Tagda an Urusahon nga mga Buhat han Dios
Tagda an Urusahon nga mga Buhat han Dios
‘Damu nga mga butang an imo ginhimo, O Jehova nga akon Dios, bisan an imo urusahon nga mga buhat ngan an imo mga hunahuna ha amon; waray bisan hin-o nga maitatanding ha imo.’—SALMO 40:5.
1, 2. Mayada kita ano nga ebidensya han urusahon nga mga buhat han Dios, ngan sadang magpagios ini ha aton nga buhaton an ano?
KON babasahon mo an Biblia, makikita mo dayon nga an Dios nagbuhat hin urusahon nga mga butang para ha iya kadaan nga katawohan, an Israel. (Josue 3:5; Salmo 106:7, 21, 22) Bisan kon hi Jehova diri naghihilabot yana ha mga buruhaton han tawo ha sugad hito nga paagi, nakikita naton ha aton palibot an damu nga pamatuod han iya urusahon nga mga buhat. Salit mayada kita hinungdan nga umupod ha salmista ha pagsiring: ‘O Jehova, pagkadamu han imo mga buhat! Pinaagi han kaaram imo ito ngatanan ginhimo. An tuna puno han imo mga manggad.’—Salmo 104:24; 148:1-5.
2 Damu yana nga panahon an nagbabalewaray o nagsasalikway han sugad matin-aw nga ebidensya han mga buhat han Maglalarang. (Roma 1:20) Kondi, mapulsanon para ha aton nga hunahunaon ito ngan magkaada mga desisyon may kalabotan han aton pag-alagad ngan obligasyon ha aton Maglalarang. An Job kapitulo 38 tubtob 41 mabulig hin maopay hini, kay hi Jehova didto nagtawag han atensyon ni Job ha pipira nga mga bahin han Iya urusahon nga mga buhat. Tagda an pipira importante nga mga isyu nga iginbangon han Dios.
Gamhanan Ngan Urusahon nga mga Buhat
3. Sugad han iginrekord ha Job 38:22, 23, 25-29, an Dios nagpakiana mahitungod han ano nga mga butang?
3 Ha usa ka panahon, an Dios nagpakiana kan Job: “Nakasulod ka na ba ha mga pirit-an han niebe, o nakakita ka na ba han mga pirit-an han bagyo nga yelo, nga akon ginhungay patok ha panahon han kasamok, patok ha adlaw han away ngan han gubat?” Ha damu nga lugar han aton tuna, an niebe ngan bagyo nga yelo bahin na han kinabuhi. An Dios nagpadayon: “Hin-o an nag-abre hin agianan para han lunop, o hin agianan para han kikidlat han dalugdog; ha pagpauran ha tuna nga waray tawo; ha kamingawan, nga waray tawo; ha pagbusog han baya ngan mamingaw nga tuna, ngan pagpatubo han huboy nga banwa? May amay ba an uran? O hin-o an nag-anak han mga turo han tun-og? Tikang kanay taguangkan an yelo? Ngan an mabusag nga niebe ha langit, hin-o an nag-anak hini?”—Job 38:22, 23, 25-29.
4-6. Ha ano nga paagi nga kulang an kahibaro han tawo mahitungod han niebe?
4 An iba nga nag-uukoy ha madagmit-an-gios nga sosiedad ngan nagbibiyahe bangin tagdon an niebe sugad nga ulang la. Kondi, gintatagad han diri-maihap nga tawo an niebe nga makalilipay, nga nakakahimo hin matugnaw makaruruyag nga lugar nga may mga higayon para ha naiiba nga mga buruhaton. Samtang ginhuhunahuna an pakiana han Dios, mayada ka ba hilarom nga kahibaro mahitungod han niebe, bisan han hitsura hito? Oo, maaram kita han hitsura han daku nga bulto han niebe, bangin tikang ha mga retrato han dagku nga bungdo han niebe o tungod kay personal nga nakakita kita hin damu nga niebe. Kondi kumusta an tagsatagsa manipis nga niebe? Maaram ka ba han hitsura hito, bangin gin-usisa ito ha ira gintikangan?
