Magkaada hin Kasingkasing nga Makalilipay kan Jehova
Magkaada hin Kasingkasing nga Makalilipay kan Jehova
“Himoa ha akon, O Dios, an usa nga kasingkasing nga [putli]; Ngan pagbag-ohi ako hin matadong nga espiritu ha sakob nakon.”—SALMO 51:10.
1, 2. Kay ano nga sadang magin interesado kita ha aton kasingkasing?
HITAAS hiya ngan guwapo. Han makita hiya, inayón gud hi propeta Samuel salit naghunahuna hiya nga ini nga suhag nga anak nga lalaki ni Jesse amo an pinili han Dios nga magin hadi katapos ni Saul. Kondi hi Jehova nagpahayag: “Ayaw tan-awa an . . . pamahongpahong [hiton nga anak], o an kahitaas han iya lawas; tungod kay akon hiya diniri: . . . kay an tawo nagtatan-aw han kinikita ha gawas, kondi hi Jehova nagtatan-aw han kasingkasing.” An pinili ni Jehova amo an gimanghuri nga anak nga lalaki ni Jesse, hi David—‘an tawo nga makalilipay ha iya kasingkasing.’—1 Samuel 13:14; 16:7.
2 Nababasa han Dios an kasingkasing han tawo, sugad han iya iginpatin-aw ha urhi: “Ako hi Jehova, nagsususi han panumdoman, ako nagsasari han kasingkasing, bisan ha paghatag han tagsa nga tawo sumala han iya mga paagi, sumala han bunga han iya mga binuhatan.” (Jeremias 17:10) Oo, “hi Jehova [nag-uusisa] han mga kasingkasing.” (Proberbios 17:3) Kondi, ano nga kasingkasing han tawo an gin-uusisa ni Jehova? Ngan ano an mahihimo naton basi magkaada hin kasingkasing nga makalilipay ha iya?
“An Tago nga Tawo han Kasingkasing”
3, 4. Ha ano nga paagi labi na nga ginagamit an pulong nga “kasingkasing” ha Biblia? Paghatag hin mga ehemplo.
3 An pulong nga “kasingkasing” makikita hin usa ka yukot ka beses ha Baraan nga Kasuratan. Ha kadam-an nga mga kahimtang ginagamit ito ha simboliko nga paagi. Pananglitan, ginsumatan ni Jehova hi propeta Moises: “Sidnga an mga anak ni Israel, nga magdara hira hin halad para ha akon: han tagsa nga lalaki kan kanay kasingkasing nag-aghat ha iya, kumarawat kamo han akon halad.” Ngan adton naghatag hin mga kontribusyon “nakanhi, an tagsatagsa kan kanay kasingkasing nag-aghat ha iya.” (Eksodo 25:2; 35:21) Matin-aw, an usa nga bahin han simboliko nga kasingkasing amo an motibo—an puwersa ha sulod nga nagsasagda ha aton nga gumios. An aton simboliko nga kasingkasing nagpapakita liwat han aton mga emosyon ngan mga pagbati, han aton mga hingyap ngan gugma. An kasingkasing mahimo madaot han kasina o mapuno hin kahadlok, maguol tungod han kasubo o magrayhak tungod han kalipay. (Salmo 27:3; 39:3; Juan 16:22; Roma 9:2) Mahimo ito magin mapahitas-on o mapainubsanon, mahigugmaon o masisinahon.—Proberbios 16:5; Mateo 11:29; 1 Pedro 1:22.
4 Tungod hito, an “kasingkasing” agsob nga iginkakaw-ing ha motibo ngan mga emosyon, samtang an “hunahuna” may kalabotan labi na ha pagsabot. Ini an kahulogan hini nga mga pulong kon nakikita ito ha pariho nga konteksto ha Kasuratan. (Mateo 22:37; Filipos 4:7) Kondi an kasingkasing ngan an hunahuna diri gud magkabulag. Pananglitan, ginsagda ni Moises an mga Israelita: “Ibutang ha imo kasingkasing [o, “hinumdumi ha imo hunahuna,” footnote ha NW] nga hi Jehova hiya amo an Dios.” (Deuteronomio 4:39) Ha mga eskriba nga nagpaplano kontra ha iya, hi Jesus nagsiring: ‘Kay ano nga naghuhunahuna kamo hin maraot ha iyo mga kasingkasing?’ (Mateo 9:4) An ‘pagsabot,’ “kahibaro,” ngan ‘pangatadongan’ mahimo liwat ikaw-ing ha kasingkasing. (1 Hadi 3:12; Proberbios 15:14; Markos 2:6) Salit, an simboliko nga kasingkasing mahimo liwat mag-upod han aton panhunahuna—han aton mga ideya o aton pagsabot.
