‘Pinaagi han Kinaadman Magdadamu an Aton mga Adlaw’

HIN-O an makakagnigar nga an kinaadman importante gud ha paglampos han mga problema han kinabuhi? An totoo nga kinaadman amo an abilidad ha husto nga paggamit han kahibaro ngan pagsabot. Kabaliktaran gud ito han kalurongan, pagin tapang, ngan kapadlasan. Salit an Kasuratan nagsasagda ha aton nga kumuha hin kinaadman. (Proberbios 4:7) Ha pagkamatuod, an siyahan nga hinungdan ha pagsurata han libro han Biblia nga Proberbios amo an paghatag hin kinaadman ngan disiplina. An siyahan nga mga pulong hito mababasa: “An mga sambingay ni Salomon an anak ni David, an hadi ha Israel: Ha paghibaro han kinaadman ngan han [disiplina].”—Proberbios 1:1, 2.

Tagda an marig-on nga mga katutdoan han siyahan pipira nga mga kapitulo han Proberbios. Pariho han mahigugmaon nga amay nga nagsasagda ha iya anak, hi Salomon naghahangyo ha iya mga parabasa nga karawaton an disiplina ngan mamati ha kinaadman. (Kapitulo 1 ngan 2) Ipinapakita niya ha aton kon paonan-o magigin duok kan Jehova ngan kon paonan-o pananalipdan an aton kasingkasing. (Kapitulo 3 ngan 4) Ginsasagdonan kita nga magpabilin nga limpyo ha moral. (Kapitulo 5 ngan 6) Oo, importante gud ha aton an pakahibaro han taktika han imoral nga tawo. (Kapitulo 7) Ngan makaruruyag gud ha ngatanan an hangyo han iginpariho ha tawo nga kinaadman! (Kapitulo 8) Antes magpadayon ha halipot tagsa nga mga proberbio ha urhi nga mga kapitulo, hi Hadi Salomon nagpipresentar hin makapabantad nga sumaryo han iya nahisgotan na.—Kapitulo 9.

‘Kadi, Kaon han Akon Tinapay Ngan Inom han Akon Alaksiw’

An konklusyon han siyahan nga bahin han Proberbios diri masumo nga sumaryo nga nagsasaysay la han gin-unabi na nga sagdon. Lugod, iginpipresenta ito sugad nga makaruruyag ngan makapabantad nga ilustrasyon, nag-aaghat ha magbarasa nga kumuha hin kinaadman.

An ika-9 nga kapitulo han libro han Biblia nga Proberbios nagtitikang ha mga pulong: “An kinaadman nagtukod han iya balay; Iya gintabas an iya pito nga harigi.” (Proberbios 9:1) An termino nga “pito nga harigi,” siring han usa nga eskolar, “nagpapasabot hin usa nga mansyon nga gintukod ha palibot han usa nga bungsaran, an estraktura ginsusuportahan han tulo nga harigi ha kada ligid ngan usa ha sentro han ikatulo nga ligid nga naatubang ha abrido nga espasyo nga amo an ganghaan.” Totoo man o diri ini nga interpretasyon, an totoo nga kinaadman nagtukod hin marig-on nga balay para han damu nga mga bisita.

An ngatanan ha balay andam na para han panagtawo. Aada an karne, sugad man an alaksiw. An kinaadman naghahatag hin personal nga atensyon ha pag-andam han pagkaon ngan ha pag-andam han lamesa. “Iya pinangihaw an iya mga mananap: iya ginsalakot an iya alaksiw; Iya liwat ginbutangan an iya lamesa.” (Proberbios 9:2) An espirituwal nga pagkaon nga takos hin maopay nga pagtagad matin-aw nga aada hinin simboliko nga lamesa.—Isaias 55:1, 2.

Hin-o an gindadapit ha panagtawo nga gin-andam han totoo nga kinaadman? “Iya pinagowa an iya mga kadaragan-an; Hiya sinminggit dida ha gihihigtaasi nga mga lugar han bungto: Bisan hin-o nga tapang, pasudla hiya ngadto: Para ha iya nga waray sarabotan, hiya nagsiring ha iya: Kadi, kaon kamo han akon tinapay, ngan inom han alaksiw nga akon ginsalakot. Lakat, kamo nga mga tapang, ngan mabuhi kamo; Ngan paglakat ha dalan han sarabotan.”—Proberbios 9:3-6.