5 An iba nga mga tawo nagasto hin mga dekada ha pag-aram ngan pagretrato han manipis nga mga niebe. An usa nga manipis nga niebe bangin mayada usa ka gatos pino nga mga kristal nga yelo ha magkalainlain magtahom nga mga disenyo. An libro nga Atmosphere nasiring: “An waray kataposan magkalainlain manipis nga mga niebe maiha na nga nadiskobrehan, ngan bisan kon iginpipirit han mga syentista nga waray balaud han kinaiya nga nagpupugong han paghimo hin kapariho hito, waray gud makabiling hin duha nga magkapariho. An usa ka talagsahon gud nga pagsaliksik mahitungod hito nga gindumara ni . . . Wilson A. Bentley, nga naggasto hin sobra 40 ka tuig ha pag-usisa ngan pagretrato hin mga niebe ha bulig han microscope waray gud makabiling hin duha nga eksakto nga magkapariho.” Ngan bisan kon, ha talagsahon nga kahimtang, sugad hin magkapariho an duha, makakagbag-o gud ba ito han pagkaurusahon han damu nga klase han niebe?
6 Hunahunaa utro an pakiana han Dios: “Nakasulod ka na ba ha mga pirit-an han niebe?” Damu an naghuhunahuna han mga dampog nga amo an mga bodega han niebe. Mahahanduraw mo ba nga napakadto ka ha sugad nga mga bodega ha paglista han damu kalain manipis nga mga niebe ha diri-maihap nga klase hito ngan ha pag-aram kon paonan-o nagkaada hin niebe? An usa nga encyclopedia han syensya nasiring: “An kinaiya ngan tinikangan han pinakabutnga nga bahin han yelo, nga kinahanglanon basi magtig-a an gudtiay nga turo han dampog ha temperatura nga mga -40°F (-40°C), diri pa gihapon masabtan.”—Salmo 147:16, 17; Isaias 55:9, 10.
7. Mationan-o kadaku an kahibaro han tawo mahitungod han uran?
7 O kumusta man an uran? An Dios nagpakiana kan Job: “May amay ba an uran? O hin-o an nag-anak han mga turo han tun-og?” An amo nga encyclopedia han syensya nasiring: “Tungod han komplikado nga pagkiwa han atmospera ngan daku nga pagkaibaiba han alisngaw ngan elemento nga nagkukompuwesto han hangin, baga hin imposible an paghimo hin detalyado, kabug-osan nga teoriya han paagi han pagkahimo han mga dampog ngan uran.” Ha mas simple nga mga pulong, an mga syentista naghahatag hin detalyado nga mga teoriya, kondi diri nira maisaysay hin bug-os an uran. Kondi, maaram ka nga an importante nga uran naturo, nagbibisibis han tuna, nagsusustini han mga tanom, salit nagigin posible ngan makalilipay an kinabuhi.
8. Kay ano nga angayan an mga pulong ni Pablo ha Buhat 14:17?
8 Diri ka ba mauyon ha konklusyon ni apostol Pablo? Iya ginsagda an iba nga kitaon dida hinin urusahon nga mga buhat an pamatuod mahitungod han Usa nga nagbubuhat hito. Hi Pablo nagsiring mahitungod kan Jehova nga Dios: ‘Hiya waray magbilin ha iya kalugaringon nga waray testigo nga hiya nagbuhat hin maopay, nga naghahatag ha iyo hin uran tikang ha langit, ngan hin panahon nga mainuswagon, nga ginpupuno an iyo mga kasingkasing hin karan-on ngan hin kalipay.’—Buhat 14:17; Salmo 147:8.