5. Ano an ginrirepresentaran han simboliko nga kasingkasing?
5 Sumala ha usa nga reperensya, an simboliko nga kasingkasing nagrirepresentar han “sentro nga bahin ha kabug-osan, ha sulod, ngan salit nagsisimbolo ito han tawo ha sulod nga nagpapakita han iya kalugaringon ha ngatanan han iya magkalainlain nga mga buruhaton, ha iya mga hingyap, mga karuyag, mga emosyon, mga pagbati, mga katuyoan, ha iya mga ideya, mga obserbasyon, mga imahinasyon, ha iya kinaadman, kahibaro, kaabtik, ha iya mga tinotoohan ngan ha iya mga pangatadongan, ha iya memorya ngan ha iya pagkamahunahunaon.” Nagrirepresentar ito han kon ano gud kita ha sulod, “an tago nga tawo ha kasingkasing.” (1 Pedro 3:4) Ito an ginkikita ngan gin-uusisa ni Jehova. Salit, hi David nag-ampo: “Himoa ha akon, O Dios, an usa nga kasingkasing nga [putli]; Ngan pagbag-ohi ako hin matadong nga espiritu ha sakob nakon.” (Salmo 51:10) Paonan-o kita magkakaada hin putli nga kasingkasing?
“Ibutang an Iyo Kasingkasing” ha Pulong han Dios
6. Ano an iginsagdon ni Moises ha Israel samtang nagkakampo hira ha Kapatagan han Moab?
6 Han nagsasagdon ha mga anak ni Israel nga nagkakatirok ha Kapatagan han Moab antes sumulod ha Tuna nga Iginsaad, hi Moises nagsiring: “Ibutang an iyo kasingkasing ha ngatanan nga mga pulong nga akon iginpamatuod ha iyo hini nga adlaw, nga iyo igsusugo ha iyo mga anak ha pagbantay ha pagbuhat, bisan ha ngatanan nga mga pulong hini nga balaud.” (Deuteronomio 32:46) An mga Israelita kinahanglan “mamati hin maopay.” (Knox) Pinaagi la han pagin pamilyar gud ha mga sugo han Dios nga maipapasilsil nira ito ha ira mga anak.—Deuteronomio 6:6-8.
7. Ano an nahiuupod ha ‘pagbutang han aton kasingkasing’ ha Pulong han Dios?
7 Usa ka importante nga ginkikinahanglan ha pagkaada hin putli nga kasingkasing amo an pagkaada husto nga kahibaro ha kaburut-on ngan mga katuyoan han Dios. Usa la an surok hito nga kahibaro, an inspirado nga Pulong han Dios. (2 Timoteo 3:16, 17) Kondi, an kahibaro la diri makakabulig ha aton ha pagkaada hin kasingkasing nga nakakalipay kan Jehova. Basi makaapekto an kahibaro ha kon ano gud kita ha sulod, kinahanglan ‘ibutang naton an aton kasingkasing,’ o “kinasingkasing nga tagdon,” an aton nahibabaroan. (Deuteronomio 32:46, An American Translation) Paonan-o ginbubuhat ini? Hi salmista David nagsasaysay: “Nahinunumdoman ko an mga adlaw nga daan; Pinamamalandong ko an ngatanan nimo nga mga buhat; [Ginhuhunahuna] ko an buhat han imo mga kamot.”—Salmo 143:5.
8. Ano nga mga pakiana an mahimo naton hunahunaon samtang kita nag-aaram?
8 Kita liwat sadang mamalandong hin mapasalamaton ha buhat ni Jehova. Kon binabasa an Biblia o basado-ha-Biblia nga mga publikasyon, kinahanglan hunahunaon naton an mga pakiana sugad han: ‘Ano an igintututdo hini ha akon mahitungod kan Jehova? Ano nga mga kalidad ni Jehova an nakikita ko dinhi? Ano an igintututdo ha akon hini nga asoy mahitungod han naruruyagan ngan dinidiri ni Jehova? Ano an mga resulta han pagsunod ha dalan nga hinigugma ni Jehova kon itanding ha pagsunod ha usa nga iya napupungtan? Ano an kalabotan hini nga impormasyon ha akon hinbabaroan na?’