An kinaadman nagsugo han kabulig nga kadaragan-an hito nga mandapit. Kinadto hira ha publiko nga mga lugar diin makakapanawag hira hin damu hinduro nga mga tawo. Gindadapit an ngatanan—adton “waray sarabotan,” o adton kulang hin pamurubuot, sugad man adton waray eksperyensya.  (Proberbios 9:4) Ngan an saad nga kinabuhi igintatanyag ha ira. An kinaadman nga aada ha Pulong han Dios, upod na adton aada ha libro han Proberbios, sigurado nga magagamit haros han ngatanan. Yana nga panahon, sugad nga mga mensahero han totoo nga kinaadman, an mga Saksi ni Jehova sagipo ha pagdapit ha mga tawo, diin man hira mabibilngan, basi mag-aram ha Biblia. Oo, an pagkuha hini nga kahibaro mahimo magtugway ngadto ha kinabuhi nga waray kataposan.—Juan 17:3.

Sadang karawaton hin mapainubsanon han mga Kristiano an disiplina han kinaadman. Totoo ini labi na ha mga batan-on ngan hadton nagtitikang pa la mahibaro mahitungod kan Jehova. Tungod han limitado nga eksperyensya ha mga paagi han Dios, bangin hira “waray sarabotan.” Diri ini nagpapasabot nga maraot an ngatanan nira nga mga motibo, kondi nagkikinahanglan hin panahon ngan pangalimbasog ha pagmolde han kasingkasing basi magin makalilipay gud kan Jehova nga Dios. Nagkikinahanglan ini nga ipahiuyon ha Dios an mga panhunahuna, mga hingyap, mga pagbati, ngan mga tumong. Importante gud nga hira ‘magkaada hingyap han waray-limbong nga gatas nga kanan pulong.’—1 Pedro 2:2.

Ha pagkamatuod, diri ba kita ngatanan sadang lumahos pa han ‘masayon nga doktrina’? Sigurado nga kinahanglan kita magpatubo hin interes ha “higlarom nga mga bagay han Dios” ngan kumuha hin sustansya tikang ha matig-a nga pagkaon nga kanan hamtong nga mga tawo. (Hebreo 5:12–6:1; 1 Korinto 2:10) ‘An matinumanon ngan maaramon nga uripon,’ nga direkta nga ginmamandoan ni Jesu-Kristo, maduruto nga nagtatagana hin napapanahon nga espirituwal nga pagkaon para ha ngatanan. (Mateo 24:45-47) Hinaot kumaon kita ha lamesa han kinaadman pinaagi han maduruto nga pag-aram ha Pulong han Dios ngan ha basado ha Biblia nga mga publikasyon nga igintatagana han uripon nga klase.

“Ayaw Pagsaway hin Usa nga Mayubiton”

An mga katutdoan han kinaadman nag-uupod liwat hin pagtadong ngan pagsaway. Ini nga bahin han kinaadman diri kinakarawat han ngatanan. Salit, an kataposan han siyahan nga bahin han libro han Proberbios nagsusulod hin pahamangno: “Hiya nga nag-oopay hin usa nga mayubiton nakakakuha ngada ha iya ngahaw hin pagyubit, ngan hiya nga nagsasaway hin usa nga maraot nga tawo nakakakuha ha iya ngahaw hin usa nga hugaw. Ayaw pagsaway hin usa nga mayubiton, kay bangin hiya mangalas ha imo.”—Proberbios 9:7, 8a.

An mayubiton nagtitipig hin pagdumot ngan kasina ha usa nga nangangalimbasog ha pagbulig nga magin matadong an iya dalan. An maraot nga tawo waray apresasyon ha bili han pagsaway. Diri gud maaramon an pagsari ha pagtutdo han matahom nga kamatuoran han Pulong han Dios ha usa nga nangangalas han kamatuoran o karuyag la nga tamayon ito! Han nagwali hi apostol Pablo ha Antiokia, iginkita hiya hin usa nga grupo han mga Judio nga waray gugma ha kamatuoran. Nangalimbasog hira nga mahidabi hiya ha paglantugi pinaagi han mapasiparahon nga pagkontra ha iya, kondi hi Pablo nagsiring la: “Kay iyo iginsisikway [an pulong han Dios] tikang ha iyo, ngan ginhuhukman niyo ngahaw, nga diri takos han kinabuhi nga waray kataposan, kitaa, kami mabalik ngadto ha mga Hentil.”—Buhat 13:45, 46.

