Magkaada Pagtoo Sugad han kan Abraham!

“Hira nga may pagtoo, ini hira amo an mga anak ni Abraham.”—GALASIA 3:7.

 1. Paonan-o inatubang hi Abram hin bag-o nga pagsari ha Kanaan?

 BINAYAAN ni Abram an mahimyang nga kinabuhi ha Ur ha pagsugot ha sugo ni Jehova. An mga kakurian nga iya naeksperyensyahan ha sumunod nga mga tuig tinikangan pa la ha pagsari han pagtoo nga iya inatubang ha Ehipto. An asoy han Biblia nasiring: “May gutom ha tuna.” Masayon gud la unta para kan Abram nga masubo ha iya kahimtang! Lugod, naghimo hiya hin mapulsanon nga mga paagi ha pagtagana han materyal nga mga panginahanglan han iya pamilya. ‘Hi Abram nagpakadto ha Ehipto basi mag-ukoy didto sugad nga dumuruong, kay uraura an gutom ha tuna.’ An daku nga panimalay ni Abram sigurado nga makikita ha Ehipto. Bubuhaton ba ni Jehova an iya mga saad ngan panalipdan hi Abram nga diri madaot?—Genesis 12:10; Eksodo 16:2, 3.

2, 3. (a) Kay ano nga waray isumat ni Abram nga asawa niya hi Sarai? (b) Sumala ha kahimtang, paonan-o nakig-upod hi Abram ha iya asawa?

² Aton mababasa ha Genesis 12:11-13: “Nahinabo, han hirani na hiya ha pagsulod ha Ehipto, hiya siniring kan Sarai nga iya asawa: Kitaa yana, ako maaram nga ikaw babaye nga may mahusay nga lindong: Ngan mahinanabo, nga kon an mga taga-Ehipto makatan-aw ha imo, hira masiring; Amo ini an iya asawa: ngan papatayon ako nira, kondi ikaw an pagbubuhion nira. Ako nanginginyupo ha imo, nga masiring ka nga ikaw bugto nakon; basi ako pag-opayon tungod ha imo, ngan basi nga an akon kalag mabuhi tungod ha imo.” Bisan kon hi Sarai sobra 65 anyos na an edad, mahusay pa gud gihapon hiya. Tungod hito nameligro an kinabuhi ni Abram. a (Genesis 12:4, 5; 17:17) Mas importante, nameligro an mga katuyoan ni Jehova, kay nagsiring hiya nga pinaagi han binhi ni Abram an ngatanan nga nasud ha tuna magbibendisyon ha ira kalugaringon. (Genesis 12:2, 3, 7) Tungod kay hi Abram waray pa anak, importante gud nga magpabilin hiya nga buhi.

³ Hi Abram nakiistorya ha iya asawa nga gumamit hin taktika nga ira ginsabotan nga daan, nga sumiring nga magbugto hira. Tigamni nga bisan kon may-ada hiya awtoridad sugad nga patriarka, waray niya abusoha an iya katungdanan kondi naghangyo han iya kooperasyon ngan suporta. (Genesis 12:11-13; 20:13) Dinhi, hi Abram nagpakita hin maopay nga susbaranan para han mga bana ha pagpakita hin mahigugmaon nga pagkaulo, ngan hi Sarai, pinaagi han iya pagpasakop, usa ka susbaranan para han mga asawa yana.—Efeso 5:23-28; Kolosas 4:6.

 4. Paonan-o sadang gumios an matinumanon nga mga surugoon han Dios yana nga panahon kon namimeligro an kinabuhi han ira kabugtoan?