9. Mationan-o kabirilhon an personal nga pag-aram ngan pamalandong?
9 An trenta-y-dos anyos nga hi Lisa a nagsasaysay kon paonan-o hiya nagtikang mag-apresyar han bili han may-katuyoan nga pag-aram ngan pamalandong: “Katapos han akon bawtismo han 1994, aktibo gud ako ha kamatuoran hin mga duha ka tuig. Tinambong ako ha ngatanan Kristiano nga mga katirok, naggasto hin 30 tubtob 40 ka oras kada bulan ha ministeryo ha kanataran, ngan nakig-upod ha mga igkasi-Kristiano. Katapos, nagtikang ako magpahirayo. Nahilubong gud ako salit gintalapas ko pa ngani an balaud han Dios. Kondi nahibalik ako ha akon sarabotan ngan nagdesisyon nga limpyuhon an akon kinabuhi. Malipayon gud ako nga kinilala ni Jehova an akon pagbasol ngan ginkarawat ako utro! Agsob nga naghuhunahuna ako: ‘Kay ano nga nagpahirayo ako?’ An baton nga pirme ko nahuhunahuna amo an tungod kay ginpabay-an ko an may-katuyoan nga pag-aram ngan pamalandong. An kamatuoran han Biblia waray gud makaabot ha akon kasingkasing. Tikang yana, an personal nga pag-aram ngan pamalandong pirme na magigin importante nga bahin han akon kinabuhi.” Samtang nagtutubo kita ha aton kahibaro mahitungod kan Jehova, ha iya Anak, ngan ha iya Pulong, importante gud nga magkaada kita panahon para ha mapulsanon nga pamalandong!
10. Kay ano nga dinalian nga magkaada kita panahon para ha personal nga pag-aram ngan pamalandong?
10 Hinin okupado nga kalibotan, tinuod nga makuri an pagkaada panahon ha pag-aram ngan pamalandong. Kondi, an mga Kristiano yana aada na ha ganghaan han urusahon nga Tuna nga Iginsaad—an matadong bag-o nga kalibotan han Dios. (2 Pedro 3:13) An makaharadlok nga mga hitabo, sugad han kabungkagan han “Babilonya nga Daku” ngan an pag-atake ni “Gog, ha tuna han Magog” ha katawohan ni Jehova, hirani na mahitabo. (Pahayag 17:1, 2, 5, 15-17; Esekiel 38:1-4, 14-16; 39:2) An mahitatabo ha tidaraon mahimo magsari han aton gugma kan Jehova. Dinalian gud nga aton salingabuton yana an angayan nga panahon ngan ibutang an aton kasingkasing ha Pulong han Dios!—Efeso 5:15, 16.
‘Iandam an Imo Kasingkasing ha Pagkonsulta ha Pulong han Dios’
11. Paonan-o an aton kasingkasing maipapariho ha tuna?
11 An simboliko nga kasingkasing mahimo igpariho ha tuna nga mahimo tanman han liso han kamatuoran. (Mateo 13:18-23) An literal nga tuna kasagaran nga ginkukultibar basi masiguro an mahimsog nga pagtubo han tanom. Ha pariho nga paagi, an aton kasingkasing sadang iandam, basi magin mas makinarawaton ito ha Pulong han Dios. Hi Esra nga saserdote ‘nag-andam han iya kasingkasing ha pagkonsulta ha balaud ni Jehova ngan ha pagbuhat hito.’ (Esra 7:10) Paonan-o naton ig-aandam an aton kasingkasing?
12. Ano an mabulig ha pag-andam han kasingkasing para ha pag-aram?
12 An kinasingkasing nga pag-ampo maopay nga pangandam han kasingkasing kon nakonsulta kita ha Pulong han Dios. An Kristiano nga mga katirok han totoo nga mga magsiringba gintitikangan ngan gintatapos pinaagi han pag-ampo. Angayan gud nga aton tikangan an tagsa nga panahon han personal nga pag-aram ha Biblia pinaagi han sinsero nga pag-ampo ngan magpabilin nga sinsero durante han aton pag-aram!
13. Basi magkaada hin kasingkasing nga makalilipay kan Jehova, ano an kinahanglan buhaton naton?
13 An simboliko nga kasingkasing kinahanglan iandam nga kuhaon an mga ideya nga ginhunahuna nga daan. An mga lider han relihiyon ha panahon ni Jesus diri karuyag magbuhat hini. (Mateo 13:15) Ha luyo nga bahin, an iroy ni Jesus, hi Maria, nagpainoino “ha iya kasingkasing” sumala ha mga kamatuoran nga iya hinbatian. (Lukas 2:19, 51) Nagin matinumanon hiya nga disipulo ni Jesus. Hi Lydia han Tiatira namati kan Pablo, “ngan an iya kasingkasing binuksan han Ginoo, basi makapamati.” Hiya liwat nagin tumuroo. (Buhat 16:14, 15) Hinaot diri gud naton tipigan an personal nga mga ideya o an pinabibilhan nga mga panlantaw ha doktrina. Lugod, magin disidido kita nga “pagpakamaminatuuron an Dios, kondi an ngatanan nga katawohan buwaon.”—Roma 3:4.