Ha aton pangalimbasog nga madangat han maopay nga sumat han Ginhadian an mga tawo nga tangkod an kasingkasing, hinaot magin mabinantayon kita nga diri mahidabi ha mga debate ngan mga pakiglantugi ha mga mayubiton. Hi Kristo Jesus nagsugo ha iya mga disipulo: “Ha pagsulod niyo ha balay, tahora niyo ito. Ngan kon an balay takos, an iyo kamurayaw madida ha iya; kondi kon diri takos, an iyo kamurayaw mabalik ha iyo. Ngan bisan hin-o an diri makarawat ha iyo, bisan pamati han iyo mga pulong, ha iyo paggowa hito nga balay o bungto, taktaka niyo an tapotapo ha iyo mga tiil.”—Mateo 10:12-14.

 An pagkarawat han maaramon nga tawo ha pagsaway kabaliktaran gud han pagkarawat han mayubiton. Hi Salomon nagsiring: “Saway hin usa nga makinaadmananon, ngan hiya mahigugma ha imo. Hatag hin pagtutdo ha usa ka tawo nga makinaadmananon, ngan hiya malabi pa hin ka makinaadmananon.” (Proberbios 9:8b, 9a) An makinaadmananon nga tawo maaram nga an “ngatanan nga mga sirot niyan baga sugad hin diri tungod ha kalipayan kondi ha kabidoan; kondi unina ha urhi maghahatag ito hin bunga nga makigdaiton ngadto ha mga nanhiara hito, nga amo an bunga han katadongan.” (Hebreo 12:11) Bisan kon an sagdon baga hin nakakasakit, kay ano nga sadang kita umato o magdumiri kon an pagkarawat hito makakahimo ha aton nga mas maaramon?

“Pagtutdo hin tawo nga matadong, ngan madugang an iya hibaro,” nagpadayon an maaramon nga hadi. (Proberbios 9:9b) Waray usa nga makinaadmananon hinduro o lagas na hinduro ha padayon nga pag-aram. Makalilipay gud an pagkita bisan hadton mga lagas na nga nakarawat han kamatuoran ngan nagdedikar ngadto kan Jehova! Hinaot mangalimbasog liwat kita nga ipadayon an determinasyon nga mahibaro ngan tipigan an hunahuna nga aktibo.

“An mga Tuig han Imo Kinabuhi Dudugangan”

Ha pagpatin-aw han importante nga punto han topiko nga ginhihisgotan, igin-uupod ni Salomon an importante nga kinahanglanon para han kinaadman. Hiya nagsurat: “An kahadlok kan Jehova, amo an tinikangan han kinaadman; Ngan an pagkilala han Uusa nga Baraan amo an sarabotan.” (Proberbios 9:10) Waray diosnon nga kinaadman kon waray hilarom, matinalahuron nga kahadlok ha totoo nga Dios. An usa nga tawo bangin mayada hunahuna nga puno hin kahibaro, kondi kon waray hiya kahadlok kan Jehova, mapapakyas hiya ha paggamit hito nga kahibaro ha paagi nga nagpapasidungog ha Maglalarang. Bangin maghimo pa ngani hiya hin sayop nga mga konklusyon tikang ha hinbabaroan na nga mga kamatuoran, nga naghihimo han iya kalugaringon nga baga hin lurong. Dugang pa, an kahibaro kan Jehova, an Pinakabaraan nga Usa, importante ha pagkaada pagsabot, usa nga makatirigamnan nga kalidad han kinaadman.

Ano an iginbubunga han kinaadman? (Proberbios 8:12-21, 35) An hadi han Israel nasiring: “Pinaagi ha akon an imo mga adlaw pagpapadamuon, ngan an mga tuig han imo kinabuhi dudugangan.” (Proberbios 9:11) An kahilaba han mga adlaw ngan mga katuigan han kinabuhi nagtitikang ha pakig-upod ha kinaadman. Oo, “an kinaadman naghihirot han kinabuhi niya nga mayada hini.”—Eklesiastes 7:12.

Aton personal nga responsabilidad an pangalimbasog ha pagkuha hin kinaadman. Ha pagpatin-aw hini nga kamatuoran, hi Salomon nagsiring: “Kon ikaw makinaadmananon, ikaw makinaadmananon para ha imo ngahaw; Ngan kon ikaw magyubit ikaw la ngahaw nga usa in magpapas-an hini.” (Proberbios 9:12) An maaramon nga usa maaramon para han iya kalugaringon nga kapulsanan, ngan an mayubiton la an angay basulon ha iya kalugaringon nga pag-antos. Ha pagkamatuod, aton gin-aani an aton ginpupugas. Hinaot, kon sugad, “ihilig [naton] an [aton] talinga ngada ha kinaadman.”—Proberbios 2:2.