⁴ Masisiring ni Sarai nga bugto hiya ni Abram tungod kay magbugto hira ha amay. (Genesis 20:12) Dugang pa, diri obligado hi Abram nga isumat an impormasyon ha mga tawo nga diri angayan hito. (Mateo 7:6) An matinumanon nga mga surugoon han Dios yana nga panahon nasunod ha sugo han Biblia nga magin tangkod. (Hebreo 13:18) Pananglitan, diri gud hira magbubuwa ha hukmanan han balaud, diin nagsumpa ha pagsumat han kamatuoran. Kondi, kon namimeligro an pisikal o espirituwal nga kinabuhi han ira kabugtoan, sugad han panahon han pagtimaraot o girra sibil, ginsusunod nira an sagdon ni Jesus nga “magmaaram kamo sugad han mga halas, ngan magpakabuotan sugad han mga sarapati.”—Mateo 10:16; kitaa An Barantayan, Nobyembre 1, 1996, pahina 18, parapo 19.

 5. Kay ano nga disidido hi Sarai ha pagsugot ha hangyo ni Abram?

 ⁵ Paonan-o binaton hi Sarai ha hangyo ni Abram? Iginsasaysay ni apostol Pedro an kababayin-an sugad ha iya nga “nasarig ha Dios.” Salit nasabtan ni Sarai an espirituwal nga mga isyu may kalabotan hini nga kahimtang. Gawas pa, hinigugma ngan gintahod niya an iya bana. Salit ginpili ni Sarai nga ‘magpasakop ha iya bana’ ngan waray isumat nga inasaw-an hiya. (1 Pedro 3:5) Siyempre, nameligro hiya ha pagbuhat hito. “Han kan Abram pag-abot ha Ehipto, an mga taga-Ehipto kinita ha babaye nga hiya mahusay gud. Ngan an mga prinsipe ni Paraon kinita ha iya, ngan gindayaw hiya ha kan Paraon: ngan an babaye gindara ha balay ni Paraon.”—Genesis 12:14, 15.

An Pagtalwas ni Jehova

6, 7. Ano nga makuri nga kahimtang an naeksperyensyahan ni Abram ngan Sarai, ngan paonan-o gintalwas ni Jehova hi Sarai?

⁶ Makuri gud ini para kan Abram ngan Sarai! Baga in luluguson na hi Sarai. Dugang pa, tungod kay diri maaram hi Paraon nga inasaw-an hi Sarai, gintagan niya hin damu nga regalo hi Abram, salit “hiya nagkaada mga karnero ngan mga baka, ngan mga lalaki nga asno, ngan mga surugoon nga lalaki, ngan mga surugoon nga babaye, ngan mga babaye nga asno, ngan mga kamelyo.” b (Genesis 12:16) Sigurado nga nasina gud hi Abram hini nga mga regalo! Bisan kon baga in makuri an kahimtang, waray pabay-i ni Jehova hi Abram.

⁷ “Ngan ginpasakitan ni Jehova hi Paraon ngan han iya balay hin mga dagku nga sakit tungod kan Sarai nga kan Abram asawa.” (Genesis 12:17) Ha diri hinbabaroan nga paagi, an totoo nga hinungdan hinin ‘mga kasakit’ iginsumat kan Paraon. Hiya ginios dayon: “Ngan hi Paraon nagtawag kan Abram, ngan siniring: Ano ini nga imo ginbuhat ha akon? Kay ano in diri mo pagsumat ha akon nga imo ini asawa? Kay ano nga ikaw nagsiring; Hiya akon bugto, salit kinuha ko hiya masugad hin asawa? Busa kitaa an imo asawa, kuhaa hiya, ngan lakat ha imo dalan. Ngan hi Paraon naghatag hin sugo ha mga tawo mahitungod ha iya: ngan ira gindara hiya ha dalan, pati an iya asawa, ngan an ngatanan nga mga manggad niya.”—Genesis 12:18-20; Salmo 105:14, 15.

