Hi Jehova an Dios han Hilawig nga Pagpailob
Hi Jehova an Dios han Hilawig nga Pagpailob
“Hi Jehova, usa ka Dios nga maloloy-on ngan mapinairon, mahinay ha kasina, ngan hura hin [mahigugmaon nga kalooy].”—EKSODO 34:6.
1, 2. (a) Hin-o ha naglabay an nagpahimulos tikang ha hilawig nga pagpailob ni Jehova? (b) Ano an kahulogan han “hilawig nga pagpailob”?
AN KATAWOHAN ha panahon ni Noe, an mga Israelita nga nagbiyahe ha kamingawan upod ni Moises, an mga Judio nga buhi han nakanhi hi Jesus ha tuna—hira ngatanan nagkinabuhi ilarom han magkalainlain nga mga kahimtang. Kondi an ngatanan nagpahimulos tikang ha pariho nga maloloy-on nga kalidad ni Jehova—hilawig nga pagpailob. Para ha iba, nangahulogan ito han ira kinabuhi mismo. Ngan an hilawig nga pagpailob ni Jehova mahimo mangahulogan liwat han aton kinabuhi.
2 Ano an hilawig nga pagpailob? San-o ipinapakita ito ni Jehova, ngan kay ano? An “hilawig nga pagpailob” nagpapasabot han ideya han pasensyoso nga pagpailob ha sayop o pag-aghat hin kasina, upod an pagdumiri nga mawad-an hin paglaom nga mag-oopay an nadaot nga relasyon. Salit, ini nga kalidad may-ada katuyoan. Interesado ito labi na ha kaopayan han usa nga nagigin hinungdan han diri maopay nga kahimtang. Kondi, an hilawig nga pagpailob diri nangangahulogan hin pagkonsente han sayop. Kon natuman na an katuyoan han hilawig nga pagpailob o kon waray na pulos an pagpailob ha kahimtang, dida hito natatapos an hilawig nga pagpailob.
3. Ano an katuyoan han hilawig nga pagpailob ni Jehova, ngan ano an tubtoban hito?
3 Bisan kon an mga tawo mahimo magin hilawig an pagpailob, hi Jehova an gihitaasi nga susbaranan hini nga kalidad. Ha mga tuig tikang nga an sala nakadaot han relasyon ni Jehova ngan han iya tawhanon nga mga linarang, an aton Maglalarang nagpakita hin pasensyoso nga pagpailob ngan nagtagana han paagi diin an mabinasulon nga mga tawo mahimo magpauswag han ira relasyon ha iya. (2 Pedro 3:9; 1 Juan 4:10) Kondi kon natuman na han iya hilawig nga pagpailob an katuyoan hito, an Dios magios kontra han tinuyo nga mga magburuhat hin maraot, tatapuson an presente maraot nga sistema.—2 Pedro 3:7.
Nauyon ha Nangunguna nga mga Kalidad han Dios
4. (a) Paonan-o iginpapahayag ha Hebreo nga Kasuratan an ideya han hilawig nga pagpailob? (Kitaa liwat an footnote.) (b) Paonan-o iginsasaysay ni propeta Nahum hi Jehova, ngan ano an iginpapahayag hini mahitungod han hilawig nga pagpailob ni Jehova?
4 Ha Hebreo nga Kasuratan, an ideya han hilawig nga pagpailob iginpapahayag han duha nga Hebreo nga pulong nga ha literal nangangahulogan hin “kahilaba han mga buho han irong” ngan iginhuhubad nga “mahinay ha kasina” ha New World Translation. a Mahitungod han hilawig nga pagpailob han Dios, hi propeta Nahum nagsiring: “Hi Jehova mahinay ha kasina, ngan daku ha gahum, ngan diri gud niya iisipon nga waray sala adton salaan.” (Nahum 1:3) Salit, an hilawig nga pagpailob ni Jehova diri nagpapasabot hin kaluyahan ngan diri kay waray-tubtoban. An kamatuoran nga an makagarahum-ha-ngatanan nga Dios ha pariho nga panahon mahinay ha kasina ngan daku ha gahum nagpapakita nga an iya hilawig nga pagpailob amo an resulta han may katuyoan nga pagpugong. May-ada hiya awtoridad ha pagsirot, kondi naglilikay gud hiya ha madagmit nga pagbuhat hito basi hatagan hin higayon an magburuhat hin maraot nga magbag-o. (Esekiel 18:31, 32) Salit, an hilawig nga pagpailob ni Jehova amo an kapahayagan han iya gugma, ngan ipinapakita hito an iya kinaadman ha paggamit han iya gahum.