9. Paonan-o ipinapakita han urusahon nga mga buhat han Dios an iya daku nga gahum?
9 Waray ruhaduha nga an Magburuhat han sugad urusahon ngan mapulsanon nga mga butang mayada waray tubtoban nga kinaadman ngan daku nga gahum. Mahitungod han iya gahum, hunahunaa ini: Ginsisiring nga mayada mga 45,000 nga pagkidlat ngan pagdalugdog kada adlaw, sobra 16 ka milyon ha usa ka tuig. Nangangahulogan ini nga mga 2,000 an nahitatabo yana mismo. An mga dampog han usa nga pagkidlat ngan pagdalugdog nakakahimo hin enerhiya nga katugbang ha napulo o labaw pa han mga bomba nuklear nga ginpabuto han Girra ha Kalibotan II. Nakikita mo an iba hito nga enerhiya sugad nga kidlat. Gawas pa han pagin urusahon, an kidlat nabulig ha paghimo hin mga porma han nitrogen nga nadangat ha tuna, diin ginsusupsop ito han mga tanom sugad nga natural nga abuno. Salit an kidlat amo an nakikita nga enerhiya, kondi nagdadara liwat ito hin totoo nga mga kapulsanan.—Salmo 104:14, 15.
Ano an Imo Konklusyon?
10. Paonan-o mo babatunon an mga pakiana ha Job 38:33-38?
10 Handurawa nga ikaw hi Job, nga ginpapakianhan han Dios nga Makagarahum-ha-ngatanan. Sigurado nga mauyon ka nga an kadam-an nga mga tawo diri nagtatagad han urusahon nga mga buhat han Dios. Hi Jehova nagpapakiana ha aton han mga pakiana nga mababasa naton ha Job 38:33-38. “Maaram ka ba han mga lagda ha kalangitan? Makakagtukod ka ba han ginhadian hini dinhi ha tuna? Makaalsa ka ba han imo tingog ngadto ha mga dampog, nga an damu nga katubigan makaputos ha imo? Makagsugo ka ba hin mga kikidlat, nga hira magkalakat, ngan sumiring ha imo: Iini kami? Hin-o an nagbutang hin kinaadman ha mga bahin ha sulod? O hin-o an naghatag hin sarabotan han hunahuna? Hin-o an makakaihap han mga dampog pinaagi han kinaadman? O hin-o an makakapanhuwad han mga botilya ha langit, kon an tapotapo nagdudurugkot [sugad hin minasa], ngan an mga bagal nagdudurugkot?”
11, 12. Ano an pipira nga mga butang nga nagpapamatuod nga an Dios amo an Magburuhat han urusahon nga mga butang?
11 Aton ginhisgotan an pipira la han mga punto nga iginpakiana ni Elihu kan Job, ngan gintagad naton an pipira nga mga butang nga iginpakiana ni Jehova nga kinahanglan batunon ni Job ‘pariho hin tawo nga kusgan.’ (Job 38:3) Nasiring kita nga “pipira” tungod kay ha kapitulo 38 ngan 39, iginsaysay han Dios an iba pa makatirigamnan nga mga bahin han mga linarang. Pananglitan, iya gin-unabi an mga pundok han mga bitoon ha kalangitan. Hin-o an maaram han ngatanan nga mga balaud, o mga lagda hito? (Job 38:31-33) Iginsaysay ni Jehova kan Job an pipira han mga hayop—an leon ngan an uwak, an ihalas nga kanding ngan an zebra, an ihalas nga baka ngan an ostrich, an kusgan nga kabayo ngan an agila. Ha tinuod, nagpakiana an Dios kan Job kon bug-os nga gin-usisa niya an mga kinaiya hinin magkalainlain nga mga hayop, nga nagtutugot ha ira nga mabuhi ngan mag-uswag. Bangin malipay ka ha pag-aram hini nga mga kapitulo, labi na kon mahilig ka ha mga kabayo o iba nga mga hayop.—Salmo 50:10, 11.
12 Mahimo mo usisahon liwat an Job kapitulo 40 ngan 41, diin naghangyo utro hi Jehova kan Job nga batunon an mga pakiana mahitungod han duha nga linarang. Hinsasabtan naton ini nga amo an hippopotamus (Behemoth), nga daku ngan makusog an lawas, ngan an makaharadlok nga buaya (Leviatan) ha Nilo. An kada usa ha iya kalugaringon nga paagi urusahon nga buhat han paglarang nga angay naton tagdon. Kitaon naton yana kon ano an sadang magin konklusyon naton.