14. Paonan-o naton iaandam an aton kasingkasing basi mamati ha Kristiano nga mga katirok?
14 An pag-andam han kasingkasing nga mamati ha Kristiano nga mga katirok labi na nga importante. An mga disturbo mahimo makapasimang han aton atensyon tikang ha iginpapahayag. An ginyakan nga mga pulong diri gud makakaimpluwensya ha aton kon okupado an aton hunahuna han mga butang nga nahitabo durante han adlaw o nababaraka han mahitatabo ha aton kinabuwasan. Kinahanglan magin marig-on kita ha aton determinasyon nga mamati ngan mahibaro kon karuyag naton magpahimulos tikang ha iginpapahayag. Daku gud nga mga kapulsanan an makakarawat naton kon determinado kita nga masabtan an mga teksto nga iginsasaysay ngan an kahulogan nga iginhahatag ngada hito!—Nehemia 8:5-8, 12.
15. Paonan-o an pagpaubos nabulig ha aton nga magin mas masayon tutdoan?
15 Sugad la nga an pagdugang hin husto nga mga abuno makakapahimsog han pisikal nga tuna, sugad man an aton pagpatubo han pagpaubos, kagutom ha espirituwalidad, pagsarig, kahadlok ha Dios, ngan gugma ha Dios makakapahimsog han aton simboliko nga kasingkasing. An pagpaubos nakakapahumok han kasingkasing, nabulig ha aton nga magin mas masayon tutdoan. Hi Jehova nagsiring kan Hadi Josia han Juda: “Tungod kay an imo kasingkasing mahumok, ngan ikaw nagpaubos ha atubangan ni Jehova, han imo pakabati kon ano [an] akon iginyakan . . . ngan [nagtangis] ha akon atubangan; ako liwat namati ha imo.” (2 Hadi 22:19) An kasingkasing ni Josia mapainubsanon ngan makinarawaton. An pagpaubos nakahimo han mga disipulo ni Jesus nga “waray hibabroan ngan waray sarabotan” nga makasabot ngan mag-aplikar han espirituwal nga mga kamatuoran nga waray masabti han ‘makinaadmananon ngan baltok’ nga mga tawo. (Buhat 4:13; Lukas 10:21) Hinaot ‘magpaubos kita ha atubangan han aton Dios’ samtang nangangalimbasog kita nga magkaada hin kasingkasing nga makalilipay kan Jehova.—Esra 8:21.
16. Kay ano nga ginkikinahanglan an pangalimbasog ha pagpatubo han kagutom para ha espirituwal nga pagkaon?
16 Hi Jesus nagsiring: ‘Malipayon adton mahunahunaon han ira espirituwal nga panginahanglan.’ (Mateo 5:3) Bisan kon gintatagan kita hin kapasidad para han espirituwalidad, an mga pag-ipit tikang hinin maraot nga kalibotan o an mga batasan sugad han pagin hubya mahimo makapaluya han aton pagkamahunahunaon han aton panginahanglan. (Mateo 4:4) Kinahanglan patuboon naton an maopay nga gana para han espirituwal nga pagkaon. Bisan kon ha siyahan diri kita nalilipay ha pagbasa han Biblia ngan personal nga pag-aram, pinaagi han pagpadayon makikita naton nga an kahibaro ‘magigin makalilipay ha aton kalag,’ salit ginpapamulat gud naton an mga panahon han pag-aram.—Proberbios 2:10, 11.
17. (a) Kay ano nga takos hi Jehova han aton bug-os nga pagsarig? (b) Paonan-o naton mapapatubo an pagsarig ha Dios?
17 “Sarig kan Jehova ha bug-os mo nga kasingkasing, ngan ayaw sandig dida ha imo kalugaringon nga pagsabot,” nagsagdon hi Hadi Salomon. (Proberbios 3:5) An kasingkasing nga nasarig kan Jehova maaram nga bisan ano nga Iya hangyo o giya pinaagi han iya Pulong pirme nga husto. (Isaias 48:17) Hi Jehova sigurado nga takos han aton bug-os nga pagsarig. Matutuman niya an ngatanan nga iya katuyoan. (Isaias 40:26, 29) Aw, an iya ngaran mismo literal nga nangangahulogan “Hiya Nagpapahinabo nga Magin,” nga nagpaparig-on han pagsarig ha iya abilidad ha pagtuman han iya iginsaad! Hiya “matadong ha ngatanan nga iya mga agian, ngan puno hin grasya ha iya mga buhat.” (Salmo 145:17) Siyempre, basi mapatubo an pagsarig ha iya, kinahanglan aton ‘matilawan ngan makita nga hi Jehova maopay’ pinaagi han pag-aplikar han aton nahibabaroan tikang ha Biblia ha aton personal nga kinabuhi ngan pinaagi han pamalandong han kapulsanan nga iginhahatag hini.—Salmo 34:8.