5. Ha ano nga paagi nauyon an hilawig nga pagpailob ni Jehova ha iya hustisya?
5 An hilawig nga pagpailob ni Jehova nauyon liwat ha iya hustisya ngan katadongan. Iya iginpahayag an iya kalugaringon kan Moises sugad nga “Dios nga maloloy-on ngan mapinairon, mahinay ha kasina [“hilawig an pagpailob,” King James Version], ngan hura hin pagkalooy ngan kamatuoran.” (Eksodo 34:6) Paglabay hin mga tuig, hi Moises nagkanta ha pagdayaw kan Jehova: “An ngatanan niya nga mga dalan amo an katadongan: Usa nga Dios ha pagkamatinumanon ngan waray karat-an, subay ngan matadong hiya.” (Deuteronomio 32:4) Oo, an kan Jehova kalooy, hilawig nga pagpailob, hustisya, ngan katadongan nagkakauruyon para han ginhihingyap nga resulta.
An Hilawig nga Pagpailob ni Jehova Antes han Baha
6. Ano nga makatirigamnan nga ebidensya han hilawig nga pagpailob an ipinapakita ni Jehova ha mga tulin ni Adan ngan Eva?
6 An pagrebelde ni Adan ngan Eva ha Eden permanente nga nagtapos han ira presyoso nga relasyon ha ira mahigugmaon nga Maglalarang, hi Jehova. (Genesis 3:8-13, 23, 24) Ini nga pagbulag nakaapekto ha ira mga anak, nga nakapanunod han sala, pagkadiri-hingpit, ngan kamatayon. (Roma 5:17-19) Bisan kon an siyahan tawhanon nga mag-asawa tinuyo nga magpakasasala, gintugotan hira ni Jehova nga magkaada hin mga anak. Ha urhi, mahigugmaon nga nagtagana hiya han paagi basi an mga tulin ni Adan ngan Eva mahimo magpahiuli ha iya. (Juan 3:16, 36) Hi apostol Pablo nagsaysay: “An Dios nagpahayag gud han iya kalugaringon nga gugma tungod ha aton, nga, amo man hi Kristo namatay tungod ha aton, han mga makasasala pa kita. Busa labi na gud niyan, nga ginpakamatadong kita tungod ha iya dugo, mga linuwas kita ha kasina han Dios tungod ha iya. Kay kon, han mga magkaaraway pa kita, nagpahiuli kita hin buot ha Dios tungod ha kamatayon han iya Anak, labi pa gud nga nagpahiuli kita hin buot, nga mga luwas kita tungod ha iya kinabuhi.”—Roma 5:8-10.
7. Paonan-o ipinakita ni Jehova an hilawig nga pagpailob antes han Baha, ngan kay ano nga makatadunganon an kabungkagan han henerasyon antes han Baha?
7 Nakita an hilawig nga pagpailob ni Jehova ha panahon ni Noe. Sobra usa ka siglo antes han Baha, an “Dios kinita han tuna, ngan, iini, an tuna nagmalaw-ay kay an ngatanan nga unod nagmalaw-ay han iya dalan ha bawbaw han tuna.” (Genesis 6:12) Kondi, ha limitado nga panahon, ipinakita ni Jehova an iya hilawig nga pagpailob ha katawohan. Hiya nagsiring: “An akon espiritu diri igkakatipa ha tawo ha kadayonan, tungod nga hiya liwat unod: kondi an iya mga adlaw maabot hin usa ka gatos karuhaan ka tuig.” (Genesis 6:3) Iton nga 120 ka tuig nagtugot ha matinumanon nga hi Noe hin panahon nga magkaada hin pamilya ngan—han sumatan hiya han sugo han Dios—magtukod hin arka ngan pahamangnoan an iya mga kadungandungan mahitungod han tiarabot nga Baha. Hi apostol Pedro nagsurat: “Naghinulat an Dios hin mapailubon [an kalidad nga may kalabotan ha hilawig nga pagpailob] ha mga adlaw ni Noe, han ginhihinimo pa la an arka, nga gutiay la an nabuhi nga mga tawo, nga amo an walo la nga kalag, an naluwas ha tubig.” (1 Pedro 3:20) Totoo, adton diri kaupod ha pamilya ni Noe ‘waray mamati’ ha iya pagsangyaw. (Mateo 24:38, 39) Kondi pinaagi han pagsugoa kan Noe nga magtukod hin arka ngan mag-alagad bangin ha pipira ka dekada sugad nga “parawali han katadongan,” gintagan ni Jehova an mga kadungandungan ni Noe hin igo nga higayon nga magbasol ha ira madarahog nga mga paagi ngan mag-alagad ha Iya. (2 Pedro 2:5; Hebreo 11:7) An resulta nga kabungkagan hiton maraot nga henerasyon bug-os nga makatadunganon.