 8. Ano nga klase hin panalipod an iginsasaad ni Jehova ha mga Kristiano yana?

⁸ Yana, diri ginagarantiyahan ni Jehova nga pananalipdan kita tikang ha mga peligro han kamatayon, krimen, gutom, o natural nga kalamidad. Ginsasaaran kita nga hi Jehova pirme magpapanalipod tikang ha mga butang nga mahimo mameligro an aton espirituwalidad. (Salmo 91:1-4) Ginbubuhat niya ito siyahan pinaagi han paghatag ha aton hin napapanahon nga mga pahamangno pinaagi han iya Pulong ngan han ‘matinumanon ngan maaramon nga uripon.’ (Mateo 24:45) Kumusta man an tarhog han kamatayon tungod ha pagtimaraot? Bisan kon mahimo tugotan an mga indibiduwal nga mamatay, diri gud tutugotan han Dios an pagpoo ha iya katawohan ha kabug-osan. (Salmo 116:15) Ngan kon mamatay an pipira nga matinumanon, makakalaom kita han ira pagkabanhaw.—Juan 5:28, 29.

Disidido Magsakripisyo Basi Magpabilin an Kamurayawan

 9. Ano an nagpapasabot nga hi Abram waray mag-ukoy ha Kanaan?

⁹ Tungod kay natapos na an gutom ha Kanaan, “hi Abram ginawas ha Ehipto, dara an iya asawa, pati an ngatanan nga [gintatag-iya] niya, ngan hi Lot upod ha iya ngadto ha habagatan [ha Negeb], [an medyo mamara nga lugar ha sur han kabukiran han Juda]. Ngan hi Abram manggaranon gud hin kabakahan, hin salapi, ngan hin bulawan.” (Genesis 13:1, 2) Salit an mga umurukoy magtatagad ha iya sugad nga may gahum ngan impluwensya, usa ka gamhanan nga prinsipe. (Genesis 23:6) Diri karuyag ni Abram nga umukoy ngan makigbahin ha politika ha Kanaan. Lugod, “hiya naglakaton tikang ha habagatan ngadto ha Betel, ngadto ha hinmumutangan han iya payag ha tinikangan, ha butnga han Betel ngan han Hai.” Sugad han pirme ginbubuhat, siyahan ha kinabuhi ni Abram an pagsingba kan Jehova diin man hiya kumadto.—Genesis 13:3, 4.

10. Ano nga problema an nahimo butnga han mga magbarantay han mga panon ni Abram ngan ni Lot, ngan kay ano nga importante nga masulbad dayon ito?

¹⁰ “Hi Lot liwat, nga kaupod ni Abram, nagkaada mga panon [hin mga karnero] ngan mga panon  hin mga baka ngan mga payag. Ngan an tuna diri igo para ha ira basi hira mag-ukoy hin tirig-ob: kay an ira manggad damu, salit diri hira makakag-ukoy hin tirig-ob. Ngan may-ada kasuhaysuhay han mga magbarantay han kan Abram mga baka ngan an mga magbarantay han mga baka ni Lot: ngan an mga Kanaanhon ngan an mga Pereseohanon nagpupuyo didto hadto nga tuna.” (Genesis 13:5-7) An tuna waray makahatag hin igo nga suplay han tubig ngan sabsaban para han mga panon han mga baka ngan mga karnero ni Abram ngan ni Lot. Salit nahimo an away ngan kasina butnga han mga magbarantay han panon. An sugad nga away diri angayan ha mga magsiringba han matuod nga Dios. Kon magpapadayon an away, bangin magresulta ha permanente maraot nga relasyon. Salit paonan-o susulbaron ni Abram ini nga sitwasyon? Iya gin-ataman hi Lot katapos mamatay an amay ni Lot, bangin ginpadaku hiya sugad nga bahin han iya kalugaringon nga pamilya. Sugad nga magurang ha ira nga duha, diri ba may katungod hi Abram ha pagkuha han gimaopayi?

11, 12. Ano nga maopay nga tanyag an ginhimo ni Abram kan Lot, ngan kay ano nga diri-maaramon an pagpili ni Lot?