13. Ano an epekto kan Job han pagpakiana han Dios, ngan mationan-o sadang makaapekto ha aton ini nga mga butang?
13 Ipinapakita ha aton han Job kapitulo 42 kon ano an epekto kan Job han pagpakiana han Dios. Una pa sobra nga gintagad ni Job an iya kalugaringon ngan an iba. Kondi ha pagkarawat han pagtadong nga matin-aw ha mga pakiana han Dios, ginbag-o ni Job an iya panhunahuna. Hiya nagtug-an: “Maaram ako nga ikaw [Jehova] makakagbuhat han ngatanan nga butang, ngan waray mo tinguha nga kapupugngan. Hin-o ini nga nagtatago han sagdon nga waray hibaro? Busa ako nagyakan hadton waray ko hisabti, mga butang nga urusahon hinduro para ha akon; nga waray ko hibaroi.” (Job 42:2, 3) Oo, katapos tagdon an mga buhat han Dios, hi Job nagsiring nga ini nga mga butang urusahon hinduro para ha iya. Katapos repasuhon inin urusahon nga mga linarang, sadang kita mainteres liwat han kinaadman ngan gahum han Dios. Ha ano nga katuyoan? Basi la ba mainteres kita han daku nga gahum ngan abilidad ni Jehova? O sadang kita mapagios hin lahos pa hito?
14. Paonan-o ginios hi David ha urusahon nga mga buhat han Dios?
14 Bueno, ha Salmo 86, makikita naton an may kalabotan hito nga mga pulong ni David, nga ha nahiuna nga salmo nagsiring: “An mga langit nagsusumat han kahimayaan han Dios; ngan an kahawanhawanan nagpapahayag han mga buhat han iya mga kamot. An adlaw ngadto ha adlaw namumulong, an gab-i ngadto ha gab-i nagpapahayag hin kinaadman.” (Salmo 19:1, 2) Kondi nagpadayon hi David. Ha Salmo 86:10, 11, aton mababasa: “Ikaw daku, ngan nagbubuhat ka hin magpakaurosa nga mga butang; Ikaw amo la an Dios. Igtutdo ha akon an imo agian, O Jehova; Maglalakat ako ha imo kamatuoran. Pag-usaha an akon kasingkasing ha kahadlok ha imo ngaran.” An kahadlok ni David ha Maglalarang tungod han ngatanan nga Iya urusahon nga mga buhat nag-upod han angayan matinalahuron nga kahadlok. Maaapresyar mo kon kay ano. Diri karuyag ni David nga masubo an Usa nga nagbubuhat hinin urusahon nga mga butang. Sugad man kita.
15. Kay ano nga angayan an matinalahuron nga kahadlok ni David ha Dios?
15 Hinsabtan gud ni David nga tungod kay an Dios mayada ngan makakagmando han daku nga gahum, mahimo niya gamiton ito kontra han bisan hin-o nga diri takos han iya pag-uyon. Makaharadlok gud ito para ha ira. An Dios nagpakiana kan Job: “Nakasulod ka na ba ha mga pirit-an han niebe, o nakakita ka na ba han mga pirit-an han bagyo nga yelo, nga akon ginhungay patok ha panahon han kasamok, patok ha adlaw han away ngan han gubat?” An niebe, uran nga yelo, bagyo, hangin, ngan kidlat ngatanan mga armas han Dios. Ngan gamhanan gud inin natural nga mga puwersa!—Job 38:22, 23.
16, 17. Ano an nag-iilustrar han makatarag-ob nga gahum han Dios, ngan paonan-o niya ginamit an sugad nga gahum ha naglabay?
16 Bangin nahinunumduman mo an pipira han lokal nga mga kalamidad nga nahimo han usa hini—an buhawi, bagyo, bagyo nga yelo, o baha. Ha pag-ilustrar, ha ikatarapos han tuig 1999, usa ka makusog nga bagyo an inabot ha sur-weste han Europa. Nahipausa gud hito bisan an mga eksperto ha panahon. An makusog nga hangin inabot ha 200 kilometro kada oras, nagkalulukba an yinukot nga mga atop, nagkatutumba an mga poste han koryente, ngan nagkababaliskad an mga trak. Sarihi ihanduraw ini: Ito nga bagyo naggabot o nakautod han mga 270 milyon nga kakahoyan, 10,000 ha parke la han Versailles, ha gawas han Paris. Minilyon nga mga balay an nawad-an hin koryente. Hirani 100 an nagkamatay. Ito ngatanan amo an resulta han madaliay nga bagyo. Pagkakusog nga puwersa!