Susbaranan han Hilawig nga Pagpailob ha Israel
8. Paonan-o ipinakita ni Jehova an hilawig nga pagpailob ha nasud han Israel?
8 An hilawig nga pagpailob ni Jehova ha Israel nagpadayon sobra pa han 120 ka tuig. Ha sulod han sobra 1,500 ka tuig han ira kasaysayan sugad nga pinili nga katawohan han Dios, ha kadak-an nga panahon ginsarihan han mga Israelita an tubtoban han hilawig nga pagpailob ni Jehova. Mga semana la katapos han ira milagroso nga kaluwasan tikang ha Ehipto, nagbuhat hira han pagsingba ha idolo, ipinakita an bug-os nga kawaray-pagtahod ha ira Manluluwas. (Eksodo 32:4; Salmo 106:21) Durante han sumunod nga mga dekada, an mga Israelita nagreklamo mahitungod han pagkaon nga milagroso nga iginhatag ni Jehova ha disyerto, nagngurutob kontra kan Moises ngan Aaron, nagyakan kontra kan Jehova, ngan nakighilawas ha mga pagano, inupod pa ngani ha pagsingba kan Baal. (Numeros 11:4-6; 14:2-4; 21:5; 25:1-3; 1 Korinto 10:6-11) May katungod hi Jehova nga poohon unta an iya katawohan, kondi lugod iya ipinakita an hilawig nga pagpailob.—Numeros 14:11-21.
9. Paonan-o pinamatud-an ni Jehova nga hiya an Dios han hilawig nga pagpailob durante han panahon han mga Hukom ngan durante han mga hadi?
9 Durante han panahon han mga Hukom, an mga Israelita pauroutro nga nahulog ha idolatriya. Han ginbuhat nira ito, igintubyan hira ni Jehova ngadto ha ira mga kaaway. Kondi han nagbasol hira ngan nanginyupo ha iya para han bulig, ipinakita niya an hilawig nga pagpailob ngan nagpabangon hin mga hukom ha pagluwas ha ira. (Hukom 2:17, 18) Durante han hilawig nga panahon han pagmando han mga hadi, gutiay la nga mga hadi an nagpakita hin esklusibo nga debosyon kan Jehova. Ngan bisan durante han pagmando han matinumanon nga mga hadi, agsob nga igintatampo han katawohan an totoo nga pagsingba ha palso. Han ginpabangon ni Jehova an mga propeta basi magpahamangno kontra han pagkadiri-matinumanon, agsob nga mas karuyag han katawohan nga mamati ha malimbong nga mga saserdote ngan ha palso nga mga propeta. (Jeremias 5:31; 25:4-7) Tinuod, gintimaraot han mga Israelita an matinumanon nga mga propeta ni Jehova ngan ginpatay pa ngani an iba ha ira. (2 Kronikas 24:20, 21; Buhat 7:51, 52) Bisan pa hito, hi Jehova padayon nga nagpakita hin hilawig nga pagpailob.—2 Kronikas 36:15.