¹¹ Kondi “hi Abram siniring kan Lot: Mawaray unta kasuhaysuhay ha akon ngan ha imo, ako nanginginyupo ha imo, ngan han akon mga magbarantay ngan han imo mga magbarantay; kay kita magburugto. Diri ba an bug-os nga tuna aada ha imo atubangan? Bulag ikaw ha akon, ako nanginginyupo ha imo: kon ikaw kumuha han ha wala, ako mapakadto ha too; o kon ikaw kumuha han ha too, ako mapakadto ha wala.” Hirani ha Betel may-ada tinatawag nga “usa han hitaas nga mga lugar han Palestina.” Bangin tikang didto “isiniplat ni Lot an iya mga mata, ngan nakakita han bug-os nga kapatagan han Jordan, nga natutubigan hin maopay bisan diin han waray pa ni Jehova pagrurub-a an Sodoma ngan an Gomorra, sugad han tanaman ni Jehova, sugad han tuna ha Ehipto ngadto pag-abot mo ha Soar.”—Genesis 13:8-10.

¹² Bisan kon iginsasaysay han Biblia hi Lot nga “matadong,” ha pipira nga hinungdan waray hiya magpaubos kan Abram hini nga butang, ngan baga in waray niya sunda an sagdon han magurang. (2 Pedro 2:7) “Salit hi Lot nagpili para ha iya han ngatanan nga Kapatagan han Jordan; ngan linakat hi Lot ngadto tipasinirangan; ngan hira nagbulag. Hi Abram nag-ukoy ha tuna ha Kanaan, ngan hi Lot nag-ukoy ha mga bungto ha Kapatagan, ngan iginbahit an iya payag ngadto ha pag-abot ha Sodoma.” (Genesis 13:11, 12) Mainuswagon an Sodoma ngan damu an higayon para han materyal nga mga kaopayan. (Esekiel 16:49, 50) Bisan kon an pagpili ni Lot baga in maaramon para ha materyal nga kapulsanan, diri-maaramon ito nga pagpili para ha espirituwal nga kapulsanan. Kay ano? Tungod kay “an mga taga-Sodoma mga daotan ngan magpakasasala hin waray kapin, patok kan Jehova,” siring han Genesis 13:13. An desisyon ni Lot nga bumalhin didto ha kataposan maghahatag ha iya pamilya hin daku nga kabidoan.

13. Paonan-o an susbaranan ni Abram makakabulig ha mga Kristiano nga bangin mahiupod ha pinansyal nga problema?

¹³ Kondi, hi Abram, nagpakita hin pagtoo ha saad ni Jehova nga an iya binhi ha kataposan magtatag-iya han bug-os nga tuna; waray hiya makiglantugi ha gutiay nga bahin hito. Mahinatagon nga nagbuhat hiya uyon han prinsipyo nga ha urhi ginsiring ha 1 Korinto 10:24: “Hinaot unta nga waray usa ka tawo nga magbiling han iya kalugaringon la, kondi an tagsa magbiling ha kaopayan han iya igkasitawo.” Maopay ini nga pahinumdom para hadton bangin mahiupod ha pinansyal nga problema ha usa nga igkasi-tumuroo. Imbes nga sundon an sagdon ha Mateo 18:15-17, iginkikiha han iba an ira kabugtoan ha hukmanan. (1 Korinto 6:1, 7) An susbaranan ni Abram  nagpapakita nga mas maopay an pag-antos hin kawad-i ha pinansyal kay ha pagpasipara han ngaran ni Jehova o pagdaot han kamurayawan han Kristiano nga kongregasyon.—Jakobo 3:18.

