nga nagbubuhat ha pagdayaw ha iya.

Pag-atubang ha Daku nga Ayat

Usa han gidadakui nga mga ayat ha akon yana amo an akon sakit. Ha kabug-osan, mahimsog ako. Kondi han Nobyembre 1988, naparalisado ako nga nakaapekto gud ha akon pisikal nga mga abilidad. Ha bulig ni Jehova, pinaagi han pag-ehersisyo ngan iba nga mga tambal, naopay ako ha iba nga bahin, kondi may mga bahin han akon lawas nga diri nagios sugad han akon karuyag. Padayon nga nakarawat ako hin pagtambal ngan bulig han mediko basi malikyan an duro nga pagsakit han ulo ngan iba nga mga sakit nga nagpapabilin.

Bisan kon diri ko na nahihimo an kadak-an han akon karuyag buhaton, naabat ako hin pagkakontento ha paghibaro nga nakabulig ako ha damu nga mahibaro mahitungod han mga katuyoan ni Jehova ngan magin iya dedikado nga mga surugoon. Nalilipay liwat ako ha pakiistorya ha damu Kristiano nga kabugtoan kon posible kon nabisita hira ha amon opisina; inaabat ko nga pariho kami nadadasig.

An paghibaro nga inaapresyar ni Jehova an aton pag-alagad ha iya ngan an aton nabuhat diri kawang nagpaparig-on gud ha akon. (1 Korinto 15:58) Bisan pa han akon mga limitasyon ngan sakit, iginbutang ko ha kasingkasing an mga pulong han Kolosas 3:23, 24: “Kon ano an iyo pagbuhaton, buhata niyo ha kinasingkasing, sugad nga ha Ginoo, ngan diri nga tungod ha mga tawo; Kay hinbaroan niyo nga tikang ha Ginoo makakarawat niyo an balos nga panurundon.” Ha pagtipig hini nga sagdon, nahibaro ako pag-alagad kan Jehova ha bug-os nga kalag bisan pa han mga pagsari.

[Retrato ha pahina 24]

Han 1942 han payunir pa ako

[Retrato pahina 24]

An akon asawa nagtikang han iya misyonero nga toka ha Mexico han 1947

[Retrato pahina 24]

Kaupod hi Esther yana

[Mga Retrato ha pahina 26]

Igbaw ha wala: An amon pamilya han Bethel ha Mexico han 1952 kaupod ako ha prente

Igbaw: Sobra 109,000 an nagkatirok dinhi hini nga estadyum ha Siyudad han Mexico para han distrito nga kombensyon han 1999

Ubos ha wala: An amon bag-o nga mga pasilidad han sanga yana nga hirani na matapos