Waray Matapos an Hilawig nga Pagpailob ni Jehova
10. Kakan-o inabot ha tubtoban an hilawig nga pagpailob ni Jehova?
10 Kondi, ipinapakita han kasaysayan nga may-ada tubtoban an hilawig nga pagpailob han Dios. Han 740 A.K.P., gintugotan niya an mga Asiryahanon nga sakupon an napulo-ka-tribo nga ginhadian han Israel ngan dad-on an mga umurukoy hito ngadto ha pagkabihag. (2 Hadi 17:5, 6) Ngan iya gintugotan an mga Babilonyahanon nga sakupon an duha-ka-tribo nga ginhadian han Juda ngan bungkagon an Jerusalem ngan an templo hito han 607 A.K.P.—2 Kronikas 36:16-19.
11. Paonan-o ipinakita ni Jehova an hilawig nga pagpailob bisan han iginpadapat niya an paghukom?
11 Kondi, bisan han iginpapadapat an iya mga paghukom kontra han Israel ngan Juda, waray hingalimti ni Jehova an iya hilawig nga pagpailob. Pinaagi han iya propeta nga hi Jeremias, hi Jehova nagtagna han pagpahiuli han iya pinili nga katawohan. Hiya nagsiring: “Katapos han kapitoan ka tuig para ha Babilonya, ako maduaw ha iyo, ngan magtutuman han akon maopay nga pulong ngada ha iyo, ha pagpauli ha iyo ngada hini nga lugar. Ngan ako hiaagian niyo . . . ngan akon kamo titirukon tikang ha ngatanan nga nasud, ngan tikang ha ngatanan nga lugar ngain ko kamo paghigina.”—Jeremias 29:10, 14.
12. Paonan-o an pagbalik han Judio nga nanhibilin ngadto ha Juda napamatud-an nga ilarom han giya han Dios may kalabotan ha pag-abot han Mesias?
12 An nanhibilin tikang ha bihag nga mga Judio tinuod nga binalik ngadto ha Juda ngan iginpahiuli an pagsingba kan Jehova ha gintukod-utro nga templo ha Jerusalem. Ha katumanan han mga katuyoan ni Jehova, ini nga nanhibilin magigin pariho hin “tun-og tikang kan Jehova,” nga nagdadara hin kapahuwayan ngan kauswagan. Magigin maisugon liwat hira ngan makusog sugad han “leon dida ha kamanampan ha kagurangan.” (Mika 5:7, 8) Inin urhi nga kapahayagan posible nga natuman durante han panahon han mga Makabeo han an mga Judio ilarom han pamilya han mga Makabeo nagpaiwas han ira mga kaaway tikang ha Tuna nga Iginsaad ngan nagdedikar utro han templo, nga nahugawan. Salit an tuna ngan an templo gintipigan basi an lain nga matinumanon nga nanhibilin makakarawat ha Anak han Dios kon umabot na hiya sugad nga Mesias.—Daniel 9:25; Lukas 1:13-17, 67-79; 3:15, 21, 22.
13. Bisan katapos patayon han mga Judio an iya Anak, paonan-o nagpadayon hi Jehova ha pagpakita ha ira hin hilawig nga pagpailob?
13 Bisan katapos patayon han mga Judio an iya Anak, nagpadayon hi Jehova ha pagpakita ha ira hin hilawig nga pagpailob ha sulod hin tulo ngan tunga pa ka tuig, ha ira la iginhatag an higayon han pagin tinawag basi magin bahin han espirituwal nga binhi ni Abraham. (Daniel 9:27) b Antes ngan katapos han tuig 36 K.P., an iba nga mga Judio kinarawat hini nga pagtawag, ngan salit, sugad han pagpahayag hito ni Pablo ha urhi, “may-ada nahisalin nga pinili tungod ha grasya.”—Roma 11:5.
14. (a) Han 36 K.P., kan kanay iginhatag an pribilehiyo nga magin bahin han espirituwal nga binhi ni Abraham? (b) Paonan-o iginpahayag ni Pablo an iya mga pagbati mahitungod han paagi han pagpili ni Jehova han mga membro han espirituwal nga Israel?