14. Paonan-o bibendisyonan hi Abram tungod han iya pagkamahinatagon?

¹⁴ Hi Abram bibendisyonan tungod han iya pagkamahinatagon. An Dios nagpahayag: “Akon bubuhaton nga an imo katulinan masugad hin baras han tuna: basi kon may-ada tawo nga makag-ihap han baras han tuna, an imo katulinan maiihap man liwat.” Makapadasig gud ini nga pahayag para ha waray anak nga hi Abram! Sunod, an Dios nagsugo: “Buhat, balatasa an tuna ha halab-an ngan kahalapdan hito; kay ha imo akon ihahatag ito.” (Genesis 13:16, 17) Diri, diri tutugotan hi Abram nga mag-ukoy ha kahimyang han siyudad. Magpapabilin hiya nga bulag tikang ha mga Kanaanhon. An mga Kristiano yana kinahanglan magpabilin liwat nga bulag tikang ha kalibotan. Diri nira gintatagad an ira kalugaringon nga hitaas kay ha iba, kondi diri hira duok nga nakikig-upod ha bisan hin-o nga bangin magdani ha ira ha pagbuhat hin diri-kasuratanhon nga paggawi.—1 Pedro 4:3, 4.

15. (a) Ano an kahulogan han mga paglakat ni Abram? (b) Ano nga susbaranan an ipinakita ni Abram para ha Kristiano nga mga pamilya yana?

¹⁵ Ha mga panahon han Biblia, antes pagtag-iyahon han tawo an tuna, katungod niya nga usisahon ito. Salit an paglakat ha palibot hito padayon nga nagpapahinumdom nga ha maabot nga adlaw ini nga tuna pagtatag-iyahon han katulinan ni Abram. Ha pagsugot, “hi Abram nagbahit han iya payag, ngan inabot ngan nag-ukoy didto ha may mga kahoy nga roble ha Mamre, nga aada ha Hebron, ngan nagtukod didto hin halaran ha kan Jehova.” (Genesis 13:18) Ipinakita na liwat ni Abram nga siyahan gud ha iya kinabuhi an pagsingba kan Jehova. Siyahan gud ba ha imo pamilya an pag-aram han pamilya, pag-ampo han pamilya, ngan pagtambong ha katirok?

Inatake an mga Kaaway

16. (a) Kay ano nga an siyahan nga mga pulong han Genesis 14:1 nagtatagna hin maraot nga mahitatabo? (b) Ano an hinungdan han pagsulod han upat nga hadi ha sinirangan?

¹⁶ “Ngan nahinabo han mga adlaw ni Amrapel nga hadi ha Sinar, ni Ariok nga hadi ha Elasar, ni Kedorlaomer nga hadi ha Elam, c ngan ni Tidal nga hadi ha Goim, nga hira nakig-araway.” Ha orihinal nga Hebreo, an siyahan nga mga pulong (“Ngan nahinabo han mga adlaw ni . . . ”) nagtatagna hin maraot nga mahitatabo, nagtutudlok “ha panahon han kakurian nga matatapos ha bendisyon.” (Genesis 14:1, 2, footnote ha NW) An kakurian nagtikang han inin upat nga kahadian ha sinirangan ngan an ira mga kasundalohan sinulod ha Kanaan. Ano an ira tuyo? Pagpugong han pagrebelde han lima nga siyudad han Sodoma, Gomorra, Adma, Seboim, ngan Bela. Tungod kay ginpirde an nakontra lima nga siyudad, an upat nga hadi ‘nagmartsa sugad nga magkaalyado ha patag han Sidim, nga amo an Maasin nga Dagat.’ Hi Lot ngan an iya pamilya nag-ukoy ha hirani.—Genesis 14:3-7.