17 Bangin tawagon han usa an mga bagyo nga diri-normal, diri-ginplano, diri-mapugngan nga mga hitabo. Kondi, ano an mahitatabo kon gamiton han Usa nga gamhanan-ha-ngatanan, nga nagbubuhat hin urusahon nga mga butang an sugad nga mga puwersa ha kontrolado, ginmandoan nga paagi? Ginbuhat na niya an pariho hito ha panahon ni Abraham, nga nahibaro nga an Hukom han bug-os nga tuna nagtirutimbang han karaotan han duha nga siyudad, an Sodoma ngan Gomorra. Maraot gud ito nga an mga singgit han pagreklamo ha ira nakaabot ha Dios, nga binulig ha ngatanan nga magtadong basi makapalagiw ha hinukman nga mga siyudad. An kasaysayan nasiring: ‘Hi Jehova nagpauran hin asupre ngan hin kalayo tikang kan Jehova, tikang ha mga langit,’ ngada hiton nga mga siyudad. Urusahon ito nga buhat, gintalwas an magtadong ngan ginbungkag an magraot.—Genesis 19:24.
18. Ano nga urusahon nga mga butang an iginpapatin-aw han Isaias kapitulo 25?
18 Paglabay han panahon, ginhukman han Dios an kadaan nga siyudad han Babilonya, nga bangin amo an siyudad nga gin-unabi ha Isaias kapitulo 25. An Dios nagtagna nga an siyudad magigin kagubaan: “Imo ginhimo an usa nga bungto nga tambak, an usa nga bungto nga pinarig-onan nga guba, an palasyo han mga dumuruong nga diri mabungto; ini diri na gud matutukod.” (Isaias 25:2) An mga turista yana nga panahon ha lugar han kadaan nga Babilonya makakag-asoy hini. Nahitabo la ba an kabungkagan han Babilonya? Diri. Lugod, sadang karawaton naton an panhunahuna ni Isaias: “O Jehova, ikaw an akon Dios; akon ka pagpapahitas-on, akon pagdadayawon an imo ngaran; kay nagbuhat ka hin [urusahon] nga mga butang, bisan an mga sagdon ha kadaan, ha kamatinumanon ngan ha kamatuoran.”—Isaias 25:1.
Urusahon nga mga Buhat ha Tidaraon
19, 20. Ano nga katumanan han Isaias 25:6-8 an malalaoman naton?
19 Gintuman han Dios an aada ha igbaw nga tagna ha naglabay, ngan bubuhaton niya ito ha urusahon nga paagi ha tidaraon. Hini nga konteksto, nga gin-uunabi ni Isaias an ‘urusahon nga mga butang’ han Dios, makikita naton an masasarigan nga tagna nga matutuman pa, sugad la han katuman han paghukom ha Babilonya. Ano an iginsasaad nga ‘urusahon nga butang’? An Isaias 25:6 nasiring: “Dida hini nga bukid hihimoon ni Jehova han mga kasundalohan ngada ha ngatanan nga mga katawohan an usa nga piyesta han magtambok nga mga butang, an piyesta han mga alaksiw ha mga lagod, han magtambok nga mga butang nga puno hin utok, han mga alaksiw nga pinatin-aw hin maopay ha bawbaw han lagod.”
20 Sigurado nga matutuman ito nga tagna ha bag-o nga kalibotan nga iginsaad han Dios, nga aada la ha unhan naton. Hito nga panahon, matatalwas an katawohan ha mga problema nga nakakabug-at yana ha damu nga mga tawo. Ha pagkamatuod, an Isaias 25:7, 8 naggagarantiya nga gagamiton han Dios an iya gahum ha paglarang basi buhaton an usa han pinakaurusahon nga mga buhat ha ngatanan nga panahon: “Iya linamoy ha kadayonan an kamatayon; ngan an Ginoo nga hi Jehova magpapahid han mga luha tikang ha ngatanan nga nawong; ngan an pakaalo ha iya katawohan iya kukuhaon tikang ha bug-os nga tuna; kay hi Jehova nagyakan hini.” Ha urhi nagkotar hi apostol Pablo tikang hito nga bersikulo ngan inaplikar ito ha pagbanhaw han Dios ha mga minatay. Pagkaurusahon hito nga buhat!—1 Korinto 15:51-54.