14 Han 36 K.P., an pribilehiyo han pagin bahin han espirituwal nga binhi ni Abraham iginhatag ha siyahan nga panahon ngada hadton mga diri-Judio o diri-nakombirte. An bisan hin-o nga binaton nakakarawat liwat han diri-takos nga kalooy ngan hilawig nga pagpailob ni Jehova. (Galasia 3:26-29; Efeso 2:4-7) Ha pagpahayag hin hilarom nga apresasyon ha kinaadman ngan katuyoan han maloloy-on nga hilawig nga pagpailob ni Jehova, nga pinaagi hito gintirok niya an bug-os nga kadamu hadton tinawag basi makompleto an espirituwal nga Israel, hi Pablo nagsinggit: “O pagkahilarom han kamanggaran han kinaadman ngan hibabroan han Dios! Mationan-o pagkamatin-aw an mga paghukom niya, ngan diri hitultulan an iya mga dalan!”—Roma 11:25, 26, 33; Galasia 6:15, 16.
Hilawig nga Pagpailob Tungod han Iya Ngaran
15. Ano an siyahan nga hinungdan han hilawig nga pagpailob han Dios, ngan ano nga isyu an nagkinahanglan hin panahon basi masulbad?
15 Kay ano nga ipinapakita ni Jehova an hilawig nga pagpailob? Siyahan basi pagdayawon an iya baraan nga ngaran ngan igbindikar an iya pagkasoberano. (1 Samuel 12:20-22) An moral nga isyu nga iginbangon ni Satanas mahitungod han paagi han paggamit ni Jehova han Iya pagkasoberano nagkinahanglan hin panahon basi masulbad ito ha makapatagbaw nga paagi ha atubangan han ngatanan nga linarang. (Job 1:9-11; 42:2, 5, 6) Salit, han gintalumpigos an iya katawohan ha Ehipto, hi Jehova nagsiring kan Paraon: “Tungod hini nga butang akon ka ginpadayon, pagpakilala ha imo han akon gahum, ngan basi an akon ngaran mahisangyaw ha bug-os nga tuna.”—Eksodo 9:16.
16. (a) Paonan-o an hilawig nga pagpailob ni Jehova nakahimo nga magin posible an pag-andam hin katawohan para ha iya ngaran? (b) Paonan-o pagbabaraanon an ngaran ni Jehova ngan igbibindikar an iya pagkasoberano?
16 Ginkotar an ginsiring ni Jehova kan Paraon han iginsaysay ni apostol Pablo an bahin han hilawig nga pagpailob han Dios ha paghimaya han Iya baraan nga ngaran. Ngan katapos, hi Pablo nagsurat: “Kon an Dios buot ha pagpahayag ha iya kasina, ngan ha pagpakilala ha iya gahum, nag-antos ha daku nga pagkamailob ha mga surudlan ha kasina nga andam ha pagbungkag: Ngan basi nga magpakilala han kamanggaran han iya himaya ha mga surudlan han kalooy, nga igin-andam anay niya ha himaya. Bisan kita, nga mga gintawag man, diri la tikang ha mga Judio, kondi tikang man ha mga Hentil? Sugad han iya iginsiring man liwat ha kan Hosea, Pagtatawagon ko an akon mga tawo, nga diri akon mga tawo.” (Roma 9:17, 22-25) Tungod kay hi Jehova nagpakita hin hilawig nga pagpailob, nakakuha hiya tikang ha mga nasud ‘hin katawohan para ha iya ngaran.’ (Buhat 15:14) Ilarom han ira Ulo, hi Jesu-Kristo, ini nga “mga baraan” an mga manurunod han Ginhadian nga gagamiton ni Jehova ha pagbaraan han Iya harangdon nga ngaran ngan ha pagbindikar han Iya pagkasoberano.—Daniel 2:44; 7:13, 14, 27; Pahayag 4:9-11; 5:9, 10.
An Hilawig nga Pagpailob ni Jehova Nagriresulta hin Kaluwasan
17, 18. (a) Pinaagi han pagbuhat hin ano nga diri naton hinbabaroan nga ginpapakaraot na ngay-an naton hi Jehova tungod ha iya pagpakita hin hilawig nga pagpailob? (b) Gindadasig kita nga ano an sadang naton hunahunaon mahitungod han hilawig nga pagpailob ni Jehova?