17. Kay ano nga an kabihag ni Lot usa ka pagsari gud han pagtoo ni Abram?

¹⁷ An mga hadi han Kanaan mabangis nga nakig-away gud ha mga kaaway, kondi nag-antos hira hin makaarawod nga kapirde. “Ngan ira pinangagaw an ngatanan nga mga manggad han Sodoma ngan Gomorra, ngan an ngatanan nga ira mga karan-on, ngan nagpadayon hira. Ngan ira kinuha hi Lot, nga anak han kan Abram bugto nga lalaki, nga nagpupuyo ha Sodoma, ngan an iya mga manggad, ngan nagkalakat.” An mga sumat hinin  makabungkag nga mga hitabo nakaabot dayon kan Abram: “Ngan may-ada usa nga inabot nga nakapalagiw, ngan nagsumat kan Abram nga Hebreohanon: ngan hiya nag-ukoy ha hirani han mga kahoy nga roble ni Mamre, nga Amoreohanon, bugto nga lalaki ni Eskol, ngan bugto ni Aner; ngan ini hira mga kadapig ni Abram. Ngan [nakadungog hi] Abram nga nabihag an iya bugto.” (Genesis 14:8-14) Pagsari gud ito han pagtoo! Titipigan ba ni Abram an pagdumot ha iya umangkon tungod ha pagkuha han gimaopayi han tuna? Hinumdumi, liwat, nga ini nga mga kaaway nagtikang ha iya natawohan nga tuna, ha Sinar. An pakig-away ha ira mangangahulogan hin posibilidad nga diri na gud makakabalik. Gawas pa, ano an mahihimo ni Abram kontra han kasundalohan nga waray mapirde han gintirig-ob nga mga puwersa han Kanaan?

18, 19. (a) Paonan-o gintalwas ni Abram hi Lot? (b) Hin-o an kinarawat han dungog para hini nga kadaogan?

¹⁸ Hi Abram marig-on nga sinarig na liwat kan Jehova. “Iya ginpagowa an iya mga tinutdoan nga mga tawo, nga nagkatatawo dida ha iya balay, tulo ka gatos napulo kag walo, ngan panlanaton tubtob ha Dan. Ngan hiya nagkabahinbahin han gab-i, patok ha mga kaaway, hiya ngan an iya mga surugoon, ngan manigbas hira, ngan paglanaton hira ngadto ha Hola, nga nawawala han Damasko. Ngan iya ginbawi an ngatanan nga manggad ngan sugad man iginbalik niya hi Lot nga iya bugto, ngan an iya mga manggad, ngan sugad man an mga babaye ngan an mga lalaki.” (Genesis 14:14-16) Ha pagpakita hin marig-on nga pagtoo kan Jehova, nanguna hi Abram ha iya gutiay nga tropa ngadto ha kadaogan, gintalwas hi Lot ngan an iya pamilya. Igintapo yana ni Abram hi Melkisedek, an hadi-saserdote ha Salem. “Hi Melkisedek nga hadi ha Salem nagdara hin tinapay ngan alaksiw; ngan hiya saserdote han Gihitaasi nga Dios. Ngan hiya nagbendisyon ha iya, ngan siniring: Mabulahan unta hi Abram han Dios nga Gihitaasi; nga tag-iya han langit ngan han tuna. Ngan mabulahan unta an Dios nga Gihitaasi, nga nagtubyan han imo mga kaaway ha imo mga kamot. Ngan [hi Abram] naghatag ha iya han ikanapulo han ngatanan.”—Genesis 14:18-20.

¹⁹ Oo, kan Jehova an kadaogan. Tungod han iya pagtoo, hi Abram nakaeksperyensya na liwat han pagtalwas ni Jehova. An katawohan han Dios yana diri nakikigbahin ha literal nga pakig-away, kondi naatubang hira hin damu nga mga pagsari ngan mga ayat. Ipapakita han aton masunod nga artikulo kon paonan-o makakabulig ha aton an susbaranan ni Abram ha malampuson nga pag-ilob hito.

[Mga footnote]

Natigamnan Mo Ba?

• Paonan-o nga an gutom ha tuna han Kanaan usa ka pagsari han pagtoo ni Abram?

• Paonan-o hi Abram ngan Sarai nagpakita hin maopay nga susbaranan para han mga bana ngan mga asawa yana?

• Ano nga mga leksyon an mahibabaroan naton tikang ha pagsulbad ni Abram han problema butnga han iya mga surugoon ngan han kan Lot?

[Mga Pakiana]

[Retrato ha pahina 22]

Waray ipirit ni Abram an iya mga katungod kondi inuna an mga kaopayan ni Lot kay ha iya kalugaringon

[Retrato ha pahina 24]

Ipinakita ni Abram an pagsarig kan Jehova ha pagtalwas ha iya umangkon nga hi Lot