18. Paonan-o an kahadlok ha Dios nabulig ha aton nga magin makinarawaton ha giya han Dios?
18 Ha pag-unabi han usa pa nga kalidad nga nakakahimo han aton kasingkasing nga magin makinarawaton ha giya han Dios, hi Salomon nagsiring: “Kahadlok kan Jehova, ngan baya ha karaotan.” (Proberbios 3:7) Hi Jehova nagsiring mahitungod han kadaan nga Israel: “[Kon may-ada la] unta hira sugad nga kasingkasing nga hira mahadlok ha akon, ngan magbantay ha gihapon han ngatanan ko nga sugo, nga magin kaopayan ini ha ira ngan ha ira mga anak ha gihapon!” (Deuteronomio 5:29) Oo, adton nahahadlok ha Dios nasugot ha iya. Hi Jehova may-ada abilidad ha ‘pagpakita han iya kusog para hadton an kasingkasing hingpit ngadto ha iya’ ngan ha pagsirot hadton diri nasugot ha iya. (2 Kronikas 16:9) Hinaot an may-pagtahod nga kahadlok nga mapasubo an Dios magmando ha ngatanan nga aton mga buhat, mga panhunahuna, ngan mga pagbati.
‘Higugmaa hi Jehova ha Bug-os Mo nga Kasingkasing’
19. Ano an nahihimo han gugma basi magin makinarawaton an aton kasingkasing ha giya ni Jehova?
19 Labaw han ngatanan iba nga mga kalidad, an gugma totoo nga naghihimo han aton kasingkasing nga magin makinarawaton ha giya ni Jehova. An kasingkasing nga puno hin gugma ha Dios nakakahimo han usa ka tawo nga magin disidido nga mahibaro kon ano an nakakalipay ha Dios ngan kon ano an nakakapasubo ha iya. (1 Juan 5:3) Hi Jesus nagsiring: “Higugmaon mo an Ginoo nga imo Dios ha bug-os mo nga kasingkasing ngan ha bug-os mo nga kalag, ngan ha bug-os mo nga hunahuna.” (Mateo 22:37) Hinaot aton pahilarumon an aton gugma ha Dios pinaagi han paghunahuna pirme han iya pagkamaopay, pinaagi han regular nga pakiistorya ha iya sugad hin duok nga sangkay, ngan pinaagi han disidido nga pagsumat ha iba mahitungod ha iya.
20. Paonan-o kita magkakaada hin kasingkasing nga makalilipay kan Jehova?
20 Sugad nga repaso: An pagkaada hin kasingkasing nga makalilipay kan Jehova nag-uupod han pagtugot ha Pulong han Dios nga makaimpluwensya ha kon ano kita ha sulod, an tago nga tawo ha kasingkasing. Kinahanglanon an maopay personal nga pag-aram ha Kasuratan ngan an mapasalamaton nga pamalandong. An gimaopayi nga paagi nga mahihimo ini amo an pagkaada andam nga kasingkasing—an kasingkasing nga waray mga ideya nga ginhunahuna nga daan, usa nga puno hin mga kalidad nga nakakahimo ha aton nga magin mas masayon tutdoan! Oo, pinaagi han bulig ni Jehova, mahimo kita magkaada hin kasingkasing nga makalilipay ha Dios. Kondi, ano an mga paagi nga mahihimo naton basi panalipdan an aton kasingkasing?
[Footnote]
a Ginbag-o an ngaran.
Paonan-o Mo Babatunon?
• Ano an simboliko nga kasingkasing nga gin-uusisa ni Jehova?
Paonan-o naton ‘ibubutang an aton kasingkasing’ ha Pulong han Dios?
Paonan-o naton sadang iandam an aton kasingkasing ha pagkonsulta ha Pulong han Dios?
• Katapos paghisgotan ini nga materyal, napapagios ka nga buhaton an ano?
[Mga Pakiana]
[Retrato ha pahina 17]
Mapasalamaton nga namalandong hi David han espirituwal nga mga butang. Sugad ka ba hito?
[Mga Retrato ha pahina 18]
Iandam an imo kasingkasing antes mag-aram ha Pulong han Dios