17 Tikang ha orihinal nga nakakadaot nga pakasala han katawohan tubtob yana, ipinapakita ni Jehova nga hiya an Dios nga hilawig an pagpailob. An iya hilawig nga pagpailob antes han Baha nagtugot hin panahon basi maihatag an angayan nga pahamangno ngan matukod an paagi han kaluwasan. Kondi an iya pagpailob dinangat ha tubtoban, ngan inabot an Baha. Sugad man yana, ipinapakita ni Jehova an hilawig gud nga pagpailob, ngan nagpapadayon ini nga mas maiha kay han bangin ginhuhunahuna han iba. Kondi, diri hinungdan ini han pagturaw. An pagbuhat hito magigin pariho han pagpakaraot ha Dios tungod ha pagpakita hin hilawig nga pagpailob. Hi Pablo nagpakiana: “Gintamay mo ba an mga bahandi han iya kamaopay, ngan an iya pagkamainantuson, ngan ha iya pagkamainilubon, nga waray mo hibaroi nga an pagkamaopay han Dios magdudul-ong ha imo hin pagbasol?”—Roma 2:4.
18 Waray usa ha aton nga mahibabaro han bug-os nga sukol nga ginkikinahanglan naton an hilawig nga pagpailob han Dios ha pagsiguro nga may-ada kita han iya pag-uyon para han kaluwasan. Hi Pablo nagsasagdon ha aton nga “talinguhaon [naton] pagbuhat ha [aton] kalugaringon nga kaluwasan nga may kahadlok ngan pangurog.” (Filipos 2:12) Hi apostol Pedro nagsurat ha mga igkasi-Kristiano: ‘Hi Jehova diri mahinay mahitungod ha iya saad, sugad han ginhuhunahuna han iba nga pagkahinay; kondi mapailubon hiya ha iyo, ngan diri buot nga may-ada mawara, kondi nga an ngatanan magbasol.’—2 Pedro 3:9.
19. Ha ano nga paagi mapapahimulsan naton an hilawig nga pagpailob ni Jehova?
19 Salit, magin mapailubon kita ha paagi ni Jehova ha pagdumara han mga butang. Lugod, sundon naton an dugang nga sagdon ni Pedro ngan ‘hunahunaon an pagpailob han aton Ginoo sugad nga kaluwasan.’ Kan kanay kaluwasan? Naton, ngan han damu iba pa nga kinahanglan pa gihapon makabati han “maopay nga sumat han ginhadian.” (2 Pedro 3:15; Mateo 24:14) Mabulig ini ha aton nga pabilhan an mahinatagon gud nga pagpakita ni Jehova hin hilawig nga pagpailob ngan magpapagios ha aton nga ipakita an hilawig nga pagpailob ha aton pakig-upod ha iba.
[Mga footnote]
a Ha Hebreo, an pulong para han “irong” o “buho han irong” (ʼaph) agsob nga ginagamit sugad nga simbolo para han kasina. Totoo ini tungod han malaksi nga pagginhawa o pagpusngak han nasisina nga tawo.
b Para han dugang nga pagsaysay mahitungod hini nga tagna, kitaa an libro nga Pay Attention to Daniel’s Prophecy!, pahina 191-4, iginpublikar han mga Saksi ni Jehova.
Maisasaysay Mo Ba?
• Ano an kahulogan ha Biblia han “hilawig nga pagpailob”?
• Paonan-o ipinakita ni Jehova an iya hilawig nga pagpailob antes han Baha, katapos han pagkabihag ha Babilonya, ngan ha siyahan nga siglo K.P.?
• Ano an importante nga mga hinungdan han pagpakita ni Jehova han hilawig nga pagpailob?
• Paonan-o naton sadang hunahunaon an hilawig nga pagpailob ni Jehova?
[Mga Pakiana]
[Retrato ha pahina 9]
An hilawig nga pagpailob ni Jehova antes han Baha naghatag ha katawohan hin igo nga higayon nga magbasol
[Retrato ha pahina 10]
Katapos mapukan an Babilonya, an mga Judio nagpahimulos tikang ha hilawig nga pagpailob ni Jehova
[Retrato ha pahina 11]
Han siyahan nga siglo, an mga Judio ngan mga diri-Judio nagpahimulos tikang ha hilawig nga pagpailob ni Jehova
[Mga Retrato ha pahina 12]
Ginpapahimulsan yana han mga Kristiano an hilawig nga pagpailob ni Jehova