21. Ano nga urusahon nga mga buhat an pagbubuhaton han Dios para ha mga patay?
21 Usa pa nga hinungdan nga mawawara an kabidoan amo an pagkuhaa han pisikal nga mga problema han mga tawo. Han nakanhi hi Jesus ha tuna, gintambal niya an damu nga mga tawo—an buta nakakita, an bungol nakabati, an baldado ginpakusog. An Juan 5:5-9 nagsasaysay nga iya gintambal an lalaki nga piang ha sulod hin 38 ka tuig. An mga nagkikita naghunahuna nga ini diri gud katoohan, o urusahon nga buhat. Ngan totoo ito! Kondi, nagyakan hi Jesus ha ira nga mas urusahon pa an iya pagbanhaw ha mga patay: “Ayaw kamo panhipausa hini; kay maabot an oras nga an ngatanan nga aadto ha mga lubnganan, makakabati han iya tingog. Ngan an mga maopay an buhat mangogowa ha pagkabanhaw ha kinabuhi.”—Juan 5:28, 29.
22. Kay ano nga makakalaom an mga kablas ngan mga makurion?
22 Sigurado nga mahitatabo ito tungod kay hi Jehova an nagsasaad hito. Makakasiguro ka nga kon gamiton niya ngan mandoan hin maopay an iya daku nga gahum ha pagpahiuli, an resulta magigin urusahon. An Salmo 72 nagsasaysay han iya pagbubuhaton pinaagi han iya Anak-nga-Hadi. An matadong maburak hito nga panahon. Magkakaada hura nga kamurayawan. Tatalwason han Dios an kablas ngan an makurion. Hiya nagsasaad: “Magkakaada kahuraan hin lugas ha tuna ha bawbaw han mga bukid; An mga bunga hito mauuy-og sugad han [kadaan nga] Lebanon; Ngan hira nga aada ha bungto manmumurak sugad hin banwa han tuna.”—Salmo 72:16.
23. An urusahon nga mga buhat han Dios sadang magpagios ha aton nga buhaton an ano?
23 Matin-aw, mayada kita hinungdan nga tagdon an ngatanan han urusahon nga mga buhat ni Jehova—an iya ginbuhat ha naglabay, an iya ginbubuhat yana, ngan an iya pagbubuhaton ha hirani nga tidaraon. ‘Mabulahan unta hi Jehova nga Dios, an Dios han Israel, nga amo la an nagbubuhat hin urusahon nga mga butang. Ngan mabulahan unta an iya mahimayaon nga ngaran ha waray kataposan, ngan mapuno unta an bug-os nga tuna han iya himaya. Amen ngan Amen.’ (Salmo 72:18, 19) Ito an sadang magin ulohan pirme han aton madasigon nga pakiistorya ha mga paryente ngan ha iba. Oo, aton ‘isumat an iya himaya ha mga nasud, an urusahon niya nga mga buhat ha ngatanan nga mga katawohan.’—Salmo 78:3, 4; 96:3, 4.
[Paonan-o Mo Babatunon?
• Paonan-o pinabubug-atan han mga pakiana kan Job an mga limitasyon han kahibaro han tawo?
• Ano nga mga ehemplo han urusahon nga mga buhat han Dios nga iginpatin-aw ha Job kapitulo 37-41 an imo naruyagan?
• Mationan-o kita sadang gumios katapos paghisgotan an pipira han urusahon nga mga buhat han Dios?
[Mga Pakiana]
[Mga Retrato ha pahina 10]
Ano an masisiring mo mahitungod han damu nga klase han manipis nga mga niebe ngan ha makatarag-ob nga gahum han kidlat?
[Ginkuhaan han Retrato]
snowcrystals.net
[Mga Retrato ha pahina 13]
Magin bahin unta pirme han imo pakiistorya an urusahon nga mga buhat han Dios