“An Babaye nga Lurong Masinumbungon”

Ha pagtanding, hi Salomon sunod nga nasiring: “An babaye nga lurong masinumbungon; Hiya tapang, ngan waray hinbabaroan. Ngan hiya nalingkod ha ganghaan han iya balay, ha lingkoranan dida ha higtaas nga mga lugar han bungto, ha pagtawag ha ira nga nangangagi, nga natadong ngadto ha ira mga dalan: Bisan hin-o nga tapang, pasudla hiya ngadto.”—Proberbios 9:13-16a.

An pagin lurong ginhuhulagway sugad nga maaringasa, waray-pagpugong, ngan kulang-kulang nga babaye. Hiya liwat nagtukod hin balay. Ngan iya ginpanawag an bisan hin-o nga waray eksperyensya. Salit an mga naagi mayada mapipilian. Kakarawaton ba nira an pagdapit han kinaadman o iton kanan kalurongan?

“An Kinawat nga mga Tubig Matam-is”

An kinaadman ngan an pagin tapang nagdadapit han mga mamarati nga ‘sumulod ngadto.’ Kondi, magkaiba an pagdani. An kinaadman nagdadapit ha mga tawo ha panagtawo nga may alaksiw, karne, ngan tinapay. An pagdani nga igintatanyag han kalurongan nagpapahinumdom ha aton han mga paagi han imoral nga babaye. Hi Salomon nasiring: “Para ha iya nga waray sarabotan, hiya nagsiring ha iya: An kinawat nga mga tubig  matam-is, ngan an tinapay nga kinakaon ha tago makalilipay.”—Proberbios 9:16b, 17.

Imbes han sinaralakot nga alaksiw, “an babaye nga lurong” nagtatanyag hin kinawat nga tubig. (Proberbios 9:13) Ha Kasuratan, an pakaeksperyensya han kalipay ha pakighilawas ha hinigugma nga asawa iginpapariho ha pag-inom hin makarepresko nga tubig. (Proberbios 5:15-17) Salit, an kinawat nga tubig, nagrirepresentar han imoral nga mga pakighilawas nga ginbuhat ha tago. An sugad nga mga tubig iginhuhulagway sugad nga marasa—mas marasa kay han alaksiw—tungod kay kinawat ito ngan naglilikay nga hibaroan. An tinapay nga kinaon ha tago ginhuhulagway nga mas marasa kay han tinapay ngan karne han kinaadman tungod kay kinukuha ito ha maraot nga mga paagi. An paghunahuna nga makaruruyag an igindidiri ngan nakatago usa nga tigaman han pagin tapang.

Samtang an pagdapit han kinaadman nag-uupod han saad nga kinabuhi, an babaye nga tapang waray gin-uunabi nga mga resulta han pagsunod han iya mga paagi. Kondi hi Salomon nagpapahamangno: “Hiya diri maaram nga an mga patay aada; Ngan an iya mga dumuruaw aadto ha mga kahiladman han Sheol.” (Proberbios 9:18) “An urukyan [han babaye nga lurong] diri balay kondi musoleyo,” siring han usa nga eskolar. “Kon sumulod ka didto diri ka makakagawas hito nga buhi.” An pagsunod ha imoral nga estilo han pagkinabuhi diri maaramon; makamaratay ito.

Hi Jesu-Kristo nagsiring: “Sulod kamo ha haligutay nga ganghaan; kay haluag an ganghaan, ngan hilapad an dalan nga tipakadto ha karat-an, ngan damu an mga nagpakasulod hito. Kay haligutay an ganghaan, ngan haligot an dalan nga tipakadto ha kinabuhi, ngan talagsa la an nakakaagi hito.” (Mateo 7:13, 14) Hinaot pirme kita kumaon ha lamesa han kinaadman ngan magin kaupod hadton aada ha dalan nga nagtutugway ngadto ha kinabuhi.

[Retrato ha pahina 31]

An maaramon nga tawo nakarawat hin pagtadong

[Retrato ha pahina 31]

Personal nga responsabilidad an pagkuha hin